Brona wahadłowa Elementami roboczymi są zęby sztywne o przekroju okrągłym lub kwadratowym. Zęby przykręcane są do dwu belek wykonujących przeciwbieżne względem siebie wahania. Belka pierwsza może mieć grubsze, dłuższe i rzadziej rozstawione zęby niż belka druga. Ich wymiary i rozstawienie mogą być jednak takie same u obydwu belek. Pierwsza belka służy do wstępnego, a druga do dokładnego spulchnienia roli Brona zawieszana jest na podnośniku hydraulicznym ciągnika symetrycznie lub bocznie. Nie posiada elementu kopiującego głębokość roboczą, która może wynosić nawet 18 cm. Elementy robocze uzyskują napęd od WOM ciągnika. Brony wahadłowe przystosowane są do przygotowania roli pod siew po orce. Ponieważ zęby bron wahadłowych działają bardziej intensywnie niż biernych, dlatego nadają się one przede wszystkim do pracy na glebach ciężkich. Częstotliwość drgań bron o stałym przełożeniu wynosi 540 drgań na minutę (9 Hz), a o położeniu zmiennym - 400, 540 i 800 lub 415 i 830 drgań na minutę. Brony o zmiennej częstotliwości wyposażane są w kilkustopniową skrzynkę przekładniową. Wykres ruchu maszyny i zespołu roboczego to sinusoida.

Połączenie belki brony z ramą maszyny: - na zasadzie suwu (wahania odbywają się po linii prostej) ; - podwieszone do ramy na wahaczach (odbywają się po łuku).

Napęd belki: - mechanizmu korbowego; - kulisowego ; - tarczą wahliwą.

Brony zębowo obrotowe służą do spulchniania gleb ciężkich. Ich elelmenty robote w postaci zębów prostych, łukowych lub noży wykonują ruch obrotowy wokół własnej osi. Do bron tych zaliczamy: brone kolczatkę, motyke obrotową i brone łopatkową (spulchniach obrotowy).

GLEBOGRYZARKA elementy skrawające osadzone są na wspólnym wale o poziomej osi obrotu ustawionym prostopadle do kierunku ruchu, a kęsy przez nią skrawane są stosunkowo małe. Kęsy odcięte zebami lub nożami odżucane są do tyłu w sposób bezładny. W efekcie uzyskuje się dobre wymieszanie ale przypadkowe odwracanie.

Zastosowanie glebogryzarki: -do płytkiej uprawy i doprawiania roli pod siew; - na glebach lekkich i średnich do całkowitego przygotowania roli po siew

Zęby sprężynowe (zęby lub haki) do uprawy gleb znajdujących się w dobrej kulturze gdzie chodzi głównie o dobre spulchnienie. Przymocowywuje się je do uchwytów na wale po 3 w jednej płaszczyźnie.

Zęby sztywne (profil prosty, kątowy lub łukowy) do rozdrabniania brył po orce, do wiosennej uprawy po orce przedzimowej, do wymieszania obornika lub nawozów z glebą, do podobrywki ściernisk, du uprawy łąk i pastwisk, sadów i nieużytków. Przymocowywuje się je do tarcz śrubami, połowa z nich odgięta jest w prawą stronę a połowa w lewą.

Podział glebogryzarek: - lekkie (do 13cm); - ciężkie (do 20 cm)

Budowa glebogryzarki: - osłona; - uchwyt do podnoszenia osłony; - regulator położenia osłony; -zatyczka; - stojak zawieszenia; - słupica koła podporowego; - zawiasa; - bęben ; - nóż ; - płóz; - krój spulchaniający między bębnami; - skrobak koła; - koło podporowe; - pręt ściagający

Krótkie bębny można łożyskować w środku, długie zaś tylko z obydwu stron. Łańcuchowy napęd bębna stosuje się przy skrzyni przekładniowej usytuowanej z boku ramy maszyny, zaś napęd przy użyciu zębatych przekładni czołowych przy centralnie usytuowanej skrzyni przekładniowej. Skrzynia przekładniowa redukuje obroty WOM jedno lub kilkustopniowo w zależności od wymaganego zakresu prędkości obwodowych i długości kęsów. Przy rozdrabnianiu kęsów bierze również udział osłona bębna

Aby uzyskać jak najmniejsze wahania siły obwodowej, które są jednoznaczne z wahaniami momentu obrotowego na wale maszyny, rozmieszczenie elementów roboczych na bębnie musi spełniać następujące warunki: - odstęp kątowy między poszczególnymi elementami skrawającymi musi być jednakowy, aby elementy te zagłębiały się w glebę pojedynczo w jednakowych odstępach czasu; - między sąsiednimi nożami powinien być jak największy odstęp, aby nie następowało zapychanie glebą, co powoduje ogólny wzrost oporów skrawania kęsów.

Długość kęsów= intensywność rozdrabniania: - prędkości obwodowej wirnika; - prędkości agregatu; - liczby noży

Im większa prędkośc obwodowa tym mniejsze kęśy

Im większa prędkość agregatuu tym większe kęsy

Im więcej noży tym mniejsze kęsy.

MASZYNY DO NAWOŻENIA MATERIAŁAMI ORGANICZNYMI Stosowe są aby nie dopuśić do wyjałowienia gleby, a w konsekwencji do obniżenia plonów.

Makroskładnik (odprowadzane są w dużych ilościach)- azot, fosfor, potas, wapń

Mikroskładniki (odprowadzane są w ilościach śladowych)- żelazo, magnez, mangan, cynk, bor i in.

Niedobory uzupełnia się przez nawożenie w odpowiednim czasie materiałami zawierającymi określone składniki pokarmowe w odpowiednich ilościach. Nawożenia zwiększa plony, utrzymując ich na odpowiednio wysokim poziomie. Nawozy mogą zawierać skladniki pokarmowe w postaci związków organicznych lub nieorganicznych. Nawozami organicznymi są: obornik, kompost, torf i całe rośliny (tzw. nawozy zielone) jako nawozy w postaci stałej sa umieszczane na powierzchni gleby, a następnie przykrywane w czasie orki lub mieszane z glebą przy użyciu glebogryzarki. Nawozy płynne są umieszczane albo bezpośrednio w glebie, albo na powierzchni i nastepnie przykrywane lub mieszane z glebą. Wyjątek stanowią tu użytki zielone, na których stosowanie nawozów płynnych jest tylko powierzchniowe.

Roztrząsacze obornika, kompostu i torfu

Budowa: - przyczepa (skrzynia ładunkowa); - zespół przesuwający; - zespół roztrząsający; - mechanizmy regulacyjne i napędzające; - zaczep przyczepy

Przyczepa może być jednoosiowa lub dwuosiowa. By zmniejszyc poslizg kół, przyczepa dwuosiowa może ieć przednia oś napędzaną od WOM ciągnika. Konstrukcja przyczepy jednoosiowej jest bardziej sztywna, prostsza i tańsza niż dwuosiowej. Ciągnik z przyczepą jednoosiową jest bardziej zwrotny niż z dwuosio, ładowność przyczepy dwuosiowej jest wieksza i wynosi 3-6 ton natomiast jednoosiowej do 3 ton.

Przystosowanie maszyn do prac transportowych wymaga demontażu zespołu (adaptera) roztrząsającego i założenia tylnej ścianki skrzyni ładunkowej oraz założenia czterech nadstawek ścian skrzyni przystosowywując maszyną do transportu materiałów objętościowych lub demontażu zespołu roztrząsającego i założenia tylnej ściany skrzyni ładunkowej do transportu materiałów sypkich.

Roztrząsacze mogą być: - równoległe (zespół roztrząsający może być umieszczony: poziomo, pionowo lub ukośnie); - prostopadłe (poziomo, równolegle do jej bocznej krawędzi)

Zespół przesuwający (przenośniki podłogowe): - łańcuchowo-listwowe (napęd realizowany od WOM ciągnika mechanicznie); - ścianki przesuwające się (napęd realizowany hydraulicznie z zastosowaniem siłowników)

Napęd przenośnika może być mechaniczny lub hydrauliczny. Moży to być ruch ciągły lub skokowy. Napęd hydrauliczny powoduje ruch ciągły, a napęd mechaniczny ruch skokowy. Do napędu skokowego stosuje się różnego rodzaju mechanizmy zapadkowe. Regulację prędkości przenośnika mechanicznego można wykonywac za pomocą cięgła.

Rodzaje mechanizmów napędzających łańcuchowy przenośnik podłogowy: -ze zmniennym promieniem mimośrodu; - z rozdzielnym obrotem koła zapadkowego; - ze zmienną długością skoku ramienia

Przykłady stosowanych zespołów roztrząsających: - bębny nożowe; - bębny z zębatymi łopatkami; - bębny ślimakowe; - łańcuchy zębate

Najczęściej roztrząsacze posiadają dwa bębny ustawione poziomo wzdłuż tylnej krawędzi, o szerokości równej szerkości skrzyni lub nieco mniejszej. Górny bęben jest bębnem wyrównującym, a dolny rozrzucającym. Stosowane są również roztrząsacze z czterema bębnami ustawionymi pionowo, z których dwa obracaja się w prawo, a dwa w lewo. Są to roztrząsacze szeroko rozrzucające. Dla wąsko rozrzucających maszyn Ss:Sr= 0,8:1, a dla szeroko rozrzucających przy bębnach pionowych Ss:Sr=0,5:0,7. Działanie bębnów polega na odrywaniu większych lub mniejszych porcji z podawanej masy.

Wartości oporów występujących przy odrywaniu zależą od: - kształtu zębów; - odległości między zębami; - wielkości zasilania; - czaus działania poszczególnych zębów; - liczby bębnów; - średnicy i wzajemniego ustawienia bębnów; - sposobu załadowania obornika; - stanu i rodzaju obornika

Optymalna odległośc między zębami wynosi około 30mm, średnia wartość momentu obrotowego waha się w granicach 40-120Nm. Prędkość obrotowa bębnów 600-800 obr/min. Do napędów bębnów stosuje się przekładnie łańcuchową. Uruchomienia bębnów rozstrząsających powinno następować nieco wczesniej, aniżeli uruchomienie przenośnika, co umozliwia rozpoczęcie prawidłowego roztrząsania już w pierwszej chwili ruszenia maszyny i nie dipuszcza do powstawania dużych początkowych obciażeń bębnów.

Średnice bębnów: - dla zespołu dwubebnąwego D=350-400mm; - dla zespołu jednobębnowego D=500-550mm; - dla zespolu wielobębnowego z pionowym ustawieniem bębnów D=400mm

MASZYNY DO NAWOŻENIA MATERIAŁAMI MINERALNYMI I CHEMICZNYMI

Decydujący wpływ na łatwośc i równomierność wysiewu nawozów mają: - sypkość; - zdolność do tworzenia sklepień; - zdolnośc do przechodzenia materiał mazisty lub gruzełkowaty

Podział nawozów: -- Ze względu na postac strukturalną rozróżnia się nawozy: + stałe (o postaci pylistej, gruzełkowatej, pylisto gruzełkowatej i krystalicznej); + płynne; -- ze względu na zawartość składników pokarmowych: + azotowe; + fosforowe; + potasowe; + wapniowe; + wieloskładnikowe

Rodzaje rozsiewaczy: - rozsiewacze nawozów mineralnych: + rozsiewacze tarczowe; + rozsiewacze wahadłowe; + rozsiewacze pneumatyczn; - siewniki do nawozów mineralnych; + siewniki talerzowe; + siewniki ślimakowe; + siewniki wałkowo-krążkow; - rozlewacze płynnych nawozów mineralnych i dokarmiacze roślin

Rozsiewacze nawozów mineralnych

Zalety: - lekka i tania konstrukcja; - duża wydajność; - niezawodność

Wady: gorsza równomierność rozsiewu nawozów w porównaniu z sienwikami nowozowymi.

Rozmieszczenie nawozów na powierzchni pola odgrywa coraz mniejszą rolę w związku ze zwiększaniem dawki nawozów na ha.

Równomirność zależy od: - nawozu; - wilgotności nawozu

Równomierność rozsiewu zależy od stosowania w rozsiewaczach osłon przeciwiatrowych, ich kształtu oraz miejsca położenia względem tarcz lub tarczy rozsiewającej. Osłony mogą być brezentowe lub plastikowe, usztywnione ekranami, mocowane tak, że osłaniaja tarcze z boków i z tyłu. Stosowanie ekranu ogranicza szerokość pasa rozrzutu nawozu a tym samym wydajnośc pracy rozsiewacza. Jakość pracy rozsiewaczy zależy odpostaci użytego nawozu, jego wilgotnośći i zbrylenia. Zachowując wymogi określone dla stosowanych nawozów, uzyskuje się dobrą jakośc pracy rozsiewaczy.

W zależności od sposobu umieszczenia nawozu na powierzchni gleby wyróżniamy: - talerzowe; - wahadłowe; - pneumatyczne

Rozsiewacze tarczowe Ich elementami roboczymi sa jedna lub dwie tarcze. Cząstki nawozu zsuwają się z tarczy i rozrzucane są na pewna odległość zależną od kilku czynników.

Czynniki wpływające na charakter ruchu cząsteczek nawozu po powierzchni tarczy są: - wartośc współczynnika częsteczek decydujących o rodzaju ich ruchu; - odległośc spadania cząstek nawozu na tarczę od ośrodka jej obrotu; - prędkośc obrrotowa tarczy

Aby uzyskać największą równomierność rozsiewu, otwór dozujący powinien mieć kształt trapezu i być ustawiony promieniowo w niewielkiej odległości od krawędxi tarczy. Tarcza zaopatrzona jest w łopatki wzdłuż których przesuwa się część nawozu. Mogą one być ustawione promieniowo lub też pod okreslonymi kątami, mieć kształt żeberek lub rynienek prostokątnych, ostrokątnych i półokrągłych. Łopatki mogą mieć zmienny kąt ustawienia.

Budowa rozsiewacza tarczowego: - element roboczy (tarcza lub tarcze); - zbiornik umieszczony na dwóch ogumionych kołach, którego rama jest zaczepiana lub zawieszana (bez kół) na podnośniku hydraulicznym ciągnika; - mieszadło umieszczone wewnątrz zbiornika dozującego lub nad otworem dozującym w zbiorniku głównym; - napęd mieszadła, tarczy lub tarcz; - urządzenie regulujące ilość wysiewanego nawozu oraz miejsca jego spadania na tarczę; - ekran przeciwiatrowy, poprawiający równomierność rozsiewu

W rozsiewaczach zawieszanych zbiornik ma kształt odwróconego stożka, ostrosłupa lub walcowo stozkowy, natomiast w zaczepianych zbiornikiem jest przyczepa opierająca się na dwu lub czterokołowym podwoziu. Kąt pochylenie ścian zbiornika musi wynosić 55-70. Zbiornik wykonany jest z tworzywa sztucznego wzmacnianego, z blachy stalowej zabezpieczonej przed rdzewieniem. Zbiorniki mają dno z otworem wysypowym.

Mieszadło oraz łopatka dozująca napędzane są od WOM ciągnika. Tarcze otrzymują napęd od WOM ciągnika lub od silnika hydraulicznego włączonego w układ hydraulityki zewnętrznej ciągnika.

PRASY ZBIERAJĄCE

Zagęszczanie: - ułatwia lepsze wykorzystanie środków transportowych; - ułatwia wykonanie wszystkich czynnośći załadunkowych i rozładunkowych; - lepsze wykorzystanie powierzchni magazynowej

Zalety zagęszczania: - mniejsze nakłady rzeczowo-finansowe; - mniejsze nakłady robocizny

Zagęszczanie można uzyskać za pomocą: - pras zbierających lub brykieciarek (prasowanie); - przyczep zbierających

Podział pras zbierających: - niskiego oraz wysokiego stopnia sprasowania materiału (stopień zgniotu może być regulowany); - prasy formujące bele mało- i wielkogabarytowe; - prasy formułujące bele prostopadłościenne i cylindryczne; - prasy o prosto- lub krzywoliniowym ruchu tłoka

Prasy niskiego stopnia prasowania Wytwarzają bele o małych wymiarach. Siły wywierane na materiał są stosunkowo nieduże, stąd zagęszczenie i wzrost masy objętościowej również są niewielkie. Cechą charakterystyczną tej prasy jest szerokość robocza podbieracza maszyny która jest równa szerokości komory prasowania.

Budowa: - podbieracz palcowy; - osłona kierująca materiał do podajników; - podajniki rotacyjne; - tłok; - komora prasowania; - zęby przeciwdziałające cofaniu się materiału w komorze; - igła; - śruba regulacyjna stopnia prasowania

Zasada działania: Podbieracz palcowy (pobiera materiał roślinny z pokosu lub wału) zębate podajniki tarczowe tarcze tłoka (przejmują materiał i wtłaczają go w głąb kanału prasowania) zgniatanie (prasowanie) wiązanie beli prowadnica bel przyczepa

Zespół wiążący, budowa i zasada działania: - ustawienie sznurka na dziobie spulchniacza i podanie go do zacisku; - otwarcie dzioba i początek tworzenia węzła; - zaciśniecie sznurka i przecięcie jego końców; - ściągnięcie sznurka z dzioba- wykonanie węzła

Fazy tworzenia węzła za pomocą suplacza zespołu wiążącego: - dziób suplacza zamknięty, sznurek położony na ruchomej szczęce suplacza; - supłacz rozpoczyna ruch obrotowy i tworzy pętlę na sznurku; - supłacz wykonuje ruch, a równocześnie otwierają się szczęki dzioba supła cza, sznurek od strony zacisku wchodzi pomiędzy szczęki; - supłacz wykonuje ostatnią fazę ruchu, szczęki zamykają się przetrzymując sznurek; - supłacz jest nieruchomy i rozpoczyna się ściąganie sznurka przytrzymywanego przez szczęki; - supłacz nieruchomy, sznurek wyrwany ze szczęk równocześnie odcięty od strony zacisku

Podbieracz do położenia transportowego podnosi się: - mechanicznie; - hydraulicznie

Prowadnica bel wykonana jest w postaci prętowego koryta. Wypchane z kanału bele są samoczynnie przesuwane wzdłuż prowadnicy.

Prasy wysokiego stopnia prasowania Uzyskują one duże naciski tłoka przez co uzyskuje silne zwarcie materiału. Przekrój poprzeczny komory prasowania jest stosunkowo mniejszy niż w poprzedniej prasie, dlatego też umieszczony jest z boku komory prasowania, droga materiału musi zmieniać kierunek pod kątem prostym.

Budowa: - podbieracz; - zespół przemieszczający materiał do komory prasowania; - komora prasowania; - tłok ugniatający, wykonujący ruch posuwisto-zwrotny; - zespół wiążący; - prowadnicu ślizgu lub wyrzutnica bel; - zespół napędowy; - urządzenia regulacyjne

Zasada działania: Podbieracz przenośnik poprzeczny (ślimakowy lub zębowy) podajnik zębowy komora prasowania tłok (zgniata i przemieszcza belę w stronę wylotu) wiązanie kostki prowadnica bel śorek transportujący

Aby zmniejszyć opory tarcia tłoka w komorze, tłok zaopatrzony jest w rolki przemieszczające się w prowadnicach.

Podbieracz jest zbudowany z czterech rzędów sprężystych palców sterowanych krzywkowo. Pomiędzy palcami znajdują się listwy prowadzące, a nad nimi wyrównywacz warstwy podbieranego materiału.

Wylot komory prasowania jest regulowany. Regulacja ta polega na podniesieniu lub opuszczeniu albo dna, albo górnej ścianki komory prasowania.

DO wiązania powinien być stosowany sznurek o średnicy ok. 2,5mm, minimalnej wytrzymałośći 700-750N, niekiedy używany jest drut o średnicy 2 mm. W prasach nowej generacji do załadunku używa się wyrzutników bel o napędzie mechanicznym lub hydraulicznym. Wszystkie prasy nowej generacji zaopatrzone są w licznik bel, automatyczne zabezpieczenia przeciążeniowe oraz urządzenia do zmechanizowanego załadunku bel. Samoczynne rozpadanie się beli ma istotne znaczenie podczas zadawania siana, słomy lub kiszonki. Niepotrzebne są wówczas dodatkowe urządzenia do rozrywania bel.

Wyposażenie dodatkowe: - licznik bel; - manometr ciśnienia do regulacji zgniotu; - płytki sterujące prasą zamontowane w kabinie ciągnika; - sygnalizatory informujące o przerwaniu się sznurka

Prasy stogujące- wytwarzają bele o długości 6m i masie do 8 ton.

Bele mogą być magazynowane w polu bez przykrycia, ponieważ zagęszczenie górnej warstwy jest na tyle dużę, że czyni je nieprzepuszczalnymi dla wody opadowej.

Prasy zwijające o zmiennej objętości komory zwijającej Sposób zgniatania polega na zwijaniu podbieranych pokosów lub wałów i tworzeniu z nich dużych cylindrycznych bel (rulonów). Zagęszczenie materiału uzyskiwane w prasach zwijających pozwala na zaliczenie ich do pras o dużym stopniu zgniotu.

Podział: - o zmiennej objętości komory zwijania, o stałej objętości komory zwijania; - pasowe, rolkowe, łańcuchowo-prętowe

Zasada działania: Podbieracz palcowy wałkowy podawacz materiału komora zwijania zwijanie (wykorzystujemy siłe tarcia wewnętrznego) otwarcie tylnej części komory

Komora zwijania szereg pasów z taśmy parciano gumowej lub z trzech warstw włókna nylonowego z dodatkiem bawełny

Pasy są odporne na ścinanie i rozciąganie. Wałki napędzające wykonane są z masy naturalnej typu kauczuk lub ze stali powleczonej warstwą gumową lub inną substancją antypoślizgową.

Zwijanie materiału roślinnego odbywa się na zasadzie przeciwbieżnego ruchu taśmy ukośno-poziomej przenośnika i pasów komory zwijania. Elementem wspomagającym zwijanie jest gładki napędzany wałek umieszczony za podbieraczem nad pochyłą częścią przenośnika. Trzy wałki napędzają pasy, pozostałe są wałkami prowadzącymi. Z przodu znajduję się zawiasowo przymocowane ramię z rolkami prowadzącymi. Ramię połączone jest łańcuchem ze sprężyną. W miarę zwiększania się średnicy beli jej nacisk na pasy zwiększa się, powodując ich wygięcie do góry. Równocześnie ramię obraca się dookoła umocowania również do góry, rozciągające sprężynę. Wraz ze zwiększaniem się średnicy zwijanej beli rozciągana sprężyna zwiększa nacisk pasów na powierzchnię zwijanej warstwy materiału. Ponieważ na początku tworzenia beli nacisk palców jest mniejszy niż w fazach końcowych, w fazach początkowych mniejsze niż w kolejnych jest również zagęszczenie zwijanego w bęle materiału. Taki rozkład gęstości beli jest korzystny, gdyż utrudnia przenikanie wody deszczowej do wnętrza, gdy bela pozostawiona jest na polu.

Budowa: - podbieracz palcowy; - ukośno-pozioma taśma zwijająca; - wałek wspomagający zwijanie bel; - pas zwijający komory zwijania; -ramię z rolkami napijającymi; - wycięcie służące przemieszczaniu się sworznia zaczepienia łańcucha; - łańcuch; - sprężyna napinająca pasy

Prasa pasowa o stałej objętości komory zwijania W prasie o nieznanej objętości komory podebrana warstwa materiału unoszona jest do góry, aż do momentu „załamania się” wciąganej warstwy. Zwijanie materiału np. słomy, rozpoczyna się wtedy gdy w komorze zbierze się odpowiednia ilość materiału. W miarę dalszego pobierania masy roślinnej obserwuje się przemieszczanie jej w komorze, które można rozpatrywać jako samoczynne zwijanie się wciąganej warstwy. Proces ten zachodzi aż do ścisłego wypełnienia komory zwijania. Po uformowaniu beli następuje podniesienie tylnej części komory zwijania i wyrzucenie beli na pole.

Bele są wiązane sznurkiem sizalowym lub polipropylenowym. Nowoczesne prasy zwijające zaopatrzone są w urządzenia wiążące zarówno typu sznurkowego jak i siatkowego. Czas owijania belki siatką jest krótszy niż czas owijania beli sznurkiem. Zamiast siatki do owijania bel można zastosować folię. Owijanie bel folią stosuje się do transportu lub podczas magazynowania ich na polu, aby zabezpieczyć je przed zawilgoceniem. Wszystkie zespoły robocze pras zwijających napędzane są od WOM ciągnika. Uformowana i związana bela jest wyrzucana na zewnątrz za pośrednictwem obracającyh się wałków zwijających przedniej części komory zwijania po wcześniejszym otworzeniu tylnej części komory.

OPRYSKIWACZE ROŚLIN Opryskiwanie - proces rozbijania strugi cieczy na krople i pokrywanie nimi powierzchni łodygi i liści roślin. Krople osiadają na roślinach i po wyparowaniu wody pozostawiają warstewkę środka chemicznego. Dążymy do uzyskania małych kropel, ponieważ umożliwia to pokrycie rośliny cienką równomierną warstwą, zwiększa stężenie cieczy i zmniejsza ilość rozcieńczalnika (wody). Najlepsze wyniki uzyskujemy gdy krople mają jednakową średnicę, w rzeczywstości charakteryzujemy przedział średnej średnicy kropel (Do)

Podział opryskiwaczy: - budowę i rodzaj napędu: *do 1 l- napęd ręczny; * biodrowe- do 10l- napęd ręczny; * plecakowe- do 20l- napęd reczny lub silnikowy; * wózkowe/taczkowe- do 100l- napęd ręczny, silnik elektryczny lub spalinowy; * konne- napęd od kół podporowych lub silnik; *ciągnikowe- 200-1000l- WOM- zawieszane, zaczepiane, nadbudowywane; * tunelowe- sadownictwo- do 1000l- 3 pkt układ zawieszenia, mniejsze zużycie cieczy nawet do 50%; * samojezdne- ponad 10 000l; * nadbudowane- na statki powietrzne; - przeznaczenie: * polowe; * sadownicze; - sposób wytwarzania kropli (rozbicia strugi cieczy); * ciśnieniowe (energia potencjalna cisnienia cieczy, musi być pompa która podaje ciecz pod ciśnieniem); * ciśnieniowe z dodatkowym pędem powietrza- 30 m/s (większy zasięg, większe rozproszenie)- stosowane w sadownictwie, nieraz polowe; * pneumatyczne- 50 m/s (strumień powietrza, małe opryskiwacze, zazwyczaj plecakowe)

Rodzaje opryskiwania: - mgła (aerozole)- 50μm; - opryskiwanie drobnokropliste- 25-125μm; - opryskiwanie średniokropliste- 50-250μm; - opryskiwanie grubokropliste- 150μm

URZĄDZENIA DO WYTWARZANIA KROPEL Urządzeniem wytwarzającym krople jest rozpylacz (końcówka, dysza)

Podział: - rozpylacze ciśnieniowe; - rozpylacze pneumatyczne

Proces rozpylania cieczy odbywa się w wyniku zmiany potencjalnej energii cisnienia cieczy na energię potencjalną napięcia powierzchniowego kropel oraz ich energię kinetyczną.

Jeżeli chcemy uzyskać małę krople należy zastosować w opryskiwaczy pomocniczy strumień powietrza (PSP). Opryskiwacze z PSP oprócz rozpylaczy do wytwarzania kropel posiadają wentylator, wytwarzający niosący strumień powietrza, który wykorzystuje się też do dalszego rozdrabniania kropel, szczególnie tych większych. Prędkośc strumienia powietrza wynosi 30-80 m/s.

Podział ze względu na sposób rozbijania strumienia cieczy na krople: - wirowy- strumień cieczy wprowadzony w ruch obrotowy przed opuszczeniem rozpylacza zostaje rozerwany na krople po wpływem działania sił wewnętrznych i odśrodkowych; - uderzeniowy- strumień cieczy napotyka będź na stałą przeszkodę, o którą rozbija się na krople, bądź też na drugi strumień cieczy i wtedy obydwa ulegają rozpyleniu

Siły wewnętrzne oddziaływujące na strumień cieczy: - napięcie powierzchniowe- które przeciwstawia się rozerwaniu strumieniu i stara się nadać mu najmniejszą możliwą powierzchnię; - siły lepkości- które przeciwstawiają się odkształceniom postaciowym cieczy; - siły spójności- przeciwstawiają się rozerwaniu strumienia wskutek różnicy prędkości w poszczególnych punktach

Rozdzielenia strumienia na krople może być spowodowane przez: - zaburzenia w zbiorniku powodujące tak silne drgania podłużne strumienia, że rozpada się na krople; - drgania podłużne, które sprzężone są z drganiami poprzecznymi w wyniku nieścisliwości cieczy

Rozpylacze pneumatyczne Rozbicie cieczy na krople następujące w efekcie uderzenia strumienia powietrza lub innego gazu w cienką warstwę cieczy dostarczonej do rozpylacza. Wymagają stosowania wentylatora o dużym wydatku i prędkości powietrza powyżej 50 m/s. Minimalna średnica kropli 5μm.

Superatomizacja- rozbicie cieczy na krople o średniach poniżej 50μm. Takie rozbicie uzyskuje się przy pomocy strumienia powietrza wewnątrz rozpylacza wirowego.

Kierunek podawania cieczy w stosunku do kierunku ruchu powietrz lub gazu może być: - współprądowy; - przeciwprądowy; - skrzyżowany

BUDOWA ROZPYLACZA ROLNICZEGO Maszyna która rozbija strugę cieczy na krople żądanej średnicy i kieruje je do miejsca przeznaczenia (rosliny, krzewa, drzewy). Opryskiwacze mogą być: zawieszane, zaczepiane, samobieżne, nadbudowane.

Obieg cieczy Ciecz ze zbiornika podawana jest przez filtr do pompy i stąd poprzez powietrznik do rozdzielacza strumienia cieczy. Osadzony na nim zawór regulacyjny przepuszcza nadmiar cieczy, regulujc ciśnienie robocze. Cisnienie mierzone jest manometrem wyposażonym w zawór dławiący. W korusie rozdzielacza znajdują się też zawory sterujące przepływem cieczy do belek roboczych, zawór do uruchamiania ejektora napełniającego zbiornik oraz zawór mieszadła hydraulicznego. Przewód mieszadła zaopatrzony jest w iniektor zasysający powietrze, które poprawia mieszanie cieczy w zbiorniku. Z rozdzielacza poprzez filtry szeregowe ciecz podawana jest do rozpylaczy, skąd po rozpyleniu opuszcza układ.

Budowa opryskiwacza: - zbiornik; - filtr ssący pompy; - tloki pompy; - mimośród pompy; - powietrznik; - rozdzielacz; - zawór regulacyjny; - manometr; - zawory sterujące przepływem cieczy do belek roboczych; - zawór sterujący iniektora napełniania zbiornika; - przewód mieszadła; - iniektor powietrzny

Zbiorniki cieczy Mocowane na ramie lub oddzielnie na ciągniku. Z pompą łączącą się przewodami. Pojemność 100-14 000 l. Wykonany z tworzyw sztucznych, nie korodujących i nie reagujących chemicznie z pestycydami. Zaopatrzone są w mieszadła. DO prawidłowego mieszania powinno się doprowadzic do 0,2-0,25 objętości zbiornika na minutę.

Rodzaje mieszadeł: - mechaniczne płytkowe z napędem ręcznym; - mechaniczne śrubowe o napędzie silnikowym; - hydrauliczne wielodyskowe; - hedrauliczne jednodyskowe; - hydrauliczne w układzie dysz przeciwstawnych; - pneumatyczne

Ejektory: - ejektor na ramie opryskiwacza; - ejektor w koszy ssawnym; - ejektor na pływaki

Zasada działania ejektora : ciecz ze zbiornika podawana pod cisnieniem do pompy wężem zasilającym, wydostaje się otworem wytryskowym do dyfuzora, gdzie zasysa wodę ze zbiornika zewnętrznego i rurą tłoczną tłoczy do zbiornika opryskiwacza.

Pompy opryskiwaczy: - tłokowe; - nurnikowe; - przeponowe; - zębate; - łopatkowe; - ślimakowe; - wałeczkowe

Elementy pomp opryskiwacza muszą być odporne na korozję.

Zawory pomp: - płytkowe; - kulkowe; - grzybkowe; - membranowe

Zawory wykonywane są najcześciej z tworzyw, kulki bywają szklane lub ceramiczne.

Powietrzniki opryskiwaczy Zadaniem powietrznika jest: wyrównanie w instalacji opryskiwacza spadku cisnienia, powstającego w wyniku cyklicznej pracy pompy. Stosuje się je przy pompach tlokowych i przeponowych nie mających 3 cylindrów.

Powietrznik jest zbiornikiem zamkniętym, wypełnionym w górnej swojje cześci powietrzem, a w dolnej cieczą. Pod wpływem ciśnienia wytwarzanego przez pompę, powietrznik od strony dolnej częsciowo napełnia się cieczą, a powietrze nad nią zostaje sprężone, w czasie suwu ssania pompy wytłacza ciecz utrzymująć stały poziom ciśnienia w rozpylaczach.

Zawory Zawór regulacyjny (przelewowy) służy do regulacji ciśnienia w przewodzie tłocznym (zawór bezpieczeństwa). Pozwala on na utrzymanie założonego cisnienia roboczego. Jest to zawór kulowy dociażony sprężyną. Regulację cisnienia ustala się przez napięcie sprężyny. W wypadku nadmiernego wzrostu ciśnienia ciecz podnosi kulkę ściskając spreżynę i przelewa się poprzez rurę odpływową z powrotem do zbiornika.

Zawory sterujące przepływem cieczy: - dwa zawory otwierające i zamekające dopływ cieczy do belek roboczych; - zawór mieszadła hydraulicznego, stale otwarty, a zamykany w czasie napełniania zbiornika; - zawór ejektora do napełniania zbiornika

Wszystkie zawory sterowane są ręcznie lub elektromagnetycznie.

Rozpylacze Rozpylacze słuzą do rozbicia cieczy na krople o ządanej średnicy. Umocowane są na lancach sadowniczych, ramach sadowniczych, belkach polowych.

- Lance służą do drzew i krzewów.- Rurki zakończone rozpylaczami, wyposażone w filtry i zawory odcinające dopływ cieczy do lancy.

- Ramy sadownicze do krzewów i niskopiennych drzew rosnących w rzędach.- Rury ustawione sa pod kątem w stosunku do siebie lub też łukowato wygięte.

- Belki polowe do roślin uprawianych na polach- Rozpyacze umieszcza się wzdluż belek polowych lub na wysięgnikach umozliwiających opryskiwanie roślin z boku lub od dołu

Rozpylacze: - polowe; - sadownicze

Polowe rozpylają ciecz przy cisnieniach 300-500 kPa. Strumień cieczy do 2m, kształt stożka lub trójkąta. Wysokość umieszczenia rozpylaczy od wierzchołków roślin regulowana jest mechanicznie lub hydraulicznie, może wynosić 46-60cm. Rozmieszczone są one na belkach co 50 cm. Szerokośc robocza belek polowych wynosi 6-24m

Rozpylacze sadownicze działają przy wysokich ciśnieniach 2-3 Mpa, słuzą do opryskiwania drzew (PSP) na odległość do 10m

Rozpylacze ciśnieniowe: - z płytką uderzeniową; - z czopkiem uderzeniowym; - z płytką szczelinową; - z wkładką wirową; - w płytką wirową; - komora wirową; - płaskostrumieniowy TEE Jet

Rozpylacze otwarte stosowane do opryskiwań gruboziarnistych.

Rozpylacze szczeliniowe- odmiana rozpylaczy otwartych, płytki czołowe na wewnętrznej stronie mają nacięte rowki prostopadłe do siebie i otwór wylotowy w środku. Ciecz płynie rowkami dwoma przeciwnie skierowanymi strumieniami, które w otworze płytki zderzają się ulegając rozbiciu i w postaci kropli wypływają na zewnątrz. Boczne ściany otworu nadają wypływajcemu w postaci kropli strumieniowi cieczy kształt spłazczonego stożka o przekroju eliptycznym.

Rozpylacze uderzeniowe- wyposażone w płytkę lub czopek, rozpylają ciecz wskutek uderzenia jej o płaszczyznę prostopadłą do wylotu cieczy. Odległośc płytki lub czopka od otworu nie przekracza 1mm. W efekcie uderzenia uzyskuje się krople o prawie jednakowej wielkości oraz szerokości strumień w kształcie wachlarza

Rozpylacze z wkładką wirową- rozpylają ciecz pod cisnieniem 1-2,5 Mpa. Spiralne kanały wkladki wirowej lub wichrowatych otworów w płytce wirowej. Kanaliki powodują zawirowanie strumienia cieczy, który z dużą prędkościa wypływa przez otwor wylotowy

Rozpylacze z komorą wirową powodują zawirowanie cieczy po doprowadzeniu jej po linii stycznej do obwodu komory. Krzywizna ściany komory wirowej zmusza ciecz do zmiany kierunku przepływu, a w skutek wprawienia cieczy w ruch wirowy i działania siły odśrodkowej krople wypływają z otworu w postaci stozkowego strumienia. Dają dobre i równomierne rozpylenie przy niskich ciśnieniach do 300 kPa

Rozpylacze typu Tee Jet – ciecz wypływa w postaci:

- trojkąta równomiernego lub spłaszczonego stożka

- regularnego stożka pełnego lub pustego

Rozpylacze typu Poli Jet- ciecz wypływa w postaci wachlarza

Opryskiwacz biodrowy: - zbiornik- kilka l; - pokrywa; - wkręcona do pokrywy pompa powietrzna sucha; - może być manometr; - zawór bezpieczeństwa; - przewód; - lanca sadownicza (teleskopowa); - rozpylacz wirowy z komora wirową

Plecakowy: - rama; - zbiornik; - zbiornik na paliwo; - silnik napędzający wentylator; - zawór odcinający; - głowica obrotowa (regulacja wydatku kropli)

Ciągnikowy: - ciśnieniowy; - zawieszany; - 400l; -12 m zasięgu

Budowa: - belka polowa; - rama; - zbiornik (szczelna pokrywa, czytnik poziomu cieczy, zawór od oprózniania, mieszadło, sito wleowowe

Rozpylacze: - wirowe: * z komora wirową; * z wkładką wirową; * z płytką wirową; - hedrauliczno-powietrzne (inzektorowe); - uderzeniowe: * z płytką uderzeniową; * z czopkiem uderzeniowym; * szczelinowy

KOSIARKI

Służą do: - koszenia traw na użytkach kośno-pastwiskowych i zielonek w uprawach polowych; - po zmodyfikowaniu mogą służyć do koszenia innych gatunków roślin np. strączkowych, oleistych

Podział: - z nożycowym zespołem tnącym; - z nożami rotacyjnymi (wirującymi); - pokosowe samojezdne; - kombinowane; - bijakowe

Kosiarki należące do dwóch pierwszych grup ścinają rosliny za pomoca zespołu tnącego i układają je z tyłu maszyny w pokosy, natomiast kosiarki pokosowe zwężają pokos przenośnikami ślimakowymi, układajc go w osi maszyny

Kosiarki nożycowe Mogą być zawieszane na ciągniku z tyłu, z boku, z przodu lub samobieżnie

Budowa: - zespół tnący; - rama maszyny z układem zawieszenia; - zespół napędowy; - układy regulacyjne; - układy zabezpieczające maszyne przed uszkodzeniem; - układu połączeń zespołu tnącego z ramą maszyny ; - mechanizm podnoszenia

Podział zespołów tnących: - zespoły tnące palcowe; - zespoły tnące bezpalcowe

Ostrza noży wykonują ruch posuwisto-zwrotnych.

Zespół tnący typu palcowego

Budowa: - ruchoma listwa; - przynitowane nożyki (listwa nożowa); - palce na śrubach (belka palcowa); - nieruchoma listwa (z palcami); - korbowód z korbą napędzającą; - przyciski zamontowane na belce palcowej; - płozy (elementy mocujące i regulacyjne belki palcowej)

Nożyki sa w kształce trapezu. Palce zwężają się ku przodowi, służą do rozdzielania ścinanego łanu na pasy, przy czym boczne krawędzie palców stanowią nieruchome przeciwtnące ostrza nożyc. Palce mają wycięcia, przez które przebiegają lub chowaja się w nich nożyki w skrajnych położeniach.

Palcowe zespoły tnące: - do cięcia wysokiego (normalne)- nożyki 3’, skok listwy nożowej 3 lub 6’, palce 3’; - do cięcia średniego- nożyki 3’, skok listwy nożowej 80-120mm, palce 2’; - do cięcia niskiego- nożyki 3’, skok 3’, palce 1,5’

Mniejsza odległość między palcami powoduje mniejsze nachylenie skrajnych źdźbeł do stalek, co daje niską ścierń. Uzyskanie niskich ścierni jest obecnie możliwe przez zwiększenie średkich prędkości listwy nożowej. Posuwisto zwrotny ruch nożyków w połaczeniu z ruchem postępowym maszyny daje sinusoidalny przebieg. Znając promień korby napędzającej oraz drogę, jaką przebyła maszyna w ciągu pół obrotu korby można wyznaczyć droge dowolnego punktu ostrza nożyka. Stosunek predkości maszyny do średniej prędkości nożyka wyznacza kąt ostrza nożyka.

Zespoły tnące bezpalcowe Zbudwany z dwóch przeciwbierznych wzajemnie przylegających d siebie listew nożowych. Listwy nożowe ustawione są jedna nad drugą, wykonuja ruch posuwisto-zwrotny. Napęd przekazywany jest od tarczy korbowej za pośrednictwem targańców. Ponieważ obydwa ostrza są ruchome chwilowe prędkości są około dwukrotnie większe. Kosiarki taki są niewrazliwe na zapychanie się oraz mogą pracować w trudnych warunkach, nawet przy zakamieniu pól.

Rama Połączona jest przegubowo z podnośnikiem hydraulicznym ciągnika, wykonana ze stalowych rur i plaskowników. Z ramą główną jest zawiasowo połączona rama boczna. Rama główna posiada dwa czopy oraz stojak górny z otworami do połączenia z łącznikiem układu zawieszenia.

Zespół napędowy Zespół napędowy służy do przeniesienia napędu od WOM ciągnika do listwy nożowej i zamiany ruchu obrotowego na ruch posuwisto-zwrotny. Napęd przenoszony jest od WOM ciągnika, poprzez wał przegubowo- teleskopowy do przekładni pasowej z pasami klinowymi. Koło napędzane przekazuje napęd na wał. Do czopy korby przymocowany jest targaniec (korbowód), który z drugiej strony połaczony jest z listwą nożową poprzez główkę o kształcie kulistym. Ukłd bezpośredniego napędu listwy nożowej zmontowany jest na płozie wewnętrznej. Awaryjne wyłączenie napędu dokonuje się podczas odchylania zespołu tnącego do tyłu przy natrafieniu na przeszkodę. Najlepszym rozwiązaniem jest napęd hydrauliczny.

Bezpieczniki kosiarek Głowica napedu polączona jest bezpiecznikiem zatrzaskowym ze stałą ramą kosiarki. -bezpiecznik dwuprętowy- zbudowany z dwóch przylegających do siebie prętów, koniec jednego pręta połączony jest przegubowo z głowicą napędu, a koniec drugiego, również przegubowo, z rama stałą kosiarki. Obydwa pręty łączy ze soba zatrzask.

W zależności od rozwiązań konstrukcyjnych bezpiecznik pozwala na odchylenie do tyłu samego zespołu tnącego lub też zespołu tnącego wraz z ukladem napędowym listwy nozowej.

Dodatkowe elementy zespołu tnącego: -stalowy pręt (włos)- zapobiega dostawaniu się ścinanego materiału do zespołu napędowego, przymocowany do dziobu ploza wewnętrznego; -dziób- spełniający rolę rozdzielacza, przymocowany do płoza zewnętrznego, połączony jest z deską kierującą

Układy regulacyjne Zespół tnący może przyjmować trzy położenia: robocze, transportowe, półtransportowe.

Inne regulacje zespołu tnącego: - wysokośc robocza- ustalana regulatorami płozów; - kąt cięcia pionowego- regulowany długością łącznika hydraulicznego; - kąt wyprzedzenia zespołu tnącego- regulowany nakrętką ruchomego pręta bezpiecznika

Kosiarki z nożami rotacyjnymi (wirującymi)

Ruch noży może odbywac się w płaszczyźnie: - poziomej (tarczowe, wirnikowe) ; - pionowej (bębnowe) ; - bijakowe

Podstawowymi kryteriami podziału tych kosiarek sa płaszczyzna ruchu noży oraz ich kształt. Proces cięcia roślin w kosiarkach tarczowych i bijakowych odbywa się bez podparcia przy wykorzystaniu bezwładności roślin, dlatego prędkośc obwodowa noży musi być duża. Wynosi ona 65-90 m/s. W kosiarkach bębnowych stosuje się przeciwostrza tzw. stalnice. Kosiarki bębnowe stosowane sa głównie do pielęgnacji trawników i boisk sportowych.

Kosiarki tarczowe (wirnikowe) Mogą być zawieszane lub zaczepiane. Charaktetyzują się: duzą niezawodnością, mozliwością zwiększania prędkości roboczej, a tym samym wydajności pracy.

Budowa: - rama; - zespół tnący; - układ zawieszenia lub zaczepienia; - zepół napędowy; - bezpiecznik; - osłona; - układ wydźwigowy zespołu tnącego

Zespół tnący Częśc roboczą stanowi wirnik wykonany w postaci stalowej tarczy, na obwodzie której przymocowane są dwa, trzy lub więcej noży. W zależności od szerokości robboczej kosiarka może mieć: jedną, dwie, trzy, cztery lub więcej tarcz. Jeżeli tarcz jest więcej niż jedna, to tarcze sąsiadujące ze sobą obracają się w przeciwnych kierunkach. Napędzane są przez skrzynie przekłaniową, jeżeli jest usytuowana nad nimi to nazywane są górnonapędowymi, jeżeli pod nimi- dolno-napędowymi lub płaskimi. Z napdem górnym posiadają obudowę wałów napędowych w postaci cylindrycznych lub stożkowych osłon zwanych bębnami. Zespół tnący może opierać się na dwu kołach lub płozach.

Układem łączącym zespół tnący jest sztywna szkrzynia przekładniowa. Zespół tnący wyposażony jest w bezpiecznik, który pozwala na odchylenie zespołu tnącego do tyłu przy natrafieniu na przeszkodę.

Wysokośc cięcia może być regulowana przez: - wymiane kulistych czasz (zazwyczaj są dwie); - wstawienie pomiędzy czaszę a tarczę tulei dystansowej; - dobór noży o różnych kształtach (proste, kątowe); - zmianę położenia koł podporowych (jeżeli występują)

Noże wykonane są ze stali stopowej i są zaostrzone na obu dłuższych bokach. Aby nie doszło do uszkodzeń noży są one połączone z tarczą zawiasowo. Noże mogą być proste lub gięte, najczęściej o kształce prostokątnym.

Bębny oprócz formowania pokosu odrzucają ścinane rosliny do tyłu, uniemozliwiając ich powtórne przecięcie.

Zespół napędowy Napęd może być górny lub dolny. Do napędu tarcz stosowane są przekładnie bezposlizgowe, natomiast do bezpośredniego napędu stosuje się przekładnie zębate typu stożkowego o zazębieniu skośnym lub ewolwentowym. Główny napęd od WOM ciągnika realizowany jest za pośrednictwem pasów klinowych oraz sprzęgła jednokierunkowego. Coraz częściej stosuje się napęd hydrauliczny, przy czym każda tarcza jest napędzana własnym silnikiem hydraulicznym zasilanym olejem z pompy ciągnika, albo napęd napędza jedna tarczę a ta przenosi napęd na pozostałe tarcze.

Maszyny do przetrząsania

Maszyny do przetrząsania, roztrząsania i zgrabiania skoszonego materiału roślinnego mżna podzielić na: - przętrząsaczo- zgrabiarki bębnowe (ukosno-bębnowe, prostokątno-bębnowe, łopatkowe); - przetrząsaczo- zgrabiarki karuzelowe; - przętrzosaczo- zgrabiarki kołowo-palcowe beznapędowe i napędowe; - przętrzosaczo- zgrabiarki taśmowo-palcowe lub łańcuchowo-palcowe; - zgrabiarki karuzelowe

Przętrząsaczo- zgrabiarki oraz zgrabiarki karuzelowe Maszyny do obróbki siana, których zespoły robocze wykonują ruch obrotowy w płaszczyźnie poziomej lub do niej zblizonej.

Rama maszyny składa się z dwu, czterech lub sześciu ogniw (części), symetrycznie rozmieszczonych, wykonanych w postaci odlewów. Zespołami roboczymi są wirniki zbudowane z dwu, czterech lub sześciu obrotowych ramion, są rozmieszczone symetrycznie. Do końców ramio przymocowane są podwójne stalowe sprężyste palce. Kierunek obrotów palców pozostaje niezmienny zarówno podczas przetrząsania jak i zgrabiania, zmienna jest natomiast prędkośc obwodowa palców.

Zgrabiarka karuzelowa Służy do szybkiego dokładnego zgrabiania w wały wysuszonego materiału roślinnego. Może być zawieszana na ciągniku z przodu lub z tyłu. Zespoły robocze w postaci trzech, czterech par srpężystych palców stalowych mocowane są do sześciu lub ośmiu ramion ustawionych promieniowo. Głowica, grabiska i palce tworzą wirnik wykonujący ruch obrotowy. Palce mocowane są prostpadle do poziomej płaszczyzny.

Przętrząsaczo-zgrabiarki kołowo-palcowe Budowane jako maszyny zawieszane lub zaczepiane, napędzane lub nienapędzane.

Budowa: - rama (wykonana z rur spawanych podparta na dwu lub trzech kołach lub bez kół); - stalowe koła z palcami (każde jest niezaleznie połączone z ramą); - uklad zawieszenia lub zaczepienia; - dźwignie regulacyjne

Charakteryzują się niedokładną pracą, zwłaszcza przy dużch plonach, chociaż jako maszyny proste w konstrukcji i działaniu ciągle jeszcze są stosowane. Obrót kół palcowych w maszynach beznapędowych spowodowany jest oporem stawianym palcom przez obrabiany materiał, natomiast w maszynach napędzanych realizowany jest od WOM ciągnika. Przy zgrabianiu koła palcowe ustawione są ukośnie.

KOMBAJN DO ZBIORU Zbórz Praca kombajnu polega ma ścinaniu roślin rosnących lub podbieraniu ich po uprzednim skoszeniu z pokosów lub wałów, młóceniu, wydzielaniu ziarn z mieszaniny wymłóconego materiału i dostarczaniu wymłóconych i oczyszczonych ziarn do worków lub do zbiornika.

Budowa: - zespół żniwny; - samojezdna młócarnia złóżona

Podział kombajnów: - samojezdne, przyczepiane, nadbudowane na ciągniku; - o przepustowośći: małej, średniej, dużej i bardzo dużej; - kołowe, półgąsienicowe, gąsienicowe; - napędzane od WOM ciągnika, od własnego silnika spalinowego, od WOM i od własnego silnika

Przepustowość zależy od: wartości stosunku masy ziarna do słomy w ściętym materiale

Wymagania agrotechniczne: - wielkość strat; - wielkość uszkodzeń; - czystość ziarna

Straty nie powinny przekraczać 5%, uszkodzenia 1%, czystość ziarna 97%.

Zespół żniwny: - nożycowy zespół tnący lub podbieracz; - nagarniacz ze sterowanymi palcami; - przenośnik ślimakowo-palcowy; - rozdzielacz koszonego łanu; - zespół napędowy i urządzenia regulujące

Pobieracz może być : obrotowo-palcowy, taśmowo-palcowy. Palce pobieracza są sprężyste.

Przenośnik ślimakowy zbudowany jest z dwóch ślimaków pracujących w rynnie. Ślimaki przejmują materiał z całej szerokości zespołu tnącego i przemieszczają go do części środkowej, w której przejmowany jest przez przenośnik palcowy. Palce umieszczone są wewnątrz rury ślimakowej i przez znajdujące się w niej otwory wystają na zewnątrz.

Młocarnia wieloczynnościowa: - przenośnik pochyły transportujący zboże do młocarni; - zespół młócący; - wytrząsacz; - podsiewacz; - zespół sit czyszczących; - zespół transportujący ziarno do zbiornika lub workownicy; - zespół transportujący niewymłócone kosy z powrotem do zespołu młócącego; - wentylator wytwarzający strumień powietrza

Przenośnik pochyły ma konstrukcję listwowo-łańcuchową. Jest to zespół dwóch, trzech lub czterech łańcuchów, do których przymocowane są zębate listwy.

Zadaniem zespołu młócącego jest wydzielenie ziarn z kłosów, czyli wykonanie omłotu. Wydzielenie ziarn można uzyskać przez uderzenie lub przez wycieranie kłosów. Podczas omłotów materiał wprawiony zostaje w drgania wymuszone i drgania samowzbudne. Zbudowany jest z obrotowego bębna i klepiska opasającego bęben. Pomiędzy bębnem, a klepiskiem znajduje się szczelina robocza, przez którą rośliny są przeciągane i wymłacane, Szczeliana robocza zwężą się w kierunku od wlotu do wylotu.

Zadaniem wytrząsacza jest wydzielenie ziarna pozostałego w słomie i w zgoninach.

Zadaniem zespołów czyszczących jest wydzielenie wszelkich zanieczyszczeń oraz niewymłóconych kłosów z masy ziarna. Należy do nich: podsiewacz, zestaw sit umieszczonych w obudowie, wentylator.

Zadaniem przenośnika ziarna jest przeniesienie oczyszczonych ziaren do zbiornika. Zespoł przenoszący składa się z: przenośnika ślimakowego dolnego, przenośnika łopatkowego i przenośnika ślimakowego górnego.

Zbiornik lub workownica nasion

Silnik spalinowy wysokoprężny

Układ przeniesienia napędu na zespoły robocze kombajnu

Układ przeniesienia napędu na elementy jezdne kombajnu

Podwozie z przednimi kołami napędzanymi i tylnymi kołami kierującymi kombajn

Układ kierowniczo-hydrauliczny

Układy regulacyjne w spomagające, hydrauliczne, elektryczne i elektroniczne

Wyposażenie dodatkowe: - kabina; - rozdrabniacz słomy; - wspomagania wstrząsacza; - zespół żniwny do zbioru inny roślin

Proces technologiczny Rosnące rośliny ścinane zespołem tnącymprzenośnik ślimakowo-palcowy przenośnik palcowy przenośnik pochyły zespół młócący

Słoma (zespół młócący)odrzutnik słomy wytrząsacz (wydzielenie ziarna nawet do 15%) wylot młocarni

Ziarno (zespół młócący) pochylnia podsiewacza podsiewacz w postaci sita+ strumień powietrza sita zespołu czyszczącego ziarno spada na sito dolne ślimakowy przenośnik dolny przenośnik łańcuchowo-łopatkowy ślimakowy przenośnik górny zbiornik, workownica

Niewymłócone i oberwane kłosy (sito górne) pochylnia ślimakowy dolny przenośnik przenośnik łopatkowy górny przenośnik ślimakowy zespół młócący

Wydajność kombajnu zależy od: - czynników technicznych; * sposobu dostarczania ściętych roślin do zespołu młócącego; * niezawodnośc konstrukcji, jakość wykonania i montażu; * stałość równomiernego procesu technologicznego; - czynników przyrodniczych; * gatunek i gęstość; * równomierność i wysokość zbieranych roślin; * stan zbieranych roślin; * zachwaszczenie i jego wielkość; *stopień wilgotnośći roślin; * gatunek i wilgotność gleby; - czynniki ludzkie; * kwalifikacje kombajnisty; * umiejętność właściwego ustawienia parametrów regulacyjnych kombajnu; - czynniki organizacyjne związane z organizacją pracy kombajnu

Regulacje w kombajnie: - wysokośc cięcia lub pobierania roślin; - ustawienie rozdzielaczy łanu; - położenie nagarniacza w płaszczyżnie pionowej i poziomej; - ustawienie palców nagarniacza; - ustawienie przenośnika ślimakowo-palcowego względem ramy; - prędkość obrotowa nagarniacza; - prędkość obrtowa bębna młócącego; - wielkość szczeliny roboczej zespołu młócącego; - prędkość obrotowa wentylatora, a tym samym wydatek powietrza; - prędkość roboczą; - wielkość szczeliny sit czyszczących; - regulacje współpracujących z kombajnem zespołów dodatkowych