OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Z CUKROWNI

Wody przemysłowe z cukrowni można podzielić na trzy grupy: 1) transportowe i służące do mycia, zanieczyszczone ciałami nierozpuszczalnymi,

2) kondensacyjne — umownie czyste,

3) dyfuzyjne i inne, zanieczyszczone ciałami organicznymi, koloidami i drobnymi zawiesinami.

Wody kondensacyjne wymagają przede wszystkim obniżenia temperatury. Do oczyszczania wód z transportu i mycia muszą być zastosowane piaskowniki. Po przejściu przez piaskownik ścieki można wpuszczać do odbiornika gdy jest on odpowiedniej wielkości. Gdy odbiorniki są małe to osadzanie powinno trwać 1—2 godz. Dyfuzyjne wody wymagają osadzenia z koagulacją. Jako koagulantu używa się wapna w ilości 500—600 mg/l. Środki te usuwają 90% zawiesin i obniżają BZT5 o 45%. Najlepiej oczyszczać ścieki z cukrowni na polach irygowanych. Piaskowniki budujemy na terenie zakładu, a osadniki przed polami. Jeśli brak miejsca na piaskowniki to stosuje się je tylko dla ścieków dyfuzyjnych i innych, a ścieki z transportu wpuszcza się do odbiornika. Można również stosować stawy w ilości 3—5, obliczone na objętość dopływu dobowego. Liczyć się trzeba z tym, że w pierwszych stawach może woda zagniwać i mogą tworzyć się kwasy organiczne (np. mlekowy). Pola irygowane obciążamy 50—100 m3/ha dob w zależności od zdolności filtracyjnych terenu. Osady z piaskowników suszymy na poletkach. Ilość osadów wynosi 10—20 l/t buraków. Ilość suchych osadów w osadniku wynosi. 1) z wód używanych do transportu 7—8 kg, 2) z wód dyfuzyjnych 2,5 kg na 1 t buraków. Wilgotność osadów średnio 80%. W cukrowniach oczyszczania biologicznego ścieków na filtrach biologicznych nie stosuje się, ponieważ jest ono zbyt kosztowne.

Hamoda i Al-Sharekh [1999] prowadzli badania nad oczyszczaniem ścieków cukrowniczych w zatopionych złożach napowietrzonych (ASFF) w postaci kostek ceramicznych. Cały układ był napowietrzany za pomocą dyfuzorów. W wyniku przeprowadzonego eksperymentu autorzy uzyskali redukcję BZT5 powyżej 97,9% i skuteczną nitryfikację. Ponadto cały układ pracował stabilnie nawet przy gwałtownym obciążeniu złoża substancją organiczną (powyżej 200 gChZT·dm-3). W takich warunkach obserwowano redukcję substancji organicznej wyrażonej jako BZT5 na poziomie 86,9% lecz zahamowaniu ulegała nitryfikacja.

Oczyszczanie wysoko stężonych ścieków cukrowniczych prowadzone jest

także w reaktorach beztlenowych z wykorzystaniem procesu fermentacji metanowej. Stosuje się w tym celu reaktory UASB (Upflow Anaerobic Sludge Blanket Reactor). Oczyszczanie w tym reaktorze zachodzi podczas przepływu ścieków od dołu do góry. Mieszanie osadu fermentacyjnego następuje przez ścieki wypływające z rusztu doprowadzającego. Często jednak występują problemy eksploatacyjne polegające na szybkiej mineralizacji osadu fermentacyjnego spowodowanej wytrącaniem się węglanu wapnia, co z kolei prowadzi do zatykania się otworów rusztu rozprowadzającego ścieki [Gozdek, Heichman 2007a]. Obecnie reaktory beztlenowe oczyszczające ścieki z cukrowni działają w systemie kontaktowym, z wymuszonym mechanicznym mieszaniem warstwy osadu, ujmowaniem biogazu oraz jako fermentory fluidalne z zawieszonym osadem w całej objętości komory.

Metody beztlenowego oczyszczania ścieków cukrowniczych zapewniają bardzo wysoką redukcję zanieczyszczeń organicznych, dochodzącą nawet do 95%. Ponadto osad beztlenowy jest bardzo odporny na działanie czynników toksycznych, jak i niekorzystnego składu ścieków. Również istotne znaczenie ma mniejsza (około 10–15 razy) ilość osadu nadmiernego w stosunku do powstającego w reaktorach tlenowych [Gozdek, Heichman 2007b].