Bóstwa Indian Ameryki Północnej

Bogowie Indian Ameryki Północnej :

ANGUTA (Inuit/Eskimosi) Zbierający zmarłych. Anguta znosi zmarłych do podziemi, gdzie muszą spać z nim przez rok.

ANINGAN (Inuit/Eskimosi) Księżyc, brat słońca, które ściga po niebie. Aningan ma piękne igloo, w którym wypoczywa. Mieszka tam też Irdlirvirissong, jego kuzyn - demon. Księżyc jest wielkim myśliwym i jego spiżarnia jest zawsze pełna mięsa i skór.

ASGAYA GIGAGEI (Czirokezi) Czerwony Mężczyzna lub Kobieta, wzywany w zaklęciach mających uleczyć chorych. Asgaya Gigagei jest bóstwem męskim lub żeńskim, zależnie od płci pacjenta.

ATIRA (Pawnee) Ziemia, Święta Matka każdego żywego stworzenia.

Plemię Pawnee utrzymywało się z polowań. Gdy powiedziano im, że mają porzucić myślistwo i zająć się rolnictwem, ich kapłan odrzekł: "Każesz mi rozdzierać grunt! Czy mam wziąć nóż i rozciąć łono mojej matki? Jak umrę, nie weźmie mnie do swego łona na wypoczynek. Każesz mi wykopywać kamienie! Czy mam sięgać pod jej skórę i wyjmować jej kości? Jak umrę, nie będę mógł wejść w jej ciało, by znów się narodzić. Każesz mi ścinać trawę, robić z niej siano i je sprzedawać, i być bogatym jak biali ludzie! Ale jak śmiałbym ścinać włosy mojej matki? To złe prawo i moi ludzie nie będą go przestrzegać.

AWONAWILONA (Indianie Pueblo) "Ten, Który Zawiera Wszystko. "Najwyższy Bóg, Stwórca Wszystkiego. Przed stworzeniem był tylko Awonawilona; wszystko inne było pustką i ciemnością. Będąc zarówno męskim, jak i żeńskim bóstwem, Awonawilona stworzył wszystko z siebie, a sam przybrał postać słońca, dawcy światła.

DEOHAKO (Irokezi/Seneca) Duchy kukurydzy, fasoli i tykwy, które żyją razem w pojedynczej górze. Gdy Onatha, duch kukurydzy, szukała rosy została złapana przez złego ducha - Hahgwehdaetgaha, który zabrał ją do podziemi. Słońce uratowało ją i od tej pory pozostaje na polach kukurydzy, aż ta nie dojrzeje.

ESTANATLEHI (Nawaho) Przybrana córka Pierwszej Kobiety. By ukarać ludzi za dumę, Pierwszy Mężczyzna i Pierwsza Kobieta zesłali plagę potworów by pozabijały i pożarły ludzi. Po pewnym czasie Pierwsza Kobieta zaczęła żałować zła jakie wraz z Pierwszym Mężczyzną zesłała na ludzi. Dlatego też gdy znalazła małą Estabatelhi leżącą na ziemi obok jej góry, Pierwsza Kobieta wzięła ją ze sobą. Estanatelhi dorosła w ciągu czterech dni. Kochała się ze Słońcem i urodziła Bliźniaki, które po wielu przygodach uwięziły potwory.

GAHE lub GA'AN (Apacze) Nadprzyrodzone istoty, które żyją wewnątrz gór. Czasem można usłyszeć jak tańczą i biją w bębny. Ponieważ umieją leczyć oddaje się im cześć. Maski ubierane przez tancerzy w czasie odprawiania rytuałów pomalowane były na różne kolory, z których każdy reprezentował jednego Gahę, z wyjątkiem Szarego, który pojawiał się jako klaun a w rzeczywistości jest najpotężniejszym z nich wszystkich.

GLUSKAP (Algonquin) Stwórca, a dokładniej - siła stwórcza. Zazwyczaj życzliwy ale i kapryśny. Gluskap stworzył równiny, rośliny jadalne, zwierzęta i ludzi z ciała Matki Ziemi. Jego rywalem był jego wilczy brat Malsum, który stworzył skały, zarośla i trujące zwierzęta. Po długiej walce Gluskap zabił Malsuma i zniszczył jego magię. Walczył też z potworami, gigantami, nauczył ludzi polowań i uprawy roślin, nazwał gwiazdy. Gdy jego praca została zakończona, powiosłował na wschód w brzozowym canoe. Pewnego dnia powróci.

GROMOWŁADNI BLIŹNIACY (Cherokee) Synowie Kanati i Selu. Kanati i Selu żyją na wschodzie, Bliźniacy na zachodzie. Gdy słychać grom, oznacza to że chłopcy bawią się piłką.

GWIAZDA PORANNA (Pawnee) Opiekun wiodący słońce na jego codziennej wędrówce. Bóg-żołnierz.

GWIAZDA POŁUDNIOWA (Pawnee) Bóg świata podziemnego, przeciwieństwo Gwiazdy Północnej. Obdarzony zdolnościami magicznymi i obawiany [strona bierna od "obawiać się" - przyp. tłum.].

GWIAZDA PÓŁNOCNA (Pawnee) Stwórca. Szczodry i czcigodny.

GWIAZDA WIECZORNA (Pawnee) Zła gwiazda, która ściąga słońce z nieba i posłała swoją córkę, by przeszkodzić Gwieździe Porannej w przywróceniu słońca.

HINO (Irokezi) Bóg piorunów i nieba. Tęcza jest jego małżonką. Swoimi ognistymi strzałami Hino niszczy złe duchy.

IRDLIRVIRISISSONG (Inuit/Eskimosi) Kuzyn księżyca. Czasami Irdlirvirissong wychodzi na niebo by tańczyć, błaznować i śmieszyć ludzi. Ale jeśli ktoś znajdzie się w pobliżu musi uważać by demon nie wysuszył i pożarł jego wnętrzności.

KACHINAS (Hopi) Duchy natury które zamieszkują i kontrolują wszystko - duchy zwierząt, duchy zmarłych przodków, duchy bogactw naturalnych takich jak wiatr, deszcz i grzmot. Dokładna ich liczba nie jest znana, ale w mitologiach różnych wiosek pojawia się ich ponad pięćset.

KANATI (Cherokee) "Szczęśliwy Myśliwy". Czasem nazywany jest Pierwszym Mężczyzną. Żyje ze swoją żoną Selu ("Kukurydza") tam gdzie wschodzi słońce. Ich synowie, Gromowładni Bliźniacy, mieszkają na zachodzie.

KITCKI MANITOU (Algonquin) Wielki Duch, Najwyższa Istota. Niestworzony, Ojciec Życia, Bóg Wiatrów. Wielki Duch w pewien sposób obecny jest w prawie każdej indiańskiej mitologii.

KOJOT (Indianie południowo-zachodni ale znany również na innych terenach). Naciągacz, błazen. Stwórca i nauczyciel ludzi. Podobnie jak Loki, Kojot cały czas się czai, sprawiając kłopoty i robiąc psikusy. Dla Zunisów, Kojot jest herosem, który ustanowił prawa dzięki którym ludzie mogą żyć w pokoju. Indianie Pomo utrzymują, że Kojot stworzył ludzi a następnie ukradł słońce żeby ich ogrzać. Siuksowie mówią, że stworzył konie.

Chinook opowiadają jak Kojot i Orzeł zeszli do Krainy Umarłych by sprowadzić swoje martwe żony. Na granicy znaleźli mały domek oświetlony tylko księżycową poświatą. Każdej nocy stara kobieta połykała księżyc i zmarli pojawiali się w domku. Bogowie rozpoznali swoje żony między zmarłymi i obmyślili plan. Następnego dnia, po tym jak stara kobieta zwymiotowała księżyc a zmarli zniknęli Kojot zbudował ogromną drewnianą skrzynię. Umieścił w niej liście roślin każdego rodzaju. Kojot i Orzeł zabili starą kobietę. Kojot założył jej szaty. Gdy nadszedł czas połknął księżyc. Zmarli pojawili się. Ale Orzeł umieścił skrzynię za wejściem. Gdy Kojot zwymiotował księżyc zmarli wylecieli i zostali złapani do skrzyni. Kojot przekonał Orła, by pozwolił mu nieść skrzynię. Ale Kojot bardzo chciał zobaczyć swoją żonę i otworzył skrzynię. Dusze zmarłych uniosły się jak chmura i zniknęły na zachodzie. Właśnie dlatego ludzie umierają na zawsze, nie tak jak rośliny, które obumierają zimą ale zielenią się wiosną.

KRUK (północnozachodnie tribes) Kolejny bóg-oszust. Bardzo chciwy. Ciągle szuka jedzenia. Pewnego razu Kruk ukradł skąpcowi księżyc i umieścił go na niebie.

KRÓLIK (Południowowschodnie plemiona) Podobnie jak Kojot i Michabo - oszust. Dzięki przebiegłej sztuczce, Królik przyniósł ludziom ogień.

MICHABO (Algonquin) Wielki Zając. Oszust. Zmnieniacz kształtów. Stwórca ludzi, ziemi, zwierzyny płowej, wody i ryb. W Domu Świtu Michabo jest gospodarzem dla dusz dobrych ludzi i karmi ich soczystymi owocami i rybami.

NAGENATZANI(Nawaho) Starszy z Gromowładnych Bliźniaków.

NESARU (Arikara) Duch nieba. Na początku Nesaru miał władzę nad wszystkimi stworzeniami. Niezadowolony z rasy podziemnych gigantów, którzy nie chcieli uznać jego autorytetu, Nesaru stworzył nową rasę. Zesłał również powódź, która zatopiła giganrów nie czyniąc szkody nowym ludziom. Gdy nowi ludzie zaczęli prosić, by ich uwolnił z podziemi, Nesaru zesłał Matkę Kukurydzy [a może Kukurydzianą Matkę? w każdym razie Corn Mother - przyp. tłum.] by ich uwolniła.

NOKOMIS (Algonquin) "Babcia." Święta Matka Ziemia. Nokomis wychowuje wszystkie żyjące stworzenia.

OCASTA (Cherokee) "Kamienny płaszcz" Imię pochodzi od jego płaszcza, który zrobiony był z kawałków krzemienia. Zarówno dobry jak i zły, Ocasta był jednym z pomocników Stwórcy. Ocasta stworzył wiedźmy i płynął od jednej wioski do drugiej wywołując zgiełk. Kilka kobiet złapało Ocastę przebijając jego serce kijem. Mężczyźni spalili umierającego Ocastę, który na swoim stosie pogrzebowym przekazał im pieśni i tańce odpowiednie do polowań, wojen i uzdrawiania. Niektórzy z mężczyzn otrzymali wielką moc i stali się pierwszymi szamanami.

OLELBIS (Wintun, Wybrzeże Pacyfiku) Stwórca żyjący w Olelpanti (Niebie) z dwoma starymi kobietami. Gdy pierwsi ludzie spalili świat, Olelbis zesłał wiatr i deszcz by ugasić płomienie. Następnie naprawił ziemię. Olelbis chciał żeby ludzie żyli wiecznie. Gdy się starzeli, mieli wspinać się do nieba i żyć z nim w raju. Olelbis nakazał dwóm sępom zbudować drabinę do Olelpanti, po której mogliby się wspinać ludzie, ale Kojot przekonał je, by zaprzestały pracy.

PIERWSZY MĘŻCZYZNA I PIERWSZA KOBIETA (Nawaho) Na początku, Pierwszy Mężczyzna i Pierwsza Kobieta wspięli się razem z Kojotem ze świata podziemnego wiodąc ludzi przez pułapki do świata naziemnego, który stał się ich domem. Gdy stwierdzili, że niebo z samym li tylko Księżycem i Słońcem jest zbyt puste, Pierwsi Mężczyzna i Kobieta oraz Kojot zgromadzili błyszczące kamienie i umieścili je na niebie jako gwiazdy.

SEDNA (Inuit/Eskimosi) Bogini morza i morskich stworzeń. Jednooki gigant [gigantka? - przyp. tłum.] Straszliwa stara wiedźma. Dawno temu, w czasach młodości, była bardzo ładna lecz ojciec wrzucił ją do morza jako ofiarę. Mag chcący odwiedzić Sednę musi przejść przez królestwo śmierci, a potem przejść przez otchłanie gdzie lodowe koło wiecznie wiruje i niezmiennie gotuje się potrawka z foki [???, no ale w końcu było "a cauldron of seal meat stews endlessly - przyp. tłum.]. By powrócić musi przejść przez kolejną otchłań, cienką jak brzytwa.

SELU (Cherokee) "Kukurydza." Czasem nazywana pierwszą kobietą. Żona Kantiego. Selu potajemnie stworzyła kukurydzę pocierając swój brzuch lub też przez oddanie kału. Jej synowie, Gromowładni Bliźniacy, zabili ją gdy stwierdzili, że była wiedźmą.

SHAKURA (Pawnee) Bóg słońca. Indianie Pawnee odprawiali swój słynny taniec słońca właśnie na cześć Shakury. Młodzi wojownicy przebijali skórę i mięśnie klatki piersiowej kołkiem, który był przywiązany za pomocą rzemienia do wysokiego pala wbitego w ziemię. Młodzieniec utrzymywał całe swoje ciało na tym rzemieniu z wolna okrążając pal, gdy podążał za ruchem słońca. Trwało to do zachodu słońca lub też do czasu gdy kołek wyrwał się z ciała, razem z mięśniami i skórą.

SŁOŃCE (Cherokee) Bogini. Gdy córka Słońca została ugryziona przez węża i wzięta do Ducha Wsi [???, w org. - "Ghost Country" - przyp. tłum.], Słońce pogrążyła się w żalu i nie dawała już światu światła. Jej łzy spowodowały powódź. W końcu Cherokee wysłali młodego mężczyznę i kobietę by uleczyli żal Słońca, co też uczynili śpiewając i tańcząc.

SŁOŃCE (Inuit/Eskimo) Prześliczna młoda panna niosąca pochodnię i goniona po niebie przez brata, Aningana, księżyc. Planeta Jupiter jest matką Słońca. Jest również bardzo niebezpieczna dla magów, gdyż pożera wątroby nieostrożnych.

TEKKEITSERKTOCK (Inuit/Eskimo) Bóg ziemi, władca polowań, któremu podlega cała zwierzyna płowa.

TIRAWA-ATIUS (Pawnee) Wyższa siła, stwórca nieba i ziemi.

Na początku Tirawa-Atuis zwołał wszystkich bogów by obwieścić im swój plan stworzenia rasy ludzkiej. Obiecał im podział wpływów w zamian za pomoc. Shakura-Słońce miał dostarczać światło i ciepło. Pah-Księżyc był przypisany nocy. Gwiazdę Wieczorną, Matkę Wszystkiego umieścił Tirawa-Atuis na zachodzie. Gwieździe Porannej nakazał strzec wschodu. Gdy bogowie stworzyli z wody suchy ląd Tirawa-Atuis nakazał Słońcu i Księżycowi by się kochali i dali życie synowi. Następnie powiedział Gwiazdom Porannej i Wieczornej by też uprawiały miłość i spłodziły córkę. W ten sposób rasa ludzka została stworzona,

Wszystko byłoby w porządku, gdyby nie Kojot, który ukradł worek z wiatrami od Błyskawicy. Otwierając go uwolnił wiatry i sprowadził na świat śmierć.

THOBADESTCHIN (Nawaho) Młodszy z Braci Bliźniaków.

THOUME' (Chitimacha) Thoume' nauczył ludzi robienia ubrań, rozpalania ognia oraz uprawiania miłości. Po stworzeniu słońca i księżyca, Thoume' nakazał bogowi-oszustowi Kutnahinowi nauczyć ludzi medycyny i przygotowywania jedzenia. Kutnahin podróżował przez świat przebrany za żebraka.

TORNGASAK (Inuit/Eskimo) Dobry duch reprezentujący to wszystko co w naturze jest dobre i pomocne człowiekowi.

WACHABE (Sioux/Osage) Czarny Niedźwiedź. Strażnik. Symbol długiego życia, siły i odwagi.