List motywacyjny

W XXI wieku bardzo silna stała się tendencja do uwzględniania w pojęciu „gatunku” komunikacyjno- kulturowego kontekstu wypowiedzi. Dzieje się tak ze względu na to, że mieszczą się w nim nie tylko teksty artystyczne, ale cała mowa. Jeszcze do niedawna list motywacyjny był obcy naszej kulturze komunikacyjnej. Do jego powstania przyczynił się rozwój gospodarczy i ekonomiczny w Polsce. Pojawił się za sprawą ogłoszeń firm zagranicznych w polskiej prasie, wymagając tzw. motivational letter lub covering letter. Głównym zadaniem komunikacyjnym listu motywacyjnego jest jak najlepsze umotywowanie swojego zgłoszenia na dane stanowisko. Przy pomocy funkcji perswazyjnej języka autor listu musi przekonać pracodawcę o swoich jak najlepszych preferencjach. Według psychologów autorem kieruje rodzaj motywacji, który staje się podstawą do późniejszych osiągnięć. Ważny jest także aspekt poznania samego siebie, ponieważ autor pisząc list motywacyjny odnajduje i utrwala własną tożsamość.
Od kilku lat zauważa się wielkie zapotrzebowanie na reklamy, które wynikają z dużej konkurencji na rynku. List motywacyjny jest rodzajem reklamy, w której obiektem przedstawianym jest człowiek, podkreślający swoje zalety, które mają mu pomóc w rozwoju kariery. W listach motywacyjnych występuje zjawisko perswazyjności, w którym intencją jednego uczestnika komunikacji jest odczytanie jej przez drugiego. Autor kreuje wizerunek własnej osoby zdając sobie sprawę z tego, że list musi być utrzymany w odpowiedniej konwencji, ale z drugiej strony być na swój sposób niezwykły, żeby to właśnie jego wybrano na stanowisko o które się ubiega. W każdym z nich zauważa się szablonowe zwroty typu „ta praca jest stworzona dla kogoś takiego jak ja”, czy „jestem pewien, że sprostam wszystkim wymaganiom”. W listach motywacyjnych dostrzega się powtarzające się cechy charakteru, odpowiedni stosunek do ewentualnej pracy, podobne oczekiwania czy dobre zdanie o potencjalnym pracodawcy. Różnica pomiędzy sloganem reklamowym, a listem motywacyjnym jest oczywiście taka, że reklama jest skierowana do odbiorcy masowego, natomiast w liście motywacyjnym zarówno nadawca jak i odbiorca są osobami konkretnymi. Najważniejszą cechą listu w pojęciu ogólnym jest praktyczny cel. Aby prawidłowo napisać list motywacyjny należy kierować się pewnymi wzorcami, które w sposób dokładny określają co powinno się w nim zawrzeć, a co jest zbędne czy wręcz niestosowne.
Należy pamiętać, że list motywacyjny nie jest listem prywatnym dlatego nie powinny znajdować się w nim kwalifikacje, które nie mają nic wspólnego ze stanowiskiem o które się ubiegamy, list powinien być treściwy, konkretny, nie dłuższy niż jedna strona formatu A4. Należy uwypuklić w nim te elementy naszego wykształcenia i umiejętności, które mogą być szczególnie przydatne w pracy. Wskazane jest, aby podkreślić, że łatwo nawiązujemy kontakt z innymi ludźmi, szybko się uczymy, jesteśmy gotowi podjąć dodatkowe szkolenia, aby zwiększyć efektywność swojej pracy. Autor tekstu, który skierowany będzie do pracodawcy ma przede wszystkim kierować się pozytywnym nastawieniem, powinien być dumny ze swoich umiejętności, pomijać negatywne aspekty np. niepowodzenia w szkole czy pracy. Należy pamiętać, że celem komunikacyjnym autora listu motywacyjnego jest pozyskanie odbiorcy poprzez przekonanie go o swoich zaletach. Chęć dostosowania się do wymogów i poglądów pracodawcy pociąga za sobą konieczność dokładnej analizy zazwyczaj skąpych o nim informacji, których źródłem może być treść ogłoszenia prasowego, na które list motywacyjny jest odpowiedzią. Skoro mamy w nim do czynienia z prezentacją pozytywną, można w tym kontekście traktować list motywacyjny jako pisemną odmianę, innego, nowego gatunku użytkowego- autoprezentacji, bowiem konwencja listu pozwala na jawne chwalenie się, które w tym gatunku jest nie tylko aprobowane, ale i pożądane.
List motywacyjny jest gatunkiem hybrydycznym, w którym odnajdujemy stylistyczne ślady komunikatu reklamowego, ogłoszenia, listu i podania.