101

POMYSŁÓW

P

ERSWAZJA W GATUNKACH UŻYTKOWYCH

:

CV

I LIST MOTYWACYJNY

K

RZYSZTOF

K

ASZEWSKI

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

PERSWAZJA W GATUNKACH UŻYTKOWYCH

CV I LIST MOTYWACYJNY

Krzysztof Kaszewski

Typową sytuacją życiową, w której bardzo przydaje się skuteczne przekonywanie, są starania o pracę.

Elementy perswazji są trwale wpisane we wzorce gatunkowe CV i listu motywacyjnego, towarzyszą

także rozmowom kwalifikacyjnym. W ramach lekcji retoryki możemy przeprowadzić następujące zajęcia

poświęcone tej problematyce.

Wyszukanie i omówienie elementów perswazji w

CV i liście motywacyjnym

Uczniowie liceum powinni już znać te formy wypowiedzi, jeśli nie z praktyki szkolnej, to z codziennych

doświadczeń. Teraz mogą wykorzystać wiadomości z retoryki, aby pisać lepiej, czyli - skuteczniej. Od

strony formalnej wystarczy zwięzłe przypomnienie układu strony oraz typowych formuł powitalnych i

pożegnalnych.

Curriculum Vitae

Należy uświadomić uczniom, że, wbrew pozorom, nie jest to wypowiedź czysto informacyjna. Być może

już po kilku zajęciach retorycznych sami odkryją, że CV zawiera wiele ocen i autowartościowania. Cho-

dzi przecież o przedstawianie swojej osoby w jak najlepszym świetle.

Zwracamy uwagę młodzieży na możliwości, jakie stwarza im opis zainteresowań. Niech nie będzie zbyt

ogólny, szablonowy, pobieżny. Z drugiej strony piszącego obowiązuje zwięzłość. O swojej pasji musi

napisać krótko, choć pewnie mógłby o tym mówić godzinami. Należy przećwiczyć opowiedzenie lub na-

pisanie kilku zdań o swoich pasjach tak, żeby przykuć uwagę odbiorcy.

List motywacyjny

Przestrzegamy uczniów przed powtarzaniem informacji zawartych już w CV - należy je raczej rozwinąć,

uzupełnić, wykorzystać jako dowód albo podstawę wnioskowania. Zwracamy uwagę na jakość argumen-

tacji - spróbujmy odnaleźć z uczniami w tekstach przykładowych listów znane typy argumentów i ocenić,

czy mamy do czynienia z perswazją uczciwą. Uczymy unikania ogólników i frazesów (typu: Jestem sobą

energiczną, dyspozycyjną i odpowiedzialną.)

101

POMYSŁÓW

P

ERSWAZJA W GATUNKACH UŻYTKOWYCH

:

CV

I LIST MOTYWACYJNY

K

RZYSZTOF

K

ASZEWSKI

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

Rozmawiamy o sposobach kształtowania tekstu, tak aby był on zgodny z wymogami gatunku, ale jedno-

cześnie maksymalnie zindywidualizowany. Obowiązuje tu żelazna zasada: jednostkowa wypowiedź po-

winna być indywidualną interpretacją wzorca gatunkowego, a nie jego bezmyślnym kopiowaniem.

Ćwiczenia w tworzeniu CV i listu motywacyjnego

Kolejna niezmiernie istotna zasada brzmi: dany list motywacyjny jest odpowiedzią na jedną, konkretną

ofertę. Mało skuteczny jest uniwersalny list posyłany na każde nowe ogłoszenie, w którego nagłówku

zmieniamy tylko nazwę firmy i typ stanowiska, o które się ubiegamy. Wciąż obowiązuje reguła: najważ-

niejszy jest odbiorca. Forma i treść listu (a zwłaszcza sposób argumentacji) muszą zostać dopasowane do

oczekiwań i specyfiki adresata.

Aby uczniowie mogli spróbować swoich sił, musimy im przygotować (albo też poprosić, by sami wybra-

li) kilka ogłoszeń. Żeby zwiększyć autentyczność sytuacji, najlepiej posłużyć się prawdziwymi anonsami

z gazet. Każdy z uczniów wybierze jedną ofertę i napisze w odpowiedzi CV i list motywacyjny (albo sam

list).

Wybrane osoby stworzą zespół pracodawców. Po zapoznaniu się ze zgłoszeniami, dokona on wyboru - z

odpowiednim uzasadnieniem. Członkowie zespołu powinni się kierować następującymi kryteriami:

•

czy z listu wynika, jak dokładnie kandydat przeczytał ogłoszenie;

•

czy list nie zawiera jakichś sprzecznych danych;

•

czy piszący ma własny, charakterystyczny styl, czy też pozostaje w obrębie szablonu gatunkowego.

Ponieważ oceniający nie mogą wiedzieć, z czyim listem mają do czynienia, możemy podsunąć im dodat-

kowy list, którego autorem będzie np. sam nauczyciel.

Przykłady:

Curriculum Vitae

List motywacyjny

101

POMYSŁÓW

P

ERSWAZJA W GATUNKACH UŻYTKOWYCH

:

CV

I LIST MOTYWACYJNY

K

RZYSZTOF

K

ASZEWSKI

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

Ćwiczenia w metodach autoprezentacji

Ćwiczenia w autoprezentacji przeprowadzamy metodą dramy. Uczniowie parami odgrywają krótkie

scenki rozmowy pracodawcy z kandydatem. Osobie odgrywającej rolę pracodawcy możemy przygotować

przykładowe pytania. Nauczyciel i reszta klasy oceniają zachowanie kandydata: sposób mówienia, mowę

ciała, a także umiejętność reakcji na niespodziewane sytuacje i podchwytliwe pytania.

Ćwiczenie to jest także świetną okazją do powtórzenia wszelkich zagadnień związanych z etykietą języ-

kową.

101

POMYSŁÓW

P

ERSWAZJA W GATUNKACH UŻYTKOWYCH

:

CV

I LIST MOTYWACYJNY

K

RZYSZTOF

K

ASZEWSKI

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

Przykład

Agata Kownacka 04-670 Warszawa

ul. Zielona 3/67

tel.: [phone]

e-mail: [e-mail]

CURRICULUM VITAE

Data i miejsce urodzenia

20.03.78. Lublin

Obywatelstwo

polskie

Stan cywilny

panna

Wykształcenie

1997 - 2002 studia na Wydziale Polonistyki UMCS

1992 - 1997 X LO im. S. Wyspiańskiego w Lublinie

Doświadczenie zawodowe

•

od 2000 współpraca z czasopismami młodzieżowymi - „Cogito”, „Z biurka”;

•

od 1998 korepetycje z języka polskiego, angielskiego i matematyki dla uczniów liceum;

•

od 1998 prace w promocjach i na targach „Lublinex”;

•

1997 - 1998 sprzedawca w sklepie odzieżowym „Cubus”;

•

1996 udział w organizowaniu akcji „Zima w mieście” pod patronatem UNICEF-u w Lublinie

101

POMYSŁÓW

P

ERSWAZJA W GATUNKACH UŻYTKOWYCH

:

CV

I LIST MOTYWACYJNY

K

RZYSZTOF

K

ASZEWSKI

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

Umiejętności

•

język angielski - poziom zaawansowany

•

prawo jazdy kat. B

•

obsługa komputera - biegła

Zainteresowania

•

poezja okresu międzywojennego (Tuwim, Gałczyński, Leśmian)

•

kultury Dalekiego Wschodu (szczególnie średniowieczna Japonia)

•

piesze wędrówki po polskich parkach narodowych

101

POMYSŁÓW

P

ERSWAZJA W GATUNKACH UŻYTKOWYCH

:

CV

I LIST MOTYWACYJNY

K

RZYSZTOF

K

ASZEWSKI

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

Przykład

Agata Kownacka

Warszawa, 20.06.03 r.

04-670 Warszawa

ul. Zielona 3/67

tel.: [phone]

e-mail: [e-mail]

Agencja Reklamowa „Apollo”

Warszawa, ul. Sasanki 9

Szanowni Państwo!

Bardzo zainteresowało mnie ogłoszenie zamieszczone w Gazecie Wyborczej (z 19 czerwca br.) do-

tyczące stanowiska redaktora tekstów reklamowych.

Do pracy redakcyjnej jestem przygotowana od strony merytorycznej - studia polonistyczne ukończy-

łam z wyróżnieniem. Moją pracę magisterską, poświęconą dowcipowi językowemu w reklamie praso-

wej, dziekan wydziału nagrodził jako najlepszą pracę językoznawczą w roku akademickim 2001/2002.

Jako członek samorządu studenckiego brałam corocznie udział w przygotowywaniu informatora dla stu-

dentów I roku.

Już w trakcie studiów starałam się wykorzystywać w praktyce zdobywane umiejętności - stąd współ-

praca z magazynami młodzieżowymi. Pozwoliło mi to poznać realia wolnego rynku wydawniczego.

Mam świadomość, że sukces opiera się na szybkiej i wydajnej pracy. Sprawdzianem mojej kreatywności

i komunikatywności były także liczne korepetycje.

Równie dużo satysfakcji przynosi mi praca z ludźmi. Pociąga mnie przekonywanie innych (robiłam

to z dużym zaangażowaniem i skutecznością w sklepach w czasie różnego rodzaju targów i kierma-

szów), a także działanie w zespole; bardzo mile wspominam organizację ferii dla dzieci zimą 1996 roku.

Praca w Agencji „Apollo” byłaby dla mnie dużym wyzwaniem i gwarancją nowych doświadczeń.

Jestem gotowa zaangażować się w pełni, wykorzystując swą pomysłowość i sprawne pióro. Z wielkim

zainteresowaniem będę oczekiwać Państwa odpowiedzi.

Z poważaniem

(imię i nazwisko odręcznie)