Bartosz Gryczewski,
II LP, C02, L04

Ćwiczenie 5 – Identyfikacja materiałów opakowaniowych.

Opakowania, zarówno w logistyce jak i w całym życiu odgrywają ważną rolę.
Rola ta, wynika z ich walorów: ochronnych, promocyjnych, informacyjnych, marketingowych itd. Obecnie 99% sprzedawanych wyrobów wymaga opakowania. Wyroby będące ciałami stałymi w większości przypadków bez opakowania nie zmieniają swojego kształtu, jednak gdy mają postać cieczy lub gazu sytuacja przedstawia się zupełnie odmiennie, ponieważ produkty takie nie mają możliwości przechowywania samodzielnie. Dlatego powstały opakowania.

Zgodnie z Ustawą z dn. 11.05.2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych „opakowaniami są wprowadzone do obrotu wyroby wykonane z jakichkolwiek materiałów, przeznaczone do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji wszelkich produktów, od surowców do towarów przetworzonych, a także części opakowań i elementy pomocnicze połączone z opakowaniami i przeznaczone do tego samego celu co dane opakowanie”.

Z punktu widzenia logistyki do najistotniejszych cech opakowania zaliczyć należy:

- ochronę towarów przed oddziaływaniem czynników zewnętrznych,

- ochronę ludzi i środowiska przed oddziaływaniem towarów,

- umożliwienie procesu magazynowania i transportu wyrobów,

- ułatwienie identyfikacji towaru,

- przedstawienie sposobu manipulacji wyrobem.

Każdy ładunek w zależności od swoich charakterystycznych właściwości wymaga różnych opakowań i to zarówno pod względem tworzywa użytego do jego produkcji, jak i samej formy konstrukcyjnej czy też dodatkowych zabezpieczeń. Należy zaznaczyć, że opakowania towarów (ładunków), poza ich funkcją podstawową, jaką jest ochrona przed negatywnym wpływem otoczenia, muszą także swoim kształtem i wymiarami odpowiadać parametrom jednostek ładunkowych.

Wymagania techniczne stawiane opakowaniom powiązane są z ich funkcjami: ochronną, logistyczną oraz użytkową. Spełnianie funkcji ochronnej przejawia się w konieczności zastosowania takiego materiału opakowaniowego oraz odpowiedniej formy konstrukcyjnej, które zabezpieczą produkt przed działaniem różnych czynników zewnętrznych, oraz zabezpieczą środowisko przed ewentualnym szkodliwym działaniem tego produktu.
Wymagania promocyjne stawiane opakowaniom powiązane są z funkcjami: informacyjną i marketingową. Przejawia się to w trzech aspektach: funkcjonalności, informacyjności oraz estetyczności.
Wymagania ekologiczne stawiane opakowaniom są powiązane bezpośrednio z funkcją ekologiczną opakowań. Sposób wytwarzania opakowań i ich skład surowcowy przejawia się w stosowaniu takich materiałów, które nie są szkodliwe nie tylko dla konsumentów, ale również dla środowiska. Wytwarzanie opakowań wielokrotnego użytku pozwala na zmniejszenie ich ilości w obrocie towarami. Natomiast stosowanie odpowiednich materiałów pozwala na poddanie opakowań różnym formom utylizacji, przez co nie zalegają one na wysypiskach.
Wymagania ekonomiczne wynikają z funkcji ekonomicznej opakowań, co przejawia się w analizie kosztów pakowania produktów oraz kosztów wynikających z analizy strat towarowych.

Do produkcji opakowań najczęściej wykorzystywane są następujące materiały: papier tektura, szkło, tworzywa sztuczne, metal, drewno, tkaniny, ceramika oraz wielowarstwowe.

Opakowania z papieru i tektury: mają największy udział w ogólnej produkcji opakowań. Wynika to z ich b. dobrych właściwości mechanicznych, małej gramatury papieru i tektury oraz ich podatności na maszynowe formowanie i łatwość uszlachetniania.
Ich główne zalety to: niska cena, mała masa właściwa, łatwość zadrukowania, wytwarzane są z naturalnych, biodegradowalnych, odnawialnych i nadających się do ponownego przerobu włókien roślinnych.
Ich główne wady to: duża wodochłonność, przepuszczalność gazów i tłuszczów.

Opakowania szklane: stosowane w branży przemysłowej, spożywczej oraz farmaceutycznej.
Ich główne zalety to: odporność chemiczna, przejrzystość, możliwość barwienia, odporność na ciśnienia wewnętrzne, sztywność konstrukcji.
Ich główne wady: duża masa, niska odporność mechaniczna i termiczna, oraz konieczność stosowania opakowania ochronnego podczas transportu.

Opakowania z tworzyw sztucznych: wiek XX przyniósł ich dynamiczny rozwój. Pojawiają się coraz to nowsze ich rodzaje, spełniające coraz więcej parametrów.
Ich główne zalety to: termoplastyczność, niewielka masa, odporność na przenikanie, podatność na przetwórstwo w maszynach pakujących, możliwość produkcji w szerokiej gamie kolorów, przezroczystość umożliwiająca widoczność produktu.
Ich główne wady: możliwość migracji do zapakowanych produktów szkodliwych związków oraz prawdopodobieństwo interakcji opakowania z produktem, a przede wszystkim zagrożenie dla środowiska.

Opakowania metalowe: stosowane głównie w przemyśle spożywczym i chemicznym.
Ich główne zalety to: duża odporność na uszkodzenia mechaniczne, niskie i wysokie temperatury, duża szczelność, dobra ochrona przed światłem, łatwość transportu oraz wysoka podatność na recykling.
Ich wady to: podatność na korozje, oraz możliwość migrowania do produktów spożywczych jonów metali.

Opakowania drewniane/z tworzyw drzewnych: na świecie zauważamy tendencje do zmniejszania zużycia drewna na cele opakowaniowe na rzecz innych surowców.
Opakowania te tworzone są z różnych rodzajów drzew – sosny, świerki, jodły, buki, dęby, lipy, brzozy, topole, oraz wiklina, a także materiały drewnopochodne.
Ich zalety to: twardość, nadawanie aromatu (piwa, wina, whisky, wódki), wysoka podatność na obróbkę mechaniczną.
Ich wady to: łamliwe, sękate, żywica, wchłanianie zapachów, wydzielanie zapachów, wysoka masa wyjściowa.
Opakowania z włókien naturalnych: najczęściej stosowane jako worki.
Ich zalety: łatwość nadania kształtu, duża wytrzymałość.
Ich wady: są przemakalne, podatne na bakterie.

Symbole umieszczane na opakowaniach charakteryzujące tworzywo opakowaniowe:

Symbol	Skrót	nazwa
	PET	Politereftalan etylenu
	PE-HD, PE-LD	Polietylen wysokiej gęstości, Polietylen niskiej gęstości
	PVC, PCW	Polichlorek winylu
	PP, PS	Polipropylen, Polistyren
	OTHER	Inne (m.in. Nylon, Szkło akrylowe, ABS, Poliwęglany)
	PAP	Tektura, Papier
	FE, ALU	Stal, Aluminium
	FOR	Drewno
	TEX	Bawełna
	GL	bezbarwne Szkło, zielone Szkło, brązowe Szkło

Przebieg ćwiczeń.

Dostaliśmy do analizy 4 opakowania, każde z innego tworzywa. Musieliśmy poprawnie odczytać z czego są zrobione, jakie funkcje jako opakowanie spełniają.

Obiekt nr. 1

Opakowanie wykonane z tektury, zadrukowany i zaimpregnowany folią aluminiową. Posiada nakrętkę z HDPE (polietylen wysokiej jakości). Widnieje na nim symbol, który informuje nas o możliwości wyrzucenia go razem z normalnymi odpadami domowymi. Opakowanie nie jest odporne chemicznie, wykazuje niską odporność na zrywanie, zgniatanie. Nie jest elastyczne i giętkie. Nie jest także odporne na ciśnienie wewnętrzne. Jest szczelne, chroni przed światłem.
Materiał z którego wykonano opakowanie jest łatwy w formowaniu, klejeniu i zadrukowaniu. Można go wzmocnić/uszlachetnić. Opakowanie nie jest toksyczne ani szkodliwe dla środowiska, żadne związki nie przenikają z tworzywa do zapakowanego produktu. Karton starzeje się pod wpływem powietrza i słońca. Opakowanie jest lekkie , nie odporne na ścieranie. Może być ponownie przetworzone. Opakowanie pełni funkcję informacyjna, ochronna i marketingową.

Obiekt nr. 2

Opakowanie wykonane ze szkła, z nakrętką z tworzywa sztucznego PP ( polipropylen) i papierową naklejką informującą co się w nim znajduje. Opakowanie nie jest odporne mechanicznie i termicznie, jest podatne na uszkodzenia, konieczne jest stosowanie opakowania ochronnego podczas transportu. Opakowanie jest odporne chemicznie, przejrzyste, odporne na ciśnienie wewnętrzne. Jest sztywne. Materiał z którego jest wykonane nie chłonie oraz nie nadaje zapachu towarom. Opakowanie nadaje się do ponownego przetworzenia, pełni funkcję informacyjną i marketingową.

Obiekt nr. 3

Opakowanie metalowe oklejone papierową etykietą informującą o rodzaju produktu. Puszka jest odporna na narażenia mechaniczne, niskie i wysokie temperatury, wykazuje dużą szczelność, dobrze chroni przed światłem, jest łatwe w transporcie. Surowiec do jego wytworzenia jest bardzo dobrze dostępny. Obiekt wykazuje wysoka podatność na recykling. Istnieje możliwość migracji z opakowania szkodliwych substancji. Nie chłonie i nie nadaje zapachów. Opakowanie jest drogie w produkcji.
opakowanie spełnia funkcję informacyjną, ochronna i marketingową.

Obiekt nr. 4

Opakowanie plastikowe, wykonane z PP (polipropylenu). Dodatkowo na opakowaniu umieszczony

jest znak - - który informuje nas o rodzaju materiału z którego ono

może być wykonane. Opakowanie to jest zaczernione, nie przepuszcza światła. Wykazuje odporność na przenikanie pary wodnej, gazów, zapachów i tłuszczów. Podatne jest na przetwórstwo. Materiał może być wytwarzany w szerokiej gamie kolorów. Opakowanie trudno się rozkłada, występuje możliwość migracji szkodliwych składników do zapakowanego przedmiotu.
Na opakowaniu nie widzimy żadnych opisów i oznaczeń, prócz logo producenta, liter oznaczających rodzaj materiału produkcji i w/w znaku.