Różnice między dominatem a pryncypatem |
Czy mógłby mi ktoś podać różnice między pryncypatem a dominatem? Tzn. kilka znam, lecz wydaje mi się, że to trochę za mało, aby od razu wprowadzać nowy ustrój:
1. W pryncypacie cesarz był ogłaszany świętym po śmierci, natomiast w dominacie już za życia.
2. W dominacie panowała dużo bardziej rygorystyczna etykieta dworska (nie można było np. dotykać cesarza oraz należało ciągle oddawać mu pokłony).
3. Wprowadzenie tetrarchii, czyli 4 pomocników (2 cezarów i 2 augustów), którzy informowali władcę o sytuacji w kraju (dominat), z tego co wiem to w pryncypacie wszystkiego musiał doglądać sam cesarz.
4. Zlikwidowanie urzędników (dominat).
W pryncypacie zachowywano pozory republiki. Cesarz oficjalnie był najwyższym urzędnikiem w państwie. W dominacie już tego nie ma. Nadal pełni funkcje oficjalne, ale jest władcą absolutnym (dominus et deus). W pryncypacie władcę określano pierwszym obywatelem [princeps senatus]. Pomimo zachowania pozorów funkcjonowania republiki, rzeczywistą władzę posiadał cezar . Władzę opierał na wojsku.
W dominacie natomiast władca był uważany za istotę boską. Dlatego też pełnił on władzę absolutną. Zlikwidowano republikańskie urzędy. Władca często dobierał sobie także współpracowników jako że mmiał trudności z panowaniem nad "niemałym" imperium. Co do pryncypatu i senatu, to w tym okresie senat miał swoje prowincje które obsadzał swoimi gubernatorami (inna rzecz, że w senacie zasiadali ludzie princepsa który jako cenzor miał prawo ich mianowania i odwoływania), co prawda były to prowincje pozbawione większej siły wojskowej, ale jednak. W stopniowo im bliżej dominatu tym tych prowincji było mniej. Dopóki cesarze przebywali w Rzymie, to i tam znajdował się ośrodek władzy, a senatorom łatwiej było wpływać na decyzje władcy choćby przez osobisty kontakt, co też podnosiło rangę samego senatora w społeczeństwie klienckim jakim był Rzym. Gdy Rzym stał się zbyt odległy od granic, a ich zagrożenie powodowało, że cesarz musiał przenieść swoją rezydencję bliżej zagrożonego odcinka np. Mediolan, Trewir to senatorowie tracili kontakt z najważniejszym ośrodkiem decyzyjnym.
Powołanie drugiego senatu w Konstantynopolu też wpłynęło na zdewaluowanie się jego znaczenia. Senat rzymski był ostroją starej wiary, a od Konstantyna zdecydowana większość w cesarzy to chrześcijanie, logiczny zatem jest, iż tracił uznanie w oczach władcy, zwłaszcza, że był drugi senat bardziej chrześcijański w Konstantynopolu.
Poza tym senat w czasach pryncypatu miał wpływ na decyzję o tym kto zostanie cesarzem (patrz Nerwa, czy wymuszenie na nim adopcji Trajana). Za dominatu tylko wojsko