I. SPOIWA

1. Podać definicję spoiwa budowlanego. Jaka cechę wspólną mają spoiwa powietrzne i

hydrauliczne?

Pod pojęciem spoiwo budowlane rozumiemy grupę tworzyw, które rozdrobnione do postaci pyłu i

zarobione wodą dają plastyczny zaczyn, łatwo układający i formujący się oraz wiążący po pewnym

czasie i twardniejący na powietrzu lub w wodzie.2. Jakie rodzaje składników wchodzą w skład cementu?

Spoiwa powietrzne i hydrauliczne po zarobieniu z wodą wiążą się na powietrzy.

2. Jakie rodzaje składników wchodzą w skład cementu?

1. składniki główne :

- klinkier cementu portlanskiego

- granulowany żużel wielkopiecowy

- pucolany

- popiół lotny

- łupek palony

- wapień

- pył krzemionkowy

b) składniki drugorzędne

c) dodatki

3. Wymienić rodzaje cementów powszechnego użytku.

CEM I – cement portlanski

CEM II - cement portlanski wieloskładnikowy (żużlowy krzemionkowy, pucolanowy, popiołowy łupkowy, wapienny)

CEM III – cement hutniczy

CEM IV - pucolanowy

CEM V – cement wieloskładnokowy

4. Podać klasyfikację cementów w zależności od wytrzymałości wczesnej.

Rozrużniamy dwie klasy wytrzymałości wcześniej : klase o normalnej wytrzymałości wcześniej (N), oraz klasę o wysokiej wytrzymałości wcześniej (R)

5. Wymienić i krótko opisać cechy specjalne cementu.

Są to cechy wykazujące takie cechy użytkowe, na podstawie których można cement zakwalifikować jako cement do specjalnego zastosowania.

- niska zawartość alkaliów – zapobiega powstaniu pęczniejących produktów które w skrajnych przypadkach prowadzą do zniszczenia betonu.

- niskie ciepło hydratacji – minimalizuje ryzyko powstania rys termicznych w betonie nawet przy wykonywaniu masywnych konstrukcji betonowych.

- wysok odporność na ściskanie – zapewnia wysoką szczelność betonów w środowisku siarczanowym.

6. Wymienić kilka najistotniejszych właściwości cementu z punktu widzenia jego

praktycznego zastosowania.

1. Właściwości fizyczne, mechaniczne

- czas wiązania, zmiana objętości

- stopień rozdrobnienia

- skurcz

- ciepłohydrotacji

b)Właściwości wytrzymałościowe

- wytrzymałość na ściskanie

c)chemiczne

- strata przy wyżarzaniu

- zawartość chlorków siarczanu

7. Dlaczego czas początku wiązania jest istotną właściwością cementu?

CZAS WIĄZANIA- jest istotna ze względów wykonawczych betonu. Mieszanka betonowa nie może

być już w zasadzie poruszana po rozpoczęciu procesu wiązania. Może wtedy uszkodzić tworzącą się

strukturę mieszanki, zwłaszcza że po rozpoczęciu procesu wiązana wykonuje ona już pewne stężenia i

utratę plastyczności. W wyniku poruszania można doprowadzić do zmniejszenia wytrzymałości czy

strzelności.

8. Wymienić klasy wytrzymałości cementu.

1. 32,5 32,5R 32,5N 32,5L

2. 42,5 42,5R 42,5N 42,5 L

3. 52,5 52,5R 52,5N 52,5 L

R – klasa wysokiej wytrtzymałości wcześniej

N – klasa o normalnej wytrzymałości wcześniej

9. Jakie wytrzymałości są oznaczane dla cementów?

a)Wytrzymałość na ciskanie

b) Wytrzymałosc na zginanie ( jet nie istotna ze względu budowlanego)

10. Wymienić główne kierunki zastosowania cementów.

- cement do produkcji betonu tarasowego

- do produkcji prefabrykatów, galanterji betonowej

- w budownictwie hydrotechnicznym i komunalnym

- w budownictwie dróg, mostów, posadzki

11. Dlaczego wyróżniamy aż 27 odrębnych cementów powszechnego użytku, czym one

się różnią ?

Na podstawi głównych składników i składu, dobór ich powinien być możliwy poprzez wskazanie różnych rodzajów cementów i klas wytrzymałości

Każdy rodzaj cementu charakteryzuje się innymi normowanymi cechami użytkowymi ( wytrzymałość na ściskanie, początek czasu wiązania, stałość objętości). Różnią się także klasami ekspozycji (PN-B-06265:2004) oraz przeznaczeniem.

12. Wymienić rodzaje dodatków do cementu.

Przy nazwie cementu A- oznacza małą zawartość dodatków , B- duża zaw. Dodatków

- bierne chemiczne (mączki kamienne) – typ I

- hydrauliczne (granulowane żużlewielkopiecowe) – typ II

- pucolanowe (popioły lotne, pyły krzemionkowe, naturalne pucolany) – typ III

13. Wyjaśnić różnicę między cementami oznaczonymi w następujący sposób: 32,5 N;

32,5 R i 32,5 L.

Cement dzieli się na trzy klasy w zlezności od swej wytrzymałości wcześniej :

32,5N – cement o normalnej wytrzymałości wcześniej

32,5R – cement o wysokiej wytrzymałości wcześniej

32,5L – cement o niskiej wytrzymałości wcześniej

14. Jaki jest związek między zastosowanym cementem a trwałością betonu?

W wielu zastosowania, szczególnie w surowych warunkach środowiskowych wybór cementu ma wpływ na trwałość betonu, zaprawy i zaczynów, tj. mrozoodporność, odporność chemiczną i ochroną zbrojenia. Wybór cementu, szczególnie pod względem rodzaju i klasy wytrzymałości dla różnych zastosowań i klas ekspozycji, powinien uwzględniać odpowiednie normy i przepisy dotyczące betonu lub zaprawy przyjęte w miejscu stosowania.

15. Co kryje się w oznaczeniu CEM III/A 42,5 N-HSR/NA ?

CEM III/A – cement hutniczy, który zawiera 35-64% klinkieru (K) i 36-65% - żużel wielkopiecowu (S)

42,5 N o klasie wytrzymałości 42,5 i normowej wytrzymałosco wcześniej

H SR ( cement o wysokiej odporności na siarczan)

NA (cement niskoalkaiczny)

LH (cement i niskim cieple hydratacji)

16. Jakie oznaczenia odnoszą się do specjalnych właściwości cementów?

-HSR, -NA, -LH

17. Dlaczego ciepło hydratacji jest bardzo istotną właściwością cementu?

Reakcja składników cementu z wodą na charakter egzotermiczny, a wydzielone ciepło podnosi temperaturę formowanego elementu betonowego. Cement od zależności od składu mineralnego, ilości i rodzaju dodatku mineralnego oraz klasy wytrzymałościowej charakteryzują się różnym ciepłem hydratacji (twardnienia) Ilość wydzielającego się ciepła w trakcie wiązania i twardnienia cementu przykłada się na jego wytrzymałość, zwłaszcza na okresie początkowym.

18. Dlaczego początek czasu wiązania jest ważną informacją z punktu widzenia praktykibudowlanej?

Są dłużej urabialne, co jest istotne, kiedy musimy dostarczyć beton na dalekie odległości, planować postój betonowozów w korkach ulicznych lub prowadzić prace budowlane w podwyższonej temperaturze (latem)

19. Omówić krótko wpływ rozwoju wytrzymałości cementu w czasie na praktykę

budowlaną.

Większość użytkowników cementu interesuje szybkość narastania wytrzymałości w okresie początkowym (możliwości rozformowania elementów prefabrykowanych, rotacji form, wytrzymałość transportowa ) i wytrzymałość normowa (po 28 dniach)

20. Opisać sposób przygotowywania i przechowywania próbek z zaprawy cementowej

przeznaczonych do badania wytrzymałości na zginanie i ściskanie cementu.

wykonać zaprawę z 450g cementu, 1350g pisaku i 225ml wody. Przez 30 s mieszać wode z cementem, zanotować czas zero (czas zero jest to czas mierzony od momentu wsypania cementu do wody z dokładnościo do minuty ), następnie przez 30 s dodawać piasek i mieszać kolejne 30s po tym czasie przez 30 s zebrać zaprawę z brzegów miski i mieszać przez 60 s

nałożyć zaprawę do formy w dwóch warstwach, zagęścić ją 60 wstrząsami na wstrząsarce, potem nałożyć drugą warstwę z nadmiarem, zagęścić i zebrać nadmiar, beleczki przeznaczone do badania po 24h rozformować na 20 min przed badaniem, inne po 20-24 godzinach, przechowywać je w wodzie. Woda powinna mieć 20^O±1 C długość: (160'0 * 1) mm; szerokość: (40'0 * 0,2) mm; wysokość: (40'1 * 0,1) mm

Każdą z przykrytych form natychmiast umieścić, na poziomym podłożu w komorze wilgotnościowej lub szafie

klimatyczne Wilgotne powietrze powinno mieć swobodny dostęp do każdej strony formy. Form nie

umieszczać jedna na drugiej .W odpowiednim czasie każdą z form należy wyjąć z miejsca składowania do

rozformowania.

21. Krótko scharakteryzować przebieg badania początku czasu wiązania.

zrobić zaczyn z 500g cementu i pewnej ilości wody, np. 125 ml

umieścić cement z wodą w misce w ciągu 10s, zanotować czas jako czas „zero”, mieszać przez 90s, potem, przez 30 s zebrać zaczyn przylegający do ścian miseczki i ponownie mieszać przez 90s

całkowity proces mieszania wynosi 3 min

bada się podobnie jak konsystencje w aparacie Vicata, tu jednak należy zamiast bolca założyć igłę oraz odpowiednie dociążenie tak aby całość ruchomej części ważyło 300g±1. Opuszczamy igłę w zaczyn cały czas dla tej samej próbki, pomiarów dokonywać 8 mm od krawędzi pierścienia, 5mm od śladów po wcześniejszych badaniach i 10mm od śladu po ostatnim badaniu. Za początek czasu wiązania uznaje się czas jaki upłyną od czasu zero do momentu gdy odległość igły od płytki bazowej wyniosła 6± 3 mm

20±1 ^oC

22. Jak przeprowadzamy badanie konsystencji normowej i co jest jego wynikiem?

normowa konsystencja:

zrobić zaczyn z 500g cementu i pewnej ilości wody, np. 125 ml

umieścić cement z wodą w misce w ciągu 10s, zanotować czas jako czas „zero”, mieszać przez 90s, potem, przez 30 s zebrać zaczyn przylegający do ścian miseczki i ponownie mieszać przez 90s

całkowity proces mieszania wynosi 3 min

oznaczenie

przenieść zaczyn do lekko naoliwionego pierścienia, tak aby uniknąć zagęszczenia lub nadmiernych wstrząsów, zebrać nadmiar zaczynu nożem, tak aby wyrównać poziom z brzegami pierścienia.

Umieścić pierścień w uprzednio wyregulowanym aparacie Vicata. Opuścić bolec tak, aby zetkną się z powierzchnią zaczynu w pierścieniu, unieruchomić bolec, a następnie go spuścić tak aby zagłębił się swobodnie, pionowo w zaczyn. Próbę przeprowadzić 4 min+-10s po czasie zero, odczytu na skali dokonać po 5 s od ustania zagłębiania bolca, lub 30 s od momentu jego zwolnienia. Badanie powtarzać dla różnych kombinacji woda- cement, aż do uzyskania odstępu bolca od plytki bazowej 6+_2 mm, odnotować zawartość wody w takim zaczynie w zaokrągleniu do 0,5% i odnotować jako wodę do konsystencji normowej

Wynikiem jest ilość wody potrzebnej do uzyskania konsystencji normowej.

23. W jakim badaniu jest używany pierścień Le Chateliera ? (krótko opisać badanie i

podać co jest jego wynikiem)

ZMIANA OBJĘTOŚCI -w badaniach zmiany objętości chodzi o stwierdzenie, czy cement nie wykazuje po związaniu nadmiernego skurcz bądź pęcznienia. Normowo przeprowadza się badanie w pierścieniu Le Chateliera. Z dobrym praktycznym skutkiem można badanie prowadzić na tzw. próbnych plackach. W obu przypadkach stosuje się zaczyn normowy. Jeśli zaczyn pęcznieje to jest dyskfalifikowany, jeśli się kurczy nie dużo to jest to dopuszczlne.

Badanie stałości objętości . Pierscien powinien być wykonany z niekorodująceo sprężystego materiału zaopatrzony w igły pomiarowe. Spręzystosc pierścienia powinna być taka aby pod wpływem masy 300±1 g umocowanej na jednej z igieł, końce igieł rozsunęły się nie mniej niż o 15 mm bez trwałego odkształcenia.

Każdy pierścień należy zaopatrzyć w parę barowych i nakrywających płytek (nieprzepuszczalny materiał i nie reagujący z cementem) Waga co najmniej 75 g .

Przebieg :

Przygotować zaczyn cementowy o konsystencji normowej. Naoliwionyj pierscien ustalić na oliwionej plytce bazowej i niezwłocznie ręcznie napełnić, bez zagęscienia czy wstrząsów, i wyruwnac krawędzi . Przykryc pierscien lekką naoliwioną plytką – umieścić w komoze lub szafie klimatycznej - przechowywać 24 h ±30 min w 20±1 ^oC . i wilgotności względnej nie mniejszej niż 90%.

24. Narysować schemat statyczny układu do oznaczenia wytrzymałości na zginanie normowych beleczek z zaprawy cementowej.

25. Obliczanie wyników badań wytrzymałościowych beleczek z zaprawy cementowej.

Na zginanie:

beleczki umieścić w prasie w odpowiedniej wstawce na której odległość od dwóch punktów podparcia beleczki wyniesie 10 mm a siła przyłożona w środku belki zwiększa się o 50+-10N/s, obciążamy aż do złamania.

Rf=1,5*Ff*l/b^3

Rf-wytrzymałość na ściskanie w MPa

b-długość boczna przekroju beleczki w mm

Ff-obciążenie łamiąc na srodku beleczki w N

l-odległość między podporami w mm

na ściskanie

wykonuje się na połówkach beleczek pozostałych z badania na zginanie, Połówki beleczek umieszczamy boczną powierzchnią na środku płytki tak aby czołowe powierzchnie beleczki wystawały około 10 mm poza płytki

podczas badania zwiększać obciążenie z prędkością 2400+-200 N/s aż do zniszczenia beleczki

Rc=Fc/1600

Rc- wytrzymałość na ściskanie w MPa

Fc-najwyższe obciążenie przy zgnieceniu próbki w N

1600- powierzchnia płytek ściskających (40mm*40mm) m mm^2

KRUSZYWA

1. Co to jest kruszywo?

Ziarnisty materiał stosowany w budownictwie, stanowi ok. 73 % betonu (ojętościowo). Może być naturalne, sztuczne lub z recyglingu.

1. Jakie parametry mieszanki betonowej i betonu są zależne od kruszywa?

Mieszanka betonowa:

- konsystencja

- urabialność

- pompowalność

- utrzymanie wody (bleeding)

Beton :

- wytrzymałość

- wodoszczelność

- nasiąkliowśc

- ścieralność

- mrozoodporność

3. Przykłady zastosowania kruszyw.

Do zapraw,niezwiązanych i związanych hydraulicznie, materiałów stosowanych w obiektach budowlanych, budownictwie drogowym, do mieszanek bitumicznych i powierzchniowych, różnych utrwaleń na drogach, lotniskach.

4. Jak klasyfikujemy kruszywa w zależności od pochodzenia?

- naturalne (piasek, żwir, pochodzenia mineralnego)

- sztuczne (uzyskane w wyniku przemysłowej obróbki, np. termicznej)

- z recyklingu (powstałe z obróbki wcześniej stosowanego już materiału )

5. Jak klasyfikujemy kruszywa w zależności od gęstości?

Według norm PN-EN wprowadzono trzy podziały

kruszyw, zależnie od gęstości, pochodzenia

i uziarnienia.

Pod względem gęstości kruszywa dzielą się podobnie

jak w normalizacji PN, ale w zmienionych zakresach:

– kruszywo zwykłe: kruszywa o gęstości

2,0- 3,0 Mg/m3; (gęstość objętościowa (kg/m³) 1800- 3000)

– kruszywo lekkie: kruszywa o gęstości poniżej

2,0 Mg/m3; (gęstość objętościowa (kg/m³) < 1800)

– kruszywo ciężkie: kruszywa o gęstości powyżej

3,0 Mg/m3. (gęstość objętościowa (kg/m³) >3000)

6. Wymienić najistotniejsze właściwości kruszyw stosowanych do betonu.

Brak zanieczyszczeń, wytrzymałość, mrozoodporność, skład ziarnowy, kształt szorstkość ziaren, reaktywność z alkaliami.

7. Co to jest wodożądność kruszywa?

Wodożądność – ilość wody jaką należy dobrać do 1 kg kruszywa, aby mieszanka betonowa wykonana z tego kruszywa miała odpowiednią (założoną) konsystencję.

8. Jaka jest zależność między wodożądnością a kształtem ziaren kruszywa?

Im bardzie kształt ziaren odbiega od okrągłego tym zwiększa się wodożądność mieszanki.

9. Dlaczego właściwości kruszywa mają duży wpływ na parametry mieszanki betonowej

i betonu?

Ponieważ stanowi 73% całej objętości betony. Ponieważ kruszywo stanowi bardzo ważny składnik mieszanki betonowej, i jego właściwości będą miał na właściwości mieszanki betonowej ( wytrzymałość, wodożędność(kształt ziaren – spoistość z mieszanką betonową))

10. Omówić krótko wpływ kształtu ziaren kruszywa na właściwości mieszanki betonowej

i betonu.

- ziarna płaskie i wydłużone – ujemnie wpływają na urabialność mieszanki, utrudniają jej zagęszczenie, zmniejsza szczelność, mrozoodporność, wytrzymałość

- ziarna większe płaskie – obniżają wytrzymałość i szczelność

- najbardziej korzystny kształt to – kula lub sześcian z zaokrąglonymi krawędziami

- do wykonania betonu o wysokiej wytrzymałości najlepiej stosować kruszywa łamane – chropowata powierzchnia zwiększa przyczepialność

11. Co to jest frakcja kruszywa? Jakie frakcje kruszywa stosuje się do betonów?

frakcja kruszywa - zbiór ziaren kruszywa o wymiarach zawartych między dwoma sitami kontrolnymi następującymi kolejno po sobie w znormalizowanym zestawie sit, do badania krzywej uziarnienia.

- drobne – o wymiarach D mniejszych lub równych 4 mm

- grube - o wymiarach D wiekszych lub równych 4 mm oraz d większym lub równym 2mm

- o uziarnieniu naturalnym 0/8pochodzenia lodowcowego lub rzecznego D ≤ 8mm

- o uziarnieniu ciągłym D≤ 45mm

- wypełniające większość przechodzi przez sito 0,063 mm i które może być dodawane do materiałów budowlanych w celu uzyskania przez nie pewnych właściwości.

12. Jak oznaczamy wymiar ziaren kruszywa?

Wymiar ziaren d/D (no. 0/16)

d- dolny wymiar sita - minimalny wymiar ziarn

D- górny wymiar sita – maksymalny wymiar ziarn

13. Co zapewnia prawidłowy dobór uziarnienia kruszywa stosowanego do betonu?

Prawidłowy dobór uziarnienia kruszywa zapewnia właściwo urabialnosc i konsystencje mieszanki betonowej przy możliwie najmniejszym zużyciu wody i cementu oraz minimalnej zawartości powietrza

(niski skurcz betonu – niska przepuszczalność betonu – dobra pompowalność – optymalne zużycie cementu )

14. Czym się cechuje optymalny stos okruchowy (ziarnowy) kruszywa?

Optymalny stos ziarnowy kruszywa powinien zawierać możliwie największe ziarna przy minimalnej jamistości (Duża jamistość – duże zużycie zaczynu koniecznego do wypełnienia jam)

15. Jaki rozmiar ziaren kruszywa należy stosować do betonu?

Prawidłowy dobór kruszywa powinien zawierać kilka frakcji:

- piasek 0/2 mm , żwir 2/8mm, 8/16mm

- piasek 0/1mm, piasek 0/2 mm, gryz 2/5mm , 5/16mm

16. Co to jest obszar dobrego uziarnienia?

Obszar pomiędzy dwoma granicznymi krzywymi przeciewu

0 – 16

0 – 31,5

0 – 63

17. Dlaczego krzywa uziarnienia kruszywa do betonu powinna być zawarta w obszarze

dobrego uziarnienia?

Krzywa uziarnienia kruszywa do betonu zawarta w obszarze dobrego uziarnienia gwarantuje optymalne zapotrzebowanie mieszanki betonowej na wodę oraz optymalną urabialność mieszanki betonowej

18. Co to jest punkt piaskowy mieszanki kruszywowej i od czego zależy?

Punkt piaskowy - procentowe określenie zawartości ziaren do 2,0 mm w kruszywie

Punkt piaskowy – w metodzie badań kruszyw budowlanych punktem piaskowym nazywany jest procentowy udział w kruszywie masy ziarn o wymiarach 0,063 – 2,0 mm 30 % - ilość piasku w stosie okruchowym

19. Jaką rolę w mieszance betonowej spełnia frakcja pylasta?

Frakcja pylasta to zawartość materiału o średnicy 0 – 0,063 mm . Ogranicza lub eliminuję wydzielanie wody (mleczka cementowego) z mieszanki betonowej (bleeding). Jest niezbędną przy transporcie mieszanki betonowej.

20. Dlaczego należy ograniczać w kruszywie zawartość pyłów?

Obecność pyłów powyżej wartości granicznych obniża przyczepność między kruszywem a zaczynem cementowym, co w konsekwencji prowadzi do obniżenia wytrzymałości betony, zwłaszcza wytrzymałości na zginanie. Wysoka zawartość pyłów podwyższa wodożądność kruszywa, nie prowadzi do wiązania chemicznego wody i obniża trwałość betonu.

21. Co to jest gęstość nasypowa, objętościowa (pozorna)?

Gęstość nasypowa – w stanie luźnym jest to iloraz (/) niezagęszczonej masy suchego kruszywa o określonej objętości do jego objętości. Wyrażone w g/ cm3. Zależy od stopnia zagęszczenia, a dla danej gęstości od stopnia upakowania (uziarnienia i kształtu żiarn).Im wyższa gęstość nasypowa kruszywa grubego, tym mniej pustek jako wolnych do wypełnienia przez kruszywa drobne i cement.

Gęstość objętościowa (pozorna) – stosunek masy próbki kruszywa wysuszonej w suszarce do stałej objętości, jaką próbka zajmie w wodzie, wraz z zewnętrznymi zamkniętymi pustymi przestrzeniami, leć bez pustych przestrzeni dostępnych dla wody wyrażonych w g/cm3.

22. Co to jest nasiąkliwość?

Nasiąkliwość – przyrost masy kruszywa wstępnie wysuszonego, a następnie nasyconego wodą (własność wyrażona w %). Jest miarą zdolności kruszywa do wchłaniania i magazynowania wody w porach ara zdobnych spękaniach, co w konsekwencji ma istotny wpływ na mrozoodporność.

23. Na czym polega metoda analizy sitowej?

Badanie polega na rozdzieleniu materiału, za pomocą zestawu sit, na kilka frakcji ziarnowych klasyfikowanych według zmniejszających się wymiarów.

Metoda polega na przesiewaniu na mokro lub na sucho, gdy przemywanie może zmienić własciwosci fizyczne kruszyw lekkich należy stosować przesiewanie na sucho

polega na przesianiu próby kruszywa przez zestaw sit. Próba powinna być wysuszona do stałej masy, zestaw sit można zmieniać zależnie od potrzeby( na zajęciach użyliśmy seztazu o boku oczka kwadratowego:16, 8 , 4, 2, 1, 0.5, 0.25, 0.125), przed rozpoczęciem przesiewania należy zwarzyć próbę i oznaczyć jej masę jako M1, następnie gdy skończymy przesiewanie (tzn po 1 min przesiewania masa pozostałości na sicie nie zmniejszy się więcej niż o 1%) ważymy pozostałość na każdym z sit i określamy jej procentową zawartość w próbie ( stosunek masy z sita do M1)

24. Od czego zależy masa próbki analitycznej kruszywa użytej do analizy sitowej?

Masa próbki analitycznej kruszywa do analizy sitowej zależy od maksymalnego wymiaru ziarn kruszywa.

25. Jakie są metody analizy sitowej?

Przesiewanie na mokro lub na sucho

26. Co to jest udział, przesiew?

Udział – zawartość poszczególnych frakcji w stosunku do masy badanej próbki, wyrażonej w %.

Przesiew – rozdzielenie faz w oparciu o różnicę w wielkości cząstek – sortowanie kruszywa za pomocą sit.

27. Kiedy można uznać, że proces przesiewania został zakończony?

Proces przesiewania może być uznany za zakończony, gdy masa zatrzymanego materiału na denku nie zmienia się więcej niż 1% po 1 min przesiewania.

28. Kiedy należy powtórzyć przesiewanie?

Gdy sima wszystkich frakcji różni się od masy próbki analitycznej o więcej niż ±1%, tj. nie zawiera się w granicach 99- 100%.

29. Co wyraża wskaźnik kształtu ziarn, w jakich jednostkach go wyrażamy?

Informuje nas o zawartości ziaren L/E (L – długość , E- grubość ) większym niż ­­­­3, wyrażony w % całkowitej suchej masy badanych ziaren.

30. Jakie wielkości oznaczane są dla pojedynczego ziarna kruszywa przy oznaczaniu

wskaźnika kształtu ziarn?

Do oznaczenia wskaźnika kształtu ziarn przy pomocy suwmiarki mierzymy długość i grubość pojedynczego ziarna.

31. Co to jest ziarno nieforemne?

Ziarna nieforemne – ziarna wydłużone i płaskie. Wydłużone to te, których długość jest co najmniej 3 razy większa od szerokości i grubości, a płaskie gdy szerokość jest co najmniej 3 razy większa od grubości. Ziarna te wpływają ujemnie na właściwości stosu kruszywa jako składnika betonu.

32. Od czego jest uzależniona masa próbki analitycznej kruszywa przeznaczonego do

oznaczania gęstości objętościowej?

Masa próbki analitycznej kruszywa przeznaczonego do oznaczania gęstości objętościowej uzależnione jest od max wymiaru ziarn kruszywa.

33. Krótko opisać przebieg badania gęstości pozornej.

Oznaczanie gęstości pozornej kruszywa wykonuje się w cylindrze pomiarowym. Metoda ta polega na obliczaniu stosunku masy próbki kruszywa do jej objętości wyznaczonej z różnicy objętości wody znajdującej się w naczyniu pomiarowym, przed wsypaniem kruszywa i po wsypaniu.

Cylinder pomiarowy napełnia się wodą do połowy wysokości i odczytuje z podziałki objętość wody z dokładnością do 5cm3. Następnie do cylindra należy powoli wsypać całą próbkę kruszywa, usunąć pęcherzyki powietrza przez przemieszanie zawartości pręcikiem metalowym lub szklanym, pozostawić na 2-3 minuty i odczytać z podziałki objętość wody w raz z próbką.

Gdy dane do dyspozycji próbki materiałów mają postać regularnych brył np. prostopadłościanów, walców. Objętość pozorną wyznaczamy poprzez ustalenie wymiarów danej bryły. Drugą wielkość, czyli masę wyznaczamy przy użyciu wagi. Zgodnie z normą masa i objętość próbki powinny być ≥2g i 1 cm³.i wymiar próbki powinien przekraczać 3mm. W przypadku o nie regularnym kształcie gęstość pozorna wyznacza się w oparciu o prawo Archimedesa, które pozwala na pomiar objętości próbki bez odwoływania się do jej wymiarów geometrycznych. Próbka zawieszona na szalce wagi i zanurzona w cieczy oprócz siły ciężkości doznaje działania siły oporu równej ciężarowi cieczy o objętości zanurzonego ciała

34. Co to jest jamistość? Jak ją obliczamy i w czym wyrażamy?

Jamistość określa wypełnione powietrzem przestrzenie pomiędzy ziarnami kruszywa znajdującego się w określonej objętości ( wartość obliczona z gęstości nasypowej). Jamistość wyrażona jest w %.

Jamistość w stanie luźnym

Jamistość w stanie zagęszczonym

35. Wyjaśnić pojęcie gęstość nasypowa w stanie luźnym, utrzęsionym.

W stanie luźnym jest to iloraz (/) niezagęszczonej masy suchego kruszywa o określonej objętości ( pojemność pojemnika jej objętości)