Jednostki pochodne układu SI
Wielkość | Wzór definicyjny | Oznaczenia we wzorze definicyjnym | Nazwa jednostki | Oznaczenie | Wartość podstawowych lub uzupełniających jednostek |
---|---|---|---|---|---|
Wielkości geometryczne | |||||
Pole powierzchni | A =l b | A – pole powierzchni prostokąta o bokach l, b | metr kwadratowy | m2 | m2 |
Objętość, pojemność | V = l b h | V – objętość prostopadłościanu o krawędziach l, b, h | metr sześcienny | m3 | m3 |
Moment bezwładności geometryczny bryły | $$\mathbf{I =}\frac{\mathbf{a \bullet}\mathbf{b}^{\mathbf{3}}}{\mathbf{12}}$$ |
I – moment bezwładności geometryczny pola prostokąta o bokach a, b względem osi równoległej do boku a i przechodzącej przez środek masy | metr do czwartej potęgi | m4 | m4 |
Wielkości kinematyczne | |||||
Częstotliwość | f = 1/T | T - okres zjawiska | herc | Hz | 1/s |
Częstość | n = n/t | N – liczba zjawisk (nieokresowych) w czasie t |
jeden na sekundę | 1/s | 1/s |
Prędkość liniowa | v = s/t | s - droga (liniowa) przebyta w czasie t | metr na sekundę | m/s | m/s |
Prędkość kątowa Pulsacja (częstotliwość kątowa) |
$$\mathbf{\omega =}\frac{\mathbf{\varphi}}{\mathbf{t}}$$ |
φ - droga kątowa w czasie; φ = 2p |
radian na sekundę | rad/s | rad/s |
Przyspieszenie liniowe | $$\mathbf{a =}\frac{\mathbf{v}}{\mathbf{t}}$$ |
v-zmiana prędkości liniowej w czasie Dt | metr na sekundę do kwadratu | m/s2 | m/s2 |
Przyspieszenie kątowe | $$\mathbf{\alpha =}\frac{\mathbf{\omega}}{\mathbf{t}}$$ |
Dv - zmiana prędkości kątowej w czasie Dt | radian na sekundę do kwadratu | rad/s2 | rad/s2 |
Natężenie przepływu objętościowe | $$\mathbf{Q}_{\mathbf{v}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{V}}{\mathbf{t}}$$ |
V – objętość przepływająca w czasie t | metr sześcienny na sekundę | m3/s | m3/s |
Wielkość | Wzór definicyjny | Oznaczenia we wzorze definicyjnym | Nazwa jednostki | Oznaczenie | Wartość podstawowych lub uzupełniających jednostek |
---|---|---|---|---|---|
Wielkości dynamiczne | |||||
Gęstość | $$\mathbf{\rho =}\frac{\mathbf{m}}{\mathbf{V}}$$ |
M – masa ciała o objętości V |
kilogram na metr sześcienny | kg/m3 | kg/m3 |
Objętość właściwa | $$\mathbf{v =}\frac{\mathbf{V}}{\mathbf{m}}$$ |
V – objętość ciała o masie m |
metr sześcienny na kilogram | m3/kg | m3/kg |
Natężenie przepływu masowe | $$\mathbf{Q =}\frac{\mathbf{m}}{\mathbf{t}}$$ |
m – masa przepływająca w czasie t |
kilogram na sekundę | kg/s | kg/s |
Moment bezwładności masowy | J = m r2 | m - masa w odległości r od osi | kilogram razy metr kwadratowy |
kg m2 | kg m2 |
Siła | F = m a | a- przyspieszenie liniowe masy m | niuton | N | $$\frac{\mathbf{m \bullet kg}}{\mathbf{s}^{\mathbf{2}}}$$ |
Moment siły | M = F r | F – siła w odległości r od punktu względem którego wyznacza się moment | niutonometr | N m | $$\frac{\mathbf{m}^{\mathbf{2}}\mathbf{\bullet kg}}{\mathbf{s}^{\mathbf{2}}}$$ |
Popęd (impuls siły) | P = F t | t – czas działania siły F | niutonosekunda | N s | $$\frac{\mathbf{m \bullet kg}}{\mathbf{s}}$$ |
Ciężar właściwy | $$\mathbf{\gamma =}\frac{\mathbf{G}}{\mathbf{V}}$$ |
G – ciężar (siła) ciała o objętości V | niuton na metr sześcienny | N/m3 | $$\frac{\mathbf{\text{kg}}}{\mathbf{m}^{\mathbf{2}}\mathbf{\bullet}\mathbf{s}^{\mathbf{2}}}$$ |
Napięcie powierzchniowe | $$\mathbf{\sigma =}\frac{\mathbf{F}}{\mathbf{l}}$$ |
F – siła normalna do konturu swobodnej powierzchni cieczy o długości l i styczna do tej powierzchni | niuton na metr | N/m | $$\frac{\mathbf{\text{kg}}}{\mathbf{s}}$$ |
Natężenie przepływu ciężarowe | $$\mathbf{Q}_{\mathbf{g}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{G}}{\mathbf{t}}$$ |
G – ciężar (siła) przepływający w czasie t | niuton na sekundę | N/s | $$\frac{\mathbf{m \bullet kg}}{\mathbf{s}^{\mathbf{3}}}$$ |
Ciśnienie Naprężenie mechaniczne |
$$\mathbf{p =}\frac{\mathbf{F}}{\mathbf{A}}$$ |
F – siła działająca normalnie na powierzchnię o polu A | niuton na metr kwadratowy | N/m2 | $$\frac{\mathbf{\text{kg}}}{\mathbf{m \bullet}\mathbf{s}^{\mathbf{2}}}$$ |
Lepkość dynamiczna | $$\mathbf{n =}\frac{\mathbf{F \bullet r}}{\mathbf{A \bullet v}}$$ |
F – siła wywołująca różnicę prędkości v między dwiema powierzchniami płynu o polu A odległymi od siebie o r i działającymi stycznie do tych powierzchni | niutonosekunda na metr kwadratowy | $$\frac{\mathbf{N \bullet s}}{\mathbf{m}^{\mathbf{2}}}$$ |
$$\frac{\mathbf{\text{kg}}}{\mathbf{m \bullet kg \bullet s}}$$ |
Lepkość kinematyczna | $$\mathbf{y =}\frac{\mathbf{n}}{\mathbf{\rho}}$$ |
h- lepkość dynamiczna płynu o gęstości r | metr kwadratowy na sekundę | $$\frac{\mathbf{m}^{\mathbf{2}}}{\mathbf{s}}$$ |
$$\frac{\mathbf{m}^{\mathbf{2}}}{\mathbf{s}}$$ |
Praca, energia Ilość ciepła |
A = F• s | F – siła działająca wzdłuż drogi s | dżul | J | $$\mathbf{N \bullet m =}\frac{\mathbf{m}^{\mathbf{2}}\mathbf{\bullet kg}}{\mathbf{s}^{\mathbf{2}}}$$ |
Moc | $$\mathbf{P =}\frac{\mathbf{A}}{\mathbf{t}}$$ |
A – praca wykonana w czasie t | wat | W | $$\frac{\mathbf{J}}{\mathbf{s}}\mathbf{=}\frac{\mathbf{m}^{\mathbf{2}}\mathbf{\bullet kg}}{\mathbf{s}^{\mathbf{3}}}$$ |