BEHAWIORYZM (ang. behavior lub behaviour - zachowanie). Behawioryści zajmowali się tylko ludzkim zachowaniem, czyli tym, co można zaobserwować u człowieka. Pomijali całkowicie kwestię emocji, uczuć, odczuć.
Uważali, że człowiek to tabula rasa (czysta karta) – jest produktem środowiska. Uważali, że to jacy jesteśmy jest uwarunkowane tylko wpływem środowiska, a nasze zachowanie to tylko reakcja na bodźce środowiskowe.
Ostatecznie behawioryzm odrzucono. Następne pokolenia psychologów oceniły, iż behawioryzm nie jest dobrą koncepcją psychologiczną, jednak pewne, wybrane dokonania i wnioski behawiorystów oceniono jako wartościowe.
Koncepcja behawioralna stosowana jest do dziś np. w korygowaniu niewłaściwych zachowań, w terapiach tych wykorzystuje się takie odkrycia behawiorystów jak:
nagroda działa, gdy jest natychmiast
najlepsza nagroda to taka, która jest losowa
najlepsza kara to taka, która nie jest losowa
nagrody są lepsze niż kary
Przedstawiciele behawioryzmu
Iwan Pawłow - warunkowanie reaktywne
Edward Thorndike - warunkowanie instrumentalne
Burrhus Skinner - warunkowanie sprawcze
John Watson - warunkowanie reaktywne
Clark Hull - teoria integrująca warunkowanie reaktywne i warunkowanie instrumentalne.

PSYCHOANALIZA FREUDA
Freud to wiedeński lekarz, zajmował się głównie zaburzeniami kobiet z kręgu arystokracji. Zajmował się głównie zaburzeniami seksualnymi, z czego wywnioskował, że sfera seksualności ma duży wpływ na całe nasze życie. Freud (inaczej niż behawioryści) uważał, że nasze zachowanie wynika z nas, a nie z otoczenia.
Freud stworzył koncepcję człowieka, w której uformował trzy pojęcia: id, ego i superego:
id to, według Freuda, struktura odpowiadająca za nasze potrzeby fizjologiczne, biologiczne i wrodzone. W id najważniejsze jest libido, czyli energia psychiczna, wyrażająca się w aktywności seksualnej. Id dzieli się na eros i tanatos. Eros to potrzeba miłości, tworzenia i seksu, tanatos to potrzeba śmierci, niszczenia
ego to to, co dali nam rodzice (wychowanie, obyczaje, savoir viver)
super ego – uwewnętrzniony rodzic. Super ego kieruje się zasadą przyzwolenia społecznego
Według Freuda istnieje konflikt pomiędzy id i superego.
Ego może być silne lub słabe. Gdy jest silne, potrafimy w dużym stopniu kierować się naszymi potrzebami, gdy jest słabe – ulegamy naciskom społecznym. Ego może być osłabione między innymi poprzez traumę z dzieciństwa.
Według Freuda jesteśmy świadomi tylko tego, co nie może nas zranić. W nieświadomości drzemie w nas to, co najgorsze. Z koncepcji Freuda powstało wiele innych teorii (koncepcji), które lekko modyfikują założenia freudowskie. Odkrycia i koncepcje freudowskie sprawdzają się w pracy klinicznej.

TEORIA POZNAWCZA (EKSPERYMENTALNA)
Następna szkoła to szkoła poznawcza. Dyskutowała z Freudem i behawiorystami. Najważniejsze tezy wysunięte przez psychologów poznawczych to:
to kim jesteśmy to wypadkowa tego kim jesteśmy i wpływu środowiska
jednym z naszych najsilniejszych popędów jest chęć dostosowania się do środowiska (aby przeżyć)
Psychologia poznawcza zyskała sobie wielu zwolenników, miała wielki wpływ na dalszy rozwój psychologii jako nauki. Z psychologii poznawczej utworzyły się w psychologii kolejne nurty, jak indywidualizm i neuropsychologia. Przeciwnicy psychologii poznawczej zarzucali jej zbytni pragmatyzm, zbyt praktyczne, funkcjonalne podejście do problematyki ludzkiej psychiki.
Psychologia poznawcza, ze względu na silny akcent położony na stawianie hipotez i ich weryfikowane (falsyfikowane) w toku eksperymentu naukowego, w początkowym okresie rozwoju była nazywana psychologią eksperymentalną[2]. Właściwa nazwa została określona w 1967 roku za sprawą pierwszego ogólnego podręcznika tej dziedziny, napisanego przez Ulrica Neissera

PSYCHOLOGIA HUMANISTYCZNA
Kolejna wielka, jedna z najbardziej znaczących teorii (szkół) – koncepcji psychologicznych. Podstawą teorii humanistycznej było przekonanie, iż człowiek z natury jest dobry, że rodzi się dobry i jego podstawową potrzebą i chęcią jest chęć czynienia dobra, a także potrzeba samorealizacji, potrzeba spełniania marzeń. Ograniczenia budzą frustracje. Jednym z największych dokonać psychologów humanistycznych była teoria potrzeb Maslowa (tak zwana piramida potrzeb).