CHARAKTERYSTYKA PSA SAMCA

• Dojrzałość płciowa – 7-10 (9-12) miesięcy.

• Dojrzałość hodowlana – 18-24 miesięcy.

Opóźnienie zstępowanie jąder

• Jądra powinny znajdować w mosznie w 6-8 tygodniu.

• U 10% szczeniąt samców zaburzenia zstępowania jąder.

• Zatrzymanie się jądra w czasie wędrówki w jamie brzusznej lub pachwinowej określa się jako wnętrostwo.

• W zatrzymanym jądrze często zmiany nowotworowe.

• Rasy predysponowane: owczarek niemiecki, Yorkshire terier, Chihuahua, sznaucer miniaturowy, bokser, sheltie, pudel, jamnik.

Stulejka

• Przeważnie wada wrodzona, może być wynikiem rany napletka (blizna).

• Zwężenie ujścia napletka i niemożność wysunięcia prącia.

• Pies niezdolny do krycia.

• W worku napletkowym zalega mocz – stan zapalny.

Załupek

• Niemożność cofnięcia prącia do napletka po jego wysunięciu przy wąskim otworze napletka. Dochodzi do zastoju krwi i obrzmienia prącia, nadżerek błon śluzowych i martwicy prącia.

• Leczenie: we wczesnym stadium repozycja, chirurgiczne poszerzenie napletka. Przy martwicy prącia – amputacja.

Spodziectwo

• Ujście cewki moczowej znajduje się po brzusznej stronie prącia, w różnej odległości od swojego normalnego położenia, a nawet w obrębie moszny lub krocza.

• Predysponowane – boksery.

• Psy wykluczyć z hodowli.

Zapalenie prącia i napletka

• Infekcja wirusowa (Herpes) lub bakteryjna (-hemolit. Paciorkowce).

• Objawy: ropny lub krwisto-ropny wyciek z napletka, na błonie śluzowej opuszki prącia często grudki lub pęcherzyki.

• Leczenie: płukanie napletka środkami odkażającymi, maści antybiotykowe, przypalanie lub wymrażanie grudek pęcherzyków.

Rany prącia:

• Urazy powstające w wyniku:

  • Pokąsania.

  • Onanizowania się.

  • Wypadków.

  • Gwałtownego oddzielenia psa od suki podczas krycia.

• Leczenie:

  • Hormonalne obniżenie popędu płciowego, lokalnie maści antybiotykowe.

  • Chirurgiczne – toaleta i zszycie rany.

Łagodny rozrost prostaty (BPH):

• Nienowotworowe powiększenie gruczołu krokowego.

• Charakteryzuje się nadmiernym rozrostem elementów nabłonka gruczołowego, w znacznie mniejszym zaś stopniu zrębu łącznotkankowego.

• Występuje powszechnie (80%), u niekastrowanych sów samców, zwłaszcza u osobników w zaawansowanym wieku (powyżej 6-7 lat).

• Objawy są związane z uciskiem powiększonej prostaty na prostnicę i cewkę moczową:

  • Zaburzenia w oddawaniu moczu.

  • Kapanie krwi z cewki moczowej.

  • Parcia na kał, który ulega spłaszczenia.

Fizjologiczne parametry nasienia psa

• Barwa: wodniste, szare (44% ejakulatów), szarobiałe (25%), białoszare (24%), białe (4,5%).

• Konsystencja: zależy od koncentracji plemników – wysoka koncentracja – mleko, rozwodnione mleko, niska koncentracja – wodniste.

• Objętość:

Frakcja I	0,2-3 ml
Frakcja II (plemnikowa)	0,5-4 ml
Frakcja III (pros tatowa)	2-30 ml
Ruch postępowy	70-90%
Koncentracja plemników	200500 x 10^6/ml
Plemniki martwe	5-10%
Zmiany morfologiczne	10-20%

Kiedy pozyskujemy nasienie od psa?

1. W celu wykonania oceny jakości nasienia:

   1. Przed pierwszym kryciem.

   2. Po zmianie właściciela.

   3. Przy wystąpieniu „pustych kryć”.

   4. Po wystąpieniu objawów klinicznych schorzeń narządów płciowych reproduktora.

   5. Przed kryciem/sztuczną inseminacją.

2. W celu wykonania sztucznej inseminacji/mrożenia nasienia.

Metody pozyskiwania nasienia od psów:

• Najlepiej w obecności suki w cieczce.

• Najczęściej metoda manualna.

• Rzadziej na sztuczną pochwę lub elektroejakulacja.

Pobieranie nasienia metodą masturbacji ręcznej:

• Masowanie prącia przez napletek.

• Wysunięcie prącia.

• Objęcie prącia palcem wskazującym i kciukiem za opuszkę i rytmiczne uciskanie.

• Po pełnej erekcji – przełożenie tylnej nogi przez rękę osoby pobierającej – następuje ejakulacja.

Metody ograniczenia płodności psów samców:

• Kastracja chirurgiczna.

• Terapia farmakologiczna.

Wskazania medyczne do kastracji:

1. Schorzenia jąder:

   1. Nowotwory jąder.

   2. Zapalenia jąder.

   3. Wnętrostwo.

2. Zaawansowane zapalenie skóry moszny.

3. Schorzenia prostaty.

   1. Łagodny rozrost prostaty.

   2. Torbiele prostaty.

4. Nowotwory gruczołów około odbytowych.

Kastracja na życzenie właściciela:

Z reguły z powodu zaburzeń w zachowaniu – agresywność, włóczęgostwo, znaczenie moczem w domu, nadmierny płciowy, osiągnięcie trwałej niepłodności.

Efekty chirurgicznej kastracji:

Nieodwracalne wyłączenie funkcji jąder:

• Efektywna metoda terapii rozrostu prostaty:

  • Prostata szybko się zmniejsza.

  • Brak nowotworów.

• Trwała niepłodność – spokój dla właściciela.

Suprelorin (deslorelin – analog GnRH)

Implant podskórny:

• Zablokowanie osi podwórza – przysadka i obniżenia produkcji testosteronu.

• Efekty kliniczne – zahamowanie zachowań samczych, zmiany w nasieniu (włączenie z brakiem plemników na skutek ustania spermatogenezy), często zmniejszenie jąder, w przypadku rozrostu gruczołu krokowego, również i jego pomniejszenie, bardzo często osłabienie agresji psa.

• Objawy następują w ciągu 6 tygodni od wszczepienia implantu i utrzymują się przez 6 m-cy, a u psów małych nawet przez okres 12 m-cy.

• U ponad 75% samców testosteronu osiąga normy fizjologiczne najpóźniej do roku po zastosowaniu tegoż preparatu.