III. MIASTO – ZBIÓR KORZYŚCI

1. Przestrzeń miejska

Przestrzeń

– symbol wolności, , miejski obszar lokalizacji potencjalnych szans dostępnych wszystkim użytkownikom miasta, obszar działalności podmiotów miejskich (często pokrywający się z podziałami administracyjnymi).

- zabudowania i użytkowane powierzchnie służące mieszkańcom i działalności produkcyjnej i usługowej.

- w analizach ekonomicznych przestrzeń to ziemia (powierzchnia), zasób rzadki. Ma wymiar naturalny (własności fizyczne, agronomiczne) oraz ludzki (skutki działalności człowieka).

Każde miasto ma indywidualną przestrzeń, która jest sumą czynników fizycznych, geograficznych oraz produktów miasta (jako rezultaty działalności na jego obszarze). W tym sensie nawet na wolnych przestrzeniach można zlokalizować tylko niektóre działalności.

Przestrzeń jako zasób jest niepomnażalna.

Wymiary przestrzeni (struktury miejskiej):

- morfologiczny – plan miasta, układ przestrzenny organizujący wykonywanie funkcji miejskich (ulice, drogi, place, budynki)

- demograficzno – społeczny – przestrzenne rozmieszczenie ludności

- funkcjonalny – wzajemne oddziaływanie różnych rodzajów działalności miejskiej i rozmieszczenia użytków miejskich

Polityka przestrzenna miasta – przestrzenne przełożenie interesów społeczności lokalnej oraz zobowiązań władzy miejskiej w stosunku do przestrzeni podporządkowanej jej administracyjnie oraz zewnętrznej.

Struktura przestrzenna oddziałuje także na rytm czasowy.

Przebieg ekspansji miejskiej działalności na wymiar czasu:

- lokacja w miejscu czynników miastotwórczych

- zagospodarowanie przestrzeni wokółmiejskich

- zagęszczanie i intensyfikacja zabudowy

- różnicowanie użyteczności powierzchni miejskich za względu na wysokość

- wykorzystanie przestrzeni maista na różne funkcje w różnym czasie

1. Korzyści urbanizacyjne

Korzyści aglomeracji – pożytki płynące ze skupiania się w stosunkowo niewielkiej przestrzeni miejskiej znacznej grupy ludzi, jednostek gospodarczych i instytucji. Rodzaje:

- korzyści skali – obniżają koszty produkcji/ świadczenia dóbr/usług przez wzrost wytwarzanych jednostek

- korzyści lokalizacji – zmniejszają koszty dzięki lokalizacji w sąsiedztwie podmiotów prowadzących tę samą lub podobną działalność

- korzyści urbanizacji – zmniejszają koszty dzięki lokalizacji w pobliżu podmiotów, których istnienie i funkcjonowanie umożliwia działalność

Korzyści urbanizacyjne mają charakter efektów zewnętrznych. Są to materialne bądź nie produkty, jakie otrzymuje podmiot ze swego otoczenia bez rekompensowania kosztów ich wytwarzania, gdyż nie jest w stanie kontrolować i oddziaływać na rozmiary jednostek tworzących to otoczenie.

Korzyści urbanizacyjne zawierają pozytywny wpływ wszystkich cech miasta, obejmują więc także oddziaływania o charakterze społecznym, politycznym, przyrodniczym, historycznym, nawiązując do zagadnień ekologii miasta. Mają charakter powszechny.

Korzyści urbanizacyjnych nie należy utożsamiać z produktami miasta, są one zasobem, który użytkownik może wykorzystać, ale będąc w mieście najczęściej otrzymuje je bez względu na to, czy są mu potrzebne, stanowią dobra o charakterze niefakultatywnym ( użytkownik nie decyduje o ilości i cechach dobra).

Przyczyny rozwoju cech miejskich i korzyści urbanizacyjne:

- rozwój miasta- przyciąganie mieszkańców

- rozwój przestrzenny przez urbanizację obszarów pozamiejskich – przyciąganie użytkowników

- rozwój działalności gospodarczej – wyspecjalizowane przedsiębiorstwa produkcyjne

- lepszy transport – niższe koszty działalności, łatwe dojazdy

- atrakcyjny rynek pracy – wysoko wykwalifikowani pracownicy

- dostęp do informacji – zdobycie wiedzy o rynku

- tworzenie miejsc możliwości kontaktów osobistych, wzrostu świadomości, zmiany stylu życia

1. Miejskie dobra publiczne

Dobro wspólne – obiektywne dla społeczeństwa, stanowiące wspólnotę, związane z poczuciem jedności.

Powszechność dostępu do dóbr ograniczają: realia życia, hierarchie społeczne, normy kulturowe, relacje ekonomiczne,ceny.

Dobro prywatne – zaspokaja potrzeby 1 konsumenta, który ponosi koszty wytworzenia dobra i samodzielnie podejmuje o tym decyzję.

Dobra publiczne – traktowane są jako specyficzna kategoria użytecznych zasobów gospodarczych gmin/ regionów/ krajów, zmieniająca warunki działalności na ich obszarze. Mają częściowo charakter efektów zewn. Powstają świadomie jako odpowiedź na potrzeby społeczne.

Cechy dóbr publicznych:

- nieodpłatne / częściowo odpłatne

- przypadają w udziale każdemu, kto znajduje się w miejscu ich oferowania

- ich konsumpcja musi być równa

- finansowane ze środków publicznych

- decyzję o ich wytworzeniu itp. Podejmują władze publiczne

- korzysta z nich każdy bez względu czy za nie płaci

- pojedynczy konsument nie ogranicza ich ilości dostępnej dla pozostałych

- są przedmiotem zainteresowania każdego, nawet jeśli aktualnie z nich nie korzysta

- koszt ich wytworzenia nie daje się przypisać do konsumenta w długim czasie

- istnieją tylko dla określonego przedziału czasu

- mają charakter efektów zewnętrznych

Dobra w pełni publiczne dodatkowo nie mogą wykluczać dengo konsumenta z korzystania z nich oraz jednostka ich dobra zaspokaja więcej niż 1 konsumenta.

Większość dóbr ma charakter mieszany, publiczno-prywatny.

Miejskie dobra publiczne – oferowane są na obszarze miasta, są rezultatem decyzji władz miasta, są finansowane ze środków budżetu miasta i kontrolowane przez miejskie instytucje publiczne.