Sprawozdanie techniczne

Cel ćwiczenia – sprawdzenie warunków niwelatora

Na początku każdej pracy z niwelatorem, należy ustawić instrument równolegle do poziomu morza. W tym celu poziomujemy znajdującą się na spodarce libellę okrągłą. Aby to zrobić, używamy trzech śrub rektyfikacyjnych. Wybierając odpowiednią , to znaczy prostopadłą do osi wychylenia pęcherzyka, śrubę doprowadzamy pęcherzyk libelli do położenia współśrodkowego z kręgiem centralnym.

Gdy pęcherzyk znajdzie w środku kręgu centralnego libelli, obracamy urządzenie o 180 stopni, a następnie sprawdzamy czy ów pęcherzyk pozostał w środku. W naszym przypadku pęcherzyk nie zmienił swojego położenia po obrocie, co oznaczało, że instrument został już odpowiednio zrektyfikowany.

Kreska poprzeczna siatki celowniczej powinna być prostopadła do osi obrotu niwelatora. W tym celu sprawdzamy krzyż kresek.

Naprowadziłyśmy krzyż kresek na znajdującą się w pobliżu stanowiska pomiarowego ramę okienną tak, aby kreska pionowa siatki celowniczej nachodziła na krawędź pionową ramy. Kreska pionowa dokładnie przylegała do krawędzi, nie odchylała się od niej. płytka ogniskowa z krzyżem nie uległa więc skręceniu.

Kolejnym sposobem sprawdzenia, jaki przeprowadziliśmy, było przesunięcie kreski poziomej za pomocą śrub leniwych wzdłuż krawędzi poziomej tej samej ramy okiennej. W naszym przypadku kreska pozioma siatki cały czas nachodziła na krawędź ramy.

W przypadku, gdyby kreska pozioma, lub pionowa nie pokrywałyby się z krawędzią ramy (byłyby krzywe), należałoby urządzenie zrektyfikować za pomocą śrub ustawczych oraz rektyfikacyjnych.

Kolejną metodą sprawdzenia prostopadłości siatki celowniczej jest ustawienie niwelatora pomiędzy łatami A i B w odległości jaka w naszym przypadku wyniosła 18,94 m zarówno od łaty A, jak i łaty B. Następnie z pomocą libelli spoziomowałyśmy instrument oraz dokonałyśmy odczytów na łatach które wyniosły odpowiednio:

• Łata A – 1346 mm

• Łata B – 1348 mm

• Różnica wysokości ΔH =1348 – 1346 = 2 mm.

Następnie ustawiłyśmy niwelator w odległości 1 m od łaty A. Wykonałyśmy na niej odczyt który wyniósł 1278 mm.

Od otrzymanego odczytu odjęłyśmy otrzymane wcześniej ΔH.

1278 – 2 = 1276

Otrzymany wynik okazała się równy odczytowi na łacie B, co oznacza, że niwelator był bardzo dobrze zrektyfikowany (siatka celownicza nie była skręcona).

Kompensator powinien ustawiać oś celową w położeniu poziomym

Metoda podwójnej niwelacji

Ustawiłyśmy na żabkach dwie łaty niwelacyjne w odległości 37,88 m. Pośrodku nich ustawiłyśmy niwelator. Po spoziomowaniu instrumentu dokonałyśmy odczytów wstecz oraz w przód, wstrząsnęłyśmy instrument (zmiana wysokość osi celowej niwelatora) a następnie powtórzyłyśmy pomiar, jednak tym razem celując najpierw na łatę w przód. W celu zwiększenia dokładności dokonywałyśmy odczytów z siatki krzyży: górnej, środkowej i dolnej. Następnie Obliczyłyśmy różnicę wysokości pomiędzy łatami A i B zarówno dla pierwszego, jak i drugiego pomiaru.

Wyniki pomiarów zostały przedstawione w milimetrach w poniższej tabeli.

	Łata A	Łata B	Łata B II odczyt	Łata A II Odczyt
Górna	1441	1443	1363	1361
Środkowa	1346	1349	1268	1266
Dolna	1251	1253	1173	1171
Przewyższenie:	2	2