Nanotechnologia w kremach, czyli dlaczego warto kupić droższy krem?

dr n. med. Magdalena Wierucka-Rybak

2015-08-19

Sesderma Fillderma Nano, krem, system wypełniający zmars ...

194.00 zł

Nowoczesne kosmetyki w swoim składzie zawierają systemy nośnikowe, umożliwiające przenoszenie wyselekcjonowanych substancji aktywnych pokonując barierę naskórka. Mowa o nanotechnologii, dziedzinie rozwijającej się w kierunku otrzymywania materiałów o bardzo małym wymiarze, rzędu nanometrów. To dzięki niej, otrzymujemy nanomateriały, których właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne różnią się od tych samych związków ale w skali wielkocząsteczkowej. W produkcie kosmetycznym po raz pierwszy wprowadzono definicję nanomateriału w 2009 roku (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr1223/2009 z dnia 30.11.2009 r.).

Nanocząsteczki cechuje stabilność i zwiększona odporność chemiczna. Niektóre są odporne na wysoką temperaturę rzędu 50 stopni. Ponadto, wysoki stosunek powierzchni do objętości, który jest tym większy, im mniejsza jest ich średnica, zwiększa ich reaktywność. Głównym celem nanocząsteczki jest wprowadzanie składników aktywnych w głębsze warstwy skóry i regulowanie ich uwalniania. Wykorzystanie nanocząstek w kosmetyku zwiększa jego skuteczność i biodostępność [1].

Trzy grupy nanocząsteczek

W kosmetyce znalazły zastosowanie trzy grupy nanocząsteczek. Do pierwszej zalicza się związki, które w trakcie aplikacji na skórę, rozpadają się do pierwotnych składników. Najbardziej znane i stosowane są liposomy. Są to kuliste pęcherzyki, zbudowane z podwójnej warstwy lipidowej, otaczającej wodniste wnętrze. Zaletą jest podobieństwo właściwości liposomów do właściwości i budowy błon biologicznych, co ułatwia penetrację naskórka, zwiększa stężenie wprowadzanej substancji oraz minimalizuje ryzyko wystąpienia reakcji ubocznych. Substancja aktywna transportowana przez liposomy może być rozpuszczona w fazie wodnej lub lipidowej. Najczęstszymi związkami zamykanymi w liposomach są kolagen, elastyna, witaminy A,C,E oraz ekstrakty roślinne. Ze względu na ryzyko przenikania do krwioobiegu, w kosmetyce wykorzystywane są liposomy wielkości 100-250 nm.

Drugą formą cząsteczek, obok liposomów, są nanokapsułki, czyli systemy zbiornikowe, których substancja aktywna otoczona jest polimeryzowaną osłonką. Ich zaletą jest kontrolowane uwalnianie substancji aktywnej. Z kolei nanosfery, czyli polimeryczne systemy matrycowe, cechuje mały rozmiar rzędu 25-100nm. Mają one zdolność przenoszenia wyciągów roślinnych, składników mineralnych oraz organicznych (witaminy, aminokwasy).

Do surowców grupy I zalicza się również nano i mikroemulsje. W nanoemulsjach, faza tłuszczowa występuje, jako nanocząsteczka, sprawiając, że są to układy przezroczyste, jednorodne o małej lepkości. Wyróżnia je łatwość migracji substancji aktywnej oraz własności aplikacyjne. Natomiast mikroemulsje, których wielkość kropel wynosi poniżej 100 nm, są metastabilne, oraz wykazują dużą stabilność termodynamiczną [1,2].

W skład grupy II wchodzą nierozpuszczalne nanocząsteczki tj. zmikronizowany tlenek cynku, który w przeciwieństwie do formy wielkocząsteczkowej, nie pozostawia na skórze białej warstwy. Natomiast dwutlenek tytanu, będący również filtrem przeciwsłonecznym, wykazuje właściwości silnie utleniające, grzybo- i bakteriobójcze. Innym popularnym składnikiem pozyskiwanym drogą nanotechnologii są nanocząsteczki srebra, miedzi i złota. Nano-srebro, wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Główny mechanizm jego działania wiąże się z niszczeniem komórki bakteryjnej. Obecnie nanocząstki srebra można spotkać w kosmetykach tj. pudry, dezodoranty [3,4]. Natomiast nanocząsteczki miedzi oraz srebra, ze względu na swoją aktywność biologiczną, mogą zastąpić konserwanty obecnie stosowane w kosmetyce. Z kolei złoto pobudza syntezę kolagenu. Do III grupy zalicza się krzemionkę [2].

Minusy nanotechnologii

Nanotechnologia w kosmetyce ma również swoje minusy. Problemem jest kwestia  niekontrolowanego przenikania do głębokich warstw skóry, co może  powodować kumulację aktywnych składników. Dotychczas nie zbadano jednak dokładnie właściwości i działania nonocząsteczek.  Z tego powodu cały czas prowadzone są badania nad ich zdolnością penetracyjną i bezpieczeństwem.

Przypisy:

1. Martini MC. Kosmetologia i farmakologia skóry, PZWL, Warszawa 2007.

2. Koziej P. Nanocząsteczki w kosmetykach. Świat przemysłu kosmetycznego 2013; 02(15): 42-43.

3. Malina D., Sobczak-Kupiec A., Kowalski Z. Nanocząsteczki srebra-przegląd chemicznych metod syntezy. Chemia, CzasopismoTechniczne. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej. 10, 2010, 183-192.

4. Mroczek-Sosnowska N., Jaworski S., Siennicka A., Gondak A. Unikalne właściwości nanocząstek srebra. Nanotechnologia. Polskie drobiarstwo. 2, 2013, 6-8.