Data. 12.11.2013

Ramona Grzegorczyk, Monika Gołosz

Referat

Ochrona Powietrza

1. Skutki zanieczyszczenia powietrza które można zaobserwować
   
   Skażenia powietrza,  gleby i wód jest cichym zabójcą. Substancje trujące mogą gromadzić się w organizmie i wywołać chorobę dopiero po dłuższym czasie. Czasem bezpośrednie przyczyny śmierci wydają się nie mieć bezpośredniego związku z zatruciem środowiska. Badania wykazują jednak zwiększona śmiertelność niemowląt i krótszą średnią długość życia w silnie skażonych rejonach przemysłowych albo w wielkich metropoliach, gdzie często występuje smog.
   
   SMOG-. jest to zanieczyszczone powietrze zawierające duże stężenia pyłów i toksycznych gazów, których źródłem jest głównie motoryzacja i przemysł. Z fizycznego punktu widzenia smog jest mieszaniną dymu i mgły. Tu warto przypomnieć, że dym, to cząstki ciała stałego rozproszone w gazie a mgła to rozproszone w gazie kropelki cieczy. Z chemicznego punktu widzenia dym zawarty w smogu to cząstki sadzy rozproszone w powietrzu, a mgła to zwykła mgła atmosferyczna, czyli rozproszone w powietrzu kropelki wody. Taka mieszanka chłonie jak gąbka wszystkie gazy wypuszczane do atmosfery przez fabryki chemiczne, piece i silniki spalinowe. Każda wprowadzona do smogu drobina chemiczna ma, bowiem, w czym wybierać: może rozpuścić się w kropelce mgły, może osiąść na powierzchni pyłków sadzy lub, jeśli jest wyjątkowo kapryśna - pozostać w powietrzu.

EFEKT CIEPLARNIANY- Bardzo wysoka temperatura warstwy powierzchniowej Słońca powoduje, że emituje ono energię w postaci bardzo krótkich fal o dużej częstotliwości. Ta wysoka częstotliwość umożliwia energii słonecznej łatwe przenikanie przez warstwę gazów szklarniowych. Część energii odbija się od powierzchni Ziemi w nie zmienionym stanie i ucieka w przestrzeń kosmiczną. Większość jednak pochłaniana jest przez glebę, którą ogrzewa. W efekcie dochodzi do wtórnej emisji energii przez glebę. Powierzchnia ziemi wysyła jednak energię w postaci znacznie dłuższych fal. Są to tak zwane fale podczerwone, które mając dużo mniejsze zdolności przenikania, w większości ulegają odbiciu od warstwy gazów szklarniowych. Powracają następnie w kierunku Ziemi i ponownie ogrzewają jej powierzchnię oraz dolne warstwy atmosfery. Proces ten umożliwia zatrzymanie przy powierzchni Ziemi części ciepła otrzymanego z promieniowaniem słonecznym tak, że jej średnia temperatura wynosi obecnie +150C. Brak gazów szklarniowych pozwoliłby na uchodzenie energii cieplnej, a średnia temperatura spadłaby do -200C. Zamarzłyby oceany i życie uległoby zagładzie. Ludzkości grozi jednak odwrotny proces. Rozwijający się przemysł powoduje wzrost koncentracji gazów szklarniowych w atmosferze. Przed rokiem 1850 zawartość dwutlenku węgla w atmosferze wynosiła ok. 280 ppm (z angielskiego: parts per milion - "części na milion"). W 1984 roku liczba ta wzrosła do 350, a prognozy przewidują, że w połowie XXI wieku wskaźnik ppm osiągnie poziom od 400 do 600. Ilość pozostałych gazów szklarniowych w atmosferze również wzrasta gwałtownie: ozonu o 2%, a freonów o 4% rocznie. Efektem jest zwiększająca się szczelność powłoki gazów szklarniowych, czyli tej wyobrażonej szklanej kuli, i wyrastająca ilość uwięzionego w atmosferze ciepła. To z kolei prowadzi do globalnego ocieplenia klimatu naszej planety. Przez ostatnie 200 lat, to znaczy od początków ery przemysłowej, średnia temperatura powierzchni ziemi wzrosła o 0,60C, a do roku 2100 przewidywany jest wzrost temperatury o następne 1,5 - 4,50C. Ze względu na słabe poznanie procesów zachodzących w atmosferze i oceanach, niezwykle trudno jest opracować przyszłe zmiany temperatury. Większość specjalistów zgadza się jednak, że istnieją dostateczne dowody wskazujące na ocieplanie się klimatu Ziemi. Naukowcy alarmują, ostrzegając, że jeżeli proces ten nie zostanie powstrzymany, skutki mogą być katastrofalne. 

FREONY I DZIURA OZONOWA- Oprócz światła widzialnego, Słońce wytwarza, m.in. niewidoczne dla oka ludzkiego promieniowanie ultrafioletowe (zwane też nadfioletowym). Jest ono niebezpieczne, ponieważ uszkadza materiał genetyczny komórek skóry, w wyniku, czego przyspiesza ich starzenie się. Może także wywołać zmiany nowotworowe, tj. raka. Organizm ludzki broni się przed ultrafioletem poprzez brązowienie skóry, tzw. opaleniznę. Ultrafiolet jest też zabójczy dla innych organizmów, np. dla drobnych glonów, które tworzą poziom producentów w ekosystemach morskich. Regularne badania nad grubością warstwy ozonowej rozpoczęto dopiero w latach osiemdziesiątych za pomocą satelitów. Stwierdzono, że w pewnych miesiącach ilość ozonu, zwłaszcza nad Antarktydą, maleje. Dalsze badania wykazały, że dziura ozonowa w ciągu ostatnich kilkunastu lat znacznie się powiększyła. Co więcej, niepokojący spadek zawartości ozonu w atmosferze zaobserwowano także na innych szerokościach geograficznych, m.in. nad Polską. Na podstawie danych obserwatorium w Arosa oszacowano zmiany grubości warstwy ozonowej nad Szwajcarią od 1926 roku. Stwierdzono, że warstwa ozonowa zaczęła się kurczyć od 1976 roku w tempie 2,9% co 10 lat.

. Głównymi źródłami zanieczyszczeń są:

• zanieczyszczenia pochodzenia naturalnego - powstałe na skutek wybuchów wulkanów, pożarów lasów, burz piaskowych, huraganów, procesów rozkładu materii organicznej, np. na bagnach

• zanieczyszczenia pochodzenia antropogenicznego (związane z działalnością człowieka) - pyły i gazy, które pochodzą głównie z przemysłu energetycznego i transportowego. Duży wpływ na zanieczyszczenie powietrza mam także uprzemysłowienie oraz wzrost liczby ludności.

2. Ramy prawne Ochrony Powietrza

Umowy międzynarodowe: Jedną z ważniejszych konwencji jest Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości (Konwencja Genewska
z 13 listopada 1979 roku). Polska jest stroną tej Konwencji od 17 października 1985 roku. Przedmiotem Konwencji jest ochrona człowieka i jego środowiska przed zanieczyszczeniem powietrza poprzez podejmowanie działań polegających na zapobieganiu powstawaniu, dążenie do ograniczenia zanieczyszczeń oraz jego zmniejszaniu, włączając w to transgraniczne zanieczyszczenie powietrza na dalekie odległości. Do Konwencji Genewskiej zostało sporządzonych 8 protokółów z czego Polska podpisała i ratyfikowała tylko jeden. Jednocześnie należy podkreślić, że choć Polska nie jest stroną protokółu w sprawie ograniczenia emisji siarki lub jej przepływów transgranicznych przynajmniej o 30%, to wypełnia wynikające z niego zobowiązania, ograniczając emisje SO2 więcej niż o 30%.

Ważnym dokumentem jest też Protokół do konwencji Genewskiej z 1984r. (EMEP)
w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości dotyczący długofalowego finansowania wspólnego programu monitoringu i oceny tego zjawiska
w Europie.

Prawo UE: dyrektywa 96/62/EC z 27. 06. 1996 w sprawie ustalanie i zarządzania jakością powietrza (jest to dyrektywa ramowa) i na jej podstawie zostały wydane dyrektywy szczegółowe regulując standardy imisyjne dla poszczególnych substancji.

Unia Europejska reguluje dla dużych źródeł spalania następujące substancje: dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu mierzone jako dwutlenek azotu (NO2) oraz pył (dyrektywa 2001/80/EC z 23. 10. 2001 w sprawie ograniczenia emisji do powietrza pewnych substancji z dużych zakładów spalania).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Europy nr 2001/80/WE z dnia 23 października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza
z dużych źródeł spalania paliw została opublikowana 27 listopada 2001 r. tego też dnia weszła w życie. Tym samym stała się aktem prawnym, do którego polskie prawo musi zostać dostosowane w procesie adaptacji prawa unijnego

Dyrektywa 2001/80/WE dotyczy wszystkich obiektów energetycznego spalania paliw, w których moc cieplna wprowadzana do paleniska w paliwie jest równa lub większa niż 50 MWt, z wyłączeniem obiektów, w których produkty spalania są wykorzystywane bezpośrednio w procesach wytwórczych. Do nowej dyrektywy wprowadzono wymagania
w zakresie emisji dla procesów spalania w turbinach gazowych, a także dla procesów spalania biomasy.

Prawo polskie – Regulacja ochrony powietrza przez zanieczyszczeniami w Polsce zawarta jest przede wszystkim w ustawie z 27.04.2001r. Prawo ochrony środowiska oraz w aktach wykonawczych do tej ustawy. Dział II dotyczy konkretnie ochrony powietrza. W Art. 85 tej ustawy znajduje się ogólne wyjaśnienie na czym polega ochrona powietrza:

Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości, w szczególności przez:

• utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniżej dopuszczalnych dla nich poziomów lub co najmniej na tych poziomach;

zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane

3. Analiza istniejącego stanu jakości powietrza w Polsce

Badania i oceną jakości powietrza w Polsce, zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, dokonują Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Na potrzeby ocen jakości powietrza wykonywane są analizy stężeń następujących substancji w powietrzu: dwutlenku siarki (SO2), dwutlenku azotu (NO2), tlenków azotu (NOx), ozonu (O3), pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5, benzenu (C6H6) i tlenku węgla (CO), a także zawartości w pyle zawieszonym PM10: ołowiu (Pb), arsenu (As), kadmu (Cd), niklu (Ni) i benzo(a)pirenu (B(a)P). Dodatkowo, na wybranych stacjach w kraju prowadzi się również monitoring wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. Wyniki pomiarów porównywane są z odpowiednimi standardami jakości powietrza (poziomy dopuszczalne) oraz z poziomami docelowymi i poziomami celu długoterminowego. Ocenę jakości powietrza dokonuje się w strefach.

4. Ochrona powietrza

1. Dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu:

W Art. 86 (Dz.U.06.129.902). określa : minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, w drodze rozporządzenia określają:

dopuszczalne poziomy niektórych substancji w powietrzu; alarmowe poziomy niektórych substancji w powietrzu, których nawet krótkotrwałe przekroczenie może powodować zagrożenie dla zdrowia ludzi; warunki, w jakich ustala się poziom substancji, takie jak temperatura i ciśnienie; oznaczenie numeryczne substancji, pozwalające na jednoznaczną jej identyfikację; okresy, dla których uśrednia się wyniki pomiarów – odrębnie dla

dopuszczalnych poziomów substancji i odrębnie dla alarmowych poziomów

substancji w powietrzu; zróżnicowane dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu dla:

• terenu kraju, z wyłączeniem obszarów parków narodowych, uzdrowisk i obszarów ochrony uzdrowiskowej w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca

2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1399),

• obszarów parków narodowych,

• uzdrowisk i obszarów ochrony uzdrowiskowej w rozumieniu ustawy

wymienionej w pierwszym podpunkcie.

Minister Środowiska wydał rozporządzenie z 26. 06. 2002 w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz. 796).

Rozporządzenie określa dopuszczalne poziomy dla następujących substancji dla obszaru kraju: benzen, dwutlenek azotu, tlenek azotu, dwutlenek siarki, ołów, ozon, tlenek węgla, pył zawieszony (PM10).

Substancje te różnią się okresem uśrednienia, marginesami tolerancji, które dla większości substancji maja wartość malejącą w miarę upływu lat.

Dla dwutlenku siarki, ozonu oraz tlenków azotu przewidziano, że dopuszczalny ich poziom w powietrzu będzie się zmniejszał. Dla obszarów ochrony uzdrowiskowej nie określono nowych substancji tylko obniżono dopuszczalny poziom stężenia benzenu, dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, ołowiu i tlenku węgla.

Dla obszarów parków narodowych obniżono dopuszczalny poziom dwutlenku siarki i tlenku azotu. W pozostałym zakresie na tych obszarach obowiązują poziomy stężenia substancji jak dla całego kraju.

Art. 90. pkt 1(Dz.U.06.129.902) dotyczy wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska który dokonuje oceny poziomu substancji w powietrzu na podstawie pomiarów:

1) w aglomeracjach o liczbie mieszkańców większej niż 250 tysięcy;

2) w innych strefach:

• w których poziom substancji w powietrzu jest wyższy od górnego progu

• oszacowania, a nie przekracza poziomu dopuszczalnego,

• w których poziom substancji w powietrzu przekracza poziom

dopuszczalny.

Pkt 2 mówi o przypadkach innych niż wskazane w ust 1, gdy takie zaistnieją wojewódzki inspektor ochrony środowiska może dokonać oceny poziomu substancji w powietrzu na podstawie kombinacji pomiarów i metod modelowania albo samodzielnego stosowania.

Art. 92. zaznacza że w przypadku ryzyka występowania przekroczeń dopuszczalnych lub

alarmowych poziomów substancji w powietrzu w danej strefie wojewoda, po

zasięgnięciu opinii właściwego starosty, określa, w drodze rozporządzenia, plan

działań krótkoterminowych, w którym ustala się działania mające na celu: zmniejszenie ryzyka wystąpienia takich przekroczeń oraz ograniczenie skutków i czasu trwania zaistniałych przekroczeń.

Wojewódzki inspektor ochrony środowiska przekazuje Głównemu Inspektorowi

Ochrony Środowiska: wyniki pomiarów, wyniki oceny poziomów substancji w powietrzu i wyniki klasyfikacji stref oraz informacje o stwierdzonych przekroczeniach alarmowych poziomów substancji w powietrzu.

Wszystkie te substancje: dwutlenek siarki i inne związki siarki, tlenki azotu i inne związki azotu, tlenek węgla, lotne związki organiczne, metale i ich związki, pył, azbest w postaci zawieszonych cząstek i włókien, chlor i jego związki, fluor i jego związki, arszenik
i jego związki, cyjanki, substancje i preparaty, które posiadają stwierdzone właściwości rakotwórcze lub mutageniczne lub oddziałujące na rozmnażanie, są regulowane w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 05. 12. 2002r w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 r Nr 1, poz. 12).

1. Standardy Zapachowe:

W Art. 222. pisze, że minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu
z ministrem właściwym do spraw zdrowia, może określić, w drodze rozporządzenia, wartości odniesienia substancji zapachowych w powietrzu i metody oceny zapachowej jakości powietrza. W rozporządzeniu zostaną ustalone, zróżnicowane w zależności od przeznaczenia lub sposobu zagospodarowania terenu: wartości odniesienia substancji zapachowych
w powietrzu; dopuszczalne częstości przekraczania wartości odniesienia substancji zapachowych w powietrzu; okresy, dla których uśrednia się wyniki pomiarów substancji zapachowych w powietrzu. W rozporządzeniu mogą zostać ustalone: czas obowiązywania wartości odniesienia substancji zapachowych w powietrzu; zależność wartości odniesienia substancji zapachowych w powietrzu lub dopuszczalnych częstości przekraczania wartości odniesienia substancji zapachowych w powietrzu od jakości zapachu; rodzaje instalacji, dla których ilości gazów lub pyłów dopuszczonych do wprowadzania do powietrza ustala się, uwzględniając wartości odniesienia substancji zapachowych w powietrzu.

4. Ocena jakości powietrza

Wg Art. 87 ocenę jakości powietrza dokonuje się w strefach. Strefę stanowi:

1. aglomeracja o liczbie mieszkańców większej niż 250 tysięcy;

2. obszar powiatu niewchodzący w skład aglomeracji, o której mowa w pkt 1.

Ocenę jakości powietrza i obserwacji zmian dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska. Na potrzeby ustalenia odpowiedniego sposobu oceny jakości powietrza w poszczególnych strefach wojewódzki inspektor ochrony środowiska dokonuje

przynajmniej co 5 lat klasyfikacji stref, odrębnie pod kątem poziomu każdej substancji, wyodrębniając strefy, w których:

• przekroczone są poziomy dopuszczalne;

• poziom substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego i jest wyższy od

górnego progu oszacowania;

• poziom substancji nie przekracza górnego progu oszacowania i jest wyższy

od dolnego progu oszacowania;

• poziom substancji nie przekracza dolnego progu oszacowania.

Górny oraz dolny próg oszacowania oznacza procentową część dopuszczalnego

poziomu substancji w powietrzu określoną w przepisach wydanych na

podstawie art. 90 ust. 3.

Klasyfikację pod kątem poziomu określonej substancji przeprowadza się przed

upływem 5 lat, jeżeli od poprzedniej klasyfikacji całkowita krajowa ilość tej

substancji wprowadzanej do powietrza ulegnie zmianie o co najmniej 20 %.

W artykule 89 napisano że wojewódzki inspektor ochrony środowiska, w terminie do dnia 31 maja każdego roku, dokonuje oceny poziomu substancji w powietrzu w danej strefie za rok poprzedni oraz dokonuje klasyfikacji stref, w których poziom:

choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji; choćby jednej substancji mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji; substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego.

4. Programy ochrony powietrza:

   1. Programy naprawcze:

Programy ochrony powietrza są określane też jako „programy naprawcze”, ponieważ działania podjęte na ich podstawie mają na celu przywrócenie środowisku stanu sprzed naruszeń, a więc niejako „naprawienie” go. Mają one postać aktów prawa miejscowego,
a więc aktów o ustalonym terytorialnym zakresie działania, powszechnie na tym terenie obowiązującego, zawierającego normy o charakterze ogólnym i abstrakcyjnym.

Wojewoda jest zobowiązany do przygotowania dla stref, w których dopuszczalny poziom substancji oraz margines tolerancji został przekroczony, programów ochrony powietrza, których celem jest doprowadzenie do obniżenia poziomu stężenia substancji aż do poziomu wymagalnego (art. 91).

W programie takim wojewoda musi ustalić: obszar objęty zakresem jego obowiązywania, naruszone standardy jakości środowiska wraz z podaniem zakresu naruszenia, podstawowe kierunki i zakres działań niezbędnych do przywracania standardów jakości środowiska, harmonogram rzeczowo-finansowy planowanych działań, podmioty, do których skierowane są obowiązki ustalone w programie, w razie potrzeby dodatkowe obowiązki podmiotów korzystających ze środowiska, związane z ograniczaniem oddziaływania na środowisko, polegające na:

a) obowiązku prowadzenia pomiarów wielkości emisji lub poziomów substancji lub energii w środowisku,

b) obowiązku przekazywania, ze wskazaną częstotliwością, wyników prowadzonych pomiarów oraz informacji dotyczących przestrzegania wymagań określonych w posiadanych pozwoleniach,

c) ograniczeniu czasu obowiązywania posiadanych przez dany podmiot pozwoleń, nie krócej jednak niż do 2 lat,

obowiązki organów administracji, polegające na przekazywaniu organowi przyjmującemu program informacji o wydawanych decyzjach mających wpływ na realizację programu, sposób kontroli oraz dokumentowania realizacji programu i jego efektów.

Rozporządzenie ministra z dnia 5 lipca 2002 r. odnosi się do szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy ochrony powietrza.

Na podstawie art. 91 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska, określa się szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać programy ochrony powietrza, które są sporządzane w formie pisemnej oraz w wersji elektronicznej.

Program ochrony powietrza składa się z następujących niezbędnych części:

opisowej, wyszczególniającej obowiązki i ograniczenia wynikające z realizacji programu, uzasadnienia zakresu określonych i ocenionych zagadnień.

Jeżeli na liście substancji objętych programem znajduje się ozon, z uwagi na specyfikę zanieczyszczenia powietrza ozonem, można określić przede wszystkim kierunki i zakres działań niezbędnych dla osiągnięcia standardów jakości powietrza, w tym prowadzących do ograniczenia emisji substancji przyczyniających się do powstawania ozonu czyli tlenków azotu i węglowodorów.

1. Alarmy smogowe:

Jak już było pisane wcześniej w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 06.06.2002r. ustalone zostały dopuszczalne a także alarmowe poziomy niektórych substancji w po­wietrzu, dla których nawet krótkotrwałe przekrocze­nie może powodować zagrożenie dla zdrowia ludzi. W przypadku ryzyka wystąpienia na danym terenie przekroczeń dopuszczalnych i alarmowych poziomów stężeń Wojewoda zobowiązany jest do niezwłocznego powiadomienia o tym fakcie społeczeństwa oraz – w porozumieniu ze Starostą, określenia w drodze roz­porządzenia planu działań mających na celu zmniejszenie ryzyka i ograniczenia skutków i czasu trwania takich przekroczeń a nawet określić dla danego wo­jewództwa bądź jego części rodzaje lub jakość paliw dopuszczonych do stosowania.

Wojewoda ogłaszając tzw. alarm smogowy może nakazać wstrzymanie na kilka godzin ruchu samochodowego na wyznaczo­nych ulicach, wstrzymać bądź ograniczyć produkcję w wyznaczonych zakładach przemysłowych. Alarm smogowy zawiera także ostrzeżenie, kierowane do mieszkańców, przed wychodzeniem na ulice miast w określonych godzinach z uwagi na duże stężenia za­nieczyszczeń w powietrzu.

Za pomiar powierzchniowo zalegających substancji szkodliwych odpowiadają smogowe stacje pomiarowe. Alarm smogowy jest ogłaszany wtedy, gdy stężenie szkodliwych substancji w powietrzu przekroczy określone granice, a jednocześnie istnieją inwersyjne warunki pogody. W 1985 r. w Nordheim w Westfalii weszło w życie zaostrzone rozporządzenie o smogu. Według niego, alarm 1 stopnia jest ogłaszany już przy przekroczeniu w powietrzu stężenia dwutlenku siarki 600 mg/m³. (Wg wcześniejszego rozporządzenia wartość ta wynosiła 800 mg/m³).

4. Ochrona powietrza może być realizowana przez podejmowanie działań takich jak:

• Instalowanie wydajnych filtrów kominowych. Nawet w przypadku starszych technologii urządzenia takie zatrzymują znaczną część zanieczyszczeń, w przypadku nowszych technologii filtry zazwyczaj są montowane seryjnie.

• Wdrażanie nowych, czystszych technologii przemysłowych. W praktyce nowsze technologie są czystsze (mniejsza emisja gazów/pyłów) oraz mniej energochłonne. Cześć szkodliwych substancji stosowanych  w przemyśle zastępowana jest przez inne, bezpieczniejsze (np. zamienniki freonów).

• Modyfikacja istniejących technologii i większa hermetyzacja produkcji. W praktyce oznacza to np. odsiarczanie węgla przed jego spaleniem, czy też dbałość o odizolowanie produkcji od środowiska. W przypadku ogrzewania domów korzystna jest zmiana paliwa na mniej emisyjne (np. gaz ziemny zamiast węgla) oraz ocieplanie budynków.

• Inwestowanie w ekologiczne środki transportu i modyfikacja już istniejących. Oznacza to nowsze nie emisyjne, lub nisko emisyjne samochody wyposażone w lepsze katalizatory, modyfikowane paliwa (np. bezołowiowe), rozbudowę transportu elektrycznego (np. szynobusy, trolejbusy). Ważna jest także promocja transportu rowerowego, czy wodnego oraz wdrażanie nowych technologii w transporcie lotniczym.

• Budowanie izolacyjnych pasów zieleni wokół zakładów przemysłowych. Zieleń zatrzymuje pewną ilość zanieczyszczeń gazowych, szczególnie pyłów.

Zanieczyszczenia powietrza można podzielić w zależności od ich rodzaju (gazowe lub pyłowe), oraz od ich źródła (przemysłowe, transportowe, związane z produkcją energii oraz naturalne).  Do najczęściej występujących należy zaliczyć: tlenki azotu (NO_x – przemysł i transport), dwutlenek siarki (SO₂ – przemysł, energetyka i transport), tlenek i dwutlenek węgla (CO, CO₂ -wszystkie źródła) a także pyły (przemysł i energetyka).

4. Dyrektywy i decyzje wprowadzające do prawa UE ustalenia konwencji międzynarodowych (m.in.):

• dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniająca dyrektywę Rady 96/61/WE,

• dyrektywa 2004/101/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie, z uwzględnieniem mechanizmów projektowych Protokołu z Kioto.

Dyrektywy zmieniające dyrektywę 2003/87/WE.

• decyzja Komisji nr 2007/589/WE z dnia 18 lipca 2007 r. ustanawiająca wytyczne dotyczące monitorowania i sprawozdawczości w zakresie emisji gazów cieplarnianych zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady.