POLITECHNIKA RZESZOWSKA
Im. Ignacego Łukasiewicza
Temat: „Optoelementy, wyświetlacze, źródła światła.”
Wykonali:
Witkiewicz Piotr
Tyszka Kamil
gr.: L9
WSTĘP TEORETYCZNY
Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami optoelementów. Jednym z elementów optoelektronicznych jest dioda elektroluminescencyjna LED, zwana również diodą świecącą. Pracuje ona prawidłowo przy polaryzacji złącza w kierunku przewodzenia, czyli w chwili, gdy na diodzie występuje spadek napięcia i możliwe jest przewodzenie.
Zasada działania diod elektroluminescencyjnych jest oparta na zjawisku elektroluminescencji, które polega na zamianie energii nośników ładunku (elektronów) na energię promienistą (rekombinacja) i wyemitowaniu kwantu promieniowania w postaci fotonu. Rekombinacja nośników ładunku zachodzi w półprzewodnikach wówczas, gdy elektrony przechodzą z wyższego na niższy poziom energetyczny. Wtedy, podczas przejścia, energia elektronu zostaje zamieniona na kwant promieniowania elektromagnetycznego. Długość fali emitowanego promieniowania:
λ=ch/Wg
c - prędkość światła
h – stała Plancka
Wg – szerokość pasma zabronionego (lub różnica energii poziomów, między którymi zachodzi rekombinacja)
Parametrami optycznymi diody LED są:
- strumień energetyczny (moc emitowana przez diodę) wyrażany w watach lub strumień świetlny (moc emitowana przez diodę świecącą) wyrażany w lumenach (lm). Wartość mocy emitowanej przez diodę rośnie ze wzrostem prądu przewodzenia, a maleje ze wzrostem temperatury złącza
- natężenie promieniowania wyrażone w luksach (jednostka równa natężeniu oświetlenia wytworzonego przez strumień świetlny 1lm x m^2)
- światłość (stosunek strumienia świetlnego do kąta bryłowego) wyrażana w kandelach. Natężenie promieniowania i światłość zwiększają się ze wzrostem prądu przewodzenia.
Zaletami diod elektroluminescencyjnych są:
mały pobór prądu, mała wartość napięcia zasilającego, duża sprawność, mała moc strat, małe rozmiary, duża trwałość, duża wartość luminacji.
Zastosowanie:
W zależności od zakresu emitowanego promieniowania, diody elektroluminescencyjne można stosować jako: wskaźniki optyczne, wskaźniki stanów logicznych, np. w kalkulatorach, zegarkach.
Schemat układu
Układ zasilający diody LED
Parametry mierzone podczas badania układu
a) E- natężenie światła [lux]
b) U- napięcie zasilania [V]
c) I- prąd źródła [mA]
Dobór rezystora do układu
W zaokrągleniu przyjmuje się, że maksymalny prąd mogący przepływać przez strukturę diody wynosi 20 mA. Natomiast napięcie przyjmujemy na podstawie koloru diody:
-czerwony, żółty, pomarańczowy i zielony - spadek napięcia 2.0 – 2,2V
-niebieski, biały - spadek napięcia 3.5 – 4V
W związku z tym dobierając rezystor bierzemy pod uwagę prąd struktury i spadek napięcia, który liczymy:
Ur= Ucc-Ud Ucc-napięcie zasilania
Ud- spadek napięcia na diodzie
Ur – spadek napięcia na rezystorze
Na podstawie prądu struktury i spadku napięcia na rezystorze korzystając z prawa Ohma liczymy rezystancję:
R=U/I
Wyniki pomiarów
a) diody zwykłe:
U[V] | I[mA] | E[lux] | |
---|---|---|---|
1,6 | 0,2 | 2 | |
żółta | 1,8 | 1,5 | 2 |
2 | 10,5 | 2 | |
2,2 | 28 | 4 | |
2,4 | 41 | 6 | |
2,6 | 57 | 7 | |
2,8 | 70 | 8 | |
3 | 95 | 8 | |
1,6 | 0,1 | 3 | |
czerwona | 1,8 | 1,5 | 3 |
2 | 6,2 | 11 | |
2,2 | 17 | 30 | |
2,4 | 33 | 50 | |
2,6 | 47 | 60 | |
|
2,8 | 70 | 76 |
3 | 160 | 60 | |
1,8 | 1,5 | 2 | |
zielona | 2 | 4 | 2 |
2,2 | 10 | 2 | |
2,4 | 16 | 3 | |
2,6 | 24 | 3 | |
2,8 | 31 | 4 | |
3 | 40 | 5 | |
Wykres dla diody żółtej: E[lux]/U[V]
Wykres dla diody czerwonej: E[lux]/U[V]
Wykres dla diody żółtej: E[lux]/U[V]
b) diody superjasne:
U[V] I[mA] E[lux]
Biała | 2,4 | 0,12 | 2 |
---|---|---|---|
2,6 | 6,9 | 13 | |
2,8 | 28,5 | 55 | |
3 | 74 | 148 | |
3,2 | 116,5 | 228 | |
3,4 | 170 | 319 | |
3,6 | 232 | 425 | |
3,8 | 278 | 495 | |
4 | 342 | 580 | |
Zielona | 2,4 | 0,05 | 2 |
2,6 | 0,27 | 3 | |
2,8 | 0,8 | 4 | |
3 | 1,7 | 6 | |
3,2 | 2,5 | 9 | |
3,4 | 3,5 | 12 | |
3,6 | 4,2 | 14 | |
3,8 | 5,2 | 18 | |
4 | 6 | 20 |
Wykres dla diody superjasnej białej: E[lux]/U[V]
Wykres dla diody superjasnej zielonej: E[lux]/U[V]
Wnioski:
- wykresy dla wszystkich diód zmieniają się liniowo, tzn im większe napięcie tym więcej światła otrzymujemy, ale do pewnego krytycznego momentu
- żadna z diód nie zaczęła świecić zaraz po włączeniu napięcia, dopiero po osiągnięciu charakterystycznej dla swojego koloru wartości minimalnej
- bardzo ważne jest by dobrze podłączyć diodę do źródła napięcia, ponieważ odwrotnie podłączona nie będzie świecić.