ŚRÓDPIERSIE

Śródpiersiem nazywamy przestrzeń leżącą między jamami opłucnej, kręgosłupem i mostkiem. Śródpiersie dzielimy na śródpiersie górne i dolne. Górne dodatkowo dzieli się na przednie, środkowe i tylne.

1. Śródpiersie górne:

To część leżąca powyżej poziomu osierdzia. Ogranicza je od przodu rękojeść mostka, od dołu płaszczyzna poprowadzona od połączenia rękojeści i trzonu mostka do trzonu 4 kręgu piersiowego.

W śródpiersiu górnym leżą:

- grasica,

-węzły chłonne,

- żyły ramienno-głowowe powstające z połączenia żył szyjnych wewnętrznych i podobojczykowych

- górna część żyły głównej górnej,

- łuk aorty,

- pień ramienno- głowowy i początkowe odcinki tętnic – szyjnej wspólnej lewej i podobojczykowej lewej,

- tchawica,

- przełyk,

- przewód piersiowy,

- nerwy sercowe, przeponowe, błędne i krtaniowy wsteczny lewy

1. Śródpiersie przednie

Śródpiersiem przednim nazywa się przestrzeń ograniczoną od przodu mostkiem, od tyłu workiem osierdziowym i po bokach blaszką śródpiersiową opłucnej ściennej. U dołu śródpiersie przednie schodzi poniżej trzonu mostka.

Elementy śródpiersia przedniego:

- tkanka łączna

- naczynia chłonne z powierzchni przeponowej wątroby

- węzły chłonne śródpiersiowe przednie

1. Śródpiersie środkowe

Śródpiersie środkowe zawiera:

- serce z workiem osierdziowym,

- część dolną żyły głównej górnej wraz z ujściem żyły nieparzystej,

- rozdwojenie tchawicy i oskrzela główne,

- pień płucny,

- tętnice i żyły płucne,

- nerwy przeponowe,

- węzły chłonne oskrzelowe

1. Śródpiersie tylne

Śródpiersie tylne jest ograniczone od przodu workiem osierdziowym i przeponą, od tyłu trzonami 4-12 kręgów piersiowych, po bokach opłucną śródpiersiową.

W śródpiersiu tylnym leży:

- aorta piersiowa,

- żyły nieparzysta i nieparzyste krótkie,

- nerwy błędne,

- nerwy trzewne,

- przełyk,

- przewód piersiowy,

- węzły chłonne

Układ bodźcoprzewodzący serca jest zbudowany ze zmodyfikowanych komórek mięśnia sercowego (nie są to włókna nerwowe). Układ zawiera 4 części:

- węzeł przedsionkowo – zatokowy,

- węzeł przedsionkowo – komorowy,

- pęczek przedsionkowo – komorowy,

- odnogi

Dzięki układowi możliwa jest praca serca czyli skurcz i rozkurcz.

Krążenie płucne (krwiobieg mały):

Rozpoczyna się w prawej komorze, do której napływa krew żylna z prawego przedsionka. Skurcz komory tłoczy krew do pnia płucnego, który rozgałęzia się na tętnice płucne: prawą i lewą. W płucach dzielą się one na coraz mniejsze tętnice aż do naczyń włosowatych, które oplatają pęcherzyki płucne. Tutaj zachodzi wymiana gazowa. Natleniona krew wraca żyłami płucnymi do lewego przedsionka, a następnie do lewej komory.

Krążenie układowe ( krwiobieg duży):

Rozpoczyna się w lewej komorze, skąd krew natleniona uchodzi tętnicą główną - aortą. Rozgałęzia się ona na mniejsze tętnice, a te z kolei na naczynia włosowate, które dostarczają krew do narządów. Od łuku aorty odchodzą naczynia zaopatrujące w krew kończyny górne i głowę. Od aorty piersiowej tętnice odchodzą do oskrzeli, przełyku, śródpiersia i ścian klatki piersiowej. Od aorty brzusznej odchodzą tętnice zaopatrujące w krew trzewia: żołądek, wątrobę, jelita, nerki i narządy rozrodcze. Najdrobniejsze tętnice wnikają do tkanek, gdzie zachodzi pobieranie dwutlenku węgla oraz oddanie tlenu i składników odżywczych. Dalej krew odpływa systemem żył, kierując się do serca. Drobne żyły zbierają się w główne: dolną i górną, które uchodzą do prawego przedsionka, podobnie jak żyły wieńcowe serca.

Unaczynienie i unerwienie serca:

Serce unaczyniają tętnice wieńcowe prawa i lewa. Tętnica wieńcowa lewa dzieli się na gałąź międzykomorową przednią i gałąź okalającą. Jest jeszcze żyła wielka, średnia i mała serca.

Nerwy serca pochodzą od nerwu błędnego i pnia współczulnego.

Klatka piersiowa:

12 kręgów piersiowych, 12 par żeber i mostek. Żebro jest kością długą, przedstawiającą się jako łuk zwrócony wypukłością do zewnątrz. Składa się z części środkowej zwanej trzonem i dwóch końców: tylnego, czyli kręgosłupowego i przedniego, czyli mostkowego. Każde żebro łączy się z odpowiednimi kręgami. Żebro kostne czyli kość żebrowa przechodzi końcem przednim w chrząstkę żebrową. 7 par górnych żeber to żebra prawdziwe, ich chrząstki żebrowe łączą się bezpośrednio z mostkiem. 5 par dolnych to tzw. żebra rzekome.

Na tylnym końcu żebra kostnego znajduje się głowa żebra mająca podzieloną grzebieniem głowy lub niepodzieloną powierzchnię stawową. Głowę oddziela od trzonu zwężenie zwane szyjką żebra. Na górnej powierzchni szyjki przebiega podłużny grzebień szyjki żebra. Na bocznym końcu szyjki na tylnej powierzchni żebra znajduje się guzek żebra, na którym wyróżnia się powierzchnię stawową guzka żebra.

Mięśnie wdechowe – mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne

Mięśnie wydechowe – mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne

Mięśnie powierzchowne

- m. piersiowy większy

- m. piersiowy mniejszy

- m. podobojczykowy

- m. zębaty przedni

- m. międzyżebrowy

- mm. podżebrowe

- m. poprzeczny klatki piersiowej

Mięśnie podżebrowe i mięsień poprzeczny klatki piersiowej pokrywa zewnętrzną powierzchnię klatki piersiowej, a powierzchnię wewnętrzną pokrywa powięź wewnątrzpiersiowa.

Powięź piersiowa – na górze przyczepia się do obojczyka, od strony przyśrodkowej zrasta się z mostkiem, od dołu łączy się z powięzią powierzchniową brzuch zaś przechodzi w powięź pachową.

Tętnice ścian klatki piersiowej pochodzą od aorty, tętnicy podobojczykowej, tętnicy pachowej.

Unaczynienie tchawicy i oskrzela głównego obejmuje tętnicę tarczową dolną, gałęzie oskrzelowe aorty piersiowej oraz gałęzie oskrzelowe tętnicy piersiowej wewnętrznej.

Unerwienie obejmuje gałęzie nerwu błędnego w postaci nerwu krtaniowego wstecznego oraz gałęzie pnia współczulnego

Opłucna ścienna pokrywa ściany klatki piersiowej, a opłucna płucna pokrywa płuca i jest przedłużeniem opłucnej ściennej.

Zachyłki opłucnej – miejsca gdzie część opłucnej ściennej przechodzi w inne, są to głębokie przestrzenie

- zachyłek żebrowo – przeponowy

- zachyłek żebrowo – śródpiersi owy

- zachyłek przedni

- zachyłek tylny

- zachyłek przeponowo – śródpiersi owy

Unaczynienie opłucnej:

• Opłucna ścienna:

  • aorta piersiowa

    • tętnice międzyżebrowe tylne

    • gałęzie śródpiersiowe

    • gałęzie przełykowe

    • tętnice przeponowe górne 

  • Tętnice piersiowe wewnętrzne

    • gałęzie międzyżebrowe przednie

    • Tętnice osierdziowo-przeponowe 

    • Tętnice mięśniowo-przeponowe

• Opłucna płucna:

  • Gałęzie oskrzelowe

Unerwienie opłucnej:

• Opłucna ścienna:

  • Włókna czuciowe II-X nerwów międzyżebrowych - opłucna ścienna żebrowa

  • Nerw przeponowy - opłucna ścienna śródpiersiowa i przeponowa oraz osklepek opłucnej

• Opłucna płucna:

  • Układ współczulny

Wnęka płuca – wnęka, w której znajduje się korzeń płuca

Korzeń płuca – jest to miejsce przez które do płuca dochodzi oskrzele główne, tętnice płucna, dwie żyły płucne, splot nerwowy, naczynia, węzły chłonne oraz tętnice oskrzelowe. Jest on otoczony opłucną.

Przepona (zawartość otworów):

Otwór aortowy:

- aorta zstępująca

- splot aortowy piersiowy

- przewód piersiowy

Otwór przełykowy:

- przełyk

- pnie błędne przednie i tylny

- gałęzie przełykowe naczyń żołądkowych lewych

Otwór żyły głównej:

- żyła główna dolna

- gałąź przeponowo – brzuszna tylna

Trójkąt mostkowo – żebrowy:

- naczynia

Pod więzadłem łukowatym bocznym:

- nerw podżebrowy

- naczynia podżebrowe

Szczelina przyśrodkowa w odnodze przepony:

a) prawa strona

- żyła nieparzysta

- nerw trzewny większy

- nerw trzewny mniejszy

b) lewa strona

- żyła nieparzysta krótka

- nerw trzewny większy

Szczelina boczna:

- pień współczulny

Nerw rdzeniowy: korzeń przedni, nerw po wyjściu poza kanał kręgowy dzieli się na gałąź: przednią, tylną, przeponową i gałęzie łączące