OPERATOR WÓZKA JEZDNEGO WIDŁOWEGO

Kto to jest operator wózka jezdnego widłowego?

Jest to pracownik, który obsługuje przemysłowy wózek wyposażony w urządzenia do podnoszenia oraz wykonuje różne inne zadania związane z tą pracą.

Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?

Wózki widłowe mogą przewrócić się z powodu nadmiernego obciążenia, nieodpowiedniego rozmieszczenia ładunku, błędów w prowadzeniu i obsługiwaniu, czy nieodpowiedniej konserwacji. Może powodować to zagrożenie życia ich operatorów. Operatorzy widłowych wózków jezdnych mogą ulec poważnym urazom w wyniku przygniecenia przez źle umocowany ładunek na wózku. Nadmierny wysiłek fizyczny podczas pracy, wielogodzinne siedzenie w wymuszonej pozycji ciała (niewygodne siedzisko) oraz wibracje mogą powodować bóle pleców, ramion i rąk.

Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia

Czynniki mogące powodować wypadki	Nieostrożne wchodzenie lub schodzenie z siedziska operatora - możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia, potknięcia i upadku
	Nieostrożne prowadzenie wózka, zwłaszcza po śliskiej, nierównej nawierzchni, będące przyczyną przewrócenia się wózka, spadnięcia wózka z wyższego poziomu na niższy, spadnięcia nieodpowiednio umieszczonego ładunku - możliwość urazów
	Nadmierne obciążenie wózka, nieodpowiednie ustawienie środka ciężkości, podnoszenie ładunku na zbyt dużą wysokość będące przyczyną przewrócenia się wózka - możliwość urazów
	Stoczenie się wózka spowodowane niewystarczającym użyciem hamulca ręcznego - możliwość urazów
	Obracające się, niezabezpieczone części wózka - możliwość urazów w wyniku przypadkowego pochwycenia
	Stacjonarne przeszkody np. budynek, ściana lub poruszające się obiekty (zwłaszcza, gdy pole widzenia jest ograniczone przez ładunek) - możliwość urazów w wyniku zderzenia
	Prąd elektryczny - możliwość porażenia w przypadku wadliwie działającego sprzętu elektrycznego
	Niebezpieczne substancje chemiczne uwalniające się w wyniku upadku i zniszczenia (zmiażdżenia) zbiorników – możliwość ostrych zatruć oraz urazów spowodowanych stłuczonym szkłem
	Stężony kwas podczas ładowania akumulatora - możliwość poparzeń chemicznych w wyniku rozlania
Czynniki fizyczne	Wibracje ogólne spowodowane sztywną konstrukcją wózka, źle amortyzowanym siedziskiem operatora (np. brak lub nieodpowiednio dopasowane zawieszenie) oraz długotrwałym prowadzeniem wózka po nierównym terenie – możliwość zaburzeń w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych klatki piersiowej i jamy brzusznej oraz dolegliwości bólowe wynikające z przeciążenia układu mięśniowego - szkieletowego
	Nadmierny hałas podczas obsługi wózków spalinowych lub podczas pracy w zamkniętych pomieszczeniach - możliwość uszkodzenie słuchu
	Zmienne warunki atmosferyczne podczas pracy na zewnątrz (niska lub wysoka temperatura, deszcz, wiatr) - możliwość (w zależności od pory roku) udaru słonecznego, odmrożeń, ostrych i przewlekłych chorób układu oddechowego
Czynniki chemiczne i pyły	Paliwo, rozpuszczalniki - możliwość skórnych reakcji uczuleniowych
	Rozbryzgujące się w powietrzu cząstki żrących substancji chemicznych (w niezabezpieczonym ładunku) – możliwość chemicznych urazów oczu oraz poparzeń
	Gazy spalinowe (w wózkach spalinowych) - możliwość uduszenia w wyniku wdychania tlenku węgla powstałego w trakcie niepełnego spalania paliwa, którego stężenie gwałtowanie wzrasta w zamkniętych i nieodpowiednio wentylowanych pomieszczeniach
	Tlenki azotu emitowane wraz z gazami spalinowymi (w wózkach spalinowych) - możliwość zatrucia w zamkniętych i nieodpowiednio wentylowanych pomieszczeniach
Czynniki biologiczne	Aerozole zawierające mikroorganizmy (bakterie, wirusy, grzyby), unoszące się w powietrzu w wyniku poruszania się wózka (w źle wentylowanych, zakurzonych, zanieczyszczonych pomieszczeniach) - możliwość reakcji uczuleniowych i zarażenia chorobami zakaźnymi
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy	Nadmierny wysiłek fizyczny podczas prowadzenia wózka, długotrwałe siedzenie w wymuszonej pozycji ciała - możliwość dolegliwości bólowych wynikających z przeciążenia układu mięśniowo-szkieletowego, zwłaszcza rąk, ramion i pleców
	Częste odwracanie głowy i napinaniem karku podczas jazdy wstecznej oraz podczas transportu ładunków o dużych rozmiarach ograniczających pole widzenia operatora - możliwość dolegliwości bólowych
	Długotrwała praca w warunkach niedostatecznego oświetlenia, trudności w adaptacji do nagłych zmian oświetlenia (np. od ciemności do jasnego oświetlenia) - możliwość problemów ze wzrokiem (przemęczenie oczu, pieczenie, podrażnienie, podwójne widzenie itd.)
	Inne pojazdy lub piesi stwarzający zagrożenie wypadkowe - możliwość stresu psychicznego

Działania profilaktyczne

	Należy układać palety w sposób zapewniający bezpieczeństwo. Nie należy przekraczać zalecanego ciężaru czy wysokości.
	Należy zainstalować odpowiednie urządzenie chroniące przez przewróceniem się wózka.
	Należy stosować ochronniki słuchu.
	Należy stosować rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi, a jeśli to nie jest możliwe, używać kremy ochronne.
	Należy stosować środki ochrony oczu.
	Nie należy obsługiwać widłowego wózka jezdnego napędzanego ropą lub benzyną w zamkniętych lub nieodpowiednio wentylowanych pomieszczeniach. Zalecane jest stosowanie wózków o napędzie elektrycznym.
	Należy stosować środki ochrony układu oddechowego, jeśli ruch wózka powoduje unoszenie się dużych ilości pyłu.

Informacje szczegółowe

Synonimy	Pracownik obsługujący widłowy wózek jezdny, kierowca widłowego wózka jezdnego, operator wózka przemysłowego.
Definicja i/lub opis zawodu	Operator wózka jezdnego widłowego prowadzi przemysłowy wózek napędzany benzyną, ciekłym gazem lub prądem elektrycznym, wyposażony w urządzenia do podnoszenia, takie jak podnośnik widłowy, wysięgnik, czerpak/łyżka, hak krętlikowy, zaciski, platformę do podnoszenia, naczepę do pchania, ciągnięcia, układania w sterty lub przemieszczania wyrobów, sprzętu lub materiałów w magazynach, składowiskach czy w fabrykach. Za pomocą dźwigni i pedałów kieruje wózkiem i steruje urządzeniami do podnoszenia. Ustawia widły, platformę i inne urządzenia do podnoszenia pod, nad, lub wokół załadowanych palet, podstawek, skrzyń, wyrobów lub materiałów, przyczepia i transportuje ładunki do miejsca przeznaczenia. Rozładowuje materiały i układa je w stosy przez podnoszenie i opuszczanie urządzeń do podnoszenia. Może inwentaryzować materiały i dostarczać je pracownikom zgodnie z potrzebami. Może ważyć materiały lub wyroby i rejestrować ciężar na etykietach lub paletach produkcyjnych. Może smarować wózek, ładować akumulatory, napełniać zbiornik paliwa, wymieniać zbiornik ciekłego gazu. W zależności od przemieszczanego produktu może zostać sklasyfikowany jako ładowacz np. ołowiu, w zależności od procesu, w którym bierze udział jako operator wózka.
Zawody pokrewne	Maszynista żurawia samochodowego, operator żurawia samochodowego, operator dźwigów towarowo-osobowych, maszynista żurawia samojezdnego, kierowca, maszynista ciężkich maszyn budowlanych i drogowych.
Wykonywane czynności	Etykietowanie, kierowanie, klasyfikowanie, konserwowanie, liczenie, ładowanie akumulatorów, ładowanie i rozładowywanie, łączenie, magazynowanie, naciskanie, napełnianie (paliwem), noszenie, obsługiwanie, oznaczanie, pchanie i ciągniecie, podnoszenie, poruszanie, przemieszczanie, przymocowywanie, rejestrowanie, smarowanie, sprawdzanie (inwentaryzowanie), sprawozdawanie, sterowanie (ruchami), transportowanie, układanie w sterty, ustawianie, ważenie, wymienianie.
Podstawowy stosowany sprzęt	Widłowy wózek jezdny z silnikiem spalinowym, elektryczny wózek jezdny, przewody, liny dźwigowe, palety, kosze i kubły (czerpaki).
Miejsca/obszary, gdzie zawód występuje powszechnie	Magazyny, hurtownie, przemysł ciężki, przemysł metalowy, przetwórstwo drewna, przemysł spożywczy, elektroniczny, włókienniczy itp., doki i porty powietrzne oraz każdy przemysł, w którym potrzebny jest mechaniczny sprzęt do podnoszenia i przemieszczania ciężarów.