SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

O sprawach strategicznych,

sprawach obronnych, wojska, wojny

ogół nie nauczył się jeszcze myśleć,

a nawet słuchać.

J. Piłsudski

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ (SBN)

-pojęcie do 2007 r. nie definiowane w polskich aktach prawnych;

-w ograniczonym stopniu rozpatrywane przez analityków i badaczy;

-zrodziło się w wyniku zmian postrzegania przez naukowców zagrożeń bezpieczeństwa państwa;

-przeszło do praktyki z rozważań teoretycznych;

-SBN zdefiniowany został w Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z 2007 r.

-SBN eliminuje dotychczasowy podział na system bezpieczeństwa zewnętrznego i wewnętrznego państwa.

STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dokument:

• przyjęty na posiedzeniu Rady Ministrów w dniu 5 listopada 2007 r.;

• zatwierdzony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 13 listopada 2007 r.

Zgodnie z zapisami Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP na system bezpieczeństwa narodowego składają się:

1. wszystkie odpowiedzialne za bezpieczeństwo w świetle Konstytucji RP i właściwych ustaw organy;

2. instytucje należące do władz ustawodawczych, wykonawczych i sądowniczych, w tym: Parlament, Prezydent RP, Rada Ministrów i centralne organy administracji rządowej.

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego

określa:

1. rolę;

2. zadania;

3. priorytetowe przedsięwzięcia;

organów, instytucji i podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo.

Wskazuje na potrzebę koordynacji wysiłków podejmowanych na rzecz bezpieczeństwa i obronności państwa.

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO A SYSTEM OBRONNY PŃSTWA

Wprowadzenie przez Strategię Bezpieczeństwa Narodowego RP pojęcia SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO powoduje potrzebę dyskursu strategicznego nad rolą i umiejscowieniem obecnie funkcjonującego Systemu Obronnego Państwa w ramach SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO.

Mimo, że w minionych latach System Obronny Państwa był sukcesywnie modyfikowany i w dużej mierze wypełniał funkcje Systemu Bezpieczeństwa Narodowego, to formalnie jego głównym przeznaczeniem nadal pozostaje:

zachowanie potencjału państwa gwarantującego zdolność do efektywnego reagowania obronnego w razie agresji na terytorium RP lub do przeciwstawienia się agresji w ramach kolektywnej obrony NATO.

1. Zgodnie z postanowieniami nowej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP – zmiana charakteru współczesnych wyzwań i zagrożeń powoduje, że konieczne jest zorganizowanie działań państwa w szerszym ujęciu, niż formuła Systemu Obronnego Państwa.

2. Powinien to być System Bezpieczeństwa Narodowego, dostosowany do przeciwstawienia się nie tylko zewnętrznym zagrożeniom polityczno-militarnym, ale w sposób zintegrowany – wszelkim zagrożeniom dla bezpieczeństwa państwa.

Zasadnicze elementy systemu bezpieczeństwa narodowego

1. Siły Zbrojne RP oraz system dowodzenia i kierowania obroną państwa;

2. Służby i instytucje rządowe zobowiązane do:

   • zapobiegania i przeciwdziałania zagrożeniom zewnętrznym;

   • zapewnienia bezpieczeństwa publicznego;

   • prowadzenia działań ratowniczych;

   • ochrony ludności i mienia w sytuacja nadzwyczajnych.

3. a także w zakresie przewidzianym w Konstytucji RP i właściwych ustawach:

   • władze samorządowe oraz inne podmioty prawne, w tym przedsiębiorcy tworzący potencjał przemysłowo-obronny.

4. Narodowy System Pogotowia Kryzysowego (NSPK), który został implementowany w oparciu o System Reagowania Kryzysowego NATO (NCRS);

5. Sprawna łączność (jawna i niejawna) miedzy elementami systemu zarówno na potrzeby obronne i zarządzania kryzysowego oraz całościowy Krajowy System Łączności, który zapewni możliwość wymiany informacji między organami administracji publicznej o różnych klauzulach tajności.

System bezpieczeństwa narodowego opiera się na

Całościowej wizji bezpieczeństwa

znosi podział na

Bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne

wskazuje na

Potrzebę podejmowania działań w każdej dziedzinie

odpowiada

Charakterowi współczesnych zagrożeń i wyzwań

ZADANIA W DZIEDZINIE BUDOWANIA Systemu Bezpieczeństwa Narodowego

1. Nadanie Systemowi Bezpieczeństwa Narodowego RP charakteru w pełni zintegrowanej, spójnej i uporządkowanej całości;

2. Wypracowanie mechanizmów kompleksowego i długofalowego planowania rozwoju bezpieczeństwa opierającego się na celach i potrzebach wspólnych dla wszystkich jego podmiotów;

3. Przyjęcie zasady, że cele i potrzeby wynikają z całościowego ujmowania interesów narodowych.

Co trzeba zrobić w pierwszej kolejności, aby stworzyć podstawę do budowania zintegrowanego SBN RP?

1. Uporządkować i znowelizować regulacje prawne;

2. Precyzyjnie określić kompetencje poszczególnych elementów systemu, w tym organów kierujących;

3. Usystematyzować i zwiększyć możliwości współdziałania międzyresortowego.

4. Dążyć do podnoszenia zdolności elementów krajowego systemu bezpieczeństwa do współpracy z właściwymi strukturami UE i NATO oraz poszczególnych członków tych organizacji, przy jednoczesnym zachowaniu możliwości skutecznego działania samodzielnego.

Skala trudności zadań budowania zintegrowanego SBN RP?

Hierarchia trudności od najłatwiejszego:

• Zadanie 4: sami nas zmuszą i jeszcze przeprowadzą kontrolę. Jak będzie źle nie dadzą dostępu do informacji i zasobów, a także odmówią współpracy.

• Zadanie 3:

  • znacznie trudniejsze, trzeba wykształcić polityków i dać im podstawową wiedzę o bezpieczeństwie, której niestety nie posiadają. Poszczególni ministrowie muszą być rozliczani za realizację zadań w zakresie bezpieczeństwa.

  • zmienić kompetencje RCB, jako instytucji podległej Prezesowi Rady Ministrów, która powinna koordynować działania międzyresortowe.

• Zadanie 2: ciągłe spory kompetencyjne Prezydent-Premier, rozmowy za pośrednictwem prasy. Prywatne animozje. Kto pierwszy! Zmiany ustaw pod polityków, a nie z punktu widzenia logiki i spójnego systemu. Nepotyzm, kolesiostwo i partyjniactwo. Brak dyskusji merytorycznej.

• Zadanie 1: można szczerze się uśmiać i życzyć powodzenia. W Polsce obowiązuje ponad 1600 różnego rodzaju aktów prawnych dotyczących bezpieczeństwa państwa. Czy mogą je zmienić wyznaczani na stanowiska koledzy z partii nie mający wiedzy merytorycznej?

Wymagania dla SBN RP

1. Musi być zorganizowany i wyposażony w sposób gwarantujący szybkie i sprawne działanie w:

   • każdych warunkach;

   • reakcji na wszelkiego typu zagrożenia i kryzysy.

2. Zdolność do działania musi być weryfikowana, nie tylko przez regularne ćwiczenia zgrywające całość, ale przez ćwiczenia jego części;

3. Musi podlegać przeglądom służącym ocenie jego skuteczności; gotowości do działania;

4. Przeglądy muszą hierarchizować potrzeby systemu. Mają służyć nie ocenie, ale eliminowaniu barier i wąskich gardeł.

5. Każdy element systemu z osobna, jak i jego całość muszą być tak rozwinięte, aby posiadały zdolność do prowadzenia działań prewencyjnych oraz reagowania na pojawiające się problemy, wyzwania i zagrożenia w jak najwcześniejszej ich fazie.

Spełnienie tych wymagań uzależnione jest przede wszystkim od:

• skuteczności właściwych instytucji i organów państwa, wchodzących w skład systemu;

• zdolności tych instytucji do prognozowania, analizowania i diagnozowania rozwoju sytuacji międzynarodowej i wewnętrznej;

• umiejętności wczesnego wykrywania wszelkich symptomów, a w ostateczności zmian negatywnie wpływających na bezpieczeństwo Polski.

Inne elementy wpływające na sprawność działania SBN RP

1. Kompetencje i wiedza specjalistyczna – osób funkcjonujących w poszczególnych jego podsystemach;

2. Budowanie i rozwijanie umiejętności, zarówno u użytkowników jak i kierujących podsystemami, działania w skali międzyresortowej i międzynarodowej;

3. Wymiana międzyinstytucjonalnych doświadczeń oraz rozwijanie zdolności do promowania i wdrażania najbardziej wydajnych sposobów zarządzania personelem i skutecznego działania;

4. Ciągłe usprawnianie komunikacji między wszystkimi elementami systemu;

5. Informatyzacja i unowocześnianie sieci telekomunikacyjnych właściwych służb i organów, a zwłaszcza administracji państwowej oraz instytucji odpowiedzialnych za porządek publiczny.

PODSTAWOWE DEFINICJE

Termin bezpieczeństwo określany jest, jako:

• stan niezagrożenia, spokoju, pewności;

• stan i poczucia pewności, wolności od zagrożeń.

Zagrożenie to stan psychiki lub świadomości wywołany postrzeganiem zjawisk, które oceniane są jako niekorzystne lub niebezpieczne.

Bezpieczeństwo – pochodzenie terminu

Etymologicznie, termin bezpieczeństwo pochodzi od łacińskiego securitas.

Słowa składającego się z dwóch członów, sine (bez) i cure (zmartwienie, strach, obawa).

Można powiedzieć, że bezpieczeństwo oznacza brak poczucia strachu oraz zmartwień.

Bezpieczeństwo – w sensie praktycznym

Jeśli mówimy o bezpieczeństwie danego podmiotu w sensie praktycznym, mamy na myśli tę dziedzinę jego aktywności, która zmierza do zapewnienia możliwości przetrwania i swobody realizacji własnych interesów w konkretnych warunkach, poprzez wykorzystanie okoliczności sprzyjających (szans), podejmowanie wyzwań oraz przeciwdziałanie (zapobieganie i przeciwstawianie się) wszelkiego rodzaju zagrożeniom dla podmiotu i jego interesów.

Dziedziny bezpieczeństwa

Szczególnymi dziedzinami bezpieczeństwa narodowego są:

1. bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne, w ich ramach:

   • obrona narodowa (obronność) - czyli przeciwstawianie się zewnętrznym zagrożeniom polityczno-militarnym;

oraz

• bezpieczeństwo publiczne (ochrona narodowa) - czyli przeciwdziałanie wewnętrznym zagrożeniem ładu i porządku publicznego oraz skutkom klęsk żywiołowych, miejscowych zagrożeń i ochrony ludności przed skutkami działań zbrojnych.

System Bezpieczeństwa – system sił i środków zapewniających akceptowalny przez niego stan bezpieczeństwa.

Określone cele bezpieczeństwa realizowane są w systemie składającym się z następujących wzajemnie sprzężonych ogniw:

• monitoring zagrożeń;

• zapobieganie;

• reagowanie;

• normalizowanie sytuacji;

• ustawiczne kształcenie dla bezpieczeństwa.

System Bezpieczeństwa Narodowego RP (SBN) tworzą wszystkie organy, instytucje i podmioty odpowiedzialne za bezpieczeństwo państwa w świetle Konstytucji RP oraz ustaw, zdolne do sprawnego i efektywnego przeciwstawienia się wszelkim zagrożeniom bezpieczeństwa państwa oraz likwidacji skutków ich wystąpienia.

System Bezpieczeństwa Państwa (SBP) - zbiór uporządkowanych, skoordynowanych wewnętrznie elementów, organizacyjnych, ludzkich i materiałowych ukierunkowanych na przeciwdziałanie wszelkim zagrożeniom państwa.

Szczegółowe systemy bezpieczeństwa

1. obronności

2. ochrony ludności

3. ochrony granic

4. bezpieczeństwa i porządku publicznego

5. ochrony państwa i jego porządku konstytucyjnego

6. ochrony systemów informatycznych

7. ...

STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP

WYKŁADNIA OGÓLNYCH ZAŁOŻEŃ BEZPIECZEŃSTWA I OBRONNOŚCI JAKO PODSTAWA DO PRAC NAD DOKUMENTAMI DOKTRYNALNYMI, PLANAMI STRATEGICZNYMI I OPERACYJNYMI ORAZ PROGRAMAMI OBRONNYMI

W jakim celu strategia bezpieczeństwa jest tworzona?

• Zachowanie przejrzystości stosunków międzynarodowych
  i budowanie zaufania międzynarodowego;

• Wskazanie interesów narodowych państwa i celów strategicznych;

• Zdefiniowanie możliwych zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa;

• Sformułowanie strategicznej koncepcji bezpieczeństwa państwa i wskazanie sposobu jej realizacji;

• Inspiracja dla tworzenia nowych aktów prawnych;

• Podstawowy dokument wskazujący kierunki planowania strategiczno – obronnego.

Założenia Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP (2007r.)

Powody opracowania nowej SBN RP:

• Zmienione warunki bezpieczeństwa (wejście do UE)

• Słabości SBN RP z 2003r.

  • brak zdefiniowanych interesów narodowych, celów strategicznych;

  • brak koncepcji osiągania celów bezpieczeństwa;

  • nadmierna koncentracja na zewnętrznych aspektach bezpieczeństwa;

  • wybiórcze potraktowanie elementów tworzących bezpieczeństwo państwa.

3 zasadnicze TEZY wpływające na treść Strategii

1. Zmiany geopolityczne, zapoczątkowane przez zwycięstwo „Solidarności” – odmieniły Europę i dały Polsce nowy wymiar bezpieczeństwa:

   • Rozpad bloku państw komunistycznych i ZSRR;

   • Przekreślono sztuczny podział Europy na strefy wpływów;

   • Wstąpienie Polski do grona państw sygnatariuszy Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (12 marca 1999 r.);

   • Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej (referendum 7 i 8 czerwca 2003 r., przystąpienie 1 maja 2004 r.);

   • Zagwarantowanie sobie nienaruszalności granic i integralności terytorium, oraz możliwości stanowienia o swoim bycie;

   • Uzyskanie szans cywilizacyjnego rozwoju i pełnego uczestnictwa w europejskiej i globalnej społeczności międzynarodowej.

2. W życiu narodów, podobnie jak w życiu jednostek nic nie jest dane raz na zawsze, ponieważ:

   • Porządek międzynarodowy nie jest zastygłą, niewzruszona formą;

   • Rozwój sytuacji międzynarodowej, choć współcześnie korzystny, niesie za sobą nowe wyzwania;

   • Rolą struktur państwa jest prawidłowe odczytywanie i skuteczne stawianie czoła wyzwaniom;

   • Zmienność i dynamika rozwoju stosunków międzynarodowych zmusza państwa i narody do stałego wysiłku;

   • Podstawowym zadaniem i główną troską każdego państwa i jego obywateli jest zapewnienie sobie bezpieczeństwa w warunkach zrównoważonego rozwoju.

3. SBN RP jest wyrazem nowego podejścia do kwestii bezpieczeństwa narodowego:

   • Określa interesy narodowe;

   • Formułuje strategiczne cele RP;

   • Wskazuje formy narodowego wysiłku w obszarze bezpieczeństwa;

   • Nakazuje urzeczywistnienie działań władzom RP, a za ich pośrednictwem całemu społeczeństwu.

STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

SBN RP jest dokumentem, którego treści są:

• Skorelowane ze strategiami sojuszniczymi, a zwłaszcza z:

  • Koncepcją Strategiczną NATO;

  • Europejską Strategią Bezpieczeństwa.

i który:

• Stanowi podstawę do opracowania wykonawczych dyrektyw strategicznych, a w szczególności:

  • Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej RP;

  • Strategii poszczególnych dziedzin bezpieczeństwa narodowego;

  • Strategicznych planów reagowania obronnego i zarządzania kryzysowego;

  • Wieloletnich programów transformacji systemu bezpieczeństwa państwa, w tym:

    • Programów pozamilitarnych przygotowań obronnych;

    • Programu rozwoju Sił Zbrojnych.

Funkcjonowanie Państwa Polskiego w środowisku międzynarodowym

Polska:

• jest suwerennym i demokratycznym państwem o znaczącym potencjale demograficznym, politycznym, militarnym i ekonomicznym.

• pragnie realizować swoje interesy narodowe i aspiracje obywateli do bezpiecznego i godnego życia w pokojowym i ustabilizowanym otoczeniu.

• chce wnosić wkład do utrwalenia wspólnych wartości i rozwoju mechanizmów współpracy w ramach Unii Europejskiej, w przestrzeni euroatlantyckiej i w skali globalnej, celem zagwarantowania trwałego bezpieczeństwa światowego.

• jako państwo członkowskie, silnych politycznie, militarnie i gospodarczo organizacji Sojuszu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej, staje się coraz bardziej liczącym się uczestnikiem współpracy międzynarodowej (nic o nas bez nas).

WARUNKI POLITYCZNO-MILITARNE TWORZENIA SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

Członkostwo w NATO i UE oraz sojusz ze Stanami Zjednoczonymi zapewniły Polsce wysoki poziom bezpieczeństwa i stały się jednym z podstawowych gwarantów jej rozwoju wewnętrznego i pozycji międzynarodowej.

Rzeczpospolita Polska, będąc państwem granicznym NATO i UE, zajmuje ważne miejsce w europejskim środowisku bezpieczeństwa,a nasze terytorium stanowi obszar o istotnym znaczeniu strategicznym.

Członkostwo RP w UE spowodowało poszerzenie i ewolucję pojęcia interesu narodowego oraz potrzebę umacniania tożsamości narodowej i europejskiej Polski i jej obywateli w jednoczącej się Europie.

Interesy narodowe i cele strategiczne RP

Podstawowe interesy narodowe są:

• niezmienne;

• oparte na całościowej koncepcji bezpieczeństwa państwa, uwzględniającej aspekty:

  • polityczne;

  • militarne;

  • ekonomiczne;

  • społeczne;

  • ekologiczne.

Interesy Narodowe RP wynikają z fundamentalnych i niezmiennych wartości Polski, a ich realizacja stanowi dla państwa i jego mieszkańców potrzebę nadrzędną.

Zgodnie z Konstytucją RP należą do nich:

• zapewnienie niepodległości, nienaruszalności terytorialnej;

• wolność, bezpieczeństwo, poszanowanie praw człowieka i obywatela;

• zachowanie dziedzictwa narodowego oraz ochrona środowiska naturalnego w warunkach zrównoważonego rozwoju.

Interesy narodowe dzielimy na:

• Żywotne,

• Ważne,

• Istotne.

Interesy narodowe Rzeczypospolitej Polskiej:

• żywotne – wiążą się z zapewnieniem przetrwania państwa i jego obywateli. Obejmują:

  • potrzebę zachowania niepodległości i suwerenności państwa;

  • integralność terytorialną i nienaruszalność granic;

  • zapewnienie bezpieczeństwa obywateli, praw człowieka i podstawowych wolności;

  • konieczność umacniania demokratycznego porządku politycznego.

Realizacja żywotnych interesów narodowych to bezwzględny priorytet polskiej polityki bezpieczeństwa.

• Ważne – wiążą się z budowanie dobrobytu i rozwojem społeczeństwa. Obejmują:

  • zagwarantowanie trwałego i zrównoważonego rozwoju cywilizacyjnego oraz gospodarczego kraju;

  • tworzenie warunków do:

    • wzrostu dobrobytu społeczeństwa;

    • rozwoju nauki i techniki;

    • należytej ochrony dziedzictwa narodowego i tożsamości narodowej;

  • ochronę środowiska naturalnego.

• Istotne – są związane z dążeniem do zapewnienia silnej pozycji międzynarodowej państwa oraz możliwości skutecznego promowania polskich interesów na arenie międzynarodowej. Obejmują:

  • umacnianie zdolności działania i skuteczności najważniejszych instytucji międzynarodowych, w których Polska uczestniczy;

  • rozwój stosunków międzynarodowych opartych na poszanowaniu prawa;

  • efektywną współpracę wielostronną zgodnie z celami i zasadami określonymi w Karcie Narodów Zjednoczonych.

Realizacja interesów narodowych (żywotnych, ważnych, istotnych) oraz wynikających z nich celów odbywa się w ramach wszystkich działań wewnętrznych państwa oraz w jego relacjach z otoczeniem zewnętrznym.

Zdolność Polski do skutecznego działania na zewnątrz jest uwarunkowana jakością wewnętrznego ładu politycznego, gospodarczego i społecznego.

Cele strategiczne wynikają z :

• interesów bezpieczeństwa i rozwoju RP, jako członka NATO i UE;

• rosnących współzależności między państwami i gospodarkami;

• coraz intensywniejszych kontaktów między jednostkami i społeczeństwami.

Wśród celów strategicznych wyróżniamy:

• cel nadrzędny;

• cele główne.

• Nadrzędnym celem strategicznym jest zapewnienie korzystnych i bezpiecznych warunków realizacji interesów narodowych, poprzez:

  • eliminację zewnętrznych i wewnętrznych zagrożeń;

  • redukowanie ryzyka;

  • właściwe szacowanie podejmowanych wyzwań;

  • umiejętne wykorzystywanie pojawiających się szans.

Główne cele strategiczne

Do głównych celów strategicznych zaliczamy:

• zapewnienie niepodległości i nienaruszalności terytorialnej RP oraz suwerenności w decydowaniu o wewnętrznych sprawach życia narodu, jego ustroju, strukturach i organizacji;

• tworzenie warunków bezpiecznego rozwoju (cywilizacyjnego, gospodarczego, społecznego, intelektualnego), mających decydujący wpływ na możliwości działania narodu i państwa;

• zapewnienie wszystkim obywatelom możliwości korzystania z konstytucyjnych wolności, praw człowieka i obywatela;

• stworzenie bezpiecznych warunków do godziwego życia obywateli i rozwoju całego narodu, w sferze duchowej i materialnej;

• zapewnienie możliwości aktywnego kształtowania stosunków w otoczeniu międzynarodowym i zdolności skutecznej ochrony interesów narodowych;

• promowanie wizerunku solidnego i wiarygodnego uczestnika stosunków międzynarodowych, realizującego zobowiązania sojusznicze;

• zapewnienie bezpieczeństwa, ochrony i opieki nad obywatelami polskimi przebywającymi poza granicami kraju oraz skutecznego ścigania przestępców zarówno w kraju jak i zagranicą;

• zapewnienie bezpieczeństwa prawnego obywateli RP;

• promocję polskiej gospodarki i wspieranie polskich przedsiębiorców oraz budowanie prestiżu Polski w otoczeniu międzynarodowym;

• ochronę duchowego i materialnego dziedzictwa narodowego, bogactw naturalnych, majątku indywidualnego i zbiorowego ;

• ochronę środowiska naturalnego i ochronę przed skutkami klęsk żywiołowych, a także awarii i katastrof technicznych spowodowanych poprzez działalność człowieka;

• zapewnienie szerokiego i nieskrępowanego dostępu do informacji, podniesienie poziomu edukacji narodowej;

• stworzenie silnego zaplecza naukowo-badawczego, połączonego z potencjałem wytwórczym, poprawiającym konkurencyjność gospodarki.

Rola celów strategicznych w Strategii Bezpieczeństwa Narodowego

W prawidłowo sformułowanej strategii bezpieczeństwa narodowego, cele: nadrzędny i główne powinny zostać przełożone na zadania i konkretne działania, stosownie do uwarunkowań, uwzględniając potrzeby i możliwości ich wykonania samodzielnie lub z partnerami.

Bardzo ważną rzeczą jest wskazanie sposobu budżetowania przedsięwzięć zawartych w strategii, a w przypadku zadań dla Sił Zbrojnych powinny one zostać dokładnie przedstawione, tak aby przyjmujący strategię mieli świadomość jej kosztów i konieczności zapewnienia środków w budżecie państwa na jej realizację.

Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego RP

Jak rozumiemy bezpieczeństwo (narodowe - państwa)?

Bezpieczeństwo – (przykładowe definicje):

• poczucie pewności państwa w środowisku międzynarodowym, brak jego zagrożenia oraz obrona przed zagrożeniami. (Zięba)

• stan w wyniku zorganizowanej obrony i ochrony przed zagrożeniami zewnętrznymi, określany stosunkiem potencjału do zagrożeń.

• to ustawiczne kształtowanie stosunków politycznych, społecznych, ekonomicznych, militarnych, kulturowych w celu zapewnienia ochrony podstawowych wartości człowieka, takich jak: życie, zdrowie, mienie i środowisko.

Jak rozumiemy zagrożenie (bezpieczeństwa państwa)?

Zagrożenie – (przykładowe definicje):

• stan, w którym pojawia się zwiększone prawdopodobieństwo powstania stanu niebezpieczeństwa dla otoczenia.

• stan psychiki lub świadomości wywołany postrzeganiem pewnych zjawisk jako niebezpiecznych.

• to możliwość powstania określonych strat, ustalona dla sytuacji po zajściu zdarzenia niepożądanego w systemie: człowiek – technika – środowisko.

Jak rozumiemy wyzwania?

Wyzwania – (przykładowa definicja):

• sytuacje nowe, kryjące w sobie zarówno szanse jak i zagrożenia, wymagające decyzji;

Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego RP

• Uwarunkowania bezpieczeństwa: (pozytywne i negatywne)

  • oddziaływanie procesów i zjawisk w bliższym oraz dalszym otoczeniu RP i w ramach wspólnoty euroatlantyckiej;

  • dynamika stosunków w NATO i UE;

  • w wymiarze globalnym - kluczową role odgrywają Stany Zjednoczone, które są gwarantem bezpieczeństwa międzynarodowego;

  • poprawa stosunków transatlantyckich;

  • zbliżenie poglądów i wspólne działanie w kwestiach bezpieczeństwa międzynarodowego;

  • zwalczanie terroryzmu i powstrzymywanie proliferacji BMR;

  • wzrost znaczenia czynnika ekonomicznego, jako obszaru powstawania zagrożeń (bezpieczeństwo energetyczne), a zwłaszcza wykorzystywanie przez niektóre państwa (w naszym obszarze przez Rosję) zasobów surowców energetycznych jako element szantażu i nacisku politycznego;

  • wzrost przekonania o potrzebie międzynarodowego współdziałania dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego;

  • wzrost udziału sił zbrojnych wielu państw w zwalczaniu zagrożeń asymetrycznych, w misjach pokojowych oraz operacjach stabilizacyjnych;

  • wzrost zagrożenia ze strony podmiotów pozapaństwowych;

  • wciąż pojawiające się nowe ogniska konfliktów i nierozwiązane konflikty regionalne i lokalne (katalizatory napięć);

  • państwa upadłe, które nie są w stanie kontrolować swego terytorium. (Ich suwerenność ma jedynie charakter formalny, sprzyja to rozwojowi terroryzmu i przestępczości zorganizowanej);

  • masowe migracje (kontynent afrykański wyniszczony przez konflikty i wojny, głód i epidemie HIV/AIDS);

  • wzrost zagrożenia katastrofami ekologicznymi i malejąca dostępność do wody pitnej;

  • powiększanie się dystansu rozwojowego miedzy poszczególnymi regionami świata;

  • słabość i bezradność instytucji międzynarodowych odpowiedzialnych za bezpieczeństwo;

  • pogarszanie się bezpieczeństwa na Bliskim i Środkowym Wschodzie poprzez umacnianie się wpływów fundamentalistycznych oraz negatywne oddziaływanie fundamentalizmu islamskiego na sytuację w Afryce i Azji oraz niektórych państwach europejskich;

  • zagrożenia atakami terrorystycznymi;

  • groźba destabilizacji Iraku i Afganistanu oraz ambicje nuklearne Iranu;

  • wykorzystywanie koniunktury na surowce energetyczne przez Federacje Rosyjską jako narzędzia w zabiegach o umocnienie swojej roli w wymiarze ponadregionalnym. Wspieranie separatystów. Dążenie do zacieśniania kontaktów z wybranymi państwami zachodnimi i wprowadzanie selektywnych ograniczeń i dyskryminowanie niektórych członków NATO i UE

Szanse, wyzwania, zagrożenia bezpieczeństwa narodowego RP

Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego RP - szanse

• Szanse dla bezpieczeństwa:

  • Polska jest państwem dobrze umocowanym w strukturach europejskich i euroatlantyckich;

  • transformacja NATO - zdolność do zwalczania nowych zagrożeń przy pozostawaniu instrumentem zbiorowej obrony państw członkowskich;

  • umacnianie zaangażowania Stanów Zjednoczonych w Europie;

  • tworzenie europejskich zdolności obronnych;

  • członkostwo w UE - zmniejszenie różnic rozwojowych, rozwijanie stosunków z partnerami w oparciu o wspólnotę wartości i interesów; nowe możliwości oddziaływania na arenie międzynarodowej;

  • demokratyzacja i transformacja w regionie - umocnienie pokoju
    i stabilizacji na kontynencie europejskim;

Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego RP – perspektywa długofalowa

W perspektywie długofalowej bezpieczeństwo Polski w znacznej mierze zależy od zdolności państwa do stawienia czoła wyzwaniom, które wykraczają poza tradycyjnie rozumiane zagrożenia bezpieczeństwa.

Wyzwania te są konsekwencją sprzężonych ze sobą procesów politycznych, ekonomiczno - społecznych, demograficznych i ekologicznych o zasięgu często wykraczającym daleko poza granice kraju. O zdolności Polski do stawienia im czoła zadecyduje zasięg i przebieg procesu zmniejszania dystansu technologicznego miedzy Polską, a rozwiniętymi państwami europejskimi.

Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego RP- Wyzwania i zagrożenia

Wyzwania i zagrożenia bezpieczeństwa;

1. zmiany demograficzne – malejący przyrost naturalny i starzenie się społeczeństwa – które mogą doprowadzić do załamania się systemu emerytalnego w Polsce;

2. charakter i skala migracji z Polski;

3. zwiększające się różnice w zamożności i poziomie życia obywateli oraz dystans między poszczególnymi regionami Polski – zmniejszenie spójności społeczeństwa;

4. malejący poziom zastępowalności pokoleń - aby utrzymać tempo rozwoju gospodarczego, Polska i inne kraje UE będą musiały, w perspektywie długookresowej, przyjmować znaczne ilości imigrantów.

5. pogłębiające się dysproporcje w poziomie życia pomiędzy państwami UE a innymi obszarami świata, jak również niestabilna sytuacja polityczna i konflikty zbrojne, mogą stać się przyczyna masowych ruchów migracyjnych. Zagrożeniem dla Polski może być nielegalna migracja, a zwłaszcza jej zorganizowane formy;

6. transformacja systemu prawnego – uregulowanie praw własności;

7. poprawa stanu infrastruktury, w szczególności stworzenie nowoczesnej sieci transportowej, telekomunikacyjnej i sieci służącej do przesyłu i magazynowania nośników energii;

8. zwiększenie sprawności struktur administracyjnych w celu optymalnego wykorzystania możliwości rozwojowych, które daje uczestnictwo w Unii Europejskiej i w innych instytucjach międzynarodowych.

9. załamanie procesu transformacji UE na skutek powrotu państw do podejmowania działań wyłącznie przez pryzmat interesów narodowych oraz dążeń do traktowania UE jako przeciwwagi dla Stanów Zjednoczonych;

10. uzależnienie od dostaw surowców energetycznych z jednego kierunku. Aby przeciwdziałać temu zagrożeniu należy dążyć do zapewnienia alternatywnych źródeł energii i zróżnicowanego zaopatrzenia w surowce energetyczne. Niezbędna jest nie tylko dywersyfikacja dostaw, ale i zwiększanie zdolności kraju do reagowania na niekorzystne zmiany na rynku, w tym równie poprzez zacieśnienie współdziałania w ramach NATO i UE.

11. umocnienie porządków autorytarnych na kontynencie oraz nasilenie się postaw konfrontacyjnych; niestabilności regionalne, konflikty lokalne (Naddniestrze, Kaukaz Południowy, kwestie sporne na Bałkanach);

12. terroryzm międzynarodowy - musi się liczyć z możliwością działań skierowanych przeciwko Polsce w związku z udziałem w kampanii antyterrorystycznej. Nie można wykluczyć akcji odwetowych będących konsekwencja prowadzonych przez NATO lub UE operacji stabilizacyjnych i pokojowych, a także udziału Polski w budowie tarczy antyrakietowej;

13. poziom zintegrowania światowego życia ekonomicznego oraz rynków finansowych – powoduje, że zmiany i kryzysy zachodzące nie tylko w najbliższym otoczeniu Polski, ale i w innych rejonach świata, mogą oddziaływać negatywnie na stabilność, konkurencyjność i rozwój polskiej gospodarki;

14. zagrożenie zorganizowaną przestępczością międzynarodową – ze względu na tranzytowe położenia Polski oraz charakter i sposób działania międzynarodowych grup przestępczych. Przystąpienie Polski do Układu z Schengen, a tym samym zniesienie kontroli granicznej na odcinkach wewnętrznej granicy UE, może skutkować ograniczeniem barier dla przepływu osób poszukiwanych, utrudnieniem przeciwdziałania zagrożeniom terrorystycznym, ułatwieniem wwozu na teren Polski odpadów zanieczyszczających środowisko, substancji odurzających z państw UE, w których dozwolone jest ich posiadanie czy te nielegalnym wywozem z Polski dóbr kultury;

15. oddziaływanie w cyberprzestrzeni skierowane w systemy i sieci teleinformatyczne infrastruktury krytycznej;

16. zagrożenia o charakterze ekologicznym, będące następstwem niewłaściwego wykorzystania postępu technicznego i technologicznego oraz naruszenia równowagi pomiędzy działalnością człowieka a przyroda (w tym awarie przestarzałych elektrowni atomowych, handel materiałami rozczepialnymi, składowanie i transport materiałów radioaktywnych, substancji chemicznych i odpadów organicznych, awarie rurociągów transportujących ropę naftową i paliwa).

Koncepcja budowania i rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego

1. CELE I ZADANIA SEKTOROWE, ale wynikające z kompleksowego podejścia do bezpieczeństwa.

2. WARUNKI OSIĄGNIĘCIA CELÓW:

• Całościowe podejście do bezpieczeństwa;

• Wykorzystanie całego zakresu dostępnych instrumentów
  i działań (politycz., gosp., wojsk. i dypl.);

• Maksymalne wykorzystanie szans (NATO, UE, strategiczne
  partnerstwo z USA);

• Umacnianie bezpieczeństwa poprzez:
  - wzmacnianie suwerenności politycznej i ekonomicznej Polski;
  - zapewnienie wzrostu dobrobytu społeczeństwa i poprawy jakości życia

obywateli;
- unowocześnianie SZ RP i rozwijanie ich zdolności współdziałania z armiami
sojuszniczymi;
- umacnianie międzynarodowej pozycji i wizerunku Polski oraz zwiększanie jej
udziału w kształtowaniu środowiska bezpieczeństwa międzynarodowego.

Koncepcja systemu bezpieczeństwa narodowego Cele i zadania sektorowe

Bezpieczeństwo zewnętrzne:
- umacnianie pozycji międzynarodowej Polski;
- tworzenie i rozwijanie zdolności do osiągnięcia celów strategicznych w bezpośrednim sąsiedztwie, przestrzeni

europejskiej, euroatlantyckiej i globalnej

- aktywne członkostwo w NATO:

- aktywność Polski w procesie integracyjnym UE, wspólnej polityki,

wkład w ESDP;
- stosunki z USA;
- zaangażowanie Polski w działania podejmowane przez: ONZ, OBWE,
Rady Europy, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju;
- polityka bilateralna z państwami sąsiedzkimi, współpraca w ramach

grup subregionalnych (Trójkąt Weimarski, Grupa Wyszehradzka);
- polityka imigracyjna, azylowi, ochrona granic (strefa Schengen).

- aktywne członkostwo w NATO:

1. NATO jest dla Polski najważniejszą formą polityczno-wojskowej współpracy wielostronnej orz filarem stabilności na kontynencie;

2. wspieranie polityki i rozwoju sojuszu w celu zwiększenia podstawowej zdolności – pełnienia funkcji zbiorowej obrony i płaszczyzny konsultacji międzysojuszniczych w razie zagrożenia;

3. wspieranie wszechstronnego rozwoju potencjału Sojuszu w zakresie zapobiegania kryzysom oraz prowadzenia operacji stabilizacyjnych;

4. poprawa zdolności Sojuszu do zwalczania zagrożeń terrorystycznych i asymetrycznych oraz proliferacji BMR;

5. zwiększenie roli NATO jako forum strategicznego dialogu transatlantyckiego;

6. zmniejszanie dystansów technologicznych między sojusznikami;

7. umacnianie spoistości Sojuszu;

8. rozwijanie wszechstronnej współpracy Sojuszu z Unią Europejską;

9. Partnerstwo z Rosją (zawieszone po agresji na Gruzję) powinno służyć zwiększaniu zaangażowania tego kraju w ponoszenie odpowiedzialności za bezpieczeństwo i stabilność regionu!!!

10. Popieranie współpracy z państwami partnerskimi z Europy Wschodniej i Zakaukazia oraz inicjatyw Sojuszu: PdP, Dialog Śródziemnomorski, Stambulska Inicjatywa Współpracy.

- członkostwo w Unii Europejskiej:

1. determinuje podstawy bezpieczeństwa Polski i zwiększa możliwości realizacji polskiej polityki bezpieczeństwa i zdolności oddziaływania międzynarodowego;

2. udział Polski we WPZiB, EPBiO, Jednolitym Rynku Europejskim, wspólnej polityce handlowej, Funduszu Spójności oraz współpraca w zakresie sadownictwa i spraw wewnętrznych wpływa pozytywnie na bezpieczeństwo i możliwości rozwojowe kraju;

3. szczególnie ważne jest uzgodnienie w Unii solidarnych mechanizmów bezpieczeństwa energetycznego, mających na celu udzielenie wszelkiej niezbędnej pomocy w przypadku zagrożenia lub naruszenia bezpieczeństwa energetycznego któregokolwiek z Państw Członkowskich;

4. bezpieczeństwo Polski w coraz większym stopniu stanowi integralną część bezpieczeństwa UE;

5. rolą Polski i państw byłego Bloku Wschodniego jest działanie na rzecz zwiększenia aktywności Unii w Europie Wschodniej (aktywny udział w rozwoju Europejskiej Polityki Sąsiedztwa);

6. popieranie zaangażowania UE w łagodzenie napięć i rozwiązywanie konfliktów w bliższym i dalszym otoczeniu Unii (Mołdowa, Państwa Kaukazu Południowego, Bałkany, Bliski Wschód);

7. wspieranie rozwoju EPBiO oraz zdolności wojskowych i cywilnych UE w zakresie reagowania kryzysowego;

8. udział w tworzeniu sił szybkiego reagowania Unii, poprzez tworzenie Grup Bojowych i realizację zamierzeń Europejskiego Celu Operacyjnego 2010;

9. udział przedstawicieli Polski i wydzielonych sił w organizowanych przez Unię misjach: stabilizacyjnych, pokojowych, humanitarnych, ratowniczych i szkoleniowych;

10. wspieranie rozwoju Europejskiej Agencji Obrony i współpracy europejskich przemysłów obronnych, w tym budowanie europejskiego rynku uzbrojenia;

11. popieranie rozwoju stałej i zinstytucjonalizowanej współpracy UE – NATO w celu osiągnięcia komplementarności działań oraz maksymalnej skuteczności posiadanych sił i środków.

12. współpraca w UE w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej, terroryzmu, przeciwdziałaniu wszelkim zagrożeniom i wyzwaniom.;

13. strefa Schengen – zacieśnienie współpracy członków Unii w zakresie polityki imigracyjnej, arylowej, ochrony granic Unii (zwiększenie bezpieczeństwa granicy państwowej RP);

14. Tworzone w ramach Unii mechanizmy finansowe oraz współpraca w ramach agencji wspólnotowych zapewniają dodatkowe wsparcie dla służb ochraniających zewnętrzne granice UE;

- współpraca dwu- i wielostronna – Stany Zjednoczone:

1. strategiczny charakter w polskiej polityce bezpieczeństwa zachowują stosunki dwustronne ze Stanami Zjednoczonymi. Polska będzie zabiegać o dalszy ich rozwój;

2. Polska będzie działać na rzecz utrwalania amerykańskiej obecności na kontynencie europejskim, także w wymiarze pozamilitarnym;

3. rozbudowa wszechstronnej współpracy bilateralnej z głównym sojusznikiem Polski powinna być czynnikiem umacniającym więzi transatlantyckie, pozytywnie wpływającym na kształt i jakość współpracy Unii Europejskiej z NATO i ze Stanami Zjednoczonymi.

- współpraca dwu- i wielostronna – sąsiedzi Polski:

1. Polska rozwija intensywną współpracę i przyjazne stosunki ze wszystkimi sąsiadami.

2. Republika Federalna Niemiec – ważny partner w polityce europejskiej. Rozwiązanie problemów we wzajemnych stosunkach będzie sprzyjać zdynamizowaniu współpracy w wymiarze dwustronnym i wielostronnym.

3. Federacja Rosyjska - dążenie do rozwoju równoprawnych i partnerskich stosunków. Polska liczy na jej współpracę w rozwiązywaniu trudnych spraw obciążających nasze relacje.

1. Litwa i inne państwa bałtyckie - utrwalanie dobrych relacji zarówno w kontaktach dwustronnych jak i na forum UE. południowi sąsiedzi: Czechy, Słowacja i Węgry – dalsza współpraca we wszystkich dziedzinach.

2. Ukraina - uznając znaczenie dla bezpieczeństwa kontynentu europejskiego i regionu, Polska będzie zabiegać o dalszy rozwój strategicznego partnerstwa z tym krajem oraz o pogłębienie związków Ukrainy, a także Mołdowy, z instytucjami euroatlantyckimi.

3. Białoruś - liczymy na przemiany demokratyczne i związanie jej ze wspólnotą świata zachodniego.

- współpraca dwu- i wielostronna:

1. Polska rozwija współprace z pozostałymi państwami Europy Środkowej i Wschodniej, widząc w niej szanse na umocnienie bezpieczeństwa Europy;

2. zacieśnienie współpracy w ramach Trójkąta Weimarskiego oraz Grupy Wyszehradzkiej, a także wspieranie rozwoju innych instytucji subregionalnych, przyczyniających się do demokratyzacji regionu oraz zwiększenia bezpieczeństwa i stabilności;

3. przywiązywanie szczególnej wagi do stosunków z państwami, które przygotowują się do członkostwa w Sojuszu Północnoatlantyckim i Unii Europejskiej oraz z tymi, które deklarują wolę wstąpienia do tych organizacji.

- współpraca z organizacjami międzynarodowymi:

1. zachowanie przewidzianej w Karcie Narodów Zjednoczonych odpowiedzialności ONZ za utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego oraz umacnianiem roli pełnionej w tym względzie przez Radę Bezpieczeństwa.

2. kontynuowanie wysiłków w celu adaptacji ONZ do zmieniających się realiów międzynarodowych i wyzwań.

3. Angażowanie się w podejmowane przez ONZ działania mające na celu rozwiązywanie konfliktów, a także zgłaszać kadry wojskowe, policyjne oraz cywilne do udziału w operacjach pokojowych i stabilizacyjnych;

4. aktywne uczestnictwo w pracach OBWE, Rady Europy, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz innych instytucji wielostronnych.

- rozwój prawa:

1. Polska popiera rozwój prawa międzynarodowego i zapewnienie jego powszechnego poszanowania. Będzie zabiegać o rozwój norm prawnych, które będą skutecznymi narzędziami w zwalczaniu zagrożeń, związanych z proliferacja broni masowego rażenia, terroryzmem i przestępczością zorganizowana oraz zjawiskiem państw upadłych.

2. Polska udziela poparcia umacnianiu odpowiedzialności państw za ochronę swoich obywateli i wspiera działania na rzecz obrony praw człowieka i fundamentalnych wartości oraz zabiega o rozwój dialogu kultur i cywilizacji.

- kontrola zbrojeń:

1. Polska działa na rzecz powstrzymania proliferacji broni masowego rażenia oraz kontroli międzynarodowego handlu bronią i materiałami podwójnego zastosowania.

2. Polska będzie dbać o skuteczność kontroli zbrojeń i rozbrojenia oraz środków budowy zaufania i bezpieczeństwa.

3. Istotne znaczenie ma pełna realizacja obowiązujących porozumień międzynarodowych w tych dziedzinach. Wyzwaniem dla bezpieczeństwa Polski jest wstrzymanie się innych państw od realizacji tych porozumień.

4. Polska będzie zabiegać o dalszy rozwój wielostronnych mechanizmów kontrolnych, także przez poszukiwanie nowych, jeszcze bardziej skutecznych rozwiązań oraz instrumentów współdziałania.

Koncepcja systemu bezpieczeństwa narodowego Cele i zadania sektorowe

BEZPIECZEŃSTWO MILITARNE

Nadrzędny cel działań w obszarze bezpieczeństwa militarnego:

Gotowość do obrony terytorium i niepodległości Polski oraz sojuszników, eliminacja zagrożeń o charakterze zbrojnym, a także przeciwdziałanie ewentualnym, niekorzystnym zmianom równowagi wojskowej w regionie.

Narzędzia realizacji celu:

1. budowanie polityki obronnej w powiązaniu z zasadą solidarności i lojalności sojuszniczej;

2. gotowość przyjścia z pomocą każdemu członkowi Sojuszu Północnoatlantyckiego;

3. wzmacnianie potencjału odstraszania, zapewniającego bezpieczeństwo państw członkowskich i NATO jako całości.

Uwarunkowania bezpieczeństwa militarnego /diagnoza stanu/:

1. Małe prawdopodobieństwo wybuchu konfliktu zbrojnego na dużą skalę;

2. Prawdopodobieństwo wybuchu konfliktów regionalnych i lokalnych oraz ich eskalacji, w tym również z udziałem Polski (zwłaszcza po konflikcie Gruzja - Rosja

3. Powstawanie sytuacji kryzysowych, jako następstwo konfliktów regionalnych i lokalnych oraz groźba ich przeradzania się w wojnę i zachwiania równowagi militarnej w regionie;

4. Gotowość reagowania na kryzysy, które mogą wywołać konflikty wymagające realizacji zadań obronnych (art. V Traktatu Waszyngtońskiego);

Realizacja zadań i przedsięwzięć mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa militarnego

1. Udział Polski w kolektywnej obronie (art. V traktatu Waszyngtońskiego) oraz wspieranie ONZ, NATO i UE w operacjach reagowania kryzysowego i stabilizacyjnych, wymaga uwzględniania w planowaniu strategicznym rozszerzonego spektrum zagrożeń, w tym asymetrycznych;

2. Konieczność osiągania nowych zdolności przez SZ RP umożliwiających:

   • uzyskanie przewagi technologicznej i informacyjnej;

   • użycie zaawansowanych technologii w zakresie dowodzenia i rażenia przeciwnika oraz obrony przed jego uzbrojeniem;

   • stosowanie symetrycznej strategii wobec działań przeciwnika;

   • pełne wykorzystanie zasobów logistycznych kraju i współpracy cywilno-wojskowej.

BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE

Nadrzędny cel działań w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego:

Utrzymanie zdolności do elastycznego reagowania – odpowiednio do zaistniałej sytuacji – w przypadku wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa publicznego oraz powszechnego, związanych z ochroną porządku prawnego, życia i zdrowia obywateli oraz majątku przed bezprawnymi działaniami, oraz skutkami klęsk żywiołowych, katastrof naturalnych i awarii technicznych.

Narzędzia realizacji celu:

1. tworzenie spójnych przepisów prawnych i kształtowanie właściwych postaw społecznych;

2. doskonalenie działalności wszystkich podmiotów (państwowych i społecznych), których aktywność wpływa na bezpieczeństwo;

3. zwiększenie efektywności działania administracji publicznej oraz ustawiczne podnoszenie poziomu profesjonalizmu funkcjonariuszy i pracowników instytucji państwowych wykonujących zadania w tej sferze funkcjonowania państwa;

4. upowszechnianie wiedzy o zagrożeniach bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, sposobach ich przeciwdziałaniu oraz likwidacji skutków zdarzeń.

Uwarunkowania bezpieczeństwa wewnętrznego

1. możliwość wystąpienia zagrożeń terrorystycznych i bezwzględne zwalczanie wszelkich symptomów i przesłanek ich powstawania, w tym:

   • analizowanie nie tylko możliwości ataku, ale rozpoznawanie grup wspierających, międzynarodowych powiązań, sposobu finansowania, technicznych metod realizacji

2. konieczność zapewnienia sprawnej organizacji i umiejętności właściwego zachowania się obywateli w przypadku wystąpienia realnego zagrożenia terrorystycznego;

3. zapewnienie profesjonalizacji i prawidłowego współdziałania służb i organów odpowiedzialnych za przeciwdziałanie wszelkim zagrożeniom, w tym terrorystycznym;

4. zapobieganie działaniom godzącym w bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, naruszającym porządek konstytucyjny oraz promującym totalitarne ideologie, nienawiść narodowościową i rasową.

Realizacja zadań i przedsięwzięć mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego

1. wdrożenie systemu zarządzania kryzysowego;

2. Zbudowanie Systemu Ochrony Ludność poprzez zapewnienie funkcjonowania Systemu Systemu Ostrzegania i Alarmowania Ludności oraz Zintegrowanego Systemu Ratowniczego;

3. Integrowanie i konsolidacja z działaniami NATO i UE oraz innych organizacji międzynarodowych, których Polska bądź stosowne polskie instytucje państwowe są członkiem.

Bezpieczeństwo obywatelskie:

• zapewnienie obywatelom poczucia bezpieczeństwa i sprawiedliwości;

• usprawnienie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości (sądy i prokuratura);

• skrócenie czasu postępowań i zagwarantowanie wykonania orzeczeń;

• powszechna dostępność do instytucji wymiaru sprawiedliwości;

• zagwarantowanie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego;

• pełna gwarancja ochrony praw i wolności konstytucyjnych.

Bezpieczeństwo społeczne:

• aktywna polityka społeczna i zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego obywateli;

• zapewnienie warunków szybkiej i odczuwalnej poprawy warunków życia;

• przeciwdziałanie rozwarstwieniu społeczeństwa i ograniczanie sfery ubóstwa;

• aktywizacja zawodowa, walka z bezrobociem i wykluczeniem społecznym;

• nauka i edukacja podstawą rozwoju społecznego i gospodarczego;

• budowa społeczeństwa opartego na wiedzy;

• zwiększenie jakości kształcenia wszystkich szczebli systemu edukacyjnego;

• rozwój i promowanie kultury fizycznej.

Bezpieczeństwo ekonomiczne:

1. rozwój gospodarczy RP wyznacznikiem bezpieczeństwa i jej międzynarodowej pozycji;

2. stabilność dostaw energii;

3. zagwarantowanie:

   • nakładów na wydatki związane z bezpieczeństwem narodowym;

   • rozwoju gospodarki;

4. równowaga budżetowa, trwały bilans płatniczy, dysponowanie rezerwami walutowymi;

5. rozwój potencjału przemysłowo-obronnego i udział polskich przedsiębiorstw długoterminowych kontraktach zbrojeniowych, w tym o znaczeniu strategicznym;

6. rozwój infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej.

Bezpieczeństwo ekonomiczne – ENERGETYKA:

Priorytetem w zakresie polityki energetycznej jest zapewnienie stabilnych i nieprzerwanych dostaw nośników energii na podstawie długoterminowych kontraktów przy pomocy niezależnej infrastruktury przemysłowej, bezpośrednio łączącej źródła dostaw (w tym złoża) z terytorium Polski.

Realizacji priorytetów służyć mają:

1. dywersyfikacja dostaw surowców energetycznych – źródeł, kierunków i dostawców;

2. zapewnienie alternatywnych źródeł energii;

3. wspólna polityka energetyczna UE;

4. konsolidacja krajowej energetyki;

5. wzrost znaczenia energii odnawialnych (rozwój energetyki jądrowej, wdrażanie technologii energooszczędnych i czystych technologii wykorzystania węgla);

6. rozwój i poprawa stanu infrastruktury energetycznej rozbudowa jej zdolności przesyłowych, zwiększenie wydajności obiektów dystrybucji paliw i energii;

7. zwiększenie zdolności do magazynowania nośników energii pierwotnej;

8. utrzymywanie rezerw strategicznych ropy naftowej i gazu ziemnego.

Polska strategia bezpieczeństwa energetycznego zakłada:

1. ścisłą współpracę z producentami gazu ziemnego i ropy naftowej na Morzu Północnym i Szelfie Norweskim;

2. trwałe połączenie Polski gazociągami ze Skandynawią (interes Polski i całej Europy – uzyskanie drogi transportu surowców energetycznych na osi Północ-Południe);

3. uruchomienie korytarza transportowego z regionu Morza Kaspijskiego, przez Morze Czarne, do Polski i Europy Środkowej;

4. budowę terminala LNG w Świnoujściu w połączeniu z realizacją projektu importu gazu rurociągiem Baltic Pipe (dywersyfikacje dostaw gazu ziemnego do Polski);

5. uzyskanie przez Polskę członkostwa w Międzynarodowej Agencji Energetycznej;

6. wypracowanie wspólnego stanowiska w zakresie solidarności energetycznej UE, aby skutecznie reagować w sytuacjach kryzysowych związanych z bezpieczeństwem infrastruktury i dostaw nośników energii.

Bezpieczeństwo ekologiczne:

• zapewnienie obywatelom warunków do życia w zdrowym środowisku;

• zharmonizowany rozwój gospodarczy uwzględniający środowisko;

• polityka ekologiczna zgodna z wymogami UE;

Bezpieczeństwo informacyjne i telekomunikacyjne:

• monitorowanie i przeciwdziałanie próbom destruktywnego oddziaływania na infrastrukturę telekomunikacyjną;

• opracowywanie i wdrażanie długofalowych planów ochrony kluczowych elementów systemów teleinformatycznych;

• doskonalenie i rozwój systemów informatycznych umożliwiających bezpieczne i sprawną wymianę informacji dla potrzeb organów administracji publicznej;

• aktywna współpraca w ramach NATO i UE w dziedzinie rozwoju nowoczesnych i bezpiecznych technologii, usług teleinformatycznych i telekomunikacyjnych.

PODSTAWOWE ZADANIE POLSKIEJ POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA

Wspieranie rozwoju sprawnego, wydajnego, właściwie zorganizowanego systemu bezpieczeństwa narodowego