39. Czynniki wpływające na fizjologie organizmów i postać metalu w wodzie.

temperatura, wilgotność, tlen, światło oraz zaopatrzenie w substancje odżywcze – CO₂ i sole mineralne,

Większość pierwiastków śladowych, a zwłaszcza metali nie utrzymuje się w wodzie długo w formie rozpuszczonej, gdyż podlegają wytrącaniu na skutek procesów utleniania, tworzenia różnych związków chemicznych oraz sorpcji przez organiczną i mineralną frakcję osadów.
40. Biologiczne zanieczyszczenia wody - eutrofizacja.

Powodują bakterie wirusy i pierwotniaki ogólnie można powiedzieć, że powodują je niepożądane mikroorganizmy i ich toksyczne wydzieliny. Wskaźnikiem biologicznego skażenia wody jest wykrycie pałeczki okrężnicy Escherichia coli, jest to tak zwany wskaźnik coli, czyli liczba bakterii E. coli w 100 cm3 wody.
41. Objawy zatrucia rtęcią.

Objawy zatrucia przewlekłego parami rtęci metalicznej (0,01-0,05 mg/m³powietrza) : osłabienie, bóle głowy, kończyn, ślinotok, zapalenie jamy ustnej, rozchwianie i wypadanie zębów, uporczywe wysychanie jamy ustnej, niebieskofioletowy rąbek na dziąsłach, biegunki, uszkodzenie nerek i ośrodkowego układu nerwowego. Objawy zatrucia przewlekłego parami rtęci metalicznej (0,1 mg/m³powietrza) : drżenie, zaburzenia umysłowe, zapalenie dziąseł. Ze wzrostem stężenia rtęci pojawiają się następujące objawy: drżenia rtęciowe, niezborność chodu, zaburzenia mowy, zaburzenia móżdżku, zaburzenia słuchu, śmierć( powyżej 170 mg ; inaczej : stężenie w mózgu ponad 5µg/g
42. Objawy zatrucia ołowiem.

Ból i drętwienie kończyn, Osłabienie mięśni, Ból głowy, Ból brzucha, Utrata pamięci, Zaburzenia nastroju, Poronienia lub przedwczesne porody, Zmęczenie, Nieprawidłowy skład spermy.
43. Objawy zatrucia kadmem.

Początkowo obraz kliniczny podobny jest do gorączki giserskiej–cynkowej z objawami: gorączka, ból głowy, duszność, ból opłucnowy w klatce piersiowej, zapalenie spojówek, ból gardła, kaszel rozwijający się w ciągu 4–12 godzin od narażenia.

Pierwszym objawem spożycia związków kadmu jest ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy z wymiotami, biegunką i bólem w jamie brzusznej, bóle głowy i mięśni, a w ciężkich zatruciach dodatkowo objawy uszkodzenia nerek.
44. Objawy zatrucia arsenem.

Ostre zatrucia arsenem i jego związkami pojawiają się od 0,5-30 godzin od intoksykacji i charakteryzują się zaburzeniami ze strony układu nerwowego, ostrym podrażnieniem żołądkowo-jelitowym i obniżeniem ciśnienia krwi. Pojawia się również krwiomocz i żółtaczka

Objawy zatrucia przewlekłego występują zwykle po kilku latach. Mogą nimi być liczne nowotwory skóry, płuc, nerek, wątroby, a niekiedy i pęcherza moczowego.

Bardzo często jednak przewlekłe zatrucia doprowadzają jedynie do zwykłych zmian skórnych – rogowacenie, przebarwienia, zapalenia skórne, a w przypadku zatrucia drogą pokarmową – podrażnienie i stany zapalne układu pokarmowego.

45. Jakie substancje i dlaczego zaliczane są do chemicznych zanieczyszczeń wody.

Pestycydy, detergenty, barwniki, fenole, węglowodory ropopochodne (alifatyczne i aromatyczne), substancje powierzchniowo czynne, aminy aromatyczne, chloropochodne bifenylu, sole (azotany, chlorki, fosforany, siarczany), jony metali ciężkich (ołowiu (Pb), miedzi (Cu), rtęci (Hg), kadmu (Cd), arsenu (As) i innych), radioizotopy.

Substancje zanieczyszczające wody powierzchniowe powodują zmianę jej barwy i smaku oraz zmętnienie. Wpływa to ujemnie na jakość wody i przydatność do spożycia.
46. Na czym polega degradacja gleby.

to ogół procesów i zjawisk, które poprzez pogorszenie właściwości fizycznych (zniszczenie struktury), biologicznych (zmniejszenie ilości i jakości próchnicy) i/lub chemicznych (np. zakwaszenie przez wymywania kationów zasadowych wapnia, magnezu, potasu) gleby istotnych dla roślin, wpływają ujemnie na jej żyzność, a więc i zasobność.

Najbardziej narażone na degradację są lekkie gleby piaszczyste, o cienkiej warstwie próchnicznej.
47. Wymień rodzaje degradacji gleby i krótko je scharakteryzuj.

erozja gleb: (wodna, wietrzna, śniegowa, uprawowa) proces niszczenia powierzchni terenu przez wodę, wiatr, śnieg.

zakwaszenie: Nadmierne zakwaszenie gleby stanowi ważny czynnik jej degradacji. Spowodowane jest reakcją mikroorganizmów i roślin wyższych na stężenie jonów wodorowych i glinu w roztworze glebowym oraz niekorzystnymi procesami chemicznymi i biochemicznymi zachodzącymi w glebie kwaśnej.

ubytek areału uprawnego: wylesianie obszarów i ich dewastacja (w tym erozyjna), „dzikie” odłogowanie pól uprawnych, zabudowa terenów rolnych i leśnych (urbanizacja + industrializacja + komunikacja), pozostawianie gruntów wadliwych –o złych cechach, ruchy demograficzne.

przekształcenia mechaniczne gleb: Skrócenie profilu glebowego, domieszanie materiałów obcych o charakterze komunalnym, domieszanie materiałów budowlanych, przykrycie powierzchnią litą (płyty, betony, asfalt),

przekształcenia chemiczne gleb: wyjałowienie ze składników pokarmowych,2)naruszenie równowagi między składnikami,3)zakwaszenie,4)zanieczyszczenie gleby substancjami szkodliwymi dla roślin,5)zanieczyszczenie gleby składnikami szkodliwymi dla wartości pokarmowej roślin (szkodliwymi dla zwierząt i człowieka),6)zasolenie,7)alkalizację,8)intoksykację metaboliczną,9)obniżenie zawartości próchnicy

przekształcenia hydrologiczne gleb: zbyt duże nawodnienie, przesuszenie

przekształcenia biologiczne gleb: przedawkowanie gnojowicy, wprowadzanie do gleb obornika, fekaliów, gnojowicy, składowanie odpadów głownie komunalnych.

naruszenie równowagi biologicznej środowiska glebowego i siedlisk porastających gleby:

Wyczerpywane przez rośliny zasoby gleby (rośliny wywożone są poza teren upraw) uzupełniane

są głównie przez elementy najsilniej wyczerpywane (głównie nawozy NPK). Z roku na rok

pogarsza się proporcja między tymi składnikami a pozostałymi, które nie są uzupełniane.

Przykład naruszenia równowagi jonowej w roztworze glebowym jest niedobór przyswajalnego

magnezu na glebach lekkich.
48. Co to znaczy że gleba jest zanieczyszczona?

Zanieczyszczenia zmieniają gleby pod względem chemicznym, fizycznym i biologicznym. Obniżają jej urodzajność, czyli powodują zmniejszenie plonów i obniżenie ich jakości, zakłócają przebieg wegetacji roślin, niszczą walory ekologiczne i estetyczne szaty roślinnej, a także mogą powodować korozję fundamentów budynków

49. Wymień czynniki wpływające na zanieczyszczenia gleby.

wszelkie związki chemiczne i pierwiastki promieniotwórcze, a także mikroorganizmy, które występują w glebach w zwiększonych ilościach. Pochodzą m.in. ze stałych i ciekłych odpadów przemysłowych i komunalnych, gazów i pyłów emitowanych z zakładów przemysłowych (chemicznych, petrochemicznych, cementowni, hut, elektrowni itp.), gazów wydechowych silników spalinowych oraz z substancji stosowanych w rolnictwie (nawozy sztuczne, środki ochrony roślin).

50. Wymień i scharakteryzuj naturalne źródła zanieczyszczenia gleby.

Erupcje wulkanów, pożary lasów, wietrzenie skał, procesy glebotwórcze powodują naturalny dopływ substancji takich jak pyły, popioły, części skalne.
51. Wymień i krótko scharakteryzuj antropogeniczne źródła zanieczyszczenia gleby:

oddziaływanie gazów i pyłów emitowanych ze źródeł przemysłowych i motoryzacyjnych,

działalność górniczą, składowanie odpadów, niewłaściwe rolnicze użytkowanie gruntów podatnych na erozję wodną i wietrzną, stosowanie nieodpowiednich chemicznych środków produkcji roślinnej, stosowanie środków ochrony roślin nawozów mineralnych i pestycydów, zanieczyszczenie metalami ciężkimi

52. Co to jest „zmęczenie gleby".

zjawisko polegające na zmniejszeniu się urodzajności gleby poprzez negatywne zmiany w jej stanie biologicznym i pogorszenie się jej właściwości. Powstaje jako efekt jednostronnego użytkowania, np. przy długotrwałych upraw monokulturowych, zwłaszcza roślin wpływających znacząco na właściwości gleby.

Głównym skutkiem zmęczenia gleby jest radykalne zmniejszanie się plonów, pomimo stosowania wysokich dawek nawozów czy intensywnych metod uprawy
53. Rodzaje zanieczyszczeń gleby.

Mechaniczne, biologiczne, chemiczne

54. Na czym polega mechaniczne zanieczyszczenie gleby?

gruz budowlany, z nawierzchni dróg, odpady budowlane, odpady poeksploatacyjne surowców skalnych, opakowania metalowe, szklane, ceramiczne i z tworzyw sztucznych, odpady z gospodarstw wiejskich.

55. Co składa się na biologiczne zanieczyszczenie gleby?

przedawkowanie gnojowicy, wprowadzanie do gleb obornika, fekaliów, gnojowicy, składowanie odpadów głownie komunalnych.
56. Wpływ zanieczyszczeń gleby na środowisko i życie człowieka.

1. Kumulacja substancji toksycznych w roślinach staje się przyczyną skażenia wszystkich ogniw łańcucha pokarmowego.

2. Przemieszczanie się środków chemicznych z gleby do wód powoduje eutrofizację wód powierzchniowych i podziemnych.

3. Zakwaszenie gleby, wywołane zanieczyszczającymi powietrze związkami siarki i azotu, a docierającymi do gleb i wód w postaci kwaśnych deszczów lub suchego opadu, powoduje hamowanie rozwoju organizmów, niszczenie szaty roślinnej.

4. Zatrucie gleby metalami ciężkimi (nikiel, rtęć, kadm, arsen, ołów), a następnie kumulowanie się tychże w tkankach roślin jest przyczyną nieodwracalnych zmian w organizmach roślinnych, powoduje zmniejszenie przyrostu masy roślinnej, zmniejszenie plonowości. U człowieka nadmiar metali ciężkich może powodować miażdżycę i nowotwory.

5. Zatruwanie gleby nawozami mineralnymi, w wyniku nieumiejętnego i nadmiernego ich stosowania, może prowadzić do pogorszenia się jakości plonów, powodować zanik aktywności mikroflory glebowej, w szczególności niekorzystnie oddziaływać na procesy nitryfikacji i procesy wiązania azotu atmosferycznego.

6. Przenawożenie gnojowicą może spowodować zaburzenia właściwości chemicznych i biologicznych gleb oraz skażenie gleb i roślin bakteriami chorobotwórczymi

7. Skażenie pestycydami wskutek nieumiejętnego ich stosowania może spowodować zatrucia ptactwa i zwierząt oraz liczne schorzenia u człowieka

57. W jaki sposób można chronić glebę przed jej degradacją?

a) minimalizacji erozji wodnej i wiatrowej;

b) przeciwdziałania chemicznej degradacji gleb pod wpływem zanieczyszczeń przemysłowych, motoryzacyjnych, nawożenia mineralnego;

c) przeciwdziałania przesuszeniu i zawodnieniu gleb;

d) ograniczenia do niezbędnego minimum technicznych deformacji gruntu i mechanicznego zanieczyszczenia gleby;

e) zachowania gruntów o walorach ekologiczno-produkcyjnych;

f) ograniczenia przejmowania gruntów pod zabudowę techniczną i eksploatację kopalin.