PGLEBY STREFOWE-zajmują większą powierzchnię i zostały ukształtowane pod wpływem działania czynnika bioklimatycznego. GLEBY ŚRÓDSTREFOWE- zajmują mniejszą powierzchnię i zostały ukształtowane nie tylko pod wpływem działania czynnika bioklimatycznego ale również innego. TYPY GLEB(strefowe) – gleby tundrowe – tworzące się w klimacie subpolarnym na wiecznej zmarzlinie przy współudziale roślinności tundrowej. Może w nich występować słabo zaznaczony poziom wymywania. Gleby tundrowe najczęściej są kwaśne i mało żyzne; – gleby bielicowe – powstają w klimacie umiarkowanym chłodnym pod formacją lasu iglastego. Mają słabo rozwinięty, zakwaszony poziom próchniczny, występują pod tajgą. Ich żyzność jest niewielka; – gleby brunatne – są charakterystyczne dla klimatu umiarkowanego ciepłego. Powstają pod lasami liściastymi i mieszanymi. Pod poziomem próchnicznym występuje poziom brunatnienia. Gleby te posiadają odczyn słabo kwaśny lub obojętny. Są glebami żyznymi; – gleby płowe – należą do tej samej grupy co gleby brunatne. Powstają na utworach pylastych. W ich profilu nad poziomem brunatnienia występuje jasny poziom pozbawiony części ilastych. Gleby płowe są dość żyzne; – czarnoziemy – tworzą się w strefie umiarkowanej, w klimatach kontynentalnych okresowo suchych. Powstają przy współudziale roślinności stepowej. Mają bardzo dobrze rozwinięty poziom próchniczny o odczynie obojętnym, słabo kwaśnym lub słabo zasadowym. Czarnoziem jest glebą bardzo żyzną; – gleby kasztanowe – powstają w klimatach kontynentalnych strefy umiarkowanej ciepłej. Poziom próchniczny ma kasztanowe zabarwienie (związki żelaza). Gleby kasztanowe są dość żyzne; -gleby pustynne-mało urodzajne, o słabo wykształconym profilu, często zasolone; -czerwonoziemy , żółtoziemy i gleby laterytowe-występują w warunkach klimatu równikowego lub podrównikowego, są glebami słabymi, bowiem materia organiczna ulega szybkiej mineralizacji. (śródstrefowe) - Mady – żyzne, powstają na osadach rzecznych w zalewnych częściach dolin. Rędziny – wykształciły się na obszarach zbudowanych ze skał węglanowych, żyzne, trudne w uprawie, liczne fragmenty skał w warstwie próchniczej. Gleby bagienne – występują na terenach stale podmokłych, wytworzyły się w wyniku akumulacji szczątków roślinności bagiennej, wykorzystywane są w rolnictwie jako łąki i pastwiska. Czarne ziemie – wykształciły się osadów bagiennych, powstały na terenach niegdyś zabagnionych, porośniętych roślinnością łąkową, żyzne. Gleby wulkaniczne-wytworzone na popiołach wulkanicznych. Gleby antropogeniczne-to gleby przekształcone w wyniku działalności człowieka.