Transport Acetylo-koenzymu A z mitochondrium do cytoplazmy
Głównym substratem do syntezy kwasów tłuszczowych jest acetylokoenzymu A, który powstaje w wyniku dekarboksylacji oksydacyjnej pirogronianu jednakże acetylokoenzymA, który powstaje w mitochondrium nie może swobodnie przenikać do cytozolu, czyli miejsca syntezy wąsów tłuszczowych. Rolę przenośnika tego związku spełnie cytrynian(kwas cytrynowy, metaboli t cyklu krebsa z resztą), który może swobodnie migrować przez błony mitochondrialne. Cytrynian tworzy się w matrix mitochondrium, o kondensacji acetylokoenzymu A i szczawiooctanu i w takiej formie przemieszcza się do cytoplazmy. Tam dzięki liazie cytrynianowej(w cytoplazmie) cytoplazmatycznej(bo jest też mitochondrialna sobie) ulega rozszczepieniu ponownie do acetylokoenzymu Ai szczawiooctanu. Szczawiooctan, żeby mógł powrócić ponownie do mitochondrium przekształca się w jabłczan z udziałem cytoplazmatycznej dehydrogenazy jabłczanowej. Natsępnie jabłczan ulega dekarboksylacji oksydacyjnej w obecności dehydrogenazy jabłczanowej dekarboksylującej. Pirogronian łatwo przenika przez błony mitochondrialne do mitochondrium i ulega karboksylacji do szczawiooctanu dzięki karboksylazie pirogronianowej. Tak powstały szczawiooctan może brać udział ponownie w transporcie acetylokoenzymu A z mitochondrium do cytoplazmy.
1st trzy w cytozolu, ostatnia w mitochondrium
cytrynian + ATP + CoA-> acetylo-CoA + P + szczawiooctan
szczawiooctan + NADH + H+ jabłczan + NAD+
jabłczan + NADP -> pirogronian + CO2 + NADPH + H+
pirogronian + CO2 + ATP + H2O -> szczwioctan + ADP + P + 2H+
Regulacja lipogenezy(syntezy)
Proces lipogenezy obejmuje przemianę glukozy oraz innych związków pośrednich takich jak mleczan, pirogronian i AcetylokoenzymA w kwasy tłuszczowe i lipidy. Proces ten uzależniony jest od stanu odżywienia organizmu. Przy pokarmach bogatych w energię nasila się. Kluczowymi etapami regulacji lipogenezy są poziomy działania karboksylazy acetylokoenzymu i syntetazy kwasów tłuszczowych. Karboksylaza jest aktywowana przez cytrynian i izocytrynian również a hamowana przez ACYLOkoenzymA. Hamowanie to zachodzi na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Jeżeli jest dużo długołańcuchowych kwasów tłuszczowych w komórce wówczas nie dochodzi do 1st reakcji w synetazie kwasów tłuszczowych, czyli jest to reakcja karboksylacji acetylokoenzymu A. Syntezę kwasów tłuszczowych stymulują(coś pierdolił chyba dodatkowo: „metabolitów i enzymów????”) szczególnie fruktozo-2,6-bisfosforan i 1,6-bisfosforan. Podobnie jak w przypadku karboksylazy acetylokoenzymu A aktywność syntetazy zmniejsza się w czasie głodu lub w przypadku diety bogatej w tłuszcze.
Proszę państwa do grupy lipidów zaliczamy także: Prostaglandyna itd.
Prostaglandyna
działają antagonistycznie w stosunku do hormonów aktywujących cyklazę adenylanową(adrenalina, noradrnalina, serotonina) hamując powstawanie cAMP.
wpływają na mięśniówkę gładk.ą(np. PGF stymuluje skurcz, PGE i PGA działają rozkurczająco) - miejscem działania jest szczególnie macica, stąd zastosowanie przy porodach.
PGF ma zastosowanie jako środek atykoncepcyjny, powoduje usunięcie słabo związanego zapodnionego jaja ze śluzówką macicy
PGF1(mały indeks dolny 1,2) odpowiadają za lizę ciałka zółtego
prostaglandyny i ich analogi wykorzystywane sa w biotechnologii rozrodu zwierząt głównie w synchornizacji rui i wywoływania porodów
działają rozkurczowo na mięsnie gładkie znajdujące zastosowanie w zwalczaniu nadciśnienia(PGA,PGE)
sa mediatorami odczynu zapalnego(głównie PGE2 ona zwiększośc przepuszczalność naczyń włosowatych, co skutkuje zaczerwienieniem i obrzękami oraz nasileniem bólu w skutek podrażnień czuciowych zakończeń nerwowych przez histaminę i bradykininę). Wiadomo, ze histamina działa rozkurczowo zwiększa przepuszczalność naczyń, co ułatwia migrację leukocytów. Czerwienienie się policzków to tez reakcja histaminowy szczególnie
antagoniztsycznie działają lipoksyny, hamują odczyn zapalny ale podobnie jak prostaglandyny
Lipoksyny
hamują odczyn zapalny
- hamują aktywność cyklazy adenylanowej, obniżają cpoziom cAMP w komórce, czyli działają antagonistycznie w stosunku do serotoniny, adrenaliny i noradrenaliny
Tromboksan A(indeks dolny 2) może powodować agregację płytek krwi i skurcz naczyń tętniczych
Prostacyklina przeciwdziała zlepianiu się trombocytów i wpływa rozkurczowo na naczynia krwionośne
W tkankach obserwuje się niską zawartośc prostaglandyn, co jest skutkiem ich szybkiego ropadu. Po wniknieciu do krwioobiegu, w ciągu jednego cyklu krążenia ulegają one w około 90% degradacji. Wyjątek stanowią najtrwalsze prostaglandyny z rodziny A. Szybki proces degradacji tych związków związany jest z aktywnością dehydrogenazy 15-hydroksy prostaglandynowej, która ulenia grupę hydroksyową w pozycji 15.
Przemiana ta w znacznym stopniu ułatwia degradację tych związków, która zachodzi głównie w płucach, śledzionie, nerkach i wątrobie.
Prostaglandyny posiadają niską masę cząsteczkowa i mogą swobodnie migrować z komórki do komórki, dlatego zaliczamy je do tzw. hormonów lokalnych.
PROSZĘ PAŃSTWA i teraz w jaki sposób dochodzi do syntezy tych związków.
Związki te syntetyzowane są głównie z wielonienasyconych długołańcuchowych kwasów tłuszczowych, a szczególnie z 20-węglowego kwasów arachidonowego(dlatego zaliczamy je do lipidów), który występuje najczęściej w pozycji dwa glicerolu, fosfolipidów błonowych, np. może to być fosfatydyloinozytol czy fosfatydylocholina. Arachidonian uwalniany jest z fosfolipidów błonowych dzięki aktywności fosfolipazy A2. Różnice w budowie poszczególnych prostaglandyn dotyczą liczby oraz rozmieszczenia w cząsteczce wiązań podwójnych oraz grup hydroksylowych i karbonylowych(ketonowych). Arachidonian utlenia się dzięki lipooksygenazie do kwasów hydroksylejkozatetraenowych(często możecie spotkać się, ze to są to kwasy HPETP), które następnie przekształcają się do lejkotrienów i lipoksyn.
Inna droga to utlenianie przy udziale lipooksygenazy(cyklogenazy prawie to samo, bo to podreślenie, ze to cyklopowataje) do cyklicznych nadtlenków prostaglandynowcych i tu mam na myśli PGH i PGH2, mogą z kolei przekształcać się przy udziale prostaglanydny PGF PGE i PGD i ewnetualnie przy udziale syntetaz w tromboksany.
LEGENDA:
Prostaglandyny - PG
Prostacykliny - PGI
Tromboksany - TX
Leukotrieny - LT
Lipoksyny - LX