Polimery termoplastyczne
cechy charakterystyczne:
- Miękną podczas ogrzewania a po ostygnięciu stają się sztywne,
-Ich przetwarzanie jest prawie całkowicie odwracalne,
-Nieodwracalna degradacja następuje wówczas, gdy roztopiony polimer termoplastyczny jest ogrzewany do temperatury krytycznej, w której pękają wiązania w łańcuchu polimerowym.
Właściwości | -Łatwe przetwórstwo - wytłaczanie, wtryskiwanie, -Dobra odporność chemiczna -Duża udarność PE-HD (bez karbu wg Charpy nie pęka) -Przepuszcza tlen i azot, nie przepuszcza pary wodnej -Posiada właściwości elektrostatyczne (w specyficznych zastosowaniach wymagany dodatek środków antystatycznych |
---|---|
Cechy | giętki, woskowaty, przezroczysty, termoplastyczny. Traci elastyczność pod wpływem światła słonecznego i wilgoci. |
Zastosowanie | -Opakowania - folie (spożywcze, ogrodnicze) -Pojemniki i zbiorniki -Rury wodne i gazowe -Części maszyn o niewielkim obciążeniu (panewki łożysk, drobne koła zębate, obudowy) |
Odmiany | -Polietylen małej gęstości (wysokociśnieniowy) PE-LD- Polietylen dużej gęstości (niskociśnieniowy) PE-HD-Polietylen o ultra dużym ciężarze cząsteczkowym PE-UHMW |
Polipropylen (PP)
Właściwości | -łatwe przetwórstwo – wytłaczanie, wtryskiwanie -dobra odporność chemiczna -odporny na uderzenia, duża udarność (bez karbu wg Charpy nie pęka) |
---|---|
Cechy | PP jest tworzywem o najmniejszej gęstości spośród stosowanych szeroko polimerów. Wykazuje on dużą odporność chemiczną, zwłaszcza w temperaturze pokojowej, w której jest prawie całkowicie odporny na działanie kwasów, zasad i soli oraz rozpuszczalników organicznych. Długotrwały kontakt z miedzią także działa niszcząco na PP. |
Zastosowanie | -Osłony, obudowy (zderzaki samochodowe) -Pojemniki na chemikalia (obudowy akumulatorów) -Opakowania farmaceutyczne i sprzęt medyczny (np. strzykawki jednorazowe) i laboratoryjny -Sznury, worki do pakowania płodów rolnych -Rury, armatura wodna -Zabawki -Folie -Polipropylen ma zdolność tworzenia tzw. zawiasów filmowych |
Odmiany | -Polipropylen izotaktyczny, -Polipropylen wzmocniony – wysokoudarowy:
|
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Polistyren (PS)
Właściwości | -Łatwe przetwórstwo - wytłaczanie, wtryskiwanie, -Dobra odporność chemiczna -Duża udarność -Możliwość nanoszenia powłok galwanicznych (ABS) |
---|---|
Cechy | Jako tworzywo sztuczne, polistyren może być bezbarwny, słabo przezroczysty, lub może być barwiony na dowolne, żywe kolory. Jego zaletą w stosunku dopolietylenu i polipropylenu jest niższa temperatura mięknięcia i mniejsza lepkość stopu, dzięki czemu łatwiej jest z niego otrzymywać w procesie formowania wtryskowego niewielkie przedmioty o złożonych kształtach. |
Zastosowanie | -Kubki jednorazowe (PS) -Golarki jednorazowe (PS) -Części maszyn i urządzeń słabo obciążonych: kasety video, przybory kreślarskie (PS-HI) -Obudowy sprzętu gospodarstwa domowego – lodówek, odkurzaczy (ABS) -Obudowy ekspresów do kawy, sprzętu elektrotechnicznego (SAN) -Zabawki (np. klocki Lego), obudowy sprzętu komputerowego (np. myszki), obudowy urządzeń domowych (golarki elektryczne, aparaty telefoniczne, itp.) |
Odmiany | - Polistyren wysokoudarowy PS–HI (kopolimer styrenu z butadienem), - Kopolimery styrenu:
|
Poli(chlorek winylu)(PVC)
Otrzymuje się przez polimeryzację chlorku winylu
trzema metodami:
1 – polimeryzacja emulsyjna – PVC pastotwórczy (ziarna gładkie)
2 – polimeryzacja suspensyjna – PVC suspensyjny (ziarna porowate)
3 – polimeryzacja w masie – najczystszy polimer PVC (na folie)
Właściwości | -Łatwe przetwórstwo - wytłaczanie, wtryskiwanie, -Dobra odporność chemiczna (bardziej na stężone kwasy i zasady niż na ich wodne roztwory) - Mała wytrzymałość cieplna |
---|---|
Cechy | Ma właściwości termoplastyczne, charakteryzuje się dużą wytrzymałością mechaniczną, jest odporny na działanie wielu rozpuszczalników. |
Zastosowanie | PVC twardy: • Elementy budowlane i meblowe (ramy okienne, drzwiowe, zsypy do odpadków, armatura sanit.) • Płyty i folie do opakowań produktów spożywczych • Elementy aparatury chemicznej i instalacji wentylacyjnej narażonych na substancje agresywne • Rury do zimnej wody, do gazu miejskiego, do ochrony kabli elektrycznych i telefonicznych układanych w ziemi, rynny dachowe itp. PVC miękki: • węże do wody i chemikaliów, izolacja przewodów elektrycznych, • uszczelki okien, profile w budownictwie, • piłki, zabawki, nadmuchiwane hale, namioty cieplarniane, • płaszcze przeciwdeszczowe |
Odmiany | PVC twardy PVC miękki |
Poliwęglany (PC) – są polimerami bezpostaciowymi (w odpowiednich warunkach krystalizują) zawierające w łańcuchu głównym ugrupowanie: [-O-R-O-C(O) -]n (R – grupa arylowa lub alkilowa)
Właściwości | -Bardzo wysoka udarność – zwłaszcza z karbem, - Mała chłonność wody i odporność na hydrolizę (sterylizacja) -Dobra wytrzymałość cieplna -Dobre własności dielektryczne -Trudności w przetwórstwie (ograniczenie zawartości wilgoci w granulacie PC do 0,015%) PC łączą bardzo dobre własności: – mechaniczne – termiczne – elektryczne – optyczne Przepuszczają 90% światła widzialnego – zbliżona do szkła |
---|---|
Cechy | przeźroczyste, żółte lub bezbarwne liniowe poliestry kwasu węglowego,termoplasty |
Zastosowanie | -Elementy maszyn, obudowy, wirniki pomp, wentylatory, osłony lamp samochodowych -Części optyczne aparatów fotograficznych -Części urządzeń gospodarstwa domowego, pojemniki, obudowy robotów, odkurzaczy -Talerze, pojemniki, butelki dla niemowląt -Hełmy ochronne, szyby kuloodporne, osłony lamp ulicznych i sygnalizacji świetlnej -W elektrotechnice: na styki przełączników, wtyczki, skale radiowe |
Odmiany | Rozróżnia się poliwęglany: alifatyczne, alifatyczno-aromatyczne i aromatyczne. |
Poli(metakrylan metylu) (PMMA)
Właściwości | -Bardzo trudne przetwórstwo, - Mała udarność (stała w temperaturze od -20 do +60 ºC) -Najwyższa odporność na zarysowania wśród polimerów przeźroczystych -Powstawanie mikropęknięć (przy obróbce mechanicznej) |
---|---|
Zastosowanie | -W technice oświetleniowej: na osłony świateł samochodowych, elementy optyczne (światłowody) -Do szklenia kabin i okien samolotów, śmigłowców, szybowców, autobusów -Talerze, pojemniki, butelki dla niemowląt -Części urządzeń gospodarstwa domowego, pojemniki, obudowy robotów, odkurzaczy -Wyposażenie łazienek (np. półki, pokrętła) |
Odmiany |
Właściwości | -Łatwe przetwórstwo - wytłaczanie, wtryskiwanie odlewanie, -Dobra własności wytrzymałościowe i tribologiczne -Duża chłonność wody: PA6 (9-11%), PA11 i PA12 (2,5%) - zmiana wymiarów |
---|---|
Zastosowanie | -Części maszyn jak: koła zębate, tuleje łożysk, gniazda przegubów, śruby, nakrętki itp. -Zbiorniki o dużej pojemności -Korpusy i obudowy elementów elektrotechniczne -Akcesoria meblowe, klamki drzwiowe, elementy podzespołów samochodowych -PA włóknotwórczy: tkaniny (Elana), torby, sprzęt sportowy |
Poliacetale (POM) (lub: polioksymetylen , poliformaldehyd)
-[-O-CH2-]n-
Właściwości | - Dobre własności wytrzymałościowe ( w – 40oC wytrzymałość zmęczeniowa zmniejsza się tylko o 20%) -Dobre właściwości tribologiczne (odporność na materiały pędne) -Dobra stabilność wymiarowa i dokładne odwzorowanie kształtów - Mała chłonność wody (ok. 0,3%) – niewrażliwość na wilgoć |
---|---|
Cechy | Jest bezwonny i bezsmakowy. Posiada dużą odporność na ścieranie, wytrzymałość chemiczną oraz ma właściwości izolatora elektrycznego |
Zastosowanie | -Części maszyn jak: koła zębate, tuleje łożysk, gniazda przegubów, śruby, nakrętki, haki itp. -Elementy precyzyjne urządzeń elektrotechnicznych (drukarki, odtwarzacze video, kamery) -Akcesoria sprzętu sportowego, wędkarskiego, elementy podzespołów samochodowych -Elementy urządzeń gospodarstwa domowego -Elementy armatury wodnej |
Odmiany | -Homopolimer formaldehydu -Kopolimer formaldehydu |
Polioksyfenylen (PPO)
Właściwości | -Dobre własności mechaniczne (nawet do 150 ºC) -Dobra stabilność wymiarowa (mała podatność na pełzanie) - Mały współczynnik rozszerzalności liniowej -Trudnopalność i nietoksyczność - Mała gęstość (średnio 1,06 Mg/m3) |
---|---|
Zastosowanie | -W przemyśle samochodowym na obudowy kolumny kierownicy, wloty powietrza, kołpaki kół -Elementy maszyn wymagające odporność termiczną oraz dobre własności mechaniczne w szerokim zakresie temperatury -Części maszyn: korpusy, wirniki pomp, rury, zawory, armatura w przemyśle chemicznym i spożywczym -Części urządzeń gospodarstwa domowego, -W elektrotechnice: obwody drukowane, części przekaźników i przełączników, korpusy cewek skupiających telewizorów |
Politereftalany (PET, PBT) są zaliczane do grupy poliestrów termoplastycznych
Właściwości | -Własności mechaniczne i cieplne PET są nieco lepsze niż PBT -PET krystalizuje bardzo wolno (500 razy wolniej od PE) co powoduje trudności w przetwórstwie -Duża twardość i sztywność -Duża odporność chemiczna (na oleje, smary benzynę) -Stabilność wymiarów (mała chłonność wody 0,02%) |
---|---|
Zastosowanie | -Konkurują z POM i PA: na precyzyjne łożyska, obudowy o określonych wymaganiach mechanicznych i dielektrycznych (maszyn biurowych, komputerów, monitorów) -W przemyśle elektrotechnicznym do produkcji wtyczek, gniazd, przełączników – odporność na prądy pełzające -W przemyśle samochodowym na części układów paliwowych (pomp, filtrów, gaźników) i układów hamulcowych -PET – na butelki do napojów -Włókno poliestrowe można wytwarzać z recyklatu PET -5 butelek dwulitrowych wykonanych z PET po napojach wystarcza na wytworzenie jednej koszulki (T-shirt) |
Odmiany | -1. Poli(tereftalan etylenu), PET -2. Poli(tereftalan butylenu), PBT |
Polisulfony.
Właściwości | - Wykazują bardzo małą skłonność do pełzania nawet w podwyż-szonej temperaturze (zwłaszcza PSU z włóknem szklanym) -Stabilne własności mechaniczne i dielektryczne w szerokim zakresie temperatury -Duża odporność chemiczna -Wada – wysoka temperatura przetwórstwa (360 400 ºC) |
---|---|
Zastosowanie | -Tam, gdzie wymagane są bardzo dobre i stabilne właściwości mechaniczne i dielektryczne w podwyższonej temperaturze i zadowalającej odporności chemicznej -Odpowiedzialne części w przemyśle samochodowym, lotniczym i elektrotechnicznym. |