1. Budżet zadaniowy - korzyści, wady - przedyskutuj i napisz czy warto wprowadzać.

Zalety:

- zerwanie z zasadą jedności materialnej budżetu,

- zaciągany dług przeznaczony jest na finansowanie wydatków inwestycyjnych (majątkowych) lub spłatę już istniejącego długu,

- wzrost zadłużenia nie następuje na finansowanie wydatków bieżących,

- sprzedaż majątku publicznego oraz środki z prywatyzacji nie służą finansowaniu wydatków bieżących, lecz są przeznaczane na wydatki majątkowe lub spłatę zadłużenia,

- większa przejrzystość finansów publicznych (widać na co konketnie zostały wydane pieniądze)

-BZ jest skonsolidowanym planem 3-letnim a więc może prowadzić do bardziej racjonalnej działalności fiskalnej.

Wady:

- konieczność zaplanowania i zrealizowania dodatniego wyniku części bieżącej budżetu,

- większy formalizm planowania i wykonania budżetu,

- większą trudność w realizacji budżetu.

-konieczność opracowania odpowiednich mierników, co jest zadaniem trudnym. Wiele mierników jest słabo skonstruowanych co nie pozwala ocenić efektywności zadania i postępu.

Trochę polemiki:

Przejściową wadą budżetu zadaniowego będzie również nieznajomość jego zasad, a więc konieczność zapoznania się z nowymi procedurami, co spowoduje chaos na etapie jego planowania, uchwalania i wykonania. Budżet zadaniowy prowadzi do ograniczenia dysponowania środkami uzyskanymi ze sprzedaży majątku, prywatyzacji oraz pozyskanych przychodów w wyniku zawartych umów o kredyty, pożyczki, emisję papierów wartościowych itp. Ograniczenie to przyczynia się jednak do zmniejszenia marnotrawienia środków publicznych na ponoszenie wydatków bieżących.

Zaplanowanie i realizacja budżetu zadaniowego wymagają większej dyscypliny niż w przypadku tradycyjnego budżetu, w którym wszystkie dochody przeznacza się na finansowanie wszystkich wydatków. Budżet zadaniowy powinien przyczynić się do stabilizacji majątku publicznego poprzez reinwestowanie środków uzyskanych ze sprzedaży i prywatyzacji. Ponadto wprowadzenie budżetu zadaniowego wyeliminuje zadłużanie się jednostek sektora finansów publicznych na finansowanie wydatków bieżących.

W krajowych warunkach można się zastanawiać, czy zasadne jest wprowadzanie budżetu zadaniowego zarówno na szczeblu centralnym, jak i samorządowym. Czy nie jest na to za późno? Właściwszy był czas na początku transformacji ustrojowej. Gdyby wprowadzono budżet zadaniowy po 1989 r., wielkość długu publicznego oraz stan infrastruktury byłyby bardziej korzystne niż obecnie. Na początku transformacji ustrojowej dług publiczny wynosił ok. 40 mld dolarów. Mimo sprzedaży majątku publicznego oraz prywatyzacji pozyskane w ten sposób środki nie przyczyniły się do jego zmniejszenia. Przeciwnie – dług publiczny po 20 latach wzrósł ponaddwukrotnie. Środki uzyskane z prywatyzacji i sprzedaży majątku publicznego nie zostały wykorzystane na inwestycje w szeroko rozumianą infrastrukturę, gdyż jej poziom jest bardzo daleki od oczekiwań społeczeństwa. Dotyczy to w szczególności stanu dróg, połączeń

kolejowych, transportu publicznego, sieci wodociągowo- kanalizacyjnych, oczyszczalni ścieków, nowoczesnych zakładów utylizacji odpadów itp. Środki pozyskane z prywatyzacji i sprzedaży majątku w największym stopniu zostały przeznaczone na wydatki bieżące, tzn. zostały skonsumowane.

Wprowadzenie regulacji prawnych związanych z budżetem zadaniowym jest ograniczeniem swobody dysponowania środkami publicznymi, w szczególności w zakresie konieczności przeznaczenia dochodów z określonych tytułów na określone wydatki. W zakresie prawa finansów publicznych i jego istotnej części finansów samorządowych byłaby to zmiana dość radykalna, którą ciągle można zrealizować, nie czekając, aż możliwość pozyskania dochodów do części inwestycyjnej będzie znikoma ze względu na pozbycie się prawie całego majątku publicznego. Gdy przestaną istnieć dochody części inwestycyjnej, budżet zadaniowy będzie zbędny.

2. Reforma OFE: Wady i zalety dla budżetu.

Zalety OFE

• Niekorzystne zmiany demograficzne, 2035r- dwie osoby pracujace na jednego emeryta

• Interpretacja słabych wyników w latach kryzysowych przeciwko OFE jest argumentacją błędna, OFE jest nastawione na długookresowe inwestycje 30-40 lat.

• Osądzanie ofe po kilku latach jest bez sensu

• Obcięcie składki do filaru kapitałowego, które idą do budżetu- rząd bierze na siebie wypłate świadczeń emerytalnych, ekonomicznie jest to równoznaczne z emisja jednej dużej długookresowej obligacji, nisko oprocentowanej, której w warunkach rynkowych nikt by nie kupił

• OFE uniezależnia emerytury od odprowadzanych składek do ZUS których wysokość zależy od decyzji politycznych.

• Większe oszczędności to większe inwestycje, czyli rozwój państwa

• Likwidacja OFE spowolnienie wzrostu gospodarczego i i rosnące koszty obsługi jawnego długu publicznego ( wynika to z rosnącego deficytu systemu emerytalnego)

• Bufor chroniący przed krótkowzrocznością polityków

• Likwidacja OFE to zmiejszenie emerytur lub zwiększenie podatków

• Likwidacja OFE, brak funduszy jako inwestorów instytucjonalnych co za tym idzie pogorszenie możliwości finansowania ważnych projektów infrastrukturalnych

• OFE polepsza jakość życia na emeryturze i pozwala pokrywać koszty leczenia

• Lokowanie OFE zagranicą pozwala uniknąć bobla spekulacyjnego na GPW w W-wie

• Godzimy się na stworzenie funduszy typu A i B tzn: konserwatywny i agresywnyś

Wady:

• Jedną z dwóch opłat jakie pobierają OFE jest tzw. opłata za zarządzanie która płacona jest bez względu na to ile dany fundusz zarobił dla emeryta. Sprawia to, iż OFE w zasadzie nie chcą konkurować między sobą(oferując większe zyski) tylko wzajemnie kopiują swoje polityki inwestycyjne.

• Błędne decyzje podejmowane przez zarządzajacych OFE mogą być dotkliwe dla przyszłych emerytów.

• Wynik OFE nie nie może być precyzyjnie wyliczony w momencie lokowania do niego pieniędzy(ciężko podać dokładną stopę zwrotu z długookresowej inwestycji).

• Wyniki OFE są ściśle związane z sytuacją na rynkach finansowych a te jak wiadomo nie zawsze podążają zgodnie z prognozami zarządzających.

3. Samodzielność finansowa gmin. Czy jest wystarczająca?

Samodzielność finansowa posiada dwa specjalne aspekty – samodzielności wydatkowej i samodzielności dochodowej. Wprowadzony w Polsce w roku 1999 system przyznał samorządom terytorialnym prawo swobodnego kształtowania swoich wydatków – oprócz tego narzucił obowiązek realizowania pewnych

zadań spełnianych dotąd przez administrację centralną. W efekcie decentralizacji gminy mają swobodę w gospodarowaniu swoimi wydatkami w pewnych ramach (granica wysokości zadłużenia i zasada celowości działań samorządów, która są zadania społeczne). Samorząd terytorialny ma do wypełnienia konkretne zadania.

Pojęcie gminy – w myśl ustawy – obejmuje wspólnotę samorządową, którą tworzą mieszkańcy gminy, oraz terytorium, określane każdorazowo w rozporządzeniu Rady Ministrów. Inaczej można określić gminę jako pewne ściśle określone terytorium zamieszkiwane przez mieszkańców, którzy posiadają pewne uprawnienia w zakresie administracyjnym. Zatem jest ona prawnie zorganizowanym terytorialnym związkiem osób określonym w ustawie jako wspólnota samorządowa. Gmina może obejmować terytorialnie zarówno miasto (gmina miejska) jak i tereny wiejskie (gmina wiejska), lub też miasto z otaczającym je obszarem wiejskim (gmina miejsko-wiejska).

Gmina ma do zrealizowania szereg zadań, zarówno z zakresu administracji lokalnej jak i publicznej. W tym celu zapewnia się jej odpowiednie fundusze, które pozwalają zadania te realizować. W zdecentralizowanym systemie administracyjnym pieniądze te nazywa się dochodami własnymi samorządów, gdyż w dużej mierze są one wypracowywane przez nie w oparciu o przepisy prawa.

Gmina jest jednostką, która posiada określone organy i zasady działania przewidziane ustawowo i realizujące konkretne kompetencje. Organem uchwalającym i kontrolnym jest rada gminy. Do jej właściwości należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej.

Finanse gminy pochodzą z:

- dochodów własnych,

- subwencji ogólnej,

- dotacji celowej z budżetu państwa,

- bezzwrotnych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych,

- środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.

Dotacje celowe i subwencje stanowią rodzaj dochodów wyrównawczych, jednak z racji ich jednostkowego przypisania (tylko dla danej gminy), można je umieścić w obrębie dochodów własnych. Na takie rozumienie wskazywałoby to, że wielkość subwencji nie jest stała – zależy od konkretnych potrzeb i uwarunkowań danej gminy.

Oprócz corocznej subwencji stałej (ogólnej), która zasila budżet gminy regularnie istnieje dotacja celowa, która posiada określone przeznaczenie, a w związku z tym może mieć charakter doraźny. Dotacje te mogą być kierowane na realizację określonych zadań własnych, ale też na wspieranie rozwoju regionalnego czy usuwanie skutków klęsk żywiołowych. W tym wypadku jednak są to dotacje wojewódzkie, które dalej są rozdzielane na poszczególne gminy. Fundusze te można określić jako pozyskane ze względu na to, że nie mają one charakteru stałego i mogą wynikać z przesłanek niezależnych od planowych działań gmin (np. wskutek powodzi lub ustaleń politycznych w sprawie rozwoju regionów). Dotacje te są przeznaczane na celowe zadania obejmujące m.in. zadania z zakresu administracji rządowej czy usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Samodzielność finansowa gmin jest niewystarczająca z poniższych powodów:

· Mimo stosunkowej swobody z dysponowaniu zasobami finansowymi, tylko około 30% dochodów gminy jest uzależnionych od jej aktywności

· Zgodnie z europejskimi standardami, władze lokalne powinny być w dużej mierze uniezależnione od pochodzących z budżetu państwa dotacji czy subwencji. Przytacza się tu pogląd, że dotacje powodują konflikt z najbardziej efektywną, rynkową alokacją kapitału – czyli zakłócają wynikający z mechanizmów rynkowych układ zróżnicowania cen. Poza tym, dotacje zniechęcają do rozwoju gospodarczego oraz jak już było wspomniane wcześniej, ograniczają lokalną autonomię .

· środki będące w dyspozycji samorządów są niewystarczające. Składa się na to kilka przyczyn:

ü wieloletnie braki środków finansowych przeznaczonych na remonty i modernizację mienia komunalnego,

ü rozbudzone nadzieje na poprawę funkcjonowania przejętych przez samorząd rodzajów działalności,

ü tworzenie się grup nacisków na zarządy w poszczególnych radach, zwłaszcza dotyczące spraw związanych z oświatą, sportem czy służbą zdrowia

4. Cechy prawidłowego systemu podatkowego: wyliczyć cechy i podać przykłady praktycznych zastosowań.

Ja tutaj będę pisał o podatku liniowym, niskiej jednej stawce VAT i o sporej niezależności wobec innch podmiotów, np. Unii. Pytanie z serii co wymyślisz i dobrze wybronisz to będzie dobrze oceniane.

Co więcej cechy prawidłowego systemu ze slajdów:

Zasady J.E. Stiglitz :

•Efektywność ekonomiczna – system podatkowy nie powinien zniekształcać relacji cenowych, a co za tym idzie alokacji zasobów.

•Prostota administracyjna – koszty administrowania systemem podatkowym powinny być niskie. Zwrócona jest tu uwaga na rozróżnienie pomiędzy kosztami bezpośrednimi (koszt wysłanie zeznania podatkowego, przelewu bankowego z należnością podatkową) oraz kosztami pośrednimi (koszty na doradców podatkowych, koszty utraconego czasu, spędzonego nad formularzami podatkowymi lub czasem spędzonym w urzędzie skarbowym itp.), które według J. Slemroda z Uniwersytetu w Michigan są pięć razy wyższe niż koszty bezpośrednie.

•Elastyczność – system podatkowy powinien dostosowywać się dość łatwo i szybko do zmieniających się warunków. W tej zasadzie poruszana jest kwestia automatycznych stabilizatorów gospodarki oraz tempa procesu dostosowawczego.

•Odpowiedzialność społeczna – J.E. Stiglizt rozumie przez ten postulat przejrzystość systemu podatkowego dla obywateli – podatników. Podatek od dochodów osób fizycznych jest w pełni czytelny – każdy wie ile płaci. Natomiast VAT, jest podatkiem, którego wielkość obciążenia dla pojedynczego obywatela nie jest oczywista i łatwa do wyliczenia.

•Sprawiedliwość - J.E. Stiglizt rozpatruje pojęcie sprawiedliwości poziomej (horyzontalnej) i pionowej (wertykalnej).

5.Zawodności rynku, rodzaje i przykład z życia; Czy powinny istnieć finanse publiczne?

Zawodność rynku - określa się sytuacje, w których rynek nie realizuje w sposób racjonalny swoich podstawowych funkcji motywacyjnej i alokacyjnej lub wolny nie jest w stanie wyeliminować negatywnego wpływu zachowań ludzkich skażonych subiektywizmem, ignorancją, egoizmem i innymi mankamentami

przeciwdziałającymi maksymalizacji użyteczności społecznej,

Rodzaje:

- zawodność konkurencji

- zawodność wynikająca z istnienia dóbr publicznych.

- zawodność wynikająca z efektów zewnętrznych

- niekompletność rynków

- zawodność wynikająca z niepełnej informacji

- niepełne wykorzystanie zasobów pracy i kapitału rzeczowego.

Przykładem może być na przykład wyzysk Tybetu czy jakiekolwiek inne sytuacje z krajów rozwijających się w których łamie się prawa człowieka. Przykłady niszczenia rezerwatów lasów i tym podobny ekologiczny bełkot.

Czy powinny istnieć finanse?

(To już raczej kwestia opinii)

Tak, powinny, ponieważ, wyżej wymienione zawodności są raczej popularne a finanse publiczne pełnią funkcję:

- alokacyjną - kierują część funduszy na cele zaspokajające potrzeby ludności państwa na usługi i dobra publiczne (drogi, koleje, TV, radio...)

- redystrybucyjną - oddziałują na gospodarkę

- stabilizacyją - wpływanie na poziom inflacji, bezrobocia.

Ponadto finansują stworzenie ram prawnych (a także ich “utrzymanie”), stwarzając popyt na zakupy dóbr i usług wytwarzanych przez sektor prywatny.

6. Przykładowy budżet zadaniowy jakiejś gminy, który mieliśmy ocenić pod względem wyznaczonych celów i mierników.

Mierniki:

- skuteczności (relacja produkt - wynik) - czy i w jakim stopniu dostarczony produkt przyczynił się do realizacji celu

- efektywność (relacja produkt - nakład) - ocena stopnia sukcesu w dostarczaniu zdefiniowanych produktów po jak najniższym koszcie, przy zachowaniu jakości.

- sprawność (relacja nakład - wynik) - czy poniesione nakłady pozwoiły na realizację celów jednostki

7. System danin publicznych w Polsce - opisać, ocenić, porównać z UE.

Daniny publiczne:

- daniny osobiste (np. przy wybuchu wojny jestes zobligowany do wojska)

- daniny rzeczowe

- daniny pieniężne (najbardziej popularne)

Daniny:

- podatki:

• pośrednie - VAT, akcyzowy, od gier

• bezpośrenie - dochodowy(PIT, CIT), od nieruchomości, od spadków i darowizn, rolny, leśny, od czynności cywilnoprawnych

- cła

- opłaty - daniny publicznoprawne bardzo podobne do podatków, lecz dostaję się za nie świadczenie wzajemne

- dopłaty - daniny publicznoprawne związane z pokrywaniem kosztów inwestycji publicznych, takich jak np. zbiorowa elektryfikacja, budowa wodociągów.

Ocenić, ja na pewno napiszę o za dużym VAT’cie i akcyzie. Wesprę się krzywą Laffera.

Ja będę porównywał z Francją (na czasie) i np. z Austrią, gdzie stawki wynoszą PIT: 23%, 33,5% CIT:34,5% VAT: 1%, 10%, 20%.

8. Opisać efekt substytucyjny i dochodowy wprowadzenia podatku od konsumpcji za pomocą wykresu.

Wyższa cena dobra X(spowodowana nałożeniem podatku) powoduje odchylenie linii budżetowej z położenia AF do położenia AF'. Konsument przesuwa się z punktu C do punktu E. Ruch ten można rozłożyć na efekt substytucyjny (przejście z C do D) będący reakcją na zmianę relacji cen przy zachowaniu poprzedniej stopy życiowej oraz efekt dochodowy (przejście z punktu D do E) będący reakcją na spadek realnego dochodu przy założeniu niezmienionej relacji cen. Efekt substytucyjny oznacza spadek popytu na dobro X (relatywnie droższe). Efekt dochodowy także zmniejsza popyt na dobro X, pod warunkiem, że jest ono dobrem normalnym. W związku z tym podwyżka cen prowadzi do spadku popytu, a krzywa popytu ma nachylenie ujemne.

L

9. Wymień zalety i wady podatków pośrednich.

Wady:

- hamują rozwój działalności gospodarczych.

- powodują spadek płynności finansowej przedsiębiorstw, od 2013 roku już nie, ponieważ obowiązek podatkowy zachodzi w momencie dokonania płatności, a nie zawarcia transakcji.

- dławią popyt konsumpcyjny

- degresywny charakter: obciąża gospodarstwa domowe w których skłonność do oszczędzania jest najniższa co powoduje zmniejszenie realnego dochodu i oszczędności konsumentów.

- wpływają na strukturę konsumpcji

Zalety:

- łatwość ściągania: naliczanie w momencie transakcji, rozliczenia miesięczne lub kwartalne, a nie roczne, gromadzenie dochodu od każdej pojedynczej transakcji

- odporny na oszustwa, o wiele ciężej ominąć VAT niż podatki bezpośrednie.

- zdolny do samoregulacji: wzrost w czasach koniunktury, spadek w czasie dekoniunktóry

- sprawiedliwy zarówno poziomo jak i pionowo

- ludzie płacą za konsumpcję, a nie za pracę, często są nieświadomi, że kupując jakiekolwiek dobro płacą podatek.

- nie zmniejszają bodźców do oszczędzania

- niskię koszty poboru

10. Czym się różni finansowanie brutto od netto w budżecie ?

v

1. Metoda budżetowania brutto (bezpośrednia)- taka sytuacja, w której jednostka sektora finansów publicznych jest całkowicie związana i uzależniona od budżetu. Takie związanie oznacza, iż jednostka sektora finansów publicznych działa w oparciu o dochody i wydatki ustalane w budżecie państwa lub budżecie j.s.t.

2. Metoda budżetowania netto- polega na tym, że jednostki sektora finansów publicznych działające w oparciu o tę metodę budżetowania, samodzielnie wypracowują środki finansowe i tymi środkami pokrywają swoje wydatki. Ich związek z budżetem polega na tym, że otrzymują dotacje z budżetu, a w momencie, gdy wypracują środki finansowe muszą rozliczyć się z budżetem.

11. Opisz cechy polityki fiskalnej. Cechy? Być może chodziło o funkcje albo instrumenty albo o rodzaje.

Funkcje:

- alokacyjna - kierowanie funduszy do sektora publicznego - zaspokajanie potrzeb ludności państwa na usługi i dobra publiczne.

- redystrybucyjna - przesuwanie zasobów finansowych z warstw społecznych o wyższych dochodach do uboższych warstw społeczeństwa, a także przenoszenie zasobów finansowych na przyszłe pokolenia.

- stabilizacyjna - wpływanie na poziom inflacji, bezrobocia, poziom stóp procentowych

Instrumenty:

• makroekonomiczne

  • dochody budżetu państwa

  • wydatki budżetu państwa

  • deficyt i nadwyżki budżetowe

  • dług publiczny

• mikroekonomiczne

  • podatek

  • opłata

  • cło

  • dotacja

  • subwencja

  • bon skarbowy

  • obligacja skarbowa

  • poręczenia i gwarancje rządowe

Rodzaje:

Polityka aktywna – to bieżące, doraźne dostosowywanie decyzji państwa do zmiany warunków w gospodarce. Może ją wprowadzić rząd w obszarze wydatków elastycznych lub państwo poprzez zmiany w ustawie budżetowej. Polityka ta jest bardzo silnie krytykowana, przede wszystkim z powodu odstępów czasowych pomiędzy zaistniałym nowym stanem w gospodarce a rzeczywistą zmianą w ustawie i jej wykonywaniu.

Polityka pasywna – polega ona na ustaleniu takich regulacji prawnych stałych, które będą dostosowywały narzędzia polityki fiskalnej automatycznie do zmian warunków w gospodarce. Należą do nich autonomiczne stabilizatory. Powodują one tendencję do powstawania nadwyżki budżetowej w okresach ożywienia gospodarczego i w okresie recesji nie są jednak w stanie oddziaływać na strukturę gospodarki i dostarczać bodźców do zmiany sytuacji gospodarczej.

Polityka ekspansywna – zwiększenie podaży pieniądza (obniżenie stopy dyskontowej, zakupy na otwartym rynku, obniżanie poziomu rezerw obowiązkowych). Występuje gdy rząd przez swe działanie chce pobudzić gospodarkę, przyśpieszyć wzrost PKB. Stosuje ją w fazie załamania gospodarczego i dna cyklu koniunkturalnego.

Polityka restrykcyjna – zmniejszenie podaży pieniądza. Rząd prowadzi ją w fazie ożywienia i szczytu cyklu koniunkturalnego, hamuje wzrostową tendencję wywołaną przez mechanizm rynkowy. Skutki tej polityki zależą od wysokości wszystkich dochodów w gospodarce.

12.Budzet tradycyjny a zadaniowy.

Budżet klasyczny:

• utrudnione powiaązanie z celami rzaądu i kontrolaą skutecznosśći realizacji zadań

• statyczne ujęcie - rok budżetowy

• klasyfikacja budzżetowa wymaga specjalistycznej wiedzy

• resortowe podejście

• ukierunkowanie dyskusji w sejmie na pojedyńcze pozycje wydatkowe

• wydatki budzżetu niezintegrowane z pozostałymi wydatkami sektora publicznego

• utrudniona hierarhizacja wydatków

• brak wiedzy o skuteczności i efektywnosści poniesionych wydatków - istotne jest tylko czy środki zostały wydane

• dysponent administruje środkami

Budżet zadaniowy:

• sprzyja sprecyzowaniu celów działania rządu i monitorowania skutecznosści ich realizacji

• długofalowe podejsście - roczny budzżet wynikajaący z wieloletniego planowania budżetowego

• czytelna informacja o wydatkach budzżetowych

• sprzyja współpracy w rzaądzie i pozostałych instytucjach sektora publicznego

• umozżliwia merytorycznaą dyskusję w sejmie o priorytetowych zadaniach rzaądu

• globalne podejsście do wydatków sektora publicznego

• hierarchia wydatków i instrómentów wg istotnosści dla rozwoju społeczno-gospodarczego

• ocena skóteczności finansowych działań oraz efektywnosści w ramach systemu ewaluacji

• dysponent zarządza sśrodkami - jest odpowiedzialny za realizacje zadania

13. Zasady podatkowe Smitha.

Równość opodatkowania - zasada ta może być rozpatrywana na dwa podstawowe sposoby. Część ludzi postrzega równość opodatkowania jako pobranie od każdego podatnika takiego samego odsetka osiąganych przez niego dochodów (podatek liniowy), natomiast część ludzi, kierując się teorią użyteczności krańcowej kolejnych jednostek dochodu, twierdzi, iż sprawiedliwe opodatkowania to opodatkowanie progresywne. Adam Smith podczas opisu tej zasady opowiadał się za podatkiem liniowym.

Pewność opodatkowania - ta zasada jest zasadą, której Adam Smith przypisał szczególną wagę. To, czy jednostka jest pewna tego ile podatku będzie musiała zapłacić często przesądza o przejrzystości i pewności systemu podatkowego, a więc i o postrzeganiu pod niektórymi względami konkretnego kraju.

Dogodność opodatkowania - opisując tą zasadę Adam Smith podkreślił, że jest ona istotna zarówno z punktu widzenia podatnika jak i poborcy podatkowego. W przypadku, gdy sposób pobierania podatków zostanie ustalony w sposób dla podatnika dogodny, podatnik będzie miał większą łatwość w płaceniu podatków w pełnej kwocie na czas. Z drugiej strony poborcy podatkowemu zależy na tym aby na czas otrzymać wpływy podatkowe, a temu przecież sprzyjają dogodne warunki płatności.

Taniość opodatkowania - zasada ta mówi o stosunku kwoty jaką społeczeństwo wpłaca do budżetu jako podatki do kwoty jaką otrzymuje z powrotem w postaci wydatków publicznych. Im te dwie kwoty są bliższe siebie, tym system podatkowy jest bardziej efektywny. Jeśli kwoty te znacząco się od siebie różnią, mamy do czynienia z wysokimi kosztami administracyjnymi, które nie służą dobrze systemowi podatkowemu.

14. Przychody a dochody budżetowe.

Dochody budżetowe - środki pieniężne pobierane od podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych przez państwo lub przez odrębny organ samorządu terytorialnego w celu realizacji wydatków zapewniających wypełnienie zadań państwowych:

• Podatki i opłaty, które na mocy odrębnych ustaw nie stanowią dochodów jednostek samorządu terytorialnego, funduszów celowych oraz innych podmiotów sektora finansów publicznych;

• cła;

• wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa;

• dywidendy;

• wpłaty z zysku Narodowego Banku Centralnego;

• wpłaty z nadwyżek dochodów własnych państwowych jednostek budżetowych, nadwyżek środków obrotowych państwowych zakładów budżetowych oraz części zysku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych;

• dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;

• dochody z najmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnych charakterze składników majątkowych Skarbu Państwa, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;

• odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżetowych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej;

• odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa;

• odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i zagranicznych;

• grzywny, mandaty i inne kary pieniężne, o ile na mocy odrębnych przepisów nie stanowią dochodów innych jednostek sektora finansów publicznych;

• spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa;

Przychody mają charakter zwrotny. Są to

• przychody jednostek organizacyjnych (np. zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych, funduszy celowych) i osób prawnych (np. szkół wyższych, instytucji kulturalnych), zaliczanych do sektora finansów publicznych, pochodzące z prowadzonej przez nie odpłatnej działalności.

• wpływy z prywatyzacji majątku skarbu państwa

• przychody z emisji obligacji, bonów skarbowych, zaciągniętych pożyczek ect.