Wzory kwasów i ich moc
Nazwa kwasu | Wzór sumaryczny | Wzór strukturalny | Moc kwasu |
---|---|---|---|
Kwasy beztlenowe | |||
kwas siarkowodorowy | H2S | Słaby | |
kwas selenowodorowy | H2Se | Słaby | |
kwas fluorowodorowy | HF | Słaby | |
kwas solny, kwas chlorowodorowy | HCl | Mocny | |
kwas bromowodorowy | HBr | Mocny | |
kwas jodowodorowy | HI | Bardzo mocny | |
Kwasy tlenowe | |||
kwas borowy | H3BO3 | Bardzo słaby | |
kwas węglowy | H2CO3 | Slaby, nietrwały | |
kwas krzemowy | H2SiO3 | Bardzo słaby | |
kwas azotowy (III) | HNO2 | Slaby, nietrwały | |
kwas azotowy (V) | HNO3 | Mocny | |
kwas fosforowy (III) | H3PO3 | Słaby, dwuzasadowy | |
kwas ortofosforowy (V) | H3PO4 | Średniej mocy | |
kwas meta fosforowy (V) | HPO3 | Mocny | |
kwas pirofosforowy (V) | H4P2O7 | Słaby | |
kwas arsenowy (III) | H3AsO3 | Słaby | |
kwas arsenowy (V) | H3AsO4 | Słaby | |
kwas siarkowy (IV) | H2SO3 | Słaby, nietrwały | |
kwas siarkowy (VI) | H2SO4 | Mocny | |
kwas chlorowy (I) | HClO | Bardzo słaby | |
kwas chlorowy (III) | HClO2 | Słaby | |
kwas chlorowy (V) | HClO3 | Mocny | |
kwas chlorowy (VII) | HClO4 | Bardzo mocny | |
kwas bromowy (I) | HBrO | Słaby | |
kwas bromowy (III) | HBrO3 | Umiarkowanie mocny | |
kwas jodowy (I) | HIO | Słaby | |
kwas jodowy (III) | HIO3 | Umiarkowanie mocny | |
kwas jodowy (V) | H5IO6 | Słaby | |
Kwasy organiczne | |||
kwas mrówkowy | HCOOH | Słaby | |
kwas octowy | CH3COOH | Słaby | |
fenol | C6H5OH | Bardzo słaby |
Reguły dotyczące mocy kwasu:
a) kwasy beztlenowe
Moc kwasów beztlenowych w okresie H-X wzrasta wraz ze wzrostem elektroujemności pierwiastka X. Dlatego HCl jest mocniejszy od H2S. Elektroujemność pierwiastka wzrasta ze wzrostem nr grupy.
W grupie moc kwasów beztlenowych wzrasta ze wzrostem nr okresu. Dlatego HI jest mocniejszym kwasem od HBr, ten zaś od HCl.
b) Kwasy tlenowe
Moc kwasów tlenowych typu HmEOn zależy od różnicy n-m:
n-m | moc kwasu | przykłady |
---|---|---|
0 | Bardzo słaby | H3BO3, H3AsO3 |
1 | Słaby | HNO2, H2SO3, H2CO3, H5IO6 |
2 | Mocny | HNO3, HClO3, H2SO4 |
3 | Bardzo mocny | HClO4, HMnO4, |
Moc kwasów tlenowych zależy od elektroujemności atomu E. Im większa elektroujemność tym kwas jest mocniejszy. Dlatego kwas azotowy(V) HNO3 m-n=2 jest mocniejszy od kwasu ortofosforowego(V) HPO3 (m-n=2)
Uwaga:
We wzorze strukturalnym kwasu azotowego(V) atom azotu nie może być pięciowiązalny (nie może posiadać dwóch wiązań podwójnych N=O). Atom azotu leży w 2 okresie, dysponuje jedynie dwiema niskoenergetycznymi powłokami, a na ostatniej (K) może pomieścić maksymalnie 8 elektronów. Atom azotu jest jednak V-wartościowy, ponieważ każde wiązanie dodaje 1 do wartościowości, wiązanie koordynacyjne dodaje 2 do wartościowości (lub każdy ładunek dodaje 1 do wartościowości). Zaleca się unikania rysowania wiązań koordynacyjnych za pomocą strzałek. Wiązanie koordynacyjne jest wiązaniem kowalencyjnym, tylko powstaje w inny sposób!
We wzorach pozostałych kwasów tlenowych możemy rysować wiązania podwójne, ponieważ te pierwiastki (S, P, Cl) dysponują niskoenergetycznymi orbitalami d, na których mogą umieszczać dodatkowe (powyżej 8) elektrony