1.Podaj definicję socjologii, określ zakres jej badań.
Socjologia – nauka o zbiorowościach ludzkich, której przedmiotem badania są:
a) zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi
b) struktury tych zbiorowości
c) zjawiska i procesy, zachodzące w tych zbiorowościach wynikające ze wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie
d) siły skupiające i siły rozbijające te zbiorowości
e) zmiany i przekształcenia zachodzące w tych zbiorowościach.
2. Koncepcja socjologii praktycznej wg Tomasza Zanieckiego ( błędy i założenia)
-znam rzeczywistość społeczną ponieważ w niej żyjemy
-stosujemy niewłaściwą metodę
-rozpoznawanie faktów izolacji od szerszej całości społecznej
-ludzie reagują w ten sam sposób na te same wpływy jeśli tak to możliwe jest wywołanie identycznych zachowań u różnych osobników przy pomocy tych samych środków
-ludzie rozwijają spontanicznie bez wpływu zewnątrz pewne tendencje które powodują że korzystają oni z pełni i jednolity sposób z określonych warunków wystarczy zatem stworzyć bądź usunąć aby spowodować wywołanie ,usunięcie tych tendencji
3. dylematy socjologii charakterystyka
-w socjologii nie ma takiej teorii którą by akceptowali wszyscy socjologowie nawet w sprawie podstawowej co i jak trzeba badać
-nie ma zgody co do tego czym jest zbiorowość
-dwie orientacje teoretyczne:
a)indywidualizm teorie indywidualne zakładają ,że każda całość społeczna daje się sprawdzić bez reszty do sumy jednostek
b)holizm twierdzą ,że jednostki nie istnieją
-nie ma zgody czym jest społeczność, czy jest pewną całością złożoną z wielu różniących się funkcjami organów
-czym jest teoria konfliktów
-nie ma zgody czy socjologia ma formułować prawa tzw. Uniwersalne
4. definicja społeczeństwa, klasyfikacja
Społeczeństwo to zbiorowość, w której więzi i stosunki społeczne, tworzą w miarę uporządkowany i kompletny układ. Możemy mówić o kilku rodzajach społeczności:
*Lokalnej (obejmującej wszystkich, którzy mieszkają na określonym terenie (np. w mieście, na wsi, dzielnicy)
*Regionalnej (obejmującej ludzi mieszkających w pewnym rejonie administracyjnym 9np. gminie, województwie, powiecie)
*Państwowej (obejmującej wszystkich ludzi, którzy mieszkają na terytorium i w granicach jednego państwa)
*Światowej ( obejmującej ludzi z różnych rejonów świata, którzy jednak posiadają wspólne interesy np. z dziedziny ekonomii, czy gospodarki.
5. test socjometryczny dane o grupie
1.Pozycja osoby ze wzg. na liczbę wyborów
Pwi= liczba osób wybieranych/ N-1
N-liczba osób w populacji badawczej
2.Ze wzg. na liczbę odrzuceń
Poi=liczba osób odrzucających/N-1
3.Pozycja osoby w grupie
Pt=Pwi – Poi
4.Pozytywna ekspansywność
Pei=liczba wyborów dokonywanych przez x / N-1
5.Eksmansywność
E=ogólna l.wyborów dokonywanych przez grupę/ N
6.Spójność grupy S
S= l.par o odwzajemnionym wyborze/ C2
C2= oznacza ogólną l.par
C2= N(N-1)/2
6. charakterystyka wybranych podstaw życia społecznego, 4 mechanizmy kultury na Zycie społeczne, socjalizacja wychowanie wartości i wzory zachowań ideały, osobowość społeczna i jej elementy składowe
4 mechanizmy kultury na Zycie społeczne:
1.tworzenie systemów wartości: wartość to dowolny przedmiot materialny lub idea, instytucja w stosunku do którego jednostka lub zbiorowość przyjmuje postawę szacunku i dąży do jego posiadania. Za wartości kulturowe uznawane są wartości dominujące w danym społeczeństwie, a zatem te które wpływają na większość jego członków. SA to powszechnie pożądane dobra lub uznane przekonania
2. Utrwalenie wzorów zachowań: określa jak jednostka powinna się reagować na sytuacje ważne i doniosłe dla niej samej i dla grupy aby sprostać oczekiwaniom i nie popaść w konflikt z innymi. Wzory są czynnikiem ujednolicającym postępowanie ludzi są ustalonymi schematami które pozwalają odczytać cudze zachowanie
3. Tworzenie modeli kulturowych czyli ideałów: kulturowy ideał to postulowany zespół cech którymi powinien się charakteryzować doskonały człowiek. Jest teoretycznym modelem wychowawczym i odbiciem preferowanego systemu wartości. Jest on historycznie zmienny i zależy od etapu rozwoju danego społeczeństwa
4. socjalizacja: to przygotowanie jednostki do przetrwania rozwoju współżycia oraz współdziałania z innymi ludźmi Procesy socjalizacji zachodzą w drodze : spontanicznego naśladowania, identyfikacji, wychowania, świadomych osobistych decyzji samowychowawczych. Jednostka rodząc się jest aktualna nie jest wyposażona przez naturę model społecznego życia. Przez procesy socjalizacji jednostka uczy się języka, zwyczajów i obyczajów, ról rodzinnych zawodowych koleżeńskich, Sposób robienia rzeczy, systemu norm i wartości
Osobowość społeczna i jej elementy składowe:
*Cechy biogenne wywodzą się z właściwości anatomicznych organizmu i są określone jako odruchy , poglądy , właściwości fizyczne , budowa ciała ,potrzeby biologenne przekazywane w drodze dziedziczenia .
*Cechy psychogenne wywodzą się z właściwości psychicznych jednostki i obejmują
temperament , pamięć , wolę , wyobraźnię, uczucia, inteligencję itp.
*Cechy socjogenne kształtują się pod wpływem życia jednostki w różnych grupach społecznych . Cechy te są zaliczane do wpływów społecznych i kultury
- kulturowy ideał osobowości – jest to zespół cech ,którymi ma się charakteryzować doskonały człowiek,
- role społeczne – społecznie określone oczekiwania ,które ma do spełnienia osoba zajmująca daną pozycję społeczną,
- jaźń subiektywna – zespół subiektywnych wyobrażeń o własnej osobie (własny autoportret)
- jaźń odzwierciedlana – zespół wyobrażeń o sobie odczytywanych z wyobrażeń innych ludzi o nas samych. Obraz naszej osoby jaki postrzegamy z zachowań innych ludzi wobec nas i wniosków o tym , jak oni nas oceniają.
7.typologia osobowości wymień i scharakteryzuj.
Sangwinik: pogodny, towarzyski, lubiący ludzi. Przy pierwszych trudnościach odstępuje od zamierzonego zadania
Choleryk: wybuchowy, stale niezadowolony, nie unika trudności,
Flegmatyk: zadowolony z siebie nie jest konfliktowy, cierpliwy. Ma wybrane osoby które lubi, nie jest otwarty na ludzi, systematyczny i uporządkowany
Melancholik: pesymista, żyje przeszłością i wspomnieniami. Niepowodzenie traktuje jako własna ułomność
8. Typy przystosowań wg Roberta Mertona
9. Syndrom osobowości społecznej
10. Co to jest więź społeczna, kontrola społeczna, instytucje społeczne, wieź i jej konsekwencje.
Wieź społeczna- jest to ogół stosunków społecznych połączeń i zależności łączących ludzi w trwałe zbiorowości.
Kontrola społeczna – system nakazów, zakazów i sankcji, które służą grupie lub społeczności do utrzymania konformizmu ich członków wobec przyjętych norm i wartości.
Instytucja społeczna- jest zorganizowanym zespołem ludzi, który funkcjonuje w celu realizacji zamierzonych celów (zaspokojenia potrzeb członków) i posiada do tego środki materialne, sformalizowane przywództwo i rzeczywiste możliwości działania