Cechy prawidłowej struktury:

- odpowiednie relacje pomiędzy przygotowaniem fizycznym , psychicznym itd.

- prawidłowe relacje pomiędzy pracą a odpoczynkiem

- obciążenie wewnętrzne będzie wpływać na obciążenie zewnętrzne

- odpowiednie relacje pomiędzy odcinkami czasowymi

Obciążenie treningowe zewnętrzne to - objętość i intensywność pracy(mamy na to wpływ)

Objętość to – liczba treningów, czas trwania pracy(nie licząc przerw), liczba powtórzeń pojedynczego ćwiczenia, suma podniesionych kilogramów, suma wszystkich przebiegniętych km

Intensywność to – tempo wykonywania ćwiczeń

Jeżeli objętość jest większa to intensywność jest zmniejszana.

Obciążenie wewnętrzne to – reakcje organizmu na wysiłek fizyczny. Nie mamy na to wpływu.

Obciążenie treningowe powinno mieć odpowiednie proporcje obciążenia zewnętrznego i wewnętrznego.

Struktura treningu składa się ze struktury:

- rzeczowej, czyli różnych aspektów przygotowania zawodnika ( siła, szybkość, technika, taktyka, koordynacja ruchowa, wytrzymałość, psychika )

- czasowa, czyli rozmieszczenie wszystkich prac w odpowiednim czasie

Odcinki czasowe:

- makrocykl ( długie )

- mezocykl ( średnie )

- mikrocykl ( krótkie, 3-4 dni do 2-óch tygodni )

- jednostka treningowa

Elementy wpływające na prawidłową budowę procesu treningowego:

- to jaką dyscyplinę uprawiamy

- od indywidualnych możliwości zawodnika

- od kalendarza imprez

- od wykształcenia trenera, stażu pracy, doświadczenia

Świadome kierowanie treningiem przez trenera polega na dostosowaniu treningu do możliwości zawodnika. Składają się na to działania takie jak :

- ustalenie indywidualnych możliwości zawodnika ( np. poprzez testy, zawody )

- określenie celu treningu ( czyli do jakich zawodów się przygotować )

- określenie zadania nauczania ( np. poprawić lub doskonalić elementy techniczne )

- wybranie metod, form, środków

- wykonanie planu treningu

- realizacja planu

Zawodnik musi być zdolny do startu, musi być dobrze przygotowany. Składa się na to zdolność:

- energia ( superkompensacja –odbudowa związków energetycznych z nadwyżką . Ta faza powstaje po treningu.Musi wystąpić praca, zmęczenie, odpoczynek.Im większa praca tym większe zmęczenie, wówczas superkompensacja będzie na wyższym poziomie. Gdy praca jest zbyt duża to superkompensacji nie będzie. Występuje zawsze od 24h do 48h po ostatnim treningu. Utrzymuje się od 7-8 do 10-14 dni a po tym czasie powraca do stanu wyjściowego.

- cykliczność szkolenia(powtarzalność) ( umożliwia osiągnięcie wysokiej formy. Mamy Tudo czynienia z przygotowaniem ogólnym i specjalnym, między którymi występuję pewien nierozrywany związek. Będą się zmieniać tylko proporcje.

- złożoność techniki

- rodzaje dyscypliny

- zaplecze materialna, odnowa biologiczna

Podział dyscyplin wg. najwyższej sprawności:

- sporty wczesnej specjalizacji ( nabór w okresie II apogeum motoryczności 8-9 lat, szkolenie wszechstronne trwa do 11-12 roku życia, np. pływanie, jazda figurowa na lodzie, skoki do wody, akrobatyka )

- szybkościowe, szybkościowo – siłowe ( szkolenie wszechstronne trwa do 14-15 roku życia, np. narciarstwo zjazdowe, skoki narciarskie, hokej na lodzie, piłka nożna, wioślarstwo, boks, lekkoatletyka, konkurencje sprinterskie, skoki w dal i wzwyż )

- wytrzymałościowe, wytrzymałościowo – siłowe ( szkolenie wszechstronne kończy się ok. 16-17 roku życia, np. kombinacja norweska, szermierka, zapasy, podnoszenie ciężarów, żeglarstwo, trójskok, skok o tyczce, biegi średnie i długodystansowe )

Makrocykl – długi cykl treningowy, zazwyczaj trwa około 1 roku, składa się z

- okresu przygotowawczego

- okresu startowego

- okresu przejściowego

Celem jest widoczna poprawa formy. Budowa makrocyklu jest różna, zależy od kalendarza imprez, dyscypliny i samego zawodnika.

W ciągu 1 roku szkoleniowego może wystąpić różna liczba makrocykli.

Jeśli wystąpi 1 to jest to struktura jednocyklowa, np. biegi narciarskie, rzut dyskiem/oszczepem

Jeśli wystąpią 2 to jest to struktura dwucyklowa, czyli okres przygotowawczy/startowy/przejściowy i okres przygotowawczy/startowy/przejściowy np. zespołowe gry sportowe. W tym przypadku często jest tak, że nie ma czasu na przeprowadzenie pełnych dwóch cykli, rezygnuje się wtedy z okresu przejściowego między cyklem 1 a 2

Jeśli wystąpią 3 to struktura trzycyklowa i tutaj podobna sytuacja jak w dwucyklowym

Cykl olimpijski – trwa 4 lata, ważne jest aby, każdy cykl rozpoczynany był z wyższego pułapu niż poprzedni. Składa się z czterech jednorocznych cykli, w każdym roku obieramy sobie jakiś cel, w każdym roku mamy poprawę formy, stabilizację i obniżenie

Okres przygotowawczy w makrocyklu – praca powinna mieć charakter wszechstronny, czyli doskonalimy wszystkie sprawności(koordynacja, technika, taktyka itd.) Musimy także kontrolować formę. Należy kontrolować formę zawodnika.

Długość okresu zależy od specyfiki dyscypliny, w szybkościowych i szybkościowo-siłowych – krótszy okres przygotowawczy, w wytrzymałościowych dłuższy

Po treningu szybkościowym – odnowa biologiczna trwa 24h

Po siłowym – do 48h

Po wytrzymałościowym – do 72h

W cyklach rocznych okres przygotowawczy trwa od 5-7 miesięcy

W cyklach półrocznych – około 3 miesięcy

W okresie przygotowawczym mamy:

- podokres przygotowania wszechstronnego

- podokres przygotowania ukierunkowanego

- podokres przygotowania specjalnego

Podokres przygotowania wszechstronnego – objętość pracy jest wysoka(np. dużo km do przebiegnięcia) Kształtujemy tutaj wszystkie zdolności

W podokresie przygotowania ukierunkowanego – 30% ćwiczenia wszechstronne, 30 % ćwiczenia specjalne i 40% ćwiczeń ukierunkowanych

W podokresie przygotowania specjalnego – praca o charakterze specjalnym, około 60-70% całkowitej objętości?

W okresie przygotowawczym występują 4 mezocykle po 3-4 tyg, różnią się wysiłkiem

Mezocykl wprowadzający – praca o charakterze wszechstronnym oraz ćwiczenia techniczne, objętość pracy między 70-90% objętości maksymalnej, intensywność niska

Mezocykl zasadniczy – praca o charakterze specjalistycznym oraz ćwiczenia techniczne i specjalistyczne ćwiczenia sprawnościowe, objętość pracy wzrasta do 100% maksymalnej objętość, intensywność niska

Mezocykl kontrolno-przygotowawczy(specjalistyczny) Tutaj większość ćwiczeń specjalistycznych, mniej wszechstronnych, ćwiczenia taktyczne, objętość zmniejsza się do 80-90% maksymalnej objętości a intensywność będzie wzrasta stopniowo, ale w szybkim tempie

Mezocykl szlifujący(przedstartowy) – ostatni moment, ćwiczenia techniczne, taktyczne, objętość pracy spada do 70-80 % objętości maksymalnej, intensywność w dalszym ciągu wzrasta

W okresie startowym – musi być utrzymanie formy, praca w okresie startowym ma charakter specjalistyczny, praca ta musi uwzględnić przygotowanie zawodnika do kolejnych startów, mamy tu doczynienia z startami zasadniczymi i kontrolnymi. Przerwy między startami zasadniczymi dłuższe bo są bardziej męczące(duże obciążenie psychiczne) Starty raz na 7-10 dni, w przypadku wytrzymałościowych startów przerwy muszą być dłuższe

Dwa podokresy startowe

- stabilizacji formy/utrzymania wysokiej formy

- okres startów

Okres startowy w cyklach rocznych trwa od 4-7 miesięcy, w cyklach półrocznych od 2-4 miesięcy

W okresie startowym mamy 2 mezocykle

Mezocykl startowy – trwa od 2-6 tygodni, zwracamy uwagę aby zajęcia? I praca? Tworzyły całość, czyli start – trening – odpoczynek. W mezocyklu startowym mamy 2 starty zasadnicze, pozostałe to kontrolne i przygotowawcze. Intensywność jest wysoka, natomiast objętość będzie się wahać w zależności od ilości startów. Przerwy między startami kontrolno-przygotowawczymi krótsze, między zasadniczymi dłuższe

Mezocykl pośredni – wprowadza możliwość zwiększenia obciążenia treningowego

- mezocykl regenerująco-przygotowawczy – taki sam jak mezocykl cyklu przygotowawczego?

- mezocykl regenerująco-podtrzymujący – ma za zadanie podtrzymanie formy i regeneracje sił/organizmu. Obciążenie treningowego ? intensywność niższa

Okres przejściowy – celem jest całkowita regeneracja, występuje w dwóch formach

- wypoczynek czynny – od 4-8 tyg – stosujemy tutaj np. sporty zastępcze

- wypoczynek bierny trwa od 4-6 tyg

- praca charakterystyczna dla I części okresu przygotowawczego ( w praktyczne oznacza to rezygnacje z okresu przejściowego)

Mikrocykle – trwa od 3-4 dni do 2 tygodni.

Mikrocykl zabezpiecza współdziałanie sąsiadujących ze sobą jednostek treningowych! Każdy mikrocykl musi zabezpieczyć/uwzględnić proces odnowy. W mikrocyklu występują jednostki treningowe o charakterze:

- przygotowująca

- główna

- regenerująca

- teoretyczna

Za pomocą mikrocyklu kształcimy technikę, taktykę itd. Za pomocą mikrocyklu możemy dostosować obciążenie treningowe do indywidualnych możliwości każdego zawodnika.

Najważniejszy punkt każdego mikrocyklu to prawidłowy związek między pracą a odpoczynkiem. Możemy to regulować przez obciążenie treningowe.

Zasada budowy mikrocyklu – kolejność zajęć jest bardzo ważna, ma istotny wpływ na przebieg odnowy biologicznej :

- jednostki treningowe szybkościowe i szybkościowo-siłowe stosujemy wtedy gdy mamy optymalny poziom wydolności zawodnikaWydolność to wykonywanie pracy bez większych zaburzeń.

Siła i szybkość przed treningiem o charakterze wytrzymałościowym

- optymalne obciążenie treningu stosujemy gdy występuje faza superkompensacji

W mikrocyklach krótkich 3-4 dni zawsze mamy 1 trening z max obciążeniem

W dłuższych 10 dniowych mamy 2-3 treningi z max obciążeniem

Między treningami z max obciążeniem powinny wystąpić różne jednostki treningowe, gdzie każda praca jest poświęcona innemu zadaniu czyli główna, przygotowawcza, teoretyczna, regenerująca.

Do cyklu wliczany jest też odpoczynek, czyli sporty zastępcze, bierny wypoczynek oraz zmniejszenie obciążenia treningowego z max do min

Jednostka treningowa – budowa taka sama jak lekcja wf czyli część wstępna, główna, końcowa. W części końcowej powinno wystąpić rozbieganie, rozpływanie, jazda na rowerku

PLANOWANIE PROCESU TRENINGOWEGO

Integracja wysiłków – więcej osób współpracuje na sukces jednej osoby lub drużyny.

Planowanie to obowiązek osób które pracują w sporcie

Plan powinien być prosty, przejrzysty, zrozumiały

Cechy planu

- celowość – cel powinien być taki, aby można było go zrealizować

- wykonalność – możliwość wykonania planu

- elastyczność – możliwość dokonywania różnorodnych zmian

- stopniowa dokładność – im plan dłuższy tym mniej szczegółowy i mniej dokładny i na odwrót

- ekonomiczność – osiągnięcie danego celu najmniejszym wysiłkiem

Co powinien wiedzieć trener

- możliwości zawodnika, baza materialna

- czy nastąpił rozwój dyscypliny, jakieś zmiany dotyczące zasad przebiegu konkurencji?

- informacje o przeciwnikach

- kalendarz imprez (powinien być tak ułożony aby zapewnić zawodnikowi rozwój sportowy

Szczeblowość szkolenia

1 stopień – lekcje wychowania fizycznego

2 stopień – SKS – raz w tygodniu, 2 razy w tygodniu, przygotowanie zawodnika do zawodów sportowych

3 stopień – sport w klubach sportowych

4 stopień – zawody krajowe

5 stopień – reprezentacja, zawody międzynarodowe

Rodzaje planów : długie, krótkie

Najdłuższy – perspektywiczny – obejmuje okres min 2 lat, max 8 lat. Musimy zapewnić ciągłość szkolenia sportowego ( wszechstronnego, ukierunkowanego, specjalistycznego, mistrzowskiego) Musimy wiedzieć w jakim wieku przejść do kolejnego etapu, w jakim wieku będą najlepsze wyniki, największy dynamiczny rozwój – 9-12 lat, najmniejsze tempo rozwoju na etapie szkolenia specjalistycznego

Plan perspektywiczny składa się z 5 części

- ocena aktualnego stanu (oceniamy tutaj kadrę, możliwości zawodnika, sprzęt itd. )

- organizacja szkolenia – np. sposób naboru do danej dyscypliny

- ogólne założenia szkolenia i kontrole – czyli jakie sprawdziany, jakie testy, jakie są stosowane metody szkolenia

- szkolenie trenerów i instruktorów – jaki jest stan kadry, czy są organizowane konferencje jeśli są, to kiedy, na jakie tematy, ocenić prace trenera, instruktora

- urządzenia, sprzęt sportowy i pomoce dydaktyczne – potrzeby w tym zakresie, co by się przydało

Plan roczny – rok szkoleniowy trwa 12 miesięcy z czego 11 miesięcy treningu, 1 odpoczynku

1 rodzaj – roczny plan organizacyjno-szkoleniowy – składa się z 2 części

- opisowej

- graficznej

Opisowa zbudowana jest tak jak plan perspektywiczny + część finansowa

Graficzna składa się z 52 rubryk, możemy w się rozpisać treningi, obciążenia treningowe.

2 rodzaj – roczny plan szkoleniowy, może zawierać cz. graficzną, ale nie musi, należy tu opisać mezocykle, mikrocykle, zawody, sprawdziany, obozy

Okresowy plan szkolenia obejmuje okres 1 miesiąca?

Tygodniowy plan szkolenia obejmuje okres 1 tygodnia, dane dotyczące objętości, intensywności, jakie stosujemy środki treningowe, jakie zadania techniczne, taktyczne mamy do zrealizowania?

Plan jednostki treningowej – jakie informacje powinny być zawarte, szczegółowy opis wszystkich ćwiczeń, obciążenia, liczba powtórzeń, serie, czas trwania, ile km do przebiegnięcia, intensywność pracy, tempo

Plan indywidualny szkolenia – realizowany w oparciu o znajomość jakiś braków, może być dla jakiegoś zawodnika lub dla danej grupy ( najlepsi lub słabi, np. doskonalenie jakiegoś elementu technicznego

Jeżeli zawodnik nie może zrealizować planu to ;p