INSTYTUT ELEKTROENERGETYKIzakład układów i sieci elektroenergetycznych |
|
---|---|
laboratorium urzarzeń elektrycznych |
|
|
Dr.inż R.Batura |
|
Pomiar impedancji pętli zwarcia |
|
|
|
|
|
E-2 |
|
|
|
Wstęp
Podczas laboratorium badaliśmy zabezpieczenia nad prądowe według normy
PN- 90/E-93002 wyłączników instalacyjnych. Wyłączniki te należą do samoczynnego wyłączania zasilania podczas awarii, przeciążenia, zwarcia
służą zapewnieniu bezpieczeństwa instalacji elektrycznej niskiego napięcia przed jej uszkodzeniem. Wyłączniki powinny być zdolne do przewodzenia i rozłacznia prądu w normalnym stanie pracy obwodu elektrycznego, jak również do załączenia, przewodzenia w określonym czasie i samoczynnego wyłączenia prądów w określonym nienormalnym stanie pracy obwodu
Występują trzy różne właściwości (charakterystyki) wyłączników, nad-prądowych które określają prace i skuteczność tych wyłączników:
Charakterystyka B jest to rodzaj wyłączników stosowanych instalacja niskiego napięcia do zabezpieczania przewodów inst. odbiorników, instalacji oświetlenia, gniazd wtyczkowych i sterowania,
Charakterystyka C jest to rodzaj wyłączników zabezpieczających urządzenia o dużym prądzie rozruchowym np. silniki transformatory oraz o dużym prądzie roboczym np. spawarki elektryczne
Charakterystyka D jest to rodzaj wyłączników służących do zabezpieczania obwodów z silnikami o dużych mocach (dużych prądach rozruchowych)
Granica zadziałania wyzwalaczy termobimetalowych zawiera się od 1,13 do 1,45 krotności prądu znamionowego wyłącznika (temperatura odniesienia 30°C),
Celem naszego ćwiczenia jest zmierzenie impedancji zwarcia trzema miernikami
- miernik MZW-5
- miernik MPZ-1
- miernik MZC-1 (elektroniczny miernik)
Zbadanie poszczególnych zabezpieczeń wykorzystanych w ćwiczeniu tzn. B16 , B10 ,C6.
Następnie określenie dokładności poszczególnych mierników, który wypadł w naszym badaniu najlepiej.
Dobranie alternatywnego zabezpieczenia do badanego silnika z badanych zabezpieczeń
Pomiar impedancji zwarcia miernikiem MZW-5
Miernik MZW-5 służy do pomiaru skuteczności ochrony przeciwporażeniowej w sieciach o napięciu 230/400V mający bezpośrednio uziemiony punkt neutralny.
Miernik ten pozwalana na pomiar:
Napięcia roboczego sieci względem ziemi
Sprawdzić ciągłość obwodu pętli zwarcia
Zmierzyć impedancje pętli zwarcia
Zmierzy rezystancje uziemienia (pomiary o charakterze orientacyjnym)
Impedancje pętli zwarcia wyznacza się na podstawie pomiaru napięcia U1 pomiędzy przewodem skrajnym a dostępną częścią przewodząca (bez sztucznego zwarcia) oraz napięcia U2 pomiędzy tymi punktami w czasie sztucznego zwarcia. Przepływ prądu jest wymuszany rezystorem w zależności od nastawy o wartości 2,29 lub 4,4Ω w czasie 40-60ms(dane zamieszczone z tyłu na obudowie miernika). Impedancję pętli zwarcia wymusza się ze wzoru:
dla nastawy 100 [A]
dla nastawy 50[A]
Schemat:
Pomiary:
U [V] | ΔU [V] | ZS [Ω] | δZS [%] | Zabezp. | Uwagi | |
---|---|---|---|---|---|---|
nastawa 50 [A] | ||||||
L1 | 235 | 45 | 1.04 | 13 | B16 | |
190 | ||||||
L2 | 235 | 46 | 0.98 | 13 | B10 | |
192 | ||||||
L3 | 235 | 47 | 1.01 | 13 | C6 | |
191 |
Nasze wyniki obarczone są dużym błędem ze względu na odczyt wartości ze skali miernika.
Uwagi . Podczas pomiarów U1 i U2 dla fazy L2 nastąpiło wyłaczenie wyłacznika B10 z czego wynika że miernik słabo radzi sobie z mniejszymi zabezpieczeniami
Pomiar impedancji pętli zwarcia miernikiem MPZ-1
Miernik MPZ-1 służy do pomiaru pętli zwarcia w sieciach niskiego napięcia jego
zakres pomiarowy napięcia wynosi od 0 - 500V
Pomiary dokonuje się poprzez włączanie i wyłącznie sztucznego prądu, który wywołuje go tyrystor gdzie bramka sterowana jest impulsem wyzwalającym o nazwie „pomiar” symbol „P”
klasa dokładności 5
zakresy pomiarowe impedancji pętli zawarcia. . 0... 1 om
0... 10 om 0... 100 om
uchyb pomiaru impedancji pętli zawarcia nie większy jak .
+-10'%1
dopuszczalny czas trwania jednego sztucznego zwarcia...do l0s
najmniejsze odstępy między kolejno powtarzanymi
3 razy pomiarami impedancji . . . . . . . . . 3s
prądy pomiarowe sztucznego zwarcia:
a) dla zakresu 0... 1 om . . . . . . .' . ok. 12A
b) dla zakresu 0... 10 om . / .. . . . . ok. 1,1A
c) dla zakresu 0... 100 om . . . . . . . ok. 1,1 i A
Schemat pomiarowy :
U [V] | ZS [Ω] | δZS [%] | zabezp | |
---|---|---|---|---|
L1 | 210 | 0,8 | 15 | B16 |
L2 | 210 | 0,77 | 15 | B10 |
L3 | 210 | 0,78 | 15 | C6 |
Nasze wyniki obarczone są dużym błędem ze względu na odczyt wartości ze skali miernika.
Pomiar impedancji pętli zwarcia miernikiem MZC-1
Miernik MZC-1 służy do badania kontrolnego ochrony przeciwporażeniowej w sieciach typu TN i TT jest miernikiem elektronicznym z wyświetlaczem ciekło krystalicznym umorzliwiający odczyt mierzonego napięcia oraz wartości impedancji pętli zwarcia.
Schemat połączeń :
U [V] | ZS [Ω] | zabezpieczenia | |
---|---|---|---|
L1 | 227 | 0,71 | B16 |
L2 | 228 | 0,68 | B10 |
L3 | 227 | 0,67 | C6 |
Uwagi . Według wykonanych pomiarów na badanych miernikach najlepszym miernikiem okazał się miernik MZC-1 dlatego że nie jest obarczony błędem wartość impedancji jest mniejsza niż na pozostałych przyrządach w przypadku miernika MZW-5 błędy pomiarów wynosi 13% a miernik MPZ-1 wynosi 10% są to bardzo duże błędy wynikające skali odczytu urządzeń. Kolejnym plusem przeważającym dla miernika MZC-1 jest prostota obsługi i ergonomia .
Dobór zabezpieczenia dla badanego silnika
Według pomiarów oraz charakterystyki zabezpieczeń najbardziej alternatywnym rozwiązaniem zabezpieczania badanego silnika jest zabezpieczanie B16, dlatego ze prąd Ia(prąd wyłączenia w odpowiednim bezpiecznym czasie) w przypadku zabezpieczania C8 jest taki sam, ale w przypadku charakterystyki C ten czas jest krótszy, dlatego gdy prąd rozruchowy dojdzie do wart Ia zostanie szybciej wyłączony niż w charakterystyce typu B
|
|
|
|
---|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wnioski :
Sprawdzenie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej przez samoczynne wyłączenie zasilania w układzie TN-C polega na sprawdzeniu czy spełniony jest warunek na tyle małej impedancji pętli zwarcia, aby w momencie zwarcia doziemnego popłynął prąd wystarczający do samoczynnego wyłączenia zasilania w przewidzianym przez normę czasie. Impedancja pętli zwarcia wynika z sumy rezystancji przewodów doprowadzających, impedancji uzwojeń transformatora, impedancji wszystkich urządzeń i przewodów znajdujących się w instalacji odbiorczej aż do punktu pomiaru.
Dla poprawnej oceny ochrony przeciwporażeniowej niezbędne jest wyznaczenie prądu Ia na podstawie charakterystyk czasowo-prądowych urządzenia zabezpieczającego. Prąd Ia dobraliśmy z charakterystyki zastosowanego urządzenia zabezpieczającego tak, aby wyłączenie następowało w wymaganym czasie 0,4 s zgodnie z wymaganiami p. 413.1.3. normy PN-IEC 60364-4-41.
Pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej przed
dotykiem pośrednim przez samoczynne wyłączenie zasilania
w UKŁADZIE SIECI TN-C Z URZĄDZENIEM NADPRĄDOWYM
Badany obiekt: Silnik elektryczny trójfazowy
Właściciel: Politechnika Poznańska
Wykonawca pomiarów: Jarosław Kubanek, Krzysztof Grabowski, Kaczmarek Łukasz, Wojciech Szymański , Roman Szewczyk, Dawid Budka, Marek Kośnic
Przyrządy użyte do badań (nazwa, typ, nr fabryczny): MIERNIK MZW-5
Lp. | Nazwa obwodu | In | Ia | U0 | Zs; Rs | σZs; Rs | I’’k1 | σI’’k1 | σI’’k1> Ia | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
A | A | V | Ω | Ω | A | A | Tak – nie | |||
Silnik elektryczny trójfazowy | ||||||||||
1. | Silnik elektryczny trójfazowy MIERNIK MZW-5 nast. 50A L1 |
16 | 80 | 235 | 1.04 | 1,17 | 226 | 255 | Tak | Brak |
2. | Silnik elektryczny trójfazowy MIERNIK MZW-5 nast. 50A L2 |
10 | 50 | 235 | --- | --- | --- | --- | --- | Wyłączono |
3. | Silnik elektryczny trójfazowy MIERNIK MZW-5 nast. 50A L3 |
8 | 80 | 235 | 1.01 | 1.14 | 206 | 232 | Tak | Brak |
Oznaczenia:
In – prąd znamionowy urządzenia nadprądowego (wkładki topikowej lub wyłącznika samoczynnego)
Ia – prąd zapewniający samoczynne wyłączenie
Uo – zmierzona wartość napięcia fazowego
Zs, (Rs) – zmierzona wartość impedancji (rezystancji) pętli zwarciowej
σZs, (Rs) – zmierzona wartość impedancji (rezystancji) pętli zwarciowej z uwzględnieniem błędu pomiaru
I’’k1 – prąd zwarcia jednofazowego ()
σI’’k1 – prąd zwarcia jednofazowego z uwzględnieniem błędu pomiaru
Wynik oględzin instalacji i urządzeń jest: negatywna
Zauważone usterki: Brak
Wyniki pomiarów skuteczności ochrony przeciwporażeniowej są: negatywne (na L2)
Stwierdzone nieprawidłowości: Złe zabezp.
Badana instalacja jest sprawna i nadaje się do eksploatacji: nie
Należy wykonać następujące prace naprawcze: brak
Uwagi dodatkowe: brak
Data wykonania badania: 11.12.2010r.
Termin następnego badania: ----------
Wykaz aktualnych przepisów:
Pomiary wykonano zgodnie z PN-IEC 60364-6-61, Przepisami Budowy Urządzeń Elektroenergetycznych, ustawą „Prawo budowlane” z dnia 07.07.1994r. (Dz.U. nr 89, poz. 414 z późn. zm.), Rozporządzeniem MGPiB z dnia 21.06.1994r. (Dz.U. nr 84, poz. 387 z późn. zm.), Rozporządzeniem MGPiB z dnia 14.12.1994r. (Dz.U. nr 10/95, poz. 46 z późn. zm.), ustawą „Prawo energetyczne” (Dz.U. nr 54/1997r., poz. 348 z późn. zm.) oraz pozostałymi obowiązującymi przepisami w dniu wykonywania pomiarów.
Przeprowadzający badania (Imię i nazwisko, uprawnienia, podpis):
Pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej przed
dotykiem pośrednim przez samoczynne wyłączenie zasilania
w UKŁADZIE SIECI TN-C Z URZĄDZENIEM NADPRĄDOWYM
Badany obiekt: Silnik elektryczny trójfazowy
Właściciel: Politechnika Poznańska
Wykonawca pomiarów: Jarosław Kubanek, Krzysztof Grabowski, Kaczmarek Łukasz, Wojciech Szymański , Roman Szewczyk, Dawid Budka, Marek Kośnic
Przyrządy użyte do badań (nazwa, typ, nr fabryczny): MIERNIK MPZ-1
Lp. | Nazwa obwodu | In | Ia | U0 | Zs; Rs | σZs; Rs | I’’k1 | σI’’k1 | σI’’k1> Ia | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
A | A | V | Ω | Ω | A | A | Tak – nie | |||
Silnik elektryczny trójfazowy | ||||||||||
1. | Silnik elektryczny trójfazowy MIERNIK MPZ- 1 L1 |
8 | 80 | 210 | 0,8 | 0,88 | 262,5 | 288,7 | Tak | Brak |
2. | Silnik elektryczny trójfazowy MIERNIK MPZ-1 L2 |
10 | 50 | 210 | 0,77 | 0,84 | 272,72 | 299,9 | Tak | Brak |
3. | Silnik elektryczny trójfazowy MIERNIK MPZ-1 L3 |
16 | 80 | 210 | 0,78 | 0,85 | 269,23 | 295,4 | Tak | Brak |
Oznaczenia:
In – prąd znamionowy urządzenia nadprądowego (wkładki topikowej lub wyłącznika samoczynnego)
Ia – prąd zapewniający samoczynne wyłączenie
Uo – zmierzona wartość napięcia fazowego
Zs, (Rs) – zmierzona wartość impedancji (rezystancji) pętli zwarciowej
σZs, (Rs) – zmierzona wartość impedancji (rezystancji) pętli zwarciowej z uwzględnieniem błędu pomiaru
I’’k1 – prąd zwarcia jednofazowego ()
σI’’k1 – prąd zwarcia jednofazowego z uwzględnieniem błędu pomiaru
Wynik oględzin instalacji i urządzeń jest: pozytywny
Zauważone usterki: brak
Wyniki pomiarów skuteczności ochrony przeciwporażeniowej są: pozytywne
Stwierdzone nieprawidłowości: brak
Badana instalacja jest sprawna i nadaje się do eksploatacji: tak
Należy wykonać następujące prace naprawcze: brak
Uwagi dodatkowe: brak
Data wykonania badania: 11.12.2010r.
Termin następnego badania: ----------
Wykaz aktualnych przepisów:
Pomiary wykonano zgodnie z PN-IEC 60364-6-61, Przepisami Budowy Urządzeń Elektroenergetycznych, ustawą „Prawo budowlane” z dnia 07.07.1994r. (Dz.U. nr 89, poz. 414 z późn. zm.), Rozporządzeniem MGPiB z dnia 21.06.1994r. (Dz.U. nr 84, poz. 387 z późn. zm.), Rozporządzeniem MGPiB z dnia 14.12.1994r. (Dz.U. nr 10/95, poz. 46 z późn. zm.), ustawą „Prawo energetyczne” (Dz.U. nr 54/1997r., poz. 348 z późn. zm.) oraz pozostałymi obowiązującymi przepisami w dniu wykonywania pomiarów.
Przeprowadzający badania (Imię i nazwisko, uprawnienia, podpis):
Pomiary skuteczności ochrony przeciwporażeniowej przed
dotykiem pośrednim przez samoczynne wyłączenie zasilania
w UKŁADZIE SIECI TN-C Z URZĄDZENIEM NADPRĄDOWYM
Badany obiekt: Silnik elektryczny trójfazowy
Właściciel: Politechnika Poznańska
Wykonawca pomiarów: Jarosław Kubanek, Krzysztof Grabowski, Kaczmarek Łukasz, Wojciech Szymański , Roman Szewczyk, Dawid Budka, Marek Kośnic
Przyrządy użyte do badań (nazwa, typ, nr fabryczny): MIERNIK MZC-1
Lp. | Nazwa obwodu | In | Ia | U0 | Zs; Rs | I’’k1 | σI’’k1> Ia | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
A | A | V | Ω | A | Tak – nie | |||
Silnik elektryczny trójfazowy | ||||||||
1. | Silnik elektryczny trójfazowy MIERNIK MZC- 1 L1 |
8 | 80 | 227 | 0,71 | 319,71 | Tak | Brak |
2. | Silnik elektryczny trójfazowy MIERNIK MZC-1 L2 |
10 | 50 | 228 | 0,68 | 335,29 | Tak | Brak |
3. | Silnik elektryczny trójfazowy MIERNIK MZC-1 L3 |
16 | 80 | 227 | 0,67 | 338,80 | Tak | Brak |
Oznaczenia:
In – prąd znamionowy urządzenia nadprądowego (wkładki topikowej lub wyłącznika samoczynnego)
Ia – prąd zapewniający samoczynne wyłączenie
Uo – zmierzona wartość napięcia fazowego
Zs, (Rs) – zmierzona wartość impedancji (rezystancji) pętli zwarciowej
I’’k1 – prąd zwarcia jednofazowego ()
Wynik oględzin instalacji i urządzeń jest: pozytywny
Zauważone usterki: brak
Wyniki pomiarów skuteczności ochrony przeciwporażeniowej są: pozytywne
Stwierdzone nieprawidłowości: brak
Badana instalacja jest sprawna i nadaje się do eksploatacji: tak
Należy wykonać następujące prace naprawcze: brak
Uwagi dodatkowe: brak
Data wykonania badania: 11.12.2010r.
Termin następnego badania: ----------
Wykaz aktualnych przepisów:
Pomiary wykonano zgodnie z PN-IEC 60364-6-61, Przepisami Budowy Urządzeń Elektroenergetycznych, ustawą „Prawo budowlane” z dnia 07.07.1994r. (Dz.U. nr 89, poz. 414 z późn. zm.), Rozporządzeniem MGPiB z dnia 21.06.1994r. (Dz.U. nr 84, poz. 387 z późn. zm.), Rozporządzeniem MGPiB z dnia 14.12.1994r. (Dz.U. nr 10/95, poz. 46 z późn. zm.), ustawą „Prawo energetyczne” (Dz.U. nr 54/1997r., poz. 348 z późn. zm.) oraz pozostałymi obowiązującymi przepisami w dniu wykonywania pomiarów.
Przeprowadzający badania (Imię i nazwisko, uprawnienia, podpis):