Słownictwo
Okresy życia
schwanger werden zajść w ciążę
Schwangerschaft die ciąża
Geburt die, -en narodziny
geboren werden urodzić się
ein Kind bekommen urodzić dziecko
Baby das, -s = Säugling der, -e niemowlę
Babyalter das wiek niemowlęcy
Kind das, -er dziecko
Einzelkind das, -er jedynak / jedynaczka
Zwilling der, -e bliźniak
zur Welt kommen przyjść na świat
ein Kind gebären / zur Welt bringen urodzić dziecko
Neugeborene das, -n noworodek
Zwillingsbruder der, Zwillingsbrüder brat bliźniak
Zwillingsschwester die, -n siostra bliźniaczka
Kindheit die dzieciństwo; in der Kindheit
w dzieciństwie
Jugend die młodość; młodzież; in der Jugendzeit
w młodości
Junge der, -n chłopak
Mädchen das, - dziewczyna
Jugendliche der/die, -n nastolatek / nastolatka
Mann der, Männer mężczyzna
Frau die, -en kobieta
Erwachsene der/die, -n dorosły / dorosła
erwachsen dorosły
Rentner der, - emeryt; rencista
in Frührente gehen przechodzić na rentę
in Rente / Pension gehen przechodzić na emeryturę
pensioniert sein być na emeryturze
tot martwy
Tod der śmierć
sterben umrzeć
Generation die, -en generacja, pokolenie die junge Generation młode pokolenie
Volljährige der/die, -n pełnoletni / pełnoletnia
Minderjährige der/die, -n małoletni / małoletnia volljährig pełnoletni minderjährig niepełnoletni
Teenager der, - nastolatek; nastolatka
Pubertät die okres dojrzewania
Erwachsenwerden das dorastanie
Lebenserwartung die, -en przeciętna długość życia
im Rentenalter sein być w wieku emerytalnym
Senior der, -en senior
Altersheim das, -e = Seniorenheim das, -e dom
spokojnej starości
auf einen Platz in einem Pflegeheim warten czekać na miejsce w domu opieki
Tote der/die, -n zmarły / zmarła
Begräbnis das, -se = Beerdigung die, -en pogrzeb beerdigen pochować
Członkowie rodziny
—* Dane osobowe, str. 36; Wygląd zewnętrzny, str. 36; Cechy charaktem, str. 37, Uczucia i emocje, str. 37
Familienangehörige der/die, -n = Familienmitglied der, -er członek rodziny Familie die, -n rodzina
eine kleine / große / kinderreiche Familie mała / duża / wielodzietna rodzina
zu einer Familie gehören należeć do rodziny
verwandt sein mit (Dat.) być spokrewnionym z Verwandte der/die, -n krewny / krewna die nächsten Verwandten najbliżsi krewni
Pflegefamilie, die -n rodzina zastępcza
Adoptivfamilie, die -n rodzina adopcyjna adoptieren adoptować
Verwandtschaft die, -en pokrewieństwo; krewni; eine nahe / entfernte Verwandtschaft bliskie / dalekie pokrewieństwo
Stammbaum der, Stammbäume drzewo genealogiczne
Vater der, Väter » Papa der, -s ojciec, tata
Mutter die, Mütter = Mama die, -s matka, mama
Eltern die (PI.) rodzice
Sohn der, Söhne syn
Tochter die, Töchter córka
Bruder der, Brüder brat
Schwester die, -n siostra
Geschwister die (PI.) rodzeństwo
Onkel der, - wujek
Tante die, -n ciotka, ciocia
Neffe der, -n bratanek; siostrzeniec
Nichte die, -n bratanica; siostrzenica
Cousin der, -s brat cioteczny / stryjeczny
Cousine die, -n siostra cioteczna / stryjeczna
Großeltern die (PI.) dziadkowie
Großvater der, Großväter « Opa der, -s dziadek
Großmutter die, Großmütter « Oma die, -s babcia
Enkel der, - wnuczek
Enkelin die, -nen wnuczka
Adoptiveltern die (PI.) rodzice adopcyjni
Adoptivkind das, -er adoptowane dziecko
Waisenkind das, -er sierota
Stiefvater der, Stiefväter ojczym
Stiefmutter die, Stiefmütter macocha
Stiefbruder der, Stiefbrüder •» Halbbruder der,
Halbbrüder przyrodni brat
Stiefschwester die, -n » Halbschwester die, -n
przyrodnia siostra
Schwiegereltern die (PI.) teściowie
Schwiegervater der, Schwiegerväter teść Schwiegermutter die, Schwiegermütter teściowa Schwiegersohn der, Schwiegersöhne zięć Schwiegertochter die, Schwiegertöchter synowa Schwager der, Schwäger szwagier Schwägerin die, -nen szwagierka; bratowa Urgroßeltern die (PI.) pradziadkowie Urgroßvater der, Urgroßväter pradziadek Urgroßmutter die, Urgroßmütter prababcia Urenkel die (PI.) prawnuki Urenkel der, - prawnuk Urenkelin die, -nen prawnuczka Patenkind das, -er chrześniak Pate der, -n = Patenonkel der, - ojciec chrzestny Patin die, -nen = Patentante die, -n matka chrzestna Lebensgefährte der, -n towarzysz życia, konkubent Lebensgefährtin die, -nen towarzyszka życia, konkubina Lebenspartner der, - partner życiowy Lebenspartnerin die, -nen partnerka życiowa
Życie towarzyskie
Bekannte der/die, -n znajomy / znajoma
Freund der, -e kolega, przyjaciel, chłopak
Freundin die, -nen koleżanka, przyjaciółka, dziewczyna
eine feste Freundin haben mieć stałą sympatię /
dziewczynę
sich befreunden mit (Dat.) zaprzyjaźniać się z neue Freundschaften schließen mit (Dat.) zawierać nowe przyjaźnie z
viele / wenige / keine Freunde haben mieć wielu /
mało / nie mieć żadnych przyjaciół
sich mit Freunden treffen spotykać się z przyjaciółmi
neue Bekanntschaften machen zawierać nowe
znajomości
Życie rodzinne
sich verlieben in (Akk.) zakochać się w
verliebt in (Akk.) zakochany w
verlobt mit (Dat.) zaręczony z
sich verloben mit (Dat.) zaręczać się z
Verlobte der/die, -n narzeczony / narzeczona
jmdn. heiraten żenić się z / wychodzić za mąż za
Ehepaar das, -e para małżeńska, małżeństwo
Ehe die, -n małżeństwo
die Ehe schließen zawierać związek małżeński
eine Familie gründen założyć rodzinę
Mann der, Männer = Ehemann der, Ehemänner mąż
Frau die, -en « Ehefrau die, -en żona
Heirat die, -en ślub, zawarcie małżeństwa
Hochzeit die, -en wesele
Hochzeitsreise die, -n podróż poślubna
Brautpaar das, -e młoda para, państwo młodzi
Bräutigam der, -e pan młody; narzeczony
Braut die, Bräute panna młoda; narzeczona
sich trennen rozstawać się
sich scheiden lassen von (Dat.) rozwodzić się z
allein sam, samotny
alleinstehend samotny
eine alleinerziehende Mutter samotna matka
ein alleinerziehender Vater samotny ojciec
ledig stanu wolnego; niezamężna; nieżonaty
verheiratet zamężna; żonaty
geschieden rozwiedziony
Verlobung die, -en zaręczyny
Verlobungsring der, -e pierścionek zaręczynowy
Gatte der, -n małżonek
Gattin die, -nen małżonka
Trauung die, -en ślub; eine standesamtliche/
kirchliche Trauung ślub cywilny / kościelny
Standesamt das, Standesämter urząd stanu cywilnego
Trauzeuge der, -n świadek na ślubie
Trauzeugin die, -nen świadek na ślubie (kobieta)
Ehering der, -e obrączka
Flitterwochen die (PI.) miesiąc miodowy
Witwer der, - wdowiec
Witwe die, -n wdowa
verwitwet owdowiały
Trennung die, -en rozstanie; separacja
Scheidung die, -en rozwód
Czynności życia codziennego
—» Zycie szkoły, str. 62; Kształcenie pozaszkolne, str. 65; Warunki pracy, str. 78; Posiłki, str. 107; Sprzedawanie i kupowanie, str. 119
Alltag der, -e dzień powszedni, zwykły dzień
Tagesablauf der przebieg dnia
jeden Tag »täglich każdego dnia, codziennie
früh / spät auf I stehen wstawać wcześnie / późno
(sich) aus I schlafen wyspać się
sich waschen myć się
sich (Dat.) die Haare / das Gesicht waschen myć
sobie włosy / twarz
sich (Dat.) die Zähne putzen czyścić sobie zęby
(sich) duschen «= Dusche nehmen brać prysznic
sich kämmen czesać się
frühstücken « Frühstück essen jeść śniadanie
aus dem Haus gehen wychodzić z domu
zu Fuß zur Schule gehen iść do szkoły
mit dem Bus / Fahrrad fahren jechać autobusem /
rowerem
gegen Mittag nach Hause zurück | kommen przyjść do
domu około południa
zu Mittag / Abend essen jeść obiad / kolację
für die Schule lernen uczyć się do szkoły
Hausaufgaben machen odrabiać prace domowe
sich erholen odpoczywać
schlafen gehen iść spać
ins / zu Bett gehen iść do łóżka
ein I schlafen zasypiać
die häuslichen Pflichten obowiązki domowe die Hausarbeiten erledigen / machen wykonywać prace domowe
Haushalt der, -e gospodarstwo domowe den Haushalt führen prowadzić dom das Essen zu | bereiten przygotowywać jedzenie kochen gotować
den Tisch decken nakrywać do stołu
in Ordnung bringen porządkować
Ordnung machen robić porządek
das Zimmer auf | räumen sprzątać pokój
sauber machen czyścić, sprzątać
die Fenster putzen myć okna
Staub saugen odkurzać
Staub wischen ścierać kurz
waschen prać, myć
Wäsche die bielizna; pranie;
die Wäschewaschen prać bieliznę, robić pranie
bügeln prasować
nähen szyć
in der Küche helfen pomagać w kuchni
das Geschirr spülen / ab | waschen zmywać naczynia
Geschirr ab | trocknen wycierać naczynia
im Garten arbeiten pracować w ogrodzie
Blumen / Pflanzen gießen podlewać kwiaty / rośliny
den Rasen mähen kosić trawnik
den Hund aus | führen wyprowadzać psa
Haustiere füttern karmić zwierzęta domowe
einIkaufen = Einkäufe machen robić zakupy
das Auto waschen myć samochód
etw. sauber halten utrzymywać coś w czystości
den Tisch ab | räumen sprzątać ze stołu
den Teppich reinigen / klopfen czyścić / trzepać
dywan
von Hand waschen prać ręcznie
die Wäsche auf | hängen / ab | nehmen rozwieszać /
zdejmować pranie
die Spülmaschine ein | räumen / aus | räumen
napełniać/ opróżniać zmywarkę
alle Hände voll zu tun haben mieć ręce pełne roboty
Święta i uroczystości
Ostern (das) •» Osterfest das Wielkanoc; Ostern feiern
obchodzić Wielkanoc
Fastenzeit die post
Karfreitag der Wielki Piątek
Ostersonntag der, -e niedziela wielkanocna
Ostermontag der, -e poniedziałek wielkanocny
Osterhase der, -n zajączek wielkanocny
Eier bemalen malować jajka
Weihnachten (das) « Weihnachtsfest das Boze
Narodzenie
der Heiligabend / der Heilige Abend Wigilia
Weihnachtsmann der, Weihnachtsmänner św. Mikołaj Nikolaustag der, -e mikołajki
Weihnachtsbaum der, Weihnachtsbäume choinka; den Weihnachtsbaum schmücken ubierać choinkę Weihnachtsgeschenk das, -e prezent pod choinkę
die Oblatte teilen dzielić się opłatkiem
Silvesterabend der sylwester, wieczór sylwestrowy
Neujahr das Nowy Rok; ein glückliches Neues Jahr wünschen życzyć szczęśliwego Nowego Roku
Karneval der » Fasching karnawał Faschingsball der, Faschingsbälle bal karnawałowy
Muttertag der Dzień Matki
Vatertag der Dzień Ojca
Valentinstag der walentynki
Heilige Drei Könige Trzech Króli
Fastnacht die ostatki
Karwoche die Wielki Tydzień
Gründonnerstag der Wielki Czwartek
Pfingsten (das) Zielone Świątki
Christi Himmelfahrt Wniebowstąpienie
zur Messe in die Kirche gehen iść do kościoła na mszę
Fest das, -e święto; uroczystość; ein Fest feiern
świętować, obchodzić święto; ein Fest machen /
geben urządzać święto
Feier die, -n uroczystość; obchody
feierlich uroczysty, odświętny
Familientreffen das, - spotkanie rodzinne
Taufe die, -n chrzest
Erstkommunion die Pierwsza Komunia Święta
Firmung die bierzmowanie (w kościele katolickim) Konfirmation die konfirmacja (w kościele ewangelickim)
Hochzeitstag der, -e dzień ślubu; rocznica ślubu
Todestag der, -e rocznica śmierci
Namenstag der, -e imieniny
Geburtstag der, -e urodziny
Party die, -s party, przyjęcie, impreza; eine Party
vor | bereiten przygotowywać przyjęcie;
eine Geburtstagsparty machen / veranstalten robić /
organizować przyjęcie urodzinowe;
auf eine / zu einer Party gehen iść na przyjęcie, imprezę
Gast der, Gäste gość; Gäste ein | laden zu (Dat.)
zapraszać gości na
seinen Geburtstag feiern obchodzić swoje urodziny Einladung die, -en zaproszenie; eine Einladung verschicken / erhalten / an | nehmen / ab | lehnen
wysyłać / otrzymywać / przyjmować / odrzucać zaproszenie
ein | laden zu (Dat.) zapraszać na gratulieren zu (Dat.) składać życzenia z okazji Geschenk das, -e prezent; Geschenke ein | packen / aus | packen pakować / rozpakowywać prezenty; sich für ein Geschenk bedanken dziękować za prezent
schenken dawać w prezencie, darować
sich über das Geschenk freuen cieszyć się z prezentu
geschenkt bekommen dostawać w prezencie
Glückwunschkarte die, -n kartka z życzeniami
schicken wysyłać
bekommen otrzymywać
Glückwünsche die (PI.) życzenia
Viel Glück! Dużo szczęścia!
Viel Erfolg! Dużo sukcesów!
Alles Gute! Wszystkiego najlepszego!
Alles Liebe zu (Dat.) ... ! Wszystkiego najlepszego
z okazji...!
Herzlichen Glückwunsch zum Geburtstag! Serdeczne życzenia z okazji urodzin!
Die besten Glückwünsche zu (Dat.) ... ! Najlepsze życzenia z okazji...!
Frohe Weihnachten / Ostern! Wesotych Świąt Bożego Narodzenia / Wielkanocnych! Schöne Feiertage! « Frohes Fest! Wesotych Świąt! Gutes Neues Jahr! <= Guten Rutsch ins Neue Jahr! ugs. « Ein glückliches Neues Jahr! Szczęśliwego Nowego Roku!
Czas wolny
—» Kształcenie pozaszkolne, str. 65; Wycieczki, str. 136; Zwiedzanie, str. 136; Kultura, str. 148; Obiekty sportowe, str. 161; Popularne dyscypliny sportowe, str. 161; Imprezy sportowe, str. 162
Freizeit die czas wolny; in der Freizeit w wolnym czasie frei haben mieć wolne
seine Freizeit verbringen mit (Dat.) spędzać czas wolny z
Freizeitaktivität die, -en » Freizeitbeschäftigung die,
-en forma spędzania wolnego czasu, czynności
wykonywane w wolnym czasie
sich langweilen nudzić się
sich erholen odpoczywać
gern machen robić chętnie, lubić robić;
Ich schwimme gern. Lubię pływać.
mögen lubić; Ich mag Sport und Musik. Lubię sport
i muzykę.
sich interessieren für (Akk.) interesować się (czymś) sich beschäftigen / befassen mit (Dat.) zajmować się (czymś)
Hobby das, -s hobby; viele Hobbys haben mieć wiele
zainteresowań
Musik hören słuchać muzyki
in einer Band spielen grać w zespole muzycznym
Klavier / Gitarre / Geige spielen grać na pianinie/
gitarze / skrzypcach
fernI sehen oglądać telewizję
basteln majsterkować
fotografieren - Fotos machen fotografować
Briefmarken sammeln zbierać znaczki
eine kleine / große Sammlung von (Dat.) ... haben
mieć małą / dużą kolekcję (czegoś)
Bücher / Zeitschriften / Zeitungen lesen czytać książki /
czasopisma / gazety
(am) Computer spielen grać na komputerze
im Internet surfen surfować po Internecie
chatten czatować (w Internecie)
mailen mailować, wysyłać e-mail
eine E-Mail schreiben / schicken an (Akk.) pisać /
wysyłać e-mail do
einen Tanzkurs / Sprachkurs machen chodzić na kurs tańca / kurs językowy reisen podróżować
ins Grüne fahren jechać na świeże powietrze / w plener einen Wochenendausflug machen urządzać wycieczkę weekendową
Wanderung die, -en wędrówka, piesza wycieczka; eine Wanderung machen wybrać się na pieszą wycieczkę im Gebirge wandern wędrować w górach berg|steigen wspinać się po górach
klettern wspinać się
Sport treiben / machen uprawiać sport
Extremsportart die, -en sport ekstremalny
Fußball / Tennis / Volleyball / Basketball spielen grać
w piłkę nożną / tenisa / siatkówkę / koszykówkę
joggen uprawiać jogging
laufen biegać
turnen gimnastykować się, ćwiczyć
Aerobic machen uprawiać / ćwiczyć aerobik
ins Fitnesszentrum gehen iść do centrum fitness / na siłownię
Rad fahren jeździć rowerem angeln wędkować segeln żeglować schwimmen pływać tanzen tańczyć
spazieren gehen einen Spaziergang machen
spacerować
Freunde treffen spotykać przyjaciół
sich für den Abend verabreden mit (Dat.) umawiać
się na wieczór z
in die Pizzeria / Disko gehen iść do pizzerii / dyskoteki ins Cafe / Pub / Schwimmbad gehen iść do kawiarni / pubu / na basen
ins Konzert / Kino / Theater / Museum /
Einkaufszentrum gehen iść na koncert / do kina /
teatru / muzeum / centrum handlowego
in den Park / Klub gehen iść do parku / klubu
die Freizeit aktiv / passiv verbringen spędzać
aktywnie / pasywnie czas wolny
eine interessante Beschäftigung finden znaleźć
ciekawe zajęcie
etw. zusammen unternehmen przedsięwziąć coś razem
begeistert sein von (Dat.) być zachwyconym (czymś)
faulenzen leniuchować
sich entspannen odprężać się, relaksować się
etw. zur Entspannung machen robić coś dla relaksu
in der Stadt bummeln przechadzać się po mieście
Styl życia
—* Święta i uroczystości, str. 91; Czas wolny, str. 92; Żywienie, str. 104; Kultura, str. 148; Popularne dyscypliny sportowe, str. 161; Imprezy sportowe, str. 162; Higieniczny tryb życia, str. 172
Lebensstil der, -e styl życia tolerant tolerancyjny offen otwarty gesellig towarzyski verschlossen zamknięty
ein aktives / intensives / ruhiges / häusliches Leben führen prowadzić aktywne / intensywne / spokojne / domatorskie życie
Religion / Mode / Geld / für (un)wichtig halten
uważać religię / modę / pieniądze za coś (nie)ważnego
etw. leicht / ernst nehmen traktować coś lekko / poważnie
großen Wert legen auf (Akk.) przykładać dużą wagę do
eine große Bedeutung haben für (Akk.) mieć duże znaczenie dla
eine große Rolle im Leben spielen grać dużą rolę w życiu
Konflikty i problemy
Familienkonflikt der, -e konflikt rodzinny Generationskonflikt der konflikt pokoleń einen Konflikt lösen zwischen (Dat.) rozwiązywać konflikt między
Schwierigkeit die, -en trudność; problem
Schwierigkeiten haben mit (Dat.) mieć trudności z
Probleme bereiten / machen sprawiać problemy
(sich) verstehen rozumieć (się)
sich gut verständigen können móc się dogadać,
porozumieć
zurecht | kommen / aus | kommen mit (Dat.)
dogadywać się z, dawać sobie radę z Spannung die, -en napięcie Meinungsverschiedenheit die, -en różnica zdań Auseinandersetzung die, -en wymiana zdań; spór der Streit um (Akk.) kłótnia o (sich) streiten um (Akk.) kłócić się o streitsüchtig kłótliwy, konfliktowy sich (Dat.) nicht einig sein nie zgadzać się (ze sobą), nie być zgodnym
schimpfen über (Akk.) wygadywać / kląć na
gute / schlechte Beziehungen zu (Dat.) dobre / złe
kontakty z
Feind der, -e wróg
feindselig wrogi, nieprzyjazny
die Feindseligkeit gegenüber (Dat.) wrogość wobec
Gegner der, - przeciwnik
sich aufregen über (Akk.) denerwować się na
wütend werden wściec się
aus I rasten ugs. wybuchnąć, eksplodować pot.
beleidigen durch (Akk.) / mit (Dat.) obrażać (czymś)
beleidigt sein być obrażonym
Beleidigung die, -en obraza, zniewaga
jmdm. etw. vor | werfen zarzucać komuś coś
jmdm. ständig Vorwürfe machen stale robić, czynić
komuś zarzuty
jmdn. kränken / verletzen ranić, urażać kogoś sich gekränkt / verletzt fühlen czuć się dotkniętym jmdm. etw. übel nehmen brać coś komuś za złe einen Kompromiss ein | gehen pójść na kompromis einen Kompromiss schließen mit (Dat.) zawierać kompromis z
Verzeihung die, - przebaczenie, wybaczenie; um Verzeihung bitten prosić o wybaczenie verzeihen « vergeben przebaczać, wybaczać die Entschuldigung für (Akk.) przeprosiny za sich entschuldigen bei (Dat.) ... für (Akk.) przepraszać (kogoś) za