Powikłania w anestezjologii
Nie ma znieczulenia bez ryzyka
Sytuacje krytyczne:
występują podczas trwania znieczulenia ogólnego lub bezpośrednio po nim
są następstwem użytych technik, leków
powodują zgon lub trwałe uszkodzenie mózgu
Inne:
lekkie powikłania
zgony podczas znieczulenia z przyczyn innych schorzeń
reakcja anafilaktyczna /uczuleniowa/
śmiertelny zator płuc
Powikłania anestezjologiczne:
praktycznie w każdym okresie postępowania anestezjologicznego mogą wystąpić
Przeciwdziałanie:
właściwa ocena pacjenta /dobór znieczulenia, leków/
przygotowanie przedoperacyjne /wyrównanie choroby zasadniczej, przygotowanie farmakologiczne, pusty żołądek, wyrównana temperatura ciała/
przygotowanie, kontrola sprzętu anestezjologicznego
stała obecność personelu anestezjologicznego przy pacjencie znieczulanym
monitorowanie dostosowane do potrzeb pacjenta i rodzaju zabiegu
nie przemęczony, niedoświadczony personel
Premedykacja:
po premedykacji pacjent już pod kontrolą anestezjologiczną
jeśli leki iv pacjent pod opieką /szybkie ogólne działanie leku/
nie wolno mu chodzić samemu po podaniu leków uspokajających
możliwość „przekłucia” żyły
krwiaki po podaniu domięśniowym
czasem zamiast sedacji pobudzenie /dzieci, osoby w wieku podeszłym/
Podanie poza żyłę:
szybki ucisk
wykłucie
opatrunek
ew. okłady
Przy podaniu omyłkowym dotętniczym: NIE wykłuwać!
Przepłukać roztworem soli fizjologicznej, Lignokainy
Blokada splotu ramiennego
Indukcja znieczulenia
Powikłania miejscowe:
dostęp naczyniowy
zranienie warg, krwawienie ze śluzówek
wyłamanie zębów, nadłamanie
Indukcja - intubacja:
trudna intubacja
przedłużona intubacja
intubacja do przełyku
traumatyczna intubacja
⇓
Niedotlenienie
Indukcja - aspiracja treści pokarmowej:
profilaktyka przed uśpieniem
rękoczyn Sellicka
natlenianie bierne
pełna dawka skoliny /wcześniej prekuraryzacja
szybka intubacja
zawsze przygotowany ssak /założony dren/
Indukcja - ↑ akcji serca:
zbyt płytkie uśpienie
za szybko intubacja, zakładanie maski krtaniowej
leki: Skolina, Pawulon, Ketamina, czasami barbiturany
niedotlenienie
↑ zużycie tlenu /gorączka, zakażenie, nadczynność tarczycy/
Indukcja - ↓ tętna:
niedotlenienie /po tachykardii/
leki anestetyczne
niedokrwienie serca /ściana dolna/
↑ ICP
Indukcja - ↑ RR:
zbyt płytkie znieczulenie
zbyt szybko intubacja, zakładanie maski krtaniowej
szczególnie osoby z nadciśnieniem chwiejnym, nieleczonym
Leki /Ketamina, Pawulon/
Indukcja - ↓RR:
nadmierna dawka leku nasennego
odwodnienie
zaburzenia rytmu serca
Indukcja- drżenia mięśniowe:
po skolinie - bóle mięśniowe po zabiegu
Hypnomidat
Indukcja - wentylacja czynna:
„Nadmuchanie” żołądka - wymioty pooperacyjne
Podtrzymywanie znieczulenia - niedotlenienie:
rozłączenie układu oddechowego
spadek stężenie tlenu w układzie
przemieszczenie rurki intubacyjnej - niedodma
wydzielina w drzewie oskrzelowym - zatkanie rurki
obturacja /skurcz oskrzeli - odruchowy, po podaniu leków - reakcja uczuleniowa/
Podtrzymywanie znieczulenia - hyperkapnia:
retencja CO2
niedostateczna wentylacja
zużyte wapno
wzrost temperatury ciała
Podtrzymywanie znieczulenia - ↑ RR:
zbyt płytkie znieczulenie - reakcja bólowa
Hyperkapnia /zaleganie dwutlenku węgla/
nadmierne reakcje z układu autonomicznego /nadciśnienie/
/+ tachykardia - możliwość wystąpienia zawału mięśnia sercowego w okresie okołooperacyjnym
Podtrzymywanie znieczulenia - ↓RR:
nadmierna anestezja
utrata krwi
niedostateczna podaż płynów
zespół żyły czczej dolnej /ułożenie, guzy brzucha, torbiele, ciąża/
wyziębienie
ryzyko niedokrwienia mięśnia sercowego
Podtrzymywanie znieczulenia - ↑ tętna:
zbyt płytkie znieczulenie
reakcja bólowa
niedotlenienie
niedokrwistość, krwawienie
gorączka, zakażenie
wstrząs
Hypertermia złośliwa
nadczynność tarczycy
nadmierne wypełnienie pęcherza moczowego
tachyarytmie /migotanie przedsionków/
Podtrzymywanie znieczulenia - ↓ tętna:
zbyt duża dawka leków
odruchowa reakcja z układu autonomicznego /np. pociąganie za krezkę, odruch oczno- sercowy/
niedotlenienie
niedokrwienie ściany dolnej mięśnia sercowego
wzrost ICP
duża dawka β blokerów
Podtrzymywanie znieczulenia - zaburzenia rytmu pracy serca
niedotlenienie
spadek RR
zwyżka RR
zaburzenia elektrolitowe /↓ K, Mg/
niedokrwienie serca
stosowane leki np. wziewne Halothan
KA z pola operacyjnego
Podtrzymywanie znieczulenia - spadek temperatury ciała:
otwarte jamy ciała
parowanie z pola operacyjnego
zimne chusty, płyny używane śródoperacyjnie w polu operacyjnym
niska temperatura sali operacyjnej
niska temperatura przetaczanych iv płynów
Wybudzanie - niedotlenienie:
za słaba czynność oddechowa
leki zwiotczające
Hypowentylacja /depresja ponarkotyczna/
skurcz krtani /zaburzenia drożności
chrypka
uporczywy kaszel
Wybudzanie - wymioty:
ryzyko zachłyśnięcia
usuwanie rurki - obecne odruchy obronne, pełna siła mięśniowa
Wybudzanie - ↑ RR:
ból
niedotlenienie
nadciśnienie własne
pełny pęcherz
niewygoda z pozycji leżącej
zbyt duża podaż płynów, leków np. Efedryny
dreszcze pooperacyjne
Wybudzanie - ↓RR:
krwawienie śródoperacyjne
nadmierna utrata płynów śródoperacyjnie
niedostateczna podaż płynów
Wybudzanie - zaburzenia rytmu serca:
niedotlenienie
leki - Atropina, Prostygmina
zaburzenia RR
zaburzenia elektrolitowe
Reakcje polekowe:
Alergiczne - wysypki zwiewne, zmiany spastyczne, spadek RR - wstrząs anafilaktyczny
Hypertermia złośliwa:
Leki anestetyczne
Zaburzenia temperatury:
hypertermia
hypotermia - dreszcze pooperacyjne
niedotlenienie /zwiększone zapotrzebowanie na tlen/
Okres pooperacyjny
Niedotlenienie :
zaburzenia drożności /wymiociny, ślina, osłabiony odruch kaszlowy
osłabienie siły mięśniowej /resztkowe działanie l.z.m/
depresja ponarkotyczna
Hyperkapnia - hypowentylacja
czynnik bólowy
Zaburzenia krążenia:
Utrata płynów krwawienie
Działanie leków
Zaburzenia temperatury ciała- rozszerzenie łożyska naczyniowego po ogrzaniu
Ból
Zespół zachłystowy
Niedodma płuc - zapalenie płuc
Powikłania zakrzepowe, zatorowe
Niedokrwienie mięśnia sercowego
Zawał mięśnia sercowego
Często w 3 dobie po znieczuleniu - późne niedokrwienie