Pytanie1. wyjaśnij pojęcia:
a)degradacja względna i bezwzględna
Degradacja względna - polega na tym, że układ dotychczasowy funkcjonujący w środowisku przyrodniczym przeobraża się stopniowo lub skokowo nowy układ, którego aktywność biologiczna nie jest mniejsza od poprzedniego stanu. Jedynie w okresie przejściowym stwierdzić możemy spadek aktywności biologicznej całego środowiska w tym pokrywy glebowej w szczególności, obejmuje zamierzone lub częściowo niezamierzone przeobrażenia, które zmierzają w kierunku bardzo często pożądanym pomimo że zniszczeniu ulegają niektóre cechy gleby. Np. regulacja stosunków wodnych gleb bagiennych, zmiana odczynu gleb przez wapnowanie.
Degradacja bezwzględna (rzeczywista) - polega na trwałym zniszczeniu lub obniżeniu aktywności biologicznej środowiska (wszystkich jego elementów składowych) pogorszeniu produkcyjności i ekologicznych walorów szaty roślinnej i gleby, obniżenie wartości pokarmowej i technologicznej plonów, a także pogorszenie higienicznego stanu środowiska.
b)biohydroliza mocznika- później
c)erozja powietrzna i wodna gleb
Erozją wodną jest zagrożone 28,5 % gruntów rolnych i leśnych na terenie całego kraju. Najmniej zagrożone erozją wodną są województwa: opolskie, mazowieckie, wielkopolskie, pomorskie, małopolskie, świętokrzyskie, śląskie. Wisła co 10 min bezpośrednio do morza wnosi ok. 10 ton gleby, rocznie ok. 8 mln t). Missisipi zabiera rocznie ok. 0,6 mln t K, 22 mln t Ca, 5,2 mln t Mg ; na rekultywacją potrzebnych było by 11 lat z ingerencją człowieka, natomiast bez ingerencji kilkanaście tys lat).
Erozja wietrzna - obejmuje ok. 27,6 % powierzchni gleb rolniczych. Najbardziej zagrożone są gleby województw: łódzkiego i podlaskiego natomiast najmniej lubuskiego, pomorskiego i podkarpackiego. Na erozję eolityczną (wietrzną) najbardziej zagrożone są gleby monofrakcyjne ( piaszczyste, przesuszone). Na tych terenach, gdzie lesistość jest większa, gleb rolniczych zagrożonych erozją eolityczną jest mniej. Najbardziej z gleb piaszczystych na erozję eolityczną są te zbudowane z piasków luźnych, hałdy zawierające popiół, erozja eolotyczna wpływa bardzo wydatnie na obniżenie plonów, straty w skutek tej erozji w przeliczeniu na ziarno pszenicy wynoszą ok. 1 mln t. Najbardziej skuteczną metodą jest zalesianie, zadrzewianie, zadarnianie, zakładanie niwelacji za pomocą progów stokowych, orka zgodnie z kierunkiem warstwic, nie wprowadzanie na gleby sprzętu ciężkiego powodującego zagęszczenie gleby; stawianie płotków ochronnych; pasy ochronne z drzew, krzewów i roślin zbożowych; na torfowiskach pylących jedynym sposobem jest stosowanie mat roślinnych do przykrycia gleby torfowej; zaleca się używanie zielonej masy różnych roślin w tym także zbożowych; stosowanie deszczowania lub nawadnianie podsiąkowe; czasami gdy torfowisko jest głęboko podsuszone zaleca się przeoranie powierzchniowe, by na powierzchnię wydostać warstwę mniej rozłożonego torfu, który skutecznie chroni przed pyleniem; obsiewanie skarp o różnym nachyleniu podatnych na erozją przez używanie mieszanek roślin różnych traw wspomagając nawożenie mineralne chroniąc w ten sposób przed erozją wodną i eolityczną. Skuteczne są: koniczyna biało-różowa, tymotka łąkowa, mietlica rozłogowa i wiechlina błotna. Zagrożenie erozją eolityczną w lesie jest minimalne.
Pytanie2. wymień formy występowania azotu glebowego spośród tzw. ogólnej zawartości azotu glebowego.
*zawartość w glebie N nie jest związane ze skałą macierzystą, zależy od udziału mat. organ., ogólna zawartości N nie jest związana z frakcją miner., *miner. gleb. na bazie azotanów są łatwo rozpuszczalne, azot dlatego jest pochodz. organ., *w glebach min. w prz. pr. gl. zaw. N maleje. na połączenie organ.- 99%, azot min.= 3-10%.
*Formy wyst. Azotu gl.:
-f. ruchoma:szybko mineralizująca się część materii organ., częściowo jony NH4+zasorbowane wymiennie przez GKS.
-f.aktywna: f. jon. N wyst. w roztw. gl.: NO3- w całości NH4+ częściowo.: ustabilizowane frakcje próchniczne, trudno rozkł. sie resztki organ., częściowo NH4+ zabsorbowany niewymiernie w przestrzeni międzywar. min. ilastych typu 2:1(montmorylonit, ilit,wermikulit),azot cząsteczek. N2 a także tlenki azotu wyst. w powietrzu glebowym.
*azotany nie podlegają sorbji wymiennej, kationy amonowe są sorbowane wymiennie.
Pytanie3. wyjaśnij dlaczego mączek fosforytowych nie należy stosować na gleby węglanowe?
Mączka fosforytowa otrzymywana po zmieleniu miękkich fosf. zal jest do nawozów wolnodziałających wymaga wymieszania z glebą w glebach zasadowych węgl. Jest nieskuteczne. Dostępność P jest tym większa im niższy odczyn i wys. wilg.,następuje pr. przemiany pod wpływem kw. glebowych i następuje przem. w ortofosforan jednowapniowy
Pytanie4.wymień:
a)podstawowe minerały skałotwórcze będące pierwotnym źródłem fosforu i potasu w glebie
fosfor hydroapatyty, fosforyty(pochodzenie organiczne) i apatyty, fluoroapatyty, strengit, warsycyt fosforan trójwapniowy
potas zawartość K związana jest ze składem mineraralogicznym, zawartość K wzrasta ze wzrostem zawartości frakcji drobnych (frakcji iłu koloidalnego) i tak : ortoklaz, łyszczyki, leucyt,min. ilaste
b)formy wymienne fosforu i azotu w glebie.
Azot ruchoma:szybko mineralizująca się część materii organ., częściowo jony NH4+zasorbowane wymiennie przez GKS.
Fosforruchoma: świeżo strącone, bezpostaciowe, fosforany glinowe, żelazowe, wapniowe(produkty sorbcji chem.), fosforany zaabsorbowane wymiennie w wyniku sorpcji anionowej specyficznej i niespecyficznej(część aktywnej frakcji materii org.),
c) przyczyny, z powodu których wykorzystanie fosforu glebowego po wprowadzeniu nawożenia mineralnego nie przekracza w pierwszym roku 10-20 %
Sorpcja jonowa niespecyficzna-zw.z tym że przy pH b.silnie kwaśnym Al.3+ wyst. Kat. Hydroksyżelazowe.Proces polega na tym że przed nawożeniem tymi kationami kompensowane jest gł przez jony OH- Wprowadzenie do gleb silnie kwaśnych w formie jonów H3PO4- powoduje pr. wymian jonów OH na H2po4- W zakresie pH5,5-6,5 s.chem. ma największą aktywność.,Zjawisko uwsteczniania P powoduje że przy jednorazowym jego wprowadzeniu rośliny wyk. Max.20%;pozostała częsć przechodzi w formy ruchome i następnym działaniem nawozów fosf.trwających długo.
Pytanie5. porównaj działanie nawozowe nawozów potasowych typu chlorkowego niskoprocentowych i skondensowanych.
Niskoprocętowe wyk. Się tu do produkcji kainit i dzielimy go na :-kainit zwykły- zaw. K2O -9-14%(7.5-11.6%K) duża zaw. Chlorków
Kainit magnezowy- zaw. K2O -14-18% (11.6-14.9%K) ponadto 15% MGSO4-ok. 8% MGO.kainity to nat. zmielone ,dobrze rozp. W postaci grysiku, beżowo, różowo-szarawe. Wyst. tu duży udział zw. Niepotasowych :Na i anionu chlorkowego. Zbyt cuża zaw. Kationu Na w glebie wplywa niekorzystnie na wł. Powietrzno-wodne- gorzej przepuszczalna. Chlor jest mikroelementem i nw dużej il. Uszk. Korzenie młodych upraw. Ideą prod. Nawozów potasowych jest usunięcie zw. Niepotasowych i otrzymanie jak najlepszego KCl. Sole potasowe skoncentrowane mają barwe różową import z białorusi i niemiec , dobrze rozp. W H2O , nie różnicują odczynu glebowego, wpływają na zasolenie. Jest potrzeba prod.mawozu bezchlorkowego
Pytanie6.wymień:
a)formy aktywne i ruchome Ca i Mg
formy aktywne: jony CA2+ i Mg2+
formy ruchome: glebowa materia organiczna łatwo ulegająca mineralizacji, jony zabsorbowane wymiennie przez GKS (min ilaste, kw. próchniczne)
b)pozytywne skutki biologiczne wapnowania
Pozytywne skutki biologiczne: zmiana skł. Mikroflory glebowej i uaktywnieni pr. min. i humifikacji mat. org. stymuluje udział bakterii wiążących azot.
c)optymalny stosunek 4 kationów wymiennych w GKS przy pH zbliżonym do obojętnego
Pytanie7. porównaj działanie nawozowe jednomineralnych nawozów magnezowych typu siarczanowego i węglanowego
Pytanie8. scharakteryzuj najkorzystniejsze warunki dla kompostowania
Kompost- nawożenie otrzymane przez tlen mikrobiolog. Rozkład materii org. Ułożone w pryzmie. Muszą być optymalne war. Kompostowania :- odczyn masy kom. Zbliżony do obojętnego ., wzgl. Lekko zasad., posypywanie kwaśnych materiałów nawozami wapniowymi i tlenkowym 2,5-5 kg. /mp. Dla kwaśnych . 1-3kg/mp. Lub formą węglanową w ilości 5-10kg./mp.
-wilg. Kompostu- przy nadmiernej wilg. Lub niedostatecznej pr. fermentacji są spowolniome , optymalna zaw. Wody 60-70% w masie komp. Zaleca się 2-3 krotne zwilżanie wodą lub gnojowicą
- dostęp pow. Atm. I odp. Temp. Wewn. stosu i temp. Zbyt niska poniżej 28C.i zbyt wysoka pow. 60C. Nie jest korzystna dla pr. kompostowania , optymalna temp. 45-55C.(w tych war. Ginie wiele drobnoustrojów chorobot., nasion, chwastów, jaja, poczwarki owadów i następuje zbyt szybkie spalanie mat. org.,) zalecane jest przekładanie, które trudniej się rozkładają (torf słoma). Z mat. dom. To nawozy zielone, chwasty liście, (mniej Db, Bk) , naw. nawoz. Org. Czyli odpady stałe przem. Spożywczego.
Pryzma kilkanaście m. Dł. Szerokość dół 2-3m góra szer. 1,5m wysok. 1,5-2m. zalecane jest przesypywanie naw. Wapniowymi a także nawozami min. (N 2-5kg./mp., K 2-3kg./mp , P 1-2kg./mp. ) czas zróżnicowany jest ze wzgl. Na mat org. (torf i łubin 6 miesięcy ) z patogenami do 2 lat i niezbędne jest przekładanie ze wzgl. Na war. Pow.
Prostszą formą kompostu jest hałdowanie np. w szkółkach, mat. łatwiej rozkładalne (chwasty) i zalecane jest przesypywanie torfem, korą So i dla przysp. pr. można posypywać nawóz. wapniowymi i naw. min.
Przed zastosowaniem taka masa powinna być przemieszana. Gdy jest to masa bezpostaciowa stos. C do N poniżej 20, to jest dobrze przerobiona.
Pytanie9. podaj kryteria nawożenia mineralno-organicznego uwzględnionych przy opracowaniu Wytycznych Nawożenia Szkółek Leśnych
Zasady naw. Szkółek leśnych: -nawożenie. wynika z jednostronnego powierzchniowego korzystania z tej 20 cm warstwie gleby. I wyprodukowane rośliny są wybierane i te warstwy pow. Muszą być uzupełnione w formy org. I min.
Wytyczne naw. Szkółek leśnych:
A- wymagania pok. Materiału sadzeniowego w stosunku do N,P,K,Mg. Zależą one od gat. I od wieku.
B- aktualny stan zasobności gleby w formy przyswajalne jest on powiązany z uziarnieniem, poj. sorpcyjną z odczynem. Jest to podstawą do nawożenia.
C- zawartość skł. Pok. W aparacie asymilacyjnym. Jest to kryterium pomocnicze a analiza tego jest czasochłonna. Należy je uwzględniać gdy B jest ok., a są problemy z materiałem sadzeniowym. Można po nim wnioskować o zasobności w skł. Pok. Gleby, oraz o ich faktycznym pobraniu.
D-obserwacja wizualna wzrostu i rozwoju sadzonek pozwala na uchwycenie zmian we wzroście i rozwoju morfologicznym w aparacie asymilacyjnym
Pytanie10. oblicz dawkę nawozową dla sosny, korzystając ze starych i nowych kryteriów.
Piasek słabogliniasty 2mg/100g gleby P2O5
W nawozie 60mg/100g P2O5