Andragogika życia rodzinnego
Jest jedną z andragogik szczegółowych.
Przyczyną powstania tej subdyscypliny są szkodliwe społecznie skutki braku wiedzy i przygotowania dorosłych do rozwiązywania problemów życia rodzinnego.
Przedmiot badań:
cele, treści, metody, zasady, system i organizacja procesu edukacji prorodzinnej dorosłych,
zasady i modele funkcjonowania rodziny i możliwości ich doskonalenia,
możliwości przygotowania dorosłych do współdziałania z instytucjami odpowiedzialnymi za wychowywanie,
modele, zasady i koncepcje funkcjonowania rodziny na tle warunków ekonomicznych, ustrojowych, społecznych, kulturowych i cywilizacyjnych i związku z wynikami edukacji prorodzinnej dorosłych.
Cele:
prowadzenie badań umożliwiających zdiagnozowanie sytuacji rodzin, typowych błędów wychowawczych oraz trudności współżycia małżeńskiego,
zaprojektowanie systemu kształcenia dorosłych, który umożliwiłby udoskonalenia ich życia rodzinnego,
powinny uwzględniać podstawowe funkcje rodziny - biologiczne, opiekuńcze, wychowawcze, społeczne, kulturowe, rekreacyjne, prokreacyjne,
dostarczanie racjonalnych i skutecznych sposobów rozwiązywania problemów,
przygotowanie dorosłych do rozwiązywania problemów oraz respektowania zasad indywidualności każdego członka rodziny.
Metody badań:
sondaż diagnostyczny
eksperyment
monografia andragogiczna
analiza dokumentów oświatowych i danych statystycznych oraz wytworów życia rodzinnego.
ŚRODOWISKOKULTUROWE - wg Wincentego Okonia
„to układ dóbr kultury oddziałujących na jednostkę, dobra te są bądź wytworami kultury światowej i narodowej, bądź reprezentują dorobek lokalnych twórców; pod wpływem przeżyć pozostających w procesie kontaktowania się ludzi z dobrami kultury kształtują się uczucia, przekonania i postawy ludzkie”.[Nowy słownik Pedagogiczny]
KULTURA - zespół zobiektywizowanych elementów historycznego dorobku człowieka.
Możemy wyróżnić, wg poglądów niektórych badaczy zasadnicze dwa elementy środowiska kulturowego rodziny:
złożona struktura materialna, społeczna, kulturowa (czynności kulturowe związane z kulturą symboliczną),
pełnione przez rodzinę funkcje związane z przejmowaniem, współtworzeniem i przekazywaniem określonych norm, wartości, wzorów kultury.
Funkcja kulturotwórcza przez Ferenz'a nazwana została jako akulturacyjna.
Polega ona na wprowadzeniu dziecka w świat wartości kulturowych ważnych dla społeczeństwa, którego rodzina jest podstawowym elementem. Tworzą ją następujące elementy: SYSTEM WARTOŚCI ,TRADYCJA ,ZWYCZAJE I OBYCZAJE
W rodzinie funkcja ta przejawia się poprzez:
kształtowanie gotowości emocjonalnej do przyjmowania wartości kultury
kształtowanie sposoby poznawania i przyswajania kultury.
4 obszary aktywności kulturalnej rodziców i dzieci:
popularne formy kultury: oglądanie telewizji, słuchanie radia, czytanie książek i prasy, przeglądanie ilustrowanych czasopism, gry komputerowe, uprawianie sportu i rekreacji, majsterkowanie,
społeczno towarzyskie formy kultury: spotkania rodzinne, spotkania towarzyskie w grupie bliskich znajomych, wspólne spacery z dziećmi, rozmowy z najbliższymi członkami rodziny, inna aktywność społeczna,
formy kultury wyższego poziomu: wspólne rozmowy i dyskusje na temat przeczytanych książek, obejrzanych filmów i programów telewizyjnych, czytelnictwo czasopism społeczno - kulturalnych, czytelnictwo literatury fachowej, oglądanie programów dokumentalnych i edukacyjnych w TV,słuchanie muzyki poważnej, nauka języka obcego, zainteresowania plastyczne, zainteresowania teatrem, operą, turystyką,
czynne uprawianie kultury: wakacyjna turystyka, fotografika amatorska, amatorskie muzykowanie, plastyka amatorsko uprawiana.
Puste gniazdo (ang. empty nest) - potoczne określenie przygnębienia i osamotnienia odczuwanego przez rodziców, gdy ostatnie dziecko opuszcza dom; opisywane w przypadku rodzin podstawowych (nuklearnych, dwupokoleniowych) w nowych miejscach pobytu (tj. żyjących z dala od rodzin zarówno męża, jak i żony).
Syndrom pustego gniazda (zwany też kryzysem czy efektem pustego gniazda) dotyka osoby będące w wieku średniej dorosłości: 35(40) - 55(60), a dokładniej te, które - niezależnie od wieku - posiadają dzieci w wieku adolescencji. Często zbiega się z innymi problemami tego etapu rozwojowego - tzw. kryzysem wieku średniego, depresją okresu przekwitania, zakończeniem kariery zawodowej. Na nasilenie tego syndromu wpływ ma przeformowanie ról pełnionych w rodzinie:
Ról rodzicielskich wobec własnych dzieci - zmiany w zakresie komunikacji, kontroli itp.
Ról pełnionych wobec własnych starzejących się rodziców
Odczucia towarzyszące rodzicom na etapie usamodzielniania się dzieci:
Negatywne
Poczucie straty
Nagła utrata kontroli
Nadmiar wolnego czasu
Pozytywne
Bycie rodzicem-seniorem, źródłem porad i wsparcia
Pozbycie się ciężaru odpowiedzialności
„Odzyskanie wolności”
Dzieci wyfruwają z gniazda - jak nie dać się zwariować?
Znajdź własne hobby. Może będzie to dawno zapomniana pasja, na którą nigdy nie miałaś czasu? Może odkryjesz w sobie ukryty talent?
Odśwież kontakty ze starymi znajomymi, dalszą rodzinę, ale także szukaj nowych. Może będzie to sąsiadka, której do tej pory tylko kłaniałaś się z daleka?
Spraw sobie zwierzaka domowego. Psycholodzy jednogłośnie przyznają, ze bliski codzienny kontakt ze zwierzątkiem futerkowym oddala widmo depresji, polepsza samopoczucie i sprawia, że stajemy się mniej zestresowani i konfliktowi.
Ruszaj się. Jeśli zdrowie ci na to pozwala, uprawiaj nieforsowne sporty- szybkie marsze, gimnastykę przy otwartym oknie, jazdę na rowerze, itp. Ruch pobudza organizm do wydzielania tzw. hormonów szczęścia- endorfin, dzięki którym łatwiej znosimy trudy codzienności.
Zdrowo się odżywiaj, przyjmuj preparaty wspomagające witalność. Pamiętaj: w zdrowym ciele zdrowy duch.
Czytaj książki (możesz zapisać się do biblioteki), albo czasopisma. Wielu z nas odkrywa uroki czytania dopiero po pięćdziesiątce.
Ćwicz szare komórki. Dobre są wszystkie zajęcia, które ćwiczą pamięć: rozwiązywanie krzyżówek, kursy językowe, może uniwersytet jesieni życia? Jeśli zajmiesz czymś umysł, polepszą się twoje zdolności adaptacyjne, bardziej twórczo podejdziesz do swojej przyszłości. No i zapomnisz o samotności.
Rób plany co najmniej na tydzień. Planowanie czasu sprawia, że nie przecieka on przez palce, a ty masz do czego dążyć.
Odkryj na nowo uroki bycia tylko we dwoje. Wspominanie czasów narzeczeństwa, odświeżanie miłości, która być może została przygaszona przez codzienność - to teraz jest czas, by znów zacząć się nią cieszyć.