Materiał obowiązujący do sprawdzianu wstępnego
Waga i ważenie, charakterystyka i podział wag, nośność i czułość wagi analitycznej, podział wag ze względu na zasadę działania.
Rodzaje naczyń miarowych: pipety, biurety, kolby miarowe. Posługiwanie się naczyniami miarowymi, sprawdzanie pojemności i kalibracja naczyń miarowych, kalibracja na wlew i wylew, współmierność kolby z pipetą, przygotowanie naczyń miarowych do pracy , zasady ich użytkowania.
Technika pracy w analizie wagowej. Lejki i sączki bibułowe. Rodzaje tygli. Sączenie i prażenie osadów. Eksykator (wypełnienie eksykatorów).
Błędy analizy ilościowej (bezwzględny i względny; systematyczny, przypadkowy, gruby).
Statystyczne sposoby interpretacji wyników (średnia arytmetyczna, wariancja, odchylenie standardowe, odchylenie standardowe średniej, rozkład Gausa, przedział ufności. Wielkości charakteryzujące metodę analityczną (precyzja i dokładność metody).
Definicja mola i masy molowej. Sposoby wyrażania stężeń roztworów. Przeliczanie stężeń roztworów oraz obliczanie wyników analizy wagowej i miareczkowej (zadania).
Do sprawdzianu obowiązuje również znajomość zagadnień omówionych w trakcie ćwiczeń wprowadzających.
(przykłady zadań)
1. 10 ml roztworu HCl o stężeniu 1,0 mol/l przeniesiono do kolby miarowej o poj. 500 ml dopełniono wodą do kreski miarowej i wymieszano. Oblicz stężenie tak otrzymanego roztworu w mol/l i mol/ml i w g/l. Odp. 0,020 mol/l 2,0.10-5 mol/ml 0,72 g/l
2. Roztwór wzorcowy dwuchromianu potasu sporządzono przez rozpuszczenie 5,000 g dwuchromianu potasu w wodzie, przeniesienie do kolby miarowej o pojemności 500
5. Ile ml roztworu kwasu solnego 36% o gęstości 1,18 g/ml potrzeba do sporządzenia 2 l roztworu HCl o stężeniu w przybliżeniu równym 0,2 mol/l?
masa molowa.HCl 36,46 g/mol Odp. 34 ml
6. Obliczyć stężenie roztworu wodorotlenku sodu jeśli na zmiareczkowanie 20,0 ml roztworu kwasu szczawiowego o stężeniu 0,0925 mol/l zużyto 32,5 ml roztworu NaOH.
Odp. 0,1138 mol/l
7. Obliczyć stężenie % H2SO4 w kwasie akumulatorowym. Próbkę kwasu akumulatorowego o masie 0,8532 g przeniesiono do kolby miarowej o poj 100 ml, rozcieńczono wodą do kreski miarowej, pobrano 25 ml i miareczkowano roztworem NaOH o stężeniu 0,1005 mol/l zużywająć 15,6 ml titranta. masa molowa H2SO4 98,08 g/mol Odp.36,0%
8. Manganometryczne oznaczenie stężenia nadmanganianu potasu w titrancie.
Odważono 3,0050 g szczawianu sodu (wzorzec) i odważkę przeniesiono ilościowo do kolby miarowej o poj. 250 ml. Po rozcieńczeniu roztworu do kreski miarowej pobrano pipetą 20 ml roztworu i zmiarczkowano go w środowisku kwaśnym zużywając 38,2 ml titranta. Oblicz stężenie nadmanganianu potasu w roztworze titranta . masa molowa Na2C2O4 134,0 g/mol
Odp. 0,01878 mol/l
9. Oblicz procentową zawartość żelaza w rudzie, jeżeli z próbki rudy o masie 0,9624 g, po jej roztworzeniu i wytrąceniu jonów żelaza w postaci wodorotlenku, otrzymano po wyprażeniu 0, 5214 g osadu Fe2O3. masy molowe: (Fe2O3)=159,69 (Fe)=55,85g/mol
Odp.37,89 % Fe w rudzie
10. Ile gramów rudy żelaza zawierającej ok. 50 % Fe należy odważyć, aby podczas oznaczania w niej żelaza otrzymać około 0,1 g wyprażonego osadu Fe2O3 ?
Odp. O,14 g próbki rudy
11. W próbce wody rzecznej III klasy czystości oznaczano SO4 -2 metodą wagową, przez wytrącenie osadu BaSO4 roztworem chlorku baru i wyprażenie osadu w temp. 800 C. Jakie było stężenie jonów siarczanowych w badanej wodzie w mg/l, jeżeli z próbki 100 ml wody otrzymano 0,0472 g osadu BaSO4. Odp. 194 mg/l SO4-2
12. Ile g EDTA (sól disodowa, dwuwodna) należy rozpuścić aby przygotować 5 l roztworu o stężeniu 0,05 mol/l i ilu mg a/ Ca, b/Zn c/ Cu odpowiada 1 ml tego roztworu? Odp.93,06g EDTA, a/2,00mg Ca, b/ 3,27 mg Zn, c/3,18 mg Cu
13. Ile % miedzi zawierał stop jeśli, jeśli po roztworzeniu odważki tego stopu o masie 0,7585 g i zamaskowaniu przeszkadzających składników na kompleksonometryczne oznaczenie miedzi zużyto 28,9 ml roztworu EDTA o stężeniu 0,00934 mol/l?
Odp. 2,26% Cu