METODA KLANZY
Powyższa metoda została opisana po latach doświadczeń przez założycielkę Stowarzyszenia PSPiA, dr Zofię Zaorską. Celem wieloletnich starań Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów i Animatorów KLANZA, które kontynuuje rozpoczętą przez KLubANimatoraZAbawy drogę do radości i życiowej satysfakcji, było sprzyjanie rozwojowi osoby, grupy, społeczności, w atmosferze wzajemnej, życzliwej współpracy, ujawniającej siłę grupy, jej wielorakie możliwości.
Podstawowym założeniem tej metody to holistyczna koncepcja człowieka czyli przekonanie o możliwościach rozwojowych każdej osoby. Celem są dobre relacje i umiejętność współpracy.
Metoda KLANZY to powtarzalny sposób organizowania spotkań ludzi, uwzględniających:
Nawiązywanie kontaktów prowadzącego z grupą i w grupie pomiędzy uczestnikami z wykorzystaniem zabaw integracyjnych. Dbałość o dobrą atmosferę – życzliwości, otwartości, akceptacji i szacunku dla każdego uczestnika spotkania.
Ustalanie zasad pracy w grupie i wprowadzanie ich po akceptacji przez wszystkich.
Celowe wykorzystywanie przestrzeni, zwracanie uwagi na estetykę otoczenia.
Tworzenie warunków do uczenia się przez działanie, przeżywanie, odkrywanie. Animowanie do rozwiązywania problemu za pomocą metod aktywizujących.
Dbanie o relaks, dobre samopoczucie uczestników i radosną atmosferę spotkań.
Wykorzystywanie tańca, ruchu, muzyki, zaskakujących sytuacji do wzmacniania energii lub odpoczynku i relaksu uczestników grupy.
Dbałość o przebieg procesu grupowego i stopniowanie emocji w każdym działaniu z wyraźnym początkiem i zakończeniem. Rzetelne wykorzystywanie czasu przeznaczonego na spotkanie.
Stosowanie informacji zwrotnych, zwracanie uwagi na znaczenie i umiejętność życzliwego przekazu własnych odczuć w danym czasie i miejscu. Podkreślanie dobrych cech i wskazywanie słabych nie w formie krytyki, ale informacji o spostrzeżeniach przydatnych do refleksji o tym, co warto zmienić.
Docenianie każdego włożonego trudu, niezapominanie o podziękowaniach, sympatycznym wręczaniu świadectw, zaświadczeń.
Wykorzystywania różnych środków – prostych i łatwych do zdobycia, a umożliwiających twórcze działanie.
Celem pedagogiki zabawy jest dostarczenie prowadzącemu grupę rozmaitych pomysłów, umożliwiających mu świadomą, kreatywną, pobudzającą do twórczych rozwiązań pracę z uczestnikami grupy. Wykorzystuje ona urozmaicone propozycje, które mogą ożywić tradycyjne nauczanie .
Rodzaje zabaw stosowanych w pedagogice zabawy :
zabawy ułatwiające wejście w grupę, poznanie nowego otoczenia, poznanie imion, powierzchownych cech osób, z którymi rozpoczynamy naukę,
zabawy rozluźniające, odprężające, wykorzystujące ruch, taniec, gest, likwidujące napięcie mięśni i napięcie psychiczne,
zabawy ułatwiające wprowadzenie tematu, pozwalające poznać odczucia, doświadczenia, potrzeby i oczekiwania poszczególnych członków grupy,
metody, określane czasami jako gry dydaktyczne, polegające na przedstawianiu określonych treści w formie zagadkowego problemu i poszukiwaniu rozwiązań według proponowanych reguł,
gry dyskusyjne, polegające na analizowaniu określonego problemu z różnych stron, z włączeniem doświadczenia i dotychczasowej wiedzy uczestników,
metody ułatwiające przekaz informacji zwrotnej, sygnalizujące indywidualną reakcję i odczucia poszczególnych uczestników,
działania parateatralne – polegająca na wykorzystaniu gry z podziałem na role jako wstęp do omówienia problemu,
zabawy umożliwiające samoocenę, poznanie własnej hierarchii wartości, własnych spontanicznych zachowań,
zabawy integrujące dużą grupę, umożliwiające wszystkim wspólną, aktywną zabawę dla dużych grup, bez podziału na bawiących się i obserwatorów, bez ośmieszającej rywalizacji, przypadkowych wygranych i kilku zwycięzców.
Przykłady zastosowania KLANZY w ćwiczeniach, zabawach:
ZABAWY Z PIOSENKĄ , RUCHEM I TAŃCEM
Piosenka powitalna
„ Wszyscy są, witam Was
Zaczynamy już czas!
Jestem ja, jesteś Ty
Raz, dwa, i trzy!”
Ustawiamy się parami po obwodzie koła, twarzami do siebie.
W rytm muzyki klaszczemy w swoje dłonie, prawymi dłońmi w dłonie partnera,
w swoje dłonie, lewymi dłońmi w dłonie partnera (2x).
Wskazujemy oburącz na siebie, wskazujemy oburącz na partnera, a następnie wykonujemy
dwa klaśnięcia oburącz w dłonie partnera, jedno klaśnięcie w dłonie partnera stojącego po prawej stronie (koło zewnętrzne przesuwa się o jedną osobę w prawo).
Całość wykonujemy z każdym partnerem stojącym w kole
Deszczyk – piosenka z pokazywaniem
Ustawienie: W rozsypce lub na siedząco
Tekst: Pada deszczyk, pada deszczyk
Wieje, wieje wiatr
Pada deszczyk, pada deszczyk
Wieje, wieje wiatr
Błyskawica , grzmot
Błyskawica, grzmot
A na niebie kolorowa tęcza
Taniec:
CzęśćI
gest spadania deszczu na głowę (obiema rękami) / powtarzamy 2 razy/
gesty naśladujące wiejący wiatr poruszający gałęziami drzew: w prawo – w lewo – w prawo – w lewo
powtarzamy część I
Część II
błyskawica – klaśnięcie w dłonie
grzmot – tupnięcie nogą w podłogę
powtórzenie /błyskawica, grzmot/
tęcza – zatoczenie kręgu rękami nad głową
Pieczenie ciasta
Ustawienie: siedzimy w kole
Taniec:
lewą rękę wyciągamy przed siebie i zginamy w łokciu (w ten sposób trzymamy przed sobą naczynie)
ucieramy składniki na ciasto kręcąc prawą ręką 8 razy
4 razy wycieramy ręce
4 razy strzepujemy mąkę z fartuszka
wbijamy 4 jajka
prawą ręką sięgamy za lewe ramię, bierzemy jajko, rozbijamy je o ramię, wlewamy jajko do naczynia mówiąc CHLUP i wyrzucamy skorupki przez prawe ramię mówiąc SIUP.
lewą ręką sięgamy za prawe ramię, bierzemy jajko, rozbijamy je o ramię, wlewamy jajko do naczynia mówiąc CHLUP i wyrzucamy skorupki przez lewe ramię mówiąc SIUP.
wbijamy jeszcze jedno jajko prawą ręką i ostatnie lewą
zagniatamy ciasto 8 razy
4 razy wałkujemy ciasto przed sobą obiema rękami
ozdabiamy kremem lub posypujemy bakaliami / 8 razy/
gotowym ciastem częstujemy osoby po prawej i lewej stronie.
ZABAWY Z CHUSTA ANIMACYJNA I TUNELEM
-umożliwiają wszystkim wspólną, aktywną zabawę bez rywalizacji
Kolorowa chusta umożliwia:
Lepsze poznanie dzieci, ułatwiła wejście w grupę, oraz pokonywanie leku przed nowa sytuacją
Wyzwala radość, rozładowuje napięcia i powoduje, że dzieci są otwarte i spontaniczne
Jest o atrakcyjna forma zabawy, która daje dzieciom dużo swobody, wyzwala ich własna aktywność
Pomaga również pozbycia się nadmiaru agresji i energii
Propozycje zabaw z chustą animacyjną:
IMIONA
Uczestnicy stoją w kole, trzymając chustę. Prowadzący wybiera osobę, do której chce przesłać piłeczkę Wymienia swoje imię oraz imię tej osoby, np.” Ania do Bartka” i poruszając odpowiednio chustą przesyła jej piłeczkę. Następnie piłeczka jest posyłana dalej. Nie może upaść na ziemię.
KOGO BRAKUJE?
Uczestnicy stoją w kręgu z zamkniętymi oczami, trzymając chustę na wysokości pasa. Prowadzący wybiera jedną lub więcej osób, które kryją się pod chustą. Następnie wszyscy otwierają oczy i zgadują, kto jest pod chustą.
KOLOROWE IMIONA
Wszyscy stoją w kręgu trzymając chustę. Prowadzący wymienia kolor, a osoby trzymające chustę w tym miejscu, przechodzą pod chustą i przedstawiają się sobie podając imię.
WIELE NAS ŁĄCZY…
Uczestnicy trzymają chustę za uchwyty; jednocześnie podnoszą i opuszczają chustę. Prowadzący wydaje polecenie : Pod chustą przebiegają wszyscy, którzy mają siostrę. Przebiegają osoby, które mają zielone koszulki. Przebiegają osoby, które lubią naleśniki itp. Osoby, które identyfikują się z daną kategorią przebiegają, gdy chusta znajduje się w górze.
POROZUMIENIE
Uczestnicy siedzą na podłodze lub stoją, trzymają chustę pod brodą lub na wysokości pasa. Każdy wybiera sobie jakąś osobę i próbuje się porozumieć z nią wzrokiem. Po nawiązaniu kontaktu osoby zamieniają się miejscami przebiegając pod chustą.
TAŃCZĄCA CHUSTA
Prowadzący prezentuje różne fragmenty muzyczne, o różnej dynamice. Uczestnicy trzymają chustę i poruszają nią w takt melodii, falują, zatrzymują, zmieniają tempo wachlowania.
MORSKIE FALE
Wersja 1
Na chuście siedzi lub leży jedna lub więcej osób. Pozostali wachlują chustą, robiąc fale. Później zmiana osób.
Wersja 2
Osoby chodzą po chuście. Pozostali poruszają chustą robiąc fale.
Zabawy ćwiczące współdziałanie – integrują grupę poprzez dążenie do wspólnego celu, umożliwiają nawiązanie kontaktów, pozwalają doświadczyć jedności z grupą.
RUCHOMA GWIAZDA
Wszyscy kładą się na chuście (ściągnięte buty)- nogi skierowane do środka. Starają się w miarę równo wykonać polecenia:
- turlamy się w prawo,
- trzymamy się za ręce i podnosimy je do góry, kładziemy je za głowę i znowu podnosimy do góry,
- chwytamy się za ręce, podnosimy się i siadamy,
- trzymając się za ręce, podnosimy nogi do góry, krzyżujemy stopy z sąsiadem, opuszczamy razem nogi i próbujemy wstać.
SPADOCHRON
Wszyscy jednocześnie podnoszą chustę wysoko do góry. Prowadzący odlicza: raz, dwa, na trzy wszyscy przebiegają pod chustą i chwytają jej brzeg po przeciwnej stronie.
CALINECZKA
Rozkładamy chustę na podłożu. Jedna osoba siada na środku z nogami pod brodą. Pozostali trzymają chustę za brzeg, zwracają się w prawą stronę i idąc powoli zawijają siedzącego. Gdy jest on już zawinięty do wysokości ramion, zatrzymują się i na trzy, cztery równocześnie i energicznie wycofują się.
MEKSYKAŃSKA FALA
Uczestnicy trzymają chustę. Zadaniem grupy jest uzyskanie efektu meksykańskiej fali( stojący po kolei przysiadają i wstają).Gdy grupa nabierze wprawy, następuje zmiana kierunku.
Tunel umożliwia bezpieczną zabawę z dziećmi w każdych warunkach oraz zapewnia:
Integrację grupy bez względu na wiek uczestników
Pobudzanie wyobraźni
Możliwość ćwiczenia refleksu, zwinności i spostrzegawczości
Zabawy dynamiczne i statyczne
Czerpanie radości płynącej z ruchu i przebywania w grupie
Literatura: O METODZIE KLANZY , Praca zbiorowa pod redakcją Elżbiety Kędzior-Niczyporuk