Grecja, wyspy wokół morza Egejskiego, w poł. VII-I wpne
Dorycki,joński, koryncki:
Budowa od dołu: kapitela, baza, trzon (kanele), głowica (echinus,abakus), belkowanie (architraw, fryz,gzyms), tympanon (Δ),sima. Lwia brama w Mykenach, Partenon, Akropol, amfiteatry, Megaron
350r p.n.e, Hippodamos z Miletu, dla 5 tys ludzi, na zboczu południowym, uliczki prostopadłe ze wschodu na zachód i z północy na południe, na środku rynek-agora, na zboczu teatr, otoczony murem, stadion.
Rzym - VII w p.n.e - IV w n.e. zajmowała obszar obecnie zajmowany przez Hiszpanie, Francję, wielką Brytanię, Grecję, Turcję,Włochy, Egipt i tereny przy Morzu śródziemnym.
Toskański, rzymsko-dorycki, rzymsko-joński, rzymsko-koryncki, kompozytowy
Budowle: Coloseum, Panteon, Akwedukt, termy, łuki triumfalne, domy mieszkalne ( atrium, impluwium, ala, tablinum, perystylium)
Romańska--XI wieku, Francja, Włochy, Niemcy, północ europy.
Budowle: katedra w La Mans, kościół św.Marka w Wenecji , św. Michała, katedra na Wawelu .
plan miasta Aosta, na układzie dawnych miast i obozów wojskowych, , rynek był miejscem głównym każdego miasta, ulice zajmowali rzemieślnicy tych samych specjalności, przy rynku był budynek władz-ratusz, rozwinięte miasto miło klasztor z kościołem, sukiennice, spichlerze, browary, młyny, szpitale ze miastem, domu szeregowo po obu stronach ulic.
Gotyk- XII-XV wiek. Francja, Europa środkowa, Skandynawia, Włochy.
Bazylikowy halowy
Budynki: katedra w Amiens, katedra Notre-Dame, katedra w Kolonii, kościół NMP w Krakowie w Gdańsku i w Toruniu, barbakan.
GOTYK | ROMAŃSKI | |
---|---|---|
PORTAL | Nad drzwiami tympanon zakończony ostrołukami | Nad drzwiami tympanon zakończony lukami |
ONKA | Duże zakończone łukami ostrymi, zdobione, rozety | Małe, zakończone łukami. |
BUDOWLE | Wysokie, strzeliste, duże rozpiętości, dużo wolnej przestrzeni, dużo okien | Niskie, masywne, zimne, mało okien, ciemne w środku, surowe, male rozpiętości |
SPORÓB PRZEKAZYWANIA OBCIĄŻEŃ | Na łuk oporowy, przypory, filary | Na ściany |
SKLEPIENIA | Kryształowe, gieździste, żebrowe, | Sklepienie krzyżowe, kolebkowe |
Palma Nova - Włoszech 1593r. miała to być twierdza
chroniąca przed Turkami. Od sześciokątnego placu
odchodzą symetrycznie ulice, miasto otaczają obwałowania
w kształcie gwiazdy, całość przypomina płatek śniegu.
W Polsce renesans w XVI wieku, obejmuje budowle magnackie. Głównie w Krakowie.
Kaplica zygmuntowska, dziedziniec Zamku na Wawelu, krużganki.Zamek w Baranowie, ratusz w Zamościu i Poznaniu. Sukiennice w Krakowie.Attyki.
sakralne renesansu: Katedra Sante Maria del Fiore w Mediolanie, św. Piotra w Rzymie pr.M.Anioł , Kościół il Geso w Rzymie/
koniec XVI wieku, włoski archt Bernardo Morando dla rodziny zamojskich. Teren składa się z 2 części, w jednej znajduje się pałac, w drugiej miasto z zabudową mieszczańską. Głowna ulica biegnie od rezydencji. Miasto ma regularną siatkę ulic, duży kwadratowy rynek i dwa mniejsze place. Ratusz nie stanowi centrum układu. Otoczone obwałowaniem o nieregularnej linii.
Barok: XVI – XVII wiek. Głównie we Włoszech, Rzymie
Kościół San Giacomo al Corso w Rzymie, plac na Kapitolu
w Rzymie,
kościół
inwalidów w
Paryżu, wersal
Stosowano układy o wyraźnie zaznaczonej osi z symetrycznie ukształtowaną wokół niej zabudową. W znacznym stopniu wykorzystanie zieleni jako elementu kompozycji. Np.
plan Kapitolu w Rzymie. Prace prowadził nad jego przebudową Michał Anioł. Nastąpiła rozbudowa Rzymu. Wersal – ulice miasta zbiegały się promieniście ku pałacowi, z układem wodno leśno parkowym. Odbudowa Londynu po pożarze w 1666 z czytelnym układem głównych arterii i zespołem pałaców. Petersburg – trójpalczasty układ głównych ulic zbiega się w punkcie centralnym gmachu Admiralicji.
Neoklasycyzm 1760-1830r, we Francji, charakteryzuje się naśladowanie sztuki antyku. Np. Kościół św. Magdaleny w Paryżu, łuk triumfalny, gmach admiralicji, kościół św. Aleksandry WW
Budynki: teatr wielki w warszawie, Łazienki w warszawie, Kapitol w Waszyngtonie, brama brandenburska,
Nowe kierunki, nowe konstrukcje w architekturze XIX wieku
Ekspresjonizm –poszukuje takiego wyrazu budowli który wywoła mocna wrażenie i emocjo lane napięcie u widza. Konstruktywizm – poszukuje najwłaściwszej konstrukcji. prostota i ekonomika ograniczają formę. Funkcjonalizm – dyktuje rozwiązania pod kątem celowości funkcji i jej użytkowności. Poziom techniki pozwala zastosować konstrukcje stalowe, żelbetowe, strunobetonowe, od aluminium po tworzywo sztuczne. Nowe konstrukcje: most żeliwny rz.severn pr.Darby, wiadukt Garabi pr.Eiffel, targ rybny Paryż , wieża eiffla
. Szkoła chicagowska rozwiązywała problem wielkiego biurowca, wykorzystywali możliwości tkwiące w nowoczesnej technice, dążyli do odrzucenia dekoracji z elementów historycznych, zastosowano nowy tym konstrukcji szkieletowej i fundamentów, jedność architektury i konstrukcji, charakterystyczne szerokie okna.
Budynki: Reliance Building pr. Burnhama&company, dom towarowy firmy Carson,Pirie,Scott pr.Sullivana.
Detal w secesji, elewacje budynków w secesji Okres 1880-1890r. Głównym ośrodkiem stała się Barcelona i okolice np . Casa Batllo pr.Gaudi. Kościół Św. Rodziny
Cechy : Odejście od linii prostych tylko linie faliste, kształtowanie powierzchni całkowicie dowolnie, bark ustalonego schematu, niezwykłe formy budynków, przeładowanie ozdobami, niekonstrukcyjność
Cite industrielle – Tony Garnier’a dla 35tys ludzi