UML(Unified Modeling Language)- służy do opisywania systemów z użyciem słów i diagramów . Może być używany do modelowania różnorodnych systemów: informatycznych, biznesowych itp. Uproszcza komunikację między grupami zaangażowanymi w projekt. OMG - (Object Management Group) – międzynarodowe stowarzyszenie zajmujące się promocją otwartych standardów wykorzystywanych w zastosowaniach technik obiektowych. Standaryzuje UML. CASE – komputerowe narzędzie wspomagania inżynierii oprogramowania.Wykorzystuja bazy danych do przechowywania informacji. Narzędzia te pomagają zachować spójność każdej perspektywy. Pozwala na stworzenie kolekcji danych, zarządzania nią i modyfikowania informacji bez obawy o naruszenie spójności tej kolekcji. Są zasobożerne, kosztowne, niedopracowane kłopotliwe w obsłudze i potrzebują czasochłonnego szkolenia. Mimo wszystko przy dużych projektach daje niepodważalne korzyści. model systemu-budowane w konteksie biznesowym lub informatycznym w celu lepszego zobrazowania istniejących lub przyszłych systemów. Podkreślane szczegóły istotne, pomijane zbędne.FUNKCJE: komunikacja miedzy elementami systemu. Wazne jest aby każdy uczestnik systemu rozumiaz sastos. Technologie. Wizualizacja procedur z punktu widzenia klientów, ekspertów i użytkowników tak aby każdy mógł je zrozumieć. Weryfikacja faktów pod kątem kompletności, spójności i poprawności. grupa docelowa modelu. – jest to określona klasa konsumentów lub firm, do której chcemy kierować naszą ofertę oraz działania sprzedażowe i marketingowe. G. docelową nie jest ogół aktualnych klientów, czy też charakterystyka przeciętnego klienta. Do wyodrębnienia g docelowej z ogółu potencjalnych klientów, wykrzst się różnorodne kryteria: geograficzne, demograficzne, finansowe oraz psychograficzne. Najlepiej odopiwiedziec na pytania: Jaki poziom zaawansowania biznesowego należy oczekiwać od odbiorców? Jaki lvl szczegółowości jest potrzebny odbiorcom. Jaki czas g. docel poświęci na analizę modelu? Jakim językiem posłużyć definicje modelu? Jaki poziom abstrakcji? Proces analizy i jej fazy pozyskiwanie - przez współpracę miedzy analitykiem a ekspertami. Eksperci są dostawcami wiedzy w danej dziedzinie a analitycy wiedzy metodologicznej. Reprezentowanie - przez diagramy i dokumenty przygotowane z reguły przez analityka. Weryfikacja- tylko przez dostawców wiedzy w d. dziedzienie bo tylko oni decydują czy są poprawne – KONICZNE. dostawca wiedzy- uczestnicy i kontrolerzy procesów biznesowych,krytyczni klienci, partnerzy biznesowi, eksperci w analizowanej dziedzinie, zarząd firmy, niezależni obserwatorzy. techniki wykorzystywane w procesie analizy -obserwacja pracowników przy pracy, ankiety, przybranie roli np. klienta, udział w analizowanych procesach biznesowych,przeprowadzanie wywiadów, organizowanie burz mózgów, prowadzenie dyskusji z ekspertami, analiza istniejących formularzy dokumentacji specyfikacji i narzędzi, opisywanie struktury organizacyjnej i jej zasad przepływu informacji( diagramy organizacyjne itp) system informacyjny- wielopoziomowa struktura pozwalająca zarządzanie informacjami niezbędnymi do prow. Interesów Przetwarzanie za pomocą procedur i modeli, informacji wejściowych w wyjściowe. system informatyczny –część sys informacyjnego działa z użyciem komputerów; to sys który dostatcza informacji niezbędnych do prowadzienia interesów. Informacje te najcęsciej dostarczane w rezultacie zapytania zadanego przez użytkownika. Wczesniej jednak sys. Informatyczny muzi być zasilony informacjami. integracja na poziomie procesów biznesowych – każdy system informatyczny musi mieć aktywności systemu biznesowego zaimplementowane w sposób umożliwiający poprawne i wydajne wykonanie procesów biznesowych związanych ze wszystkimi elementami na poziomie systemu informatycznego- komunikacja z innymi sys. Informat.. na poziomie wymaganym przez system biznesowy musi odbywać się w sp. Płynny. Niezbędne są doskonałe interfejsy(z punkty widz. Semantycznego i technicznego) proces biznesowy – procedura lub zdarzenie realizowane z myślą o osiągnięciu celu. Realizowane wieloetapowo nazywane mianem aktywnośc(seklwncyjne/równoległe/rozproszone-indywidualne)i, w odpowiedneij kolejności tzn sprzedawca nei sprzeda nic jeśli wcześniej nic nie zakupi. aktywność procesu biznesowego:sekwencyjna, równoległa, rozproszona(indywidualne – odprawa przeprowadzana przez pracownika odpraw, a w innym miejscu przez innego pracownika koordynowane jest wsiadanie do samolotu) system biznesowy – łańcuch elementów generujący wartość dodaną. W skład łańcucha wchodzi proces generujący tę wartość(np. dostawa towarów/usług) biznes może korzystać z 1 lub kilku sys. Biznes perspektywa wewnętrzna- od tej strony widzimy pracowników i narzędzia biorące udział w realizacji potrzeb otoczenia i obsłudze proces. Biznesowych. Mamy również do czynienia z proc. Przepływu informacji oraz systemeami informatycznymi. Ptacownik to część struktury organizacyjnej. Ukryta przed światem zewnętrznym. zewnętrzna – przyjmujemy rolę klienta, partnera biznesowego, dostawcy lub innego sys. Biznesowego.Perspektywa ta opisuje środowisko sys. Biznesowego. Interesują nas procesy które uwzględniają obiekty zewnętrzne w stosunku do systemu. Sam system jest jak czarna skrzynka. model organizacyjny – analizowanie i modelowanie systemu narzucają potrzebę określania ograniczeń systemowych. Może obejmować całą organizację.	diagram przypadków użycia (Use Case)- diagram, który przedstawia funkcjonalność systemu wraz z jego otoczeniem. Diagramy prz. uż. pozwalają na graficzne zaprezentowanie własności systemu tak, jak są one widziane po stronie użytkownika. Specyfikują wymagania stawiane systemowi; obrazują zachowanie systemu; modelują otoczenie systemu; nie definiują sposobu implementacji systemu; opisują jedynie najważniejsze aspekty zachowania systemu; nie są przesadnie szczegółowe; są platformą do komunikacji analityka z klientem aktor- jest funkcją, jaką pełni użytkownik w stosunku do systemu oraz przypadków użycia. Reprezentuje spójny zbiór ról, które są odgrywane przez użytkowników przypadku użycia w czasie interakcji z tym przypadkiem. Aktorem może być człowiek, urządzenie, inny system lub czas. Aktor nie musi być fizycznym obiektem. Istotne by pełnił określoną funkcję wobec systemu i przypadku użycia, którego używa. Osobowy to : osoba, zespół, dział, instytucja, organizacja. Bezosobowy: system zewnętrzny(podsystem, baza danych) urządzenie, czas. związek asocjacja- (linia)relacja między aktorem a biznesowym przypadkiem użycia. Asocjacja reprezentuje możliwość wykorzystania przez aktora określonej funkcji systemu biznesowego czyli właśnie bizn. prz. uż. Nie zawiera inf na temat sposobu użycia danej funkcji.W rzeczywistości oznacza ze aktor ma cos wspólnego z przypadkiem użycia. biznesowy przypadek użycia –(elipsa z napisem w srodku) opisuje interakcje miedzy aktorem a sys. biznes , tzn opisuje funkcje systemu biznesowego wykorzystywana przez aktora. Biz.prz.uż jest określany z perspektywy aktora. Uszczegółowienie przypadku użycia elementów występujących w sys. biznes. związek zawierania- stosuje się w celu uniknięcia wielokrotnego opisywania tego samego ciągu zdarzeń. polega na tym, że bazowy przypadek użycia rozszerza swoją funkcjonalność o zachowanie innego przypadku użycia. Zawierany przypadek użycia nie jest autonomiczny. związek rozszerzenia- służy do modelowania fragmentów przypadku użycia postrzeganych przez użytkownika jako opcjonalne zachowanie systemu. Wskazuje, że dany przypadek użycia opcjonalnie rozszerza funkcjonalność bazowego przypadku użycia. Funkcjonalność bazowego przypadku użycia jest rozszerzana o inny przypadek użycia po spełnieniu określonego warunku. punkty rozszerzenia- pozwalają na dokładniejsze określenie jakie rozszerzające przypadki użycia mają być wywołane. wskazuje na to miejsce w zachowaniu (scenariuszu) przypadku użycia, które jest rozszerzone o inny przypadek użycia za pomocą związku rozszerzenia. związek uogólnienie-polega na tym że pewien przypadek może być szczegolna odmiana innego, już istniejącego przypadku użycia. Notacja to linia ciągła zakończona pustym trójkątem skierowanym od wyspecjalizowanego ku bardziej ogólnemu przypadkowi użycia. związek realizacja konstruowanie biznesowych przypadków użycia, weryfikacja biznesowych przypadków użycia: weryfikujemy za pomocą listy kontrolnej -> kompletność- diagram przypadków jest kompletny jeśli w systemie nie ma już zadnych nieudokumentowanych biznesowych przypadków użycia. Wszystkie towary i usługi dostępne dla klienta i partnerów biznesowych sa opisane w formie biznesowych przypadków użycia. Zgodność – wszystkie biznesowe przypadki użycia uwzgld. na diagramie przyp. użycia są rzeczywiste co oznacza ze są zgodne z definicją biznesowego przypadku użycia. Poziom szczegółowości – szczegółowość biznesowych przypadków użycia spełnia następujące wymogu: biznesowy przyp użycia reprezentuje spójną z punktu widzenia działań sekwencję iteracji; biznesowy… jest zainicjowany przez aktora i wykorzystuje tylko kilku aktorów; biznes… reprezentuje funkcję dostępną dla odbiorców i dającą wymierne wyniki. Związki między przypadkami użycia — związki zawierające są zdefiniowane właściwie. Nazewnictwo i opisy — nazwy biznesowych przypadków użycia opisują funkcje systemu biznesowego. Terminologia jest dobrana zgodnie z obowiązującą w ramach systemu biznesowego. Aktorzy — aktorzy w diagramie przypadków użycia odpowiadają rolom przyjmowanym w interakcjach przez uczestników zewnętrznych, organizacje lub inne systemy biznesowe. dokumentowanie biz.n przyp. uż.-(scenariusz)-przedstawia istotne info, które sa niezbedne w realizacji dalszych faz cyklu zycia systemu. Dla danego przypadku uzycia zawsze nalezy wyróznic scenariusz główny (możliwe alternatywne). Oba precyzyjnie opisuja pełna funkcjonalnosc danego przypadku uzycia. Prowadzenie konsekwentnej dokumentacji przypadków uzycia prowadzi do odnajdywania niescisłosci i przeoczen powstałych podczas tworzenia wstepnej wersji diagramu przypadków uzycia. Trzeba podac: Nazwa – pełna nazwa przypadku uzycia. Numer – numer identyfikacyjny prz. uz. Twórca – dane twórcy prz. uż, np. imie, nazwisko, stanowisko. Typ prz uz. – okreslenie typu z punktu widzenia jego złozonosci (np.ogólny/szczegółowy) oraz waznosci dla zaspokojenia potrzeb uzytkownika(np.niezbedny/istotny/przecietnie istotny/mało istotny). Aktorzy – lista aktorów bedacych w zwiazku z prz. uż . Krótki opis – krótka, ogólna charakterystyka prz. uż. Warunki wstepne – Charakterystyka koniecznych warunków inicjujacych przypadek. Warunki koncowe – charakterystyka stanu systemu po realizacji prz. uż. Główny przepływ zdarzen – wypunktowana i scharakteryzowana lista przepływów zdarzeń zachodzacych podczas realizacji prz. uż - scenariusz główny. Alternatywne przepływy zdarzen - wypunktowana i scharakteryzowana lista mozliwych, alternatywnych przepływów zdarzen przypadku uzycia. Specjalne wymagania - wypunktowana i scharakteryzowana lista dodatkowych zidentyfikowanych wymagan niefunkcjonalnych, które moga byc istotne przykładowo podczas projektowania czy kodowania. Notatki i kwestie – lista komentarzy i lista pozostałych otwartych kwestii, które powinny zostac rozwiazane wraz z propozycjami osób, które mogłyby je rozwiazac.	Diagramy aktywności mają związek z diagramami przepływów i służą do ilustrowania działań zachodzących w systemie. W perspektywie zewnętrznej diagramy aktywności są wykorzystywane do opisu procesów biznesowych realizujących funkcje systemu biznesowego. informują o tym, czy poszczególni aktorzy biorący udział w procesie wykonują określone działania samodzielnie, czy wspólnie z innymi. Pozwalają spojrzeć na sys. Pod kątem pełnionych funkcji.Można tu zaprezentować zdarzenie zachodzące równolegle. . Aktywność — diagram aktywności ilustruje jedną indywidualną aktywność.Podstawowymi elementami aktywności są akcje i elementy kontrolne (decyzja, podział, złączenie, zainicjowanie, zakończenie itp.) Akcja — pojedynczy krok aktywności, na przykład etap obliczeń, który nie musi (lub nie może) być rozłożony na mniejsze elementy. Nie oznacza to, że w rzeczywistości akcja nie może być podzielona na mniejsze elementy. Znaczy to jedynie tyle, że na potrzeby diagramu dokonywanie takiego podziału nie miałoby sensu Wywołanie aktywności (akcja) — ten symbol informuje, że dana aktywność wywołuje inną aktywność. Wywołanie jest samo w sobie akcją, wynikiem wywołania jest podjęcie innej aktywnośc Akceptacja zdarzenia (akcja) — tego typu akcja jest związana z oczekiwaniem na zdarzenie. Po zaakceptowaniu zdarzenia inicjowany jest przepływ z niej wynikający (zdefiniowany na diagramie aktywności). Akceptacja zdarzeń jest ważnym elementem procesów biznesowych w diagramach aktywności.(przetwarzanie zamówienia, przyjęcie zamówienia, dostawa po zapłacie) Wysyłka sygnału (akcja) — sygnały są wysyłane do innych aktywności. Krawędź (kontrola przepływu) — krawędzie są reprezentowane przez strzałki łączące poszczególne elementy diagramu aktywności. Grot strzałki informuje o kierunku przepływu aktywności. Węzeł decyzyjny — poniższy romb reprezentuje takie miejsce w przepływie, w którym musi być rozstrzygnięty jakiś warunek. Węzeł decyzyjny składa się z wejścia i dwóch lub większej liczby wyjść. Wyjście typu [else] definiuje przepływ wykonywany w przypadku niespełnienia żadnego z warunków Akceptacja zdarzenia czasowego (akcja) — w określonym punkcie czasu rozpoczyna się zadana akcja wywołująca przepływ na diagramie aktywności. Do reprezentacji akceptacji zdarzenia czasowego może być użyty symbol klepsydry (ponaglenie wysyłki po upływie terminu płatności) Rozgałęzienie — służy do rozdzielenia przepływu na dwa lub większą liczbę równoległych przepływów. Rozgałęzienie jest reprezentowane przez grubą, poziomą linię (belkę) Złączenie — służy do konsolidacji dwóch lub większej liczby równoległych przepływów. Również w tym przypadku wykorzystuje się grubą, poziomą linię. Węzeł początkowy — sygnalizuje początek aktywności. Aktywność może mieć więcej niż jeden węzeł początkowy; w takim przypadku na początku aktywności uruchamianych jest kilka przepływów. aktywność nie musi mieć węzła początkowego; może być także inicjowana przez zdarzenie Końcowy węzeł aktywności — sygnalizuje zakończenie aktywności. Diagram aktywności może mieć więcej niż jedno wyjście oznaczane węzłami końcowymi. Końcowy węzeł przepływu — kończy działanie przepływu. W przeciwieństwie do końcowego węzła aktywności, który kończy całą aktywność, dotarcie do końca przepływu nie ma wpływu na inne przepływy, działające równolegle. Partycja aktywności — poszczególne elementy diagramu aktywności mogą być podzielone na indywidualne obszary zwane partycjami. Przy tworzeniu partycji brane są pod uwagę różne kryteria, takie jak jednostki organizacyjne, centra kosztowe, lokalizacje itp. Partycjom można przypisać różne etapy aktywności. Każda z nich jest odseparowana od sąsiednich za pomocą pionowych lub poziomych linii ciągłych. Każda posiada nazwę. Partycje mogą być pokazywane w postaci siatki na płaszczyźnie