Msza żałobna – requiem

1893 - Reqiuem Aeternam Przybyszewskiego

forma Reqiuem Aeternam: (tłum. pieśń żałobna); stylizacja biblijna (na dwie księgi z Pisma Świętego: ewangelii św. Jana i Księgi Rodzaju); Pentateuch (nawiązanie do pięcioksięgu - do tory) nawiązanie do nabożeństwa żałobnego, do mszy; odwołania do tesktów sakralnych;

propozycja Przybyszewskiego podobna tekstów objawionych, on proponuje jakąś księgę w miejsce znanych wcześniej i czczonych ksiąg,

<obrazoburstwo - sprzeciwianie się przeciwko znanym zasadom; silnie łączy się z poruszającym i nieporuszającym>

odwrócenie wartości biblijnych; przekształcenie sensów biblijnych; porusza się kwestie, które są nowe dla społeczeństwa i trudne do zaakceptowania - perwersja

Przybyszewski tym utworem miał zapewnić sobie wieczność - powiedział jego niemiecki przyjaciel

Przybyszewski robił potężne wrażenie (Czechy, Rosja, Polska, Niemcy, Norewgia)

freudowski stosunek bohatera do kobiet - ograniczają moc i możliwości mężczyzn; Przybyszewski wyprzedza Freuda;

- konflikt Przybyszeskiego między nauką a wiarą; nauka tłumaczy dogmaty, ktre wcześniej wywodziły się tylko z wiary; wierzy w Charcota i w Darwina

- ukształtowany przez psychiatrię i psychologię, odwołania do embriologii, krytyki historycznej Straussa - teorie naukowe, o których mówi się w kategoriach człowieka nie myślącego krytycznie, ale wierzącego w te wiadomości. Z jednej strony wierzy w naukę, a w drugiej w religię (scientyzm) - skaralizacja nauki,

- zderzenie pierwiastków wiary w religię i w naukę: brak szczęścia, zwątpienie - wiara przestaje obowiązywać, wstręt i obrzydzenie,

(kabotyństwo - zgrywanie się, tanie efekciarstwo)

- tekst objawiony, pisany w pierwszej osobie; Przybyszewski sam siebie nobilituje, utożsamia się z Chrystusem, z Bogiem, z Szatanem,

- uobecnienie ofiary, forma utworu jest formą mszy, liturgii;

- msza rozpaczy i szału;

uzurpacja - przywłaszczenie sobie cudzych praw do czegoś

utwór ma robić wrażenie, oddziaływać - zderza swoją formę i treść; treść potraktowana stylizacją biblijną i stojąca w opozycji do stylu;

- ważna jest osobowaość twórcza, która posługiwała się tym językiem twórczym

Przybyszewski powiela postać Dagne - jest ona w Requiem aeternam - fragmnent życia Muncha jest w dziele Przybyszewskiego - o tej sytuacji pisał także Freud

(Dagne zastrzelona - wędrujący rewolwer)

Dagne poznała Muncha w 1892 r. (chociaż plotka mówi, że znali się oni z dzieciństwa)

- sztuka jest doskonała sama w sobie

- tłumacz nie tłumaczy, a tworzy

- w dokonywaniu niektóych tłumaczeń brakuje słów, jeśli ich brakuje, powinno się je tworzyć w celu ubogacenia tekstu

- prymat estetyki

- każdy może tłumaczyć, ale bakuje kompetencji u części tłumaczy

- tłumaczenie jako przedłużenie twórczości własnej

- nieumiejętność przekładania poezji, rujnuje jej piękno