Charakterystyka
Jednym z warunków sprawnego przemieszczania produktów w systemie eurologistyki jest tworzenie węzłowych punktów modalnych sieci logistycznej, nazywanych centrami usług logistycznych. Przejściową formą tworzenia centrów usług logistycznych były zintegrowane zespoły magazynów, zwane także dzielnicami magazynowania.
Rozwój gospodarki ma ścisły związek z rozwojem logistyki, która musi spełniać oczekiwania klienta i przynosić zyski. Głównymi inspiracjami do budowy centrów logistycznych można zaliczyć:
wzrost znaczenia poziomu obsługi klienta
kompresję czasu
zmniejszenie kosztów
globalizację
integracje organizacyjną
Centrum logistyczne to obiekt przestrzennie funkcjonalny wraz z infrastrukturą i organizacją, w którym realizowane są usługi logistyczne związane z przyjmowaniem, magazynowaniem, rozdziałem i wydawaniem towarów oraz usługi towarzyszące, świadczone przez niezależne w stosunku do nadawcy lub odbiorcy podmioty gospodarcze .
Centra logistyczne przyczyniają się do wzrostu sprawności i efektywności procesów logistycznych oraz do zadowolenia klienta-kompleksowości obsługi. Mogą skupiać inwestycje w infrastrukturę logistyczną oraz inwestycje związane z produkcja i dystrybucją. Inwestycje w centra logistyczne wywołują wzrost zapotrzebowania na pracowników, podnoszą popyt na rynku budowniczym.
Tworzenie centrów logistycznych może się wiązać również ze złą lokalizacją, która może powodować zatory komunikacyjne, generować przewozy towarowe przez centra miast, niszczyć drogi miejskie nie przystosowane do ciężkiego transportu towarowego.
Centrum logistyczne – obiekt przestrzenno-funkcjonalny wraz z infrastrukturą i organizacją, w którym realizowane są usługi logistyczne związane z przyjmowaniem, magazynowaniem, rozdziałem i wydawaniem towarów oraz usługi towarzyszące, świadczone przez niezależne w stosunku do nadawcy lub odbiorcy podmioty gospodarcze (usługodawcy logistyczni z różnych specjalności logistyki). Najczęściej centra logistyczne utożsamiane są z ogromnymi magazynami i funkcją składowania produktów przed ich wysyłką. W praktyce centra logistyczne coraz częściej są formą integracji wielu usług w jednym miejscu, przejmując część operacji wykonywanych przez macierzyste komórkiprzedsiębiorstw-klientów np. zajmują się organizacją specjalistycznych szkoleń i konferencji na zlecenie. Podstawowymi elementami niezbędnymi do świadczenia tych usług są:
urządzenia techniczne służące do prowadzenia prac przeładunkowych i magazynowych oraz wspomagające zarządzanie
personel
organizacja.
Typowe centrum logistyczne posiada takie obiekty jak:
magazyny, place składowe, kolejowe terminale kontenerowe, przy pomocy których świadczone są usługi logistyczne
hotele pracownicze, stacje paliw, stacje serwisu pojazdów czy punkty gastronomiczne, miejsca świadczenia usług celnych, firmy ubezpieczeniowe – gdzie świadczone są usługi towarzyszące
Poszczególne centra logistyczne różnią się między sobą ilością oraz rodzajami obiektów.
Centra logistyczne spełniają trzy rodzaje funkcji:
funkcje logistyczne
funkcje pomocnicze
funkcje dodatkowe
Większość centrów logistycznych umożliwia działanie i świadczy usługi wszystkim zainteresowanym nadawcom i odbiorcom na zasadzie wolnorynkowej. Takie centra logistyczne określa się mianem publicznych. Działają w nich niezależni operatorzy, a rolą zarządu centrum jest udostępnianie im warunków do prowadzenia działalności. W tej formule mieści się również udostępnianie warunków do działalności firmomprodukcyjnym i handlowym, które stają się źródłem popytu na usługi logistyczne, realizowanie na terenie centrum logistycznego.
Istnieje wiele kryteriów klasyfikacji centrów logistycznych. Najczęściej przyjmowanym jest kryterium zasięgu oddziaływania, na podstawie którego wyróżnia się:
międzynarodowe centra logiczne – o zasięgu oddziaływania około 500 km;
regionalne centra logistyczne – o zasięgu oddziaływania około 50-80 km;
lokalne centra logistyczne – o zasięgu oddziaływania około 5-8 km.
Rolą centrów logistycznych jest tworzenie warunków do sprawnego przepływu dóbr, łagodzenie i/lub eliminowanie uciążliwości, jaką działalność logistyczna wywiera na otoczenie, a także wspieranie, i często inicjowanie, pozytywnych tendencji oraz kierunków rozwojudziałalności gospodarczej, głównie (ale nie tylko) w obszarze logistyki.
Obecnie sytuowanie, rozwój i promocję centrów logistycznych uznaje się za narzędzie pozwalające wpływać na wzrost sprawności i efektywności procesów logistycznych, poziom obsługi klienta, tworzenie wartości w łańcuchach dostaw oraz redukcję kosztów logistyki. Centra logistyczne uznawane są też za niezwykle efektywną formę restrukturyzacji obszarów znajdujących się w gospodarczym regresie – jako inwestycje ożywiające lokalną gospodarkę i uruchamiające nowe inwestycje, związane z napływem nowych podmiotów.
Jednym z najbardziej charakterystycznych trendów rozwojowych centrów logistycznych jest rozwój logistyki miejskiej (city logistics) – skupienie w nich zasobów dystrybucyjnych może ułatwić zarządzanie dostawami dotyczącymi zaopatrzenia mieszkańców i przedsiębiorstw wewnątrz aglomeracji poprzez planowanie i optymalizowanie procesów logistycznych.