Polimery
Makrocząsteczka polimeru o strukturze liniowej
- silne wiązania kowalencyjne w łańcuchu
- między łańcuchami słabe wiązania wtórne
- są termoplastyczne, dają się łatwo wciągać w wysokowytrzymałe włókna, jak np. poliamidy
- polietylen, polichlorek winylu, polipropylen oraz polistyren
- ciągliwe i elastyczne, ze wzrostem temperatury miękną
- rozpuszczają się w organicznych rozpuszczalnikach, można je łatwo utylizować przez przetopienie i ponowne uformowanie
- ze wzrostem stopnia polimeryzacji (długości łańcuchów) wytrzymałość i ich temperatura mięknięcia wzrasta
Makrocząsteczka polimeru o strukturze rozgałęzionej
- łańcuchy rozgałęzione, ale między nimi nadal tylko słabe wiązania wtórne
- struktura pośrednia między liniowymi a usieciowanymi
- rozgałęzienie zmniejsza tendencję do krystalizacji i zapobiega gęstemu upakowaniu łańcuchów, a więc powoduje obniżenie wytrzymałości polimerów
- zastąpienie atomów wodoru w łańcuchu grupami atomów (metyl, benzen) prowadzi do zwiększenia wytrzymałości polimeru; zastąpienie atomów wodoru atomami fluoru (teflon) zwiększa temperaturę topnienia
Makrocząsteczka polimeru i strukturze przestrzennie usieciowanej
- amorficzne i kruche
- silne wiązania kowalencyjne również między łańcuchami
- powstają z monomerów, mających więcej niż dwa aktywne wiązania, w wyniku czego powstają cząsteczki dwu- lub trójwymiarowe
- utworzona w ten sposób silna struktura zapobiega mięknięciu tych materiałów podczas podgrzewania i decyduje o tym, że stanowią polimery utwardzalne (duroplasty)
- żywice: fenolowo-formaldehydowa (bakelit), epoksydowa i poliestrowa
Polimer w stanie amorficznym (bezpostaciowym)
- większość polimerów ma taką strukturę
- długie cząsteczki są pozwijane podobnie jak kawałki sznurka znajdujące się w worku
Polimer w stanie krystalicznym (częściowo krystalicznym)
- większa gęstość, wyższa temperatura topnienia i wytrzymałość, mniejsza przezroczystość
Polimery termoplastyczne (termoplasty)
- polistyren, poliamidy alifatyczne (np. nylon), PCW, polimetakrylan metylu, polietylen, polipropylen, policzterofluoroetylen, polioctan winylu i azotan celulozy, kopolimery
- liniowa, a niekiedy również rozgałęziona budowa makrocząsteczek; między cząsteczkami nie ma wiązań sieciujących – działają tylko słabe wiązania wtórne
- zmiana własności termoplastów przy wzroście temperatury: podczas ogrzewania miękną i płyną jak lepka ciecz, po ochłodzeniu twardnieją ponownie
- można je łatwo i wielokrotnie formować
- są rozpuszczalne
Duroplasty (chemo- lub termoutwardzalne)
- są wytwarzane w dwóch etapach: najpierw wytwarza się cząsteczki liniowe, a następnie, po uformowaniu wyrobu, doprowadza się do powstania między cząsteczkami kowalencyjnych wiązań sieciujących
- tworzenie takich wiązań jest możliwe dzięki istnieniu w cząsteczkach linowych wiązań podwójnych lub grup funkcyjnych, przy czym może ono zachodzić bezpośrednio lub za pośrednictwem utwardzacza.
- utwardzanie duroplastów następuje w wyniku powstawania wiązań sieciujących, zatem utwardzone duroplasty są nierozpuszczalne, a po ogrzaniu nie przechodzą w stan ciekły, lecz przy nadmiernym ogrzaniu następuje ich rozkład