ADRENALINA nm. Epinephrine

Preparaty: Injectio Adrenalini 1% 1mg/ml;

Fastlekt ampułkostrzykawka 1mg/ml

Wskazania: zatrzymanie krążenia, wstrząs anafilaktyczny, rzadko astma oskrzelowa (aspirynopochodna)

Działanie i mechanizm działania: stymulacja receptorów α i β adrenergicznych. Przy resuscytacji stymulacja receptorów α – obkurczanie naczyń, niskie dawki oraz we wstrząsie anafilaktycznym stymulacja receptorów β – rozszerzenie oskrzeli oraz hamowanie uwalniania histaminy.

Działania niepożądane: zaburzenia rytmu, obkurczenie naczyń krwionośnych nerek i krezkowych, wzrost ciśnienia wypełnienia lewej komory, zwiększenie zużycia tlenu przez m. sercowy, hipokaliemia.

Przeciwwskazania: wstrząs hipowolemiczny przed wyrównaniem niedoboru płynów, przełom nadciśnieniowy, przy resuscytacji nie ma przeciwwskazań

Ciąża: kategoria C

Wskazówki dodatkowe: stosowana jako dodatek do środków znieczulających miejscowo, w resuscytacji niemowląt i dzieci dawkowanie większe niż u dorosłych w przeliczeniu na masę ciała, nie należy mieszać z roztworami o pH zasadowym.

AMIODARON nm. Amiodarone

Preparaty: Cordarone tabl. 200 mg. amp. 150 mg/3ml; Opacorden tabl. 200 mg

Wskazania: leczenie zagrażających życiu komorowych zaburzeń rytmu serca, opornych na inne leki, komorowe i nadkomorowe zaburzenia rytmu, częstoskurcz komorowy, nawracające migotanie komór, migotanie przedsionków

Działanie i mechanizm działania: przedłuża czas trwania potencjału czynnościowego i okres refrakcji w komorach mięśnia sercowego, działa α i β adrenolitycznie – powodując rozszerzenie naczyń wieńcowych, zmniejszenie oporów naczyń na obwodzie oraz zmniejsza zapotrzebowanie m. sercowego na tlen

Działania niepożądane: spadek ciśnienia krwi, zapalenie żył w miejscu podania, nudności, wymioty, zaburzenia łaknienia, nad- lub niedoczynność tarczycy (zawiera jod) nacieki płucne i zwłóknienia, skórne odczyny alergiczne

Przeciwwskazania: bradykardia, blok przedsionkowo komorowy, zaburzenia czynności tarczycy, nadwrażliwość na jod, hipokaliemia

Ciąża: kategoria D

Wskazówki dodatkowe: można stosować podjęzykowo

ATROPINA nm. Atropine sulfate

Preparaty: Atropinum sulfuricum amp. 0,5 mg/ml, 1mg/ml; krople do oczu 1%; Bellapan tabl. 0,25 mg

Wskazania: podczas resuscytacji , bradyarytmie, bradykardia, blok przedsionkowo-komorowy, stany spastyczne przewodu pokarmowego i układu moczowego, w zatruciach związkami fosforoorganicznymi, glikozydami nasercowymi, niektórymi grzybami, w celu porażenia układu przywspółczulnego przed zabiegami leczniczymi i diagnostycznymi.

Działanie i mechanizm działania: hamowanie receptorów muskarynowych, hamowanie działania Ach, działa na m. sercowy, mięsnie gładkie oskrzeli, układ pokarmowy, słabiej na gruczoły ślinowe i oko.

Działania niepożądane: zaburzenia rytmu serca, niepokój, pobudzenie lub senność, tachykardia (duże dawki), bradykardia (małe dawki), depresja oddychania, rozszerzenie źrenic, niewyraźne widzenie, światłowstręt, suchość w jamie ustnej, reakcje alergiczne

Przeciwwskazania: zaburzenia rytmu serca z tachykardią, stany po ostrych krwotokach, nużliwość mięśni, jaskra, przerost gruczołu krokowego, mechaniczna niedrożność jelit

Ciąża: kategoria C

Wskazówki dodatkowe: przy zatruciach gorączka atropinowa (temp. ciała powyżej 41 °C)

DIAZEPAM nm. Diazepam

Preparaty: Relanium tabl. 2,5 mg, amp. 5 mg/ml; Diazepam Rectubes, Relsed wlewki doodbytnicze 5 mg/2,5 ml, 10 mg/2,5 ml

Wskazania: drgawki (stan padaczkowy), stany niepokoju i lękowe, tężec, zespół odstawienia u alkoholików

Działanie i mechanizm działania: agonista receptorów benzodiazepinowych, wykazuje działanie uspokajające, przeciwlękowe, nasenne, obniżające napięcie mięśni poprzecznie prążkowanych, przeciwdrgawkowe, powoduje niepamięć wsteczną

Działania niepożądane: depresja oddechowa, spadek ciśnienia krwi, suchość w jamie ustnej, splątanie, ponowna senność po 6-8 godzinach od podania i depresja oddechowa (aktywne metabolity). Możliwe podrażnienie żył.

Przeciwwskazania: ostra niewydolność oddechowa, hipotensja, pierwszy trymestr ciąży, jaskra

Ciąża: kategoria D

Wskazówki dodatkowe: nie należy łączyć z innymi lekami w jednej strzykawce lub w roztworach do wlewów, po kolejnych dawkach konieczna kontrola ciśnienia krwi

DROTAWERYNA nm. Drotaverini hydrochloride

Preparaty: Galospa tabl. 40 mg, No-Spa tabl. 40 mg, amp. 40 mg/2 ml, No-Spa forte tabl. 80 mg

Wskazania: kolka jelitowa, wątrobowa, żółciowa, zapalenie lub dyskineza skurczowa dróg żółciowych, kamica pęcherzyka żółciowego, stany skurczowe przewodu pokarmowego, choroba wrzodowa żołądka I dwunastnicy, zaparcia na tle spastycznym, kamica nerkowa, bolesne miesiączkowanie

Działanie i mechanizm działania: syntetyczna pochodna papaweryny o silnym i szybkim spazmolitycznym działaniu na mięśnie gładkie dróg moczowych, żółciowych i przewodu pokarmowego. Rozszerza naczynia krwionośne silniej od papaweryny

Działania niepożądane: nudności, wymioty, brak łaknienia, ból i zawroty głowy, osłabienie, zapaść, spadek ciśnienia tętniczego

Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną

Ciąża: nie należy stosować ze względu na brak badań

Wskazówki dodatkowe: może być podawana z lekami o podobnym działaniu (atropiną)

FLUMAZENIL nm. Flumazenil

Preparaty: Anexate amp. 0,5 mg/ 5 ml, 1 mg/ 10 ml

Wskazania: zatrucia benzodiazepinami, szczególnie w anestezjilogii i intensywnej terapii, pozwala na różnicowanie przyczyn stanów nieprzytomności, gdyż nie znosi depresyjnego wpływu na OUN barbituranów, opioidów, etanolu, środków do znieczulenia ogólnego

Działanie i mechanizm działania: antagonista receptora benzodiazepinowego, znosi działanie przeciwlękowe, uspakajające i nasenne oraz depresyjne na układ oddechowy benzodiazepin, nie w pełni znosi amnezję i niedostateczną wentylację płuc

Działania niepożądane: nudności, wymioty, podrażnienie tkanek w wypadku przedostania się poza żyłę. U uzależnionych może wywołać drgawki, splątanie, pobudzenie i zaburzenia rytmu serca

Przeciwwskazania: padaczka leczona benzodiazepinami, zatrucia trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi

Ciąża: kategoria C (w I trymestrze), D (w II i III trymestrze)

Wskazówki dodatkowe: lek należy podawać do dużego naczynia ze względu na możliwość wystąpienia miejscowych podrażnień, pacjenta nie należy pozostawiać bez opieki

FUROSEMID nm. Furosemide

Preparaty: Furosemidum (Polpharma, Polfarmex) tabl. 40 mg, amp. 20 mg/ 2 ml

Wskazania: nadciśnienie tętnicze krwi, obrzęki związane z zastoinową niewydolnością krążenia, obrzęki pochodzenia nerkowego i wątrobowego, przewodnienie, wymuszona diureza, zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe

Działanie i mechanizm działania: diuretyk pętlowy, którego działanie polega na hamowaniu aktywnej resorpcji chloru w nefronach. Poprawia ukrwienie nerek, rozszerza naczynia żylne

Działania niepożądane: utrata sodu i potasu, kurcze mięśni, ortostatyczne spadki ciśnienia krwi

Przeciwwskazania: niedrożność dróg moczowych, hipokaliemia, ostrożnie w niewydolności wątroby, ciąży

Ciąża: kategoria C

Wskazówki dodatkowe: bezwzględnie nie mieszać z innymi lekami w jednej strzykawce, nie podawać pacjentom leczonym litem (możliwość kumulacji).

GLUKAGON nm. Glucagon hydrochloride

Preparaty: Glucagon Hypokit fiol. 1 mg + strzykawka z rozpuszczalnikiem

Wskazania: silne niedocukrzenie u chorych na cukrzycę, stosujących insulinę lub doustne leki przeciwcukrzycowe

Działanie i mechanizm działania: antagonista insuliny, w organizmie produkowany przez komórki wysp trzustkowych, wykazuje szybkie i silne działanie hiperglikemizujące

Działania niepożądane: nudności, wymioty, rzadko nadwrażliwość na lek, odczyny alergiczne

Przeciwwskazania: nadciśnienie, niedociśnienie

Ciąża: kategoria B

Wskazówki dodatkowe: podczas hipoglikemii spowodowanej doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi oraz alkoholem może być stosowany tylko równocześnie z wlewem glukozy

GLUKOZA nm. Glucose

Preparaty: Glucosum płyny infuzyjne 5%, 10%, 20% - 100, 250, 500 ml; amp. 20%, 40% 10 ml

Wskazania: żywienie pozajelitowe, hipoglikemia, jako rozpuszczalnik leków pozajelitowych (5% roztwory).

Działanie i mechanizm działania: roztwory 5% podawane w postaci wlewów dożylnych krótkotrwale zwiększają objętość krwi krążącej, roztwory 40 % działając osmotycznie powodują zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego, działają także alkalizująco i diuretycznie

Działania niepożądane: cukromocz, diureza osmotyczna, działanie miejscowo drażniące roztworów powyżej 15 % co może być przyczyną zmian zapalnych lub bolesności w miejscu wstrzyknięcia

Przeciwwskazania: hiperglikemia, przewodnienie, krwotok wewnątrzczaszkowy lub wewnątrzrdzeniowy, delirium tremens z odwodnienia, odwodnienie hipoosmotyczne, kwasica

Ciąża: ostrożnie ze względu na możliwość wystąpienia hiperglikemii, hiperinsulinemii i kwasicy u płodu, a następnie hipoglikemii i żółtaczki u noworodka

Wskazówki dodatkowe: konieczność kontroli glikemii

HYDROKORTYZON nm. Hydrocortisone sodium succinate

Preparaty: Corhydron proszek i rozpuszczalnik do przygotowania roztworu do wstrzyknięć 25, 100, 250 mg; Hydrocortisonum solubile 250 mg (fiolka + rozpuszczalnik)

Wskazania: reakcje uczuleniowe, pomocniczo we wstrząsie anafilaktycznym i w stanie astmatycznym, substytucja w przełomie nadnerczowym

Działanie i mechanizm działania: syntetyczny glikokortykosteroid o działaniu przeciwzapalnym, przeciwuczuleniowym, zmniejsza objawy zapalenia lub zmniejsza czynniki wywołujące zapalenie

Działania niepożądane: ostrożność należy zachować w ostrych procesach zapalnych, jaskrze, cukrzycy. Długotrwałe stosowanie wywołuje szereg działań niepożądanych

Przeciwwskazania: w stanach nagłych nie ma przeciwwskazań, ostrożnie w zakażeniach grzybiczych, wirusowych, bakteryjnych, przy wrzodzie żołądka, w ostrych psychozach, nużliwości mięśni

Ciąża: kategoria C

Wskazówki dodatkowe: przygotowanie roztworu do wstrzyknięć; najpierw rozpuszczalnik (NaHCO3) następnie hydrokortyzon, ostrożnie mieszając do zakończenia musowania roztworu. Nie należy łączyć z innymi lekami w jednej strzykawce – aminofilina, heparyna, prometazyna, petydyna

KAPTOPRYL nm. Captopril

Preparaty: Captopril (Biofarm, Egis, Jelfa, Polfarmex) tabl. 12,5; 25; 50 mg

Wskazania: nadciśnienie tętnicze, zastoinowa niewydolność krążenia, po zawale m. sercowego

Działanie i mechanizm działania: specyficzny inhibitor ACE, enzymu przekształcającego angiotensynę I w angiotensynę II, działanie hipotensyjne jest wynikiem hamowania układu renina-angiotensyna-aldosteron

Działania niepożądane: niedociśnienie tętnicze, zawroty głowy, osłabienie, zaburzenia widzenia, omdlenia, zaburzenia czynności nerek, kaszel

Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję, ostrożnie u chorych z niewydolnością nerek

Ciąża: kategoria C (w I trymestrze), D (w II i III trymestrze)

Wskazówki dodatkowe: można stosować podjęzykowo, podczas leczenia może ulec upośledzeniu zdolność reagowania

KETOPROFEN nm. Ketoprofen

Preparaty: Ketonal kaps. 50 mg, Ketonal Forte tabl. 100 mg, amp. 100 mg/2 ml, Ketonal LEK żel, Fastum żel, Fabrofen kaps. 200 mg, Ketospray 5% płyn, Profenid tabl. 100 mg, amp. 100 mg/2ml, Bi-Profenid tabl. 150 mg

Wskazania: bóle ścięgien i stawów, bóle pooperacyjne, pourazowe, choroby reumatoidalne, ciężkie artrozy, ostre bóle zwyrodnieniowe stawów

Działanie i mechanizm działania: niesteroidowy lek przeciwzapalny, przeciwbólowy, przeciwgorączkowy, inhibitor cyklooksygenazy (COX-1 i COX-2), enzymu odpowiedzialnego za tworzenie prostaglandyn, hamuje agregację płytek

Działania niepożądane: u uczulonych może wystąpić napad astmy oskrzelowej, bóle i zawroty głowy, skórne reakcje alergiczne, długotrwałe podawanie może doprowadzić do zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego, nawrotu choroby wrzodowej, nadwrażliwość na światło po użyciu żelu

Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną i inne pochodne z tej grupy: naproksen, ibuprofen, firbiprofen, kwas acetylosalicylowy i pochodne

Ciąża: kategoria B

Wskazówki dodatkowe: różne postaci farmaceutyczne, różne uwalnianie

KLEMASTYNA nm. Clemastine

Preparaty: Clemastinum Tabl. 1 mg, syrop 1 mg/10 ml, amp. 2 mg/2 ml

Wskazania: obrzęk Quinckiego, odczyny polekowe, pokrzywka, świąd skóry, zapobiegawczo przed zabiegiem lub badaniem diagnostycznym

Działanie i mechanizm działania: lek przeciwhistaminowy, blokuje receptor H, hamuje rozszerzenie i przepuszczalność naczyń prowadzącą do obrzęków, działa również cholinolitycznie

Działania niepożądane: senność, zaburzenia koordynacji ruchowej, bóle i zawroty głowy, nudności i wymioty, suchość w jamie ustnej, chrypka, uczucie pełności i zaparcia, trudności w oddawaniu moczu lub zatrzymanie moczu. U dzieci pobudzenie OUN.

Przeciwwskazania: nadwrażliwość na klemastynę, jaskra, trudności w oddawaniu moczu

Ciąża: kategoria C

Wskazówki dodatkowe: wstrzyknięcia dożylne po rozcieńczeniu 0,9% NaCl lub 5% glukozą, równoczesne podanie z lekami opioidowymi, nasennymi nasila działanie na OUN

KLONAZEPAM nm. Clonazepam

Preparaty: Clonazepamum Tabl. 0,5; 2 mg, amp. 1 mg/ml; Rivotril tabl. 0,5; 2 mg, roztwór 2,5 mg/ml, amp. 1 mg + rozpuszczalnik.

Wskazania: drgawki (stan padaczkowy), stany lęku I niepokoju

Działanie i mechanizm działania: agonista receptorów benzodiazepinowych, wykazuje działanie przeciwdrgawkowe, słabo uspokajające i przeciwlękowe, zmniejsza napięcie mięśni szkieletowych

Działania niepożądane: senność, zmęczenie, spowolnienie ruchowe, spadek ciśnienia krwi, suchość w jamie ustnej, depresja oddechowa, reakcje paradoksalne (w geriatrii) wydzielanie śluzu w drogach oddechowych

Przeciwwskazania: zaburzenia oddychania pochodzenia ośrodkowego, nużliwość mięśni, jaskra z wąskim kątem przesączania, ostra niewydolność oddechowa, nerek wątroby, zatrucie alkoholem, lekami p/padaczkowymi, neuroleptykami, nasennymi, przeciwbólowymi, przeciwdepresyjnymi, litem

Ciąża: kategoria C

Wskazówki dodatkowe: zachować ostrożność u kobiet w ciąży

KWAS ACETYLOSALICYLOWY nm. Acetylsalicylic acid

Preparaty: Aspirin tabl. 325, 500 mg; Polopiryna S tabl. 300 mg; Acard tabl. 75; 150 mg; Polocard tabl. 75; 150 mg; Aspegic injectable 500, 1000 mg + 5 ml rozpuszczalnika

Wskazania: bóle o różnej etiologii (bóle stawów, mięśni, zębów, głowy), nerwobóle, w chorobie reumatycznej i gośćcowej, zapobieganie zakrzepom (profilaktyka przed- i pozawałowa)

Działanie i mechanizm działania: lek przeciwbólowy, przeciwgorączkowy, przeciwzapalny, hamujący agregację płytek krwi, poprzez hamowanie cyklooksygenazy (COX-1 i COX-2). Powoduje to zahamowanie produkcji prostaglandyn i w następstwie w/w skutki

Działania niepożądane: reakcje uczuleniowe (napady duszności, pokrzywki), pocenia się, krwawienia przewodu pokarmowego, zaburzenia krzepnięcia krwi

Przeciwwskazania: nadwrażliwość na lek, dzieci do 12 r.ż., czynna choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, skaza krwotoczna

Ciąża: kategoria D

Wskazówki dodatkowe: nie obniża temperatury w stanie normotermii lub podwyższonej po wysiłku fizycznym

LIDOKAINA nm. Lidocaine hydrochloride

Preparaty: Lignocainum hydrochloricum 2% amp. 20 mg/ml, 40 mg/2 ml fiol. 200 mg/10 ml

Wskazania: poza znieczuleniem miejscowym, stosowana w komorowych zaburzeniach rytmu serca, podawana w przypadku braku amiodaronu

Działanie i mechanizm działania: działanie antyarytmiczne poprzez stabilizację błon komórkowych oraz bezpośrednio na układ bodźco-przewodzący. Miejscowo znieczulająco poprzez hamowanie przewodzenia w neuronach czuciowych

Działania niepożądane: najczęściej po przedawkowaniu leku, bądź podaniu do naczynia krwionośnego – splątanie, zaburzenia świadomości, napady drgawek, śpiączka, hipotensja, bradykardia, zaburzenia rytmu, reakcje uczuleniowe

Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną, nużliwość mięśni, ciężkie uszkodzenie wątroby

Ciąża: kategoria B

Wskazówki dodatkowe: można podawać dooskrzelowo, nie wolno łączyć z β-blokerami

MAGNEZU SIARCZAN nm. Magnesium sulphate

Preparaty: Magnesium sulfuricum 20 % amp. 2 g/10 ml

Wskazania: hipomanezemia, częstoskurcz komorowy, rzucawka porodowa, zatrucia naparstnicą, strychniną

Działanie i mechanizm działania: podany dożylnie hamuje uwalnianie ACh, powodując zahamowanie przekaźnictwa nerwowo-mięśniowego, zmniejsza napięcie mięśniowe i działa przeciwdrgawkowo,

Działania niepożądane: w większych dawkach może zwalniać czynność serca

Przeciwwskazania: upośledzenie czynności nerek, nużliwość mięśni

Ciąża: kategoria A

Wskazówki dodatkowe: w trakcie podawania należy monitorować czynność serca, ciśnienie krwi, napięcie mięśni

METOKLOPRAMID nm. Metoclopramide

Preparaty: Metoclopramidum tabl. 10 mg, amp 10 mg.2 ml

Wskazania: zaburzenia motorycznej czynności przewodu pokarmowego, nudności, wymioty

Działanie i mechanizm działania: antagonista receptorów dopaminergicznych i serotoninergicznych, zwiększa wrażliwość receptorów muskarynowych. Działa silnie przeciwwymiotnie, zwiększa siłę skurczów i napięcie dolnego zwieracza przełyku, przyspiesza perystaltykę żołądka, dwunastnicy i jelita cienkiego.

Działania niepożądane: senność, zmęczenie, bóle i zawroty głowy, bezsenność, biegunka, objawy pozapiramidowe (skurcze twarzy, ruchy mimowolne) i hormonalne (brak miesiączki, mlekotok), parkinsonizm polekowy

Przeciwwskazania: krwawienia, niedrożność lub perforacja przewodu pokarmowego, padaczka, jaskra, nowotwory sutka, przysadki, ostrożnie w niewydolności wątroby i nerek

Ciąża: kategoria B

Wskazówki dodatkowe: może występować senność podczas przyjmowania leku – ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn

METYLOPREDNIZOLON nm. Methylprednisolone hemisuccinate

Preparaty: Depo-Medrol zawiesina do wstrzyknięć 40 mg/ml; Solu-Medrol proszek do wstrzyknięć 40, 125, 500, 1000 mg; Medrol tabl. 4, 16 mg

Wskazania: ostry uraz rdzenia kręgowego, wstrząs anafilaktyczny, ostre odczyny uczuleniowe, choroba posurowicza, stan dychawiczy, ostre zapalenie dróg oddechowych z zagrożeniem ich drożności, ostry obrzęk głośni i Quinckego, uogólnione zakażenia o ciężkim przebiegu z powikłaniami krążeniowymi i mózgowymi

Działanie i mechanizm działania: syntetyczny glikokortykosteroid o działaniu przeciwzapalnym, przeciwuczuleniowym, zmniejsza objawy zapalenia lub zmniejsza czynniki wywołujące zapalenie

Działania niepożądane: w stanach nagłych brak, ostrożnie w procesach zapalnych, jaskrze, cukrzycy

Przeciwwskazania: przy dłuższym stosowaniu – choroba wrzodowa, grzybice układowe, ostre psychozy, nużliwość mięśni

Ciąża: kategoria C

Wskazówki dodatkowe: udowodnione pozytywne oddziaływanie dużych dawek leku przy urazie rdzenia kręgowego

MIDAZOLAM nm. Midazolam

Preparaty: Dormicum tabl. 7,5; 15 mg, amp. 5 mg/5 ml, 5 mg/ ml, 15 mg/3 ml; Midanium amp. 5 mg/5 ml, 5 mg/ ml; 15 mg/3 ml; 50 mg/10 ml

Wskazania: premedykacja przedoperacyjna oraz wprowadzenie do znieczulenia wraz z lekami opioidowymi, uspokojenie z zachowaniem świadomości przed i w trakcie zabiegów diagnostycznych i innych w znieczuleniu miejscowym, sedacja pacjentów IOM

Działanie i mechanizm działania: agonista receptorów benzodiazepinowych, wykazuje działanie uspokajające, przeciwlękowe, nasenne, obniżające napięcie mięśni poprzecznie prążkowanych, przeciwdrgawkowe, powoduje niepamięć wsteczną

Działania niepożądane: po szybkim wlewie dożylnym może nastąpić depresja oddechowa i zaburzenia krążeniowo-oddechowe (zwłaszcza u chorych z chorobami układu oddechowego i w podeszłym wieku) bóle głowy, nudności, czkawka, reakcje paradoksalne (pobudzenie, agresja), splątanie ośrodkowe, u noworodków drgawki

Przeciwwskazania: nadwrażliwość na benzodiazepiny

Ciąża: kategoria D

Wskazówki dodatkowe: u starszych mniejsze dawki, w łączeniu z opioidami konieczne zmniejszenie dawki ze względu na możliwość wystąpienia depresji oddechowej

MORFINA nm. Morphine sulphate

Preparaty: Morphinum sulfas amp. 10 mg/ml, 20 mg/ml; MST-Continus tabl. 10, 30, 60, 100, 200 mg; Sevredol tabl. 10, 20 mg; M-Eslon kaps. 10, 30, 60, 100 mg

Wskazania: umiarkowane i silne bóle, ból zawałowy, obrzęk płuc, ból w chorobach nowotworowych,

Działanie i mechanizm działania: opioidowy lek przeciwbólowy, poprzez pobudzenie receptorów opioidowych powoduje ośrodkowe tłumienie bólu, depresję ośrodka oddechowego, hamowanie motoryki przewodu pokarmowego, zwężenie źrenic, rozkurcz naczyń krwionośnych i obniżenie ciśnienia krwi oraz skurcz oskrzeli na skutek wydzielania histaminy

Działania niepożądane: depresja oddechowa, sedacja, zwężenie źrenic, trudności w oddawaniu moczu, łatwo przechodzi przez łożysko oraz do mleka matki

Przeciwwskazania: depresja oddechowa, gdy brak możliwości sztucznej wentylacji, stany spastyczne jelit, dróg żółciowych i moczowych, astma oskrzelowa, zaburzenia rytmu serca, urazy głowy

Ciąża: kategoria C

Wskazówki dodatkowe: nie należy łączyć z płynami do wlewów

NALOKSON nm. Naloxone hydrochloride

Preparaty: Naloxonum hydrochloricum amp. 0,4 mg/ml

Wskazania: przedawkowanie lub zatrucie lekami opioidowymi, diagnostyka różnicowa śpiączki toksycznej, leczenie depresji oddechowej, u noworodków w odwróceniu depresji oddechowej spowodowanej przyjęciem opioidów przez matkę przed porodem

Działanie i mechanizm działania: antagonista receptorów opioidowych, odwraca efekty działania narkotycznych (opioidowych) leków przeciwbólowych

Działania niepożądane: dreszcze, hiperwentylacja, nudności, wymioty

Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną

Ciąża: kategoria B

Wskazówki dodatkowe: siarczany, aniony wielkocząsteczkowe i roztwory o odczynie zasadowym zmniejszają biodostępność naloksonu, u osób leczonych opioidami może zwiększyć dolegliwości bólowe, u uzależnionych może spowodować wystąpienie objawów abstynencji

NITROGLICERYNA nm. Gliceryl trinitrate

Preparaty: Nitroglycerinum tabl. podjęzykowe 0,5 mg; Nitromint aerozol 0,4 mg/ dawkę; Nitrocard maść 2 %; Nitracor amp. 5 mg/2,5 ml; wlew dożylny 10 mg/5 ml

Wskazania: choroba wieńcowa, ostra niewydolność lewokomorowa, przełom nadciśnieniowy, zawał m. sercowego

Działanie i mechanizm działania: rozszerzenie naczyń wieńcowych serca, zmniejszenie powrotu żylnego, obniżenia ciśnienia wypełnienia lewej komory i zmniejszenie pracy serca, zmniejszenie agregacji płytek. Powstający tlenek azotu NO wywołuje rozkurcz mięśniówki gładkiej naczyń

Działania niepożądane: hipotensja, tachykardia, bóle i zawroty głowy, zaczerwienienie skóry, nudności i wymioty

Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną, urazy czaszkowo mózgowe, krwawienia śródczaszkowe, niedociśnienie krwi, jaskra, wstrząs z niskim ciśnieniem skurczowym

Ciąża: kategoria C

Wskazówki dodatkowe: nie podawać u pacjentów w upojeniu alkoholowym (interakcja nasilająca obniżenie ciśnienia tętniczego), nie mieszać w jednej strzykawce z innymi lekami, nie stosować w plastikowych butelkach i drenach

PŁYN RINGERA

Preparaty: Płyn Ringera, Solutio Ringeri, Injectio Solutionis Ringeri (Baxter, Braun, Fresenius Kabi) 100, 250, 500, 1000 ml

Wskazania: odwodnienie hipotoniczne spowodowane długotrwałymi wymiotami, biegunką, utratą płynów przez przetokę, niedobory elektrolitów, dostarczanie wody I elektrolitów w okresie okołooperacyjnym

Działanie i mechanizm działania: roztwór chlorku sodowego, potasowego i wapniowego przeznaczony do podawania dożylnego, w celu uzyskania lub utrzymania odpowiedniej osmolarności przestrzeni zewnątrz- i wewnątrzkomórkowych, wyrównania zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej i niedoborów elektrolitów w surowicy. Podany donaczyniowo na ok. 30=60 minut podwyższa ciśnienie krwi

Działania niepożądane: przewodnienie, niewydolność nerek, hipernatremia, hiperkaliemia, hiperkalcjuria, hiperchloremia. Długotrwałe podawanie może prowadzić do podrażnienia żył, zakrzepowego zapalenia żył, zbyt szybki wlew może doprowadzić do niewydolności krążenia i obrzęku płuc

Przeciwwskazania: przewodnienie, niewydolność nerek, niewydolność krążenia, hipernatremia, znaczna kwasica metaboliczna, hiperkaliemia, hiperchloremia, nadciśnienie, obrzęk płuc

Wskazówki dodatkowe: możliwość wystąpienia hipernatremii przy jednoczesnym stosowaniu z lekami zatrzymującymi sód, nie wolno stosować jednocześnie z krwią przy pomocy tego samego zestawu przetaczającego (ryzyko koagulacji

PWE – PŁYN FIZJOLOGICZNY WIELOELEKTROLITOWY IZOTONICZNY

Preparaty: Płyn fizjologiczny wieloelektrolitowy izotoniczny (Baxter, Fresenius Kabi) 100, 250, 500, 1000 ml

Wskazania: zaburzenia wodno-elektrolitowe, odwodnienie organizmu

Działanie i mechanizm działania: roztwór soli sodu (chlorek, octan, cytrynian) potasu, wapnia i magnezu, (chlorki). Izotoniczny o składzie zbliżonym do składu osocza krwi. Uzupełnia niedobory wody i elektrolitów, krótkotrwale zwiększa objętość krwi

Działania niepożądane: przewodnienie, niewydolność nerek, hipernatremia, hiperkaliemia, hiperkalcemia, hiperkalcjuria, hipermagnezemia, obrzęk płuc, kwasica metaboliczna

Przeciwwskazania: przewodnienie, hipernatremia, hiperkaliemia, hiperkalcemia, hiperkalcjuria. Długotrwale podawanie może prowadzić do podrażnienia żył, zakrzepowego zapalenia żył, zbyt szybki wlew może doprowadzić do niewydolności krążenia i obrzęku płuc

Ciąża: kategoria C

Wskazówki dodatkowe: nie należy podawać równocześnie preparatów zawierających fosforany lub węglany, nie wolno mieszać z krwią (ryzyko koagulacji)

SALBUTAMOL nm. Salbutamol

Preparaty: Salbutamol WZF tabl. 2 mg, amp. 0,5 mg/ ml; Salbutamol aerosol wziewny 0,1 mg/dawkę; Steri-Neb Salamol amp. 2,5 mg/2,5 ml I 5 mg/2,5 ml do nebulizacji, Ventolin, Ventolin – Dysk

Wskazania: skurcz oskrzeli w przbiegi astmy I obturacyjnych chorób płuc, zapobiegawczo przed spodziewanym kontaktem z alergenem, powysiłkowa nadreaktywność oskrzeli

Działanie i mechanizm działania: pobudza głównie receptory adrenergiczne β2 mięśni gładkich oskrzeli, podany pozajelitowo, obniża nieznacznie ciśnienie krwi, przyspiesza tętno

Działania niepożądane: przyspieszenie czynności serca, drżenia mięśniowe, obwodowe rozszerzenie naczyń krwionośnych, bóle głowy, pobudzenie, zaburzenia snu, podczas porodu hamuje skurcze macicy

Przeciwwskazania: nadwrażliwość na lek, nadczynność tarczycy

Ciąża: kategoria C (w I trymestrze)

Wskazówki dodatkowe: teofilina nasila działanie leku, nie wolno stosować z β-blokerami

SÓL FIZJOLOGICZNA nm. Sodium chloride

Preparaty: Natrium chloratum 0,9 %; Sodium Cloride 0,9 % (Fresenius-Kabi, Baxter, Braun) 100, 250, 500, 1000 ml, (Polpharma) amp. 5, 10 ml

Wskazania: w stanach odwodnienia (wymioty, biegunka, oparzenia, wstrząs pourazowy), uzupełnienie niedoborów jonów sodowych i chlorkowych, miejscowo do przemywania i przepłukiwania oczu

Działanie i mechanizm działania: 0,9 % roztwór chlorku sodu jest pod względem ciśnienia osmotycznego i zawartości jonów Na zbliżony do osocza krwi, podany pozajelitowo działa nawadniająco, słabo diuretycznie, uzupełnia niedobory płynów ustrojowych

Działania niepożądane: przewodnienie, hiperchloremia, hipernatremia

Przeciwwskazania: przewodnienie, hiperchloremia, hipernatremia

Ciąża: brak danych dotyczących przeciwwskazań

Wskazówki dodatkowe: stosowany jako rozpuszczalnik, nie wolno łączyć z hydrokortyzonem, tetracyklinami, amfoterycyną, ostrożnie w niewydolności nerek, krążenia, obrzękach

TLEN MEDYCZNY nm. Oxygen

Preparaty: butle stalowe pod wysokim ciśnieniem poj. 2, 10, 50 l

Wskazania: stany zagrożenia życia, podczas resuscytacji, w ostrej i przewlekłej niewydolności oddechowej, ostrej niewydolności krążenia, wstrząsie, śpiączce, obrzęku płuc, zatrucia, tonięcie, napad astmy oskrzelowej, udar mózgu

Działanie i mechanizm działania: dodatek tlenu do powietrza wdychanego ułatwia dyfuzję tego gazu do krwi, zwiększenie wysycenia hemoglobiny oraz częściowe rozpuszczenie fizyczne tlenu we krwi

Działania niepożądane: przy dłuższym podawaniu w wysokich stężeniach działa toksycznie na płuca, u noworodków wywołuje retinopatię wcześniaczą

Przeciwwskazania: ostrożnie u pacjentów z hiperkarbią COPD

Wskazówki dodatkowe: ostrożnie z ogniem, możliwość wybuchu!