Koncepcja zrównoważonego rozwoju w rejonie przemysłowym -
na przykładzie Huty w Krakowie

Podstawą zrównoważonego rozwoju jest ekologia człowieka.

Zrównoważony rozwój - doktryna ekonomii, zakładająca jakość życia na poziomie, na jaki pozwala obecny rozwój cywilizacyjny

Cywilizacja osiągnęła poziom dobrobytu możliwy do utrzymania, pod warunkiem odpowiedniego gospodarowania. Model takiej gospodarki zakłada odpowiednio i świadomie ukształtowane relacje pomiędzy wzrostem gospodarczym, dbałością o środowisko (nie tylko przyrodnicze, ale także sztuczne – wytworzone przez człowieka) oraz jakością życia ( w tym zdrowiem człowieka).

Pojęcie „zrównoważony rozwój zostało zdefiniowane jako taki rozwój, który zaspokaja bieżące potrzeby człowieka i jednocześnie nie zmniejsza szans przyszłych pokoleń na zaspokojenie ich potrzeb.

W Polsce pojęcie zrównoważonego rozwoju jest też często definiowane jako równowaga pomiędzy trzema obszarami życia człowieka: sferą ekonomiczną (rozwój gospodarczy i sprawiedliwy podział korzyści z niego wynikających), społeczną (stały rozwój społeczny, dostęp do edukacji i służby zdrowia) i środowiskiem naturalnym (racjonalna gospodarka zasobami środowiska, ograniczanie jego zanieczyszczenia). Koncepcja ta wiąże ze sobą każdą ze sfer życia człowieka. Jej celem jest wypracowanie takiego modelu życia, który zapewni nam oraz naszym potomkom bezpieczną przyszłość.

ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie (d. Huta im. T. Sendzimira) – zakład przemysłowy w Krakowie, w dzielnicy Nowa Huta. Druga pod względem wielkości produkcji stali huta w Polsce.

Obecnie prowadzi ona strategię zrównoważonego rozwoju firmy na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego. ZR jest jedną z wartości obecnego właściciela kombinatu, co skutkuje dużymi nakładami finansowymi na nowoczesne systemy oczyszczania oraz edukację ekologiczną pracowników.

Koncern zobowiązał się do prowadzenia procesu produkcyjnego w sposób zrównoważony. Dzięki szeroko zakrojonemu programowi inwestycyjnemu jest w stanie jeszcze lepiej chronić środowisko. Dodatkowo prowadzi z lokalnymi społecznościami intensywny dialog społeczny ( powołano Eko-Ambasadora), którego celem jest informowanie o podejmowanych przez nich działaniach.

Już w latach 90. (kiedy to Huta była pod im. T. Sendzimira) zamknięto wiele wydziałów uciążliwych dla środowiska m.in. stalownię martenowską ( zawierającą hutniczy wannowy piec płomieniowy z odzyskiwaniem ciepła spalin). 
Dzięki restrukturyzacji Huty im. T. Sendzimira i zlikwidowaniu większości kotłowni węglowych udało się obniżyć o 70 proc. emisję przemysłowych gazów i pyłów. W 2001 roku jakość powietrza spełniała już ówczesne normy.

Wysiłki te dostrzegły władze Małopolski, wydając decyzje o likwidacji stref ochronnych wokół hut oraz pozwolenia zintegrowane dla pracujących w nich instalacji. Pozwolenia te potwierdzają zgodność rozwiązań technicznych oraz parametrów instalacji ze standardami najlepszych dostępnych technik.

Utworzenie strefy ochronnej wokół Kombinatu Metalurgicznego Huta wówczas im. Lenina decyzją 29/80 z dnia 14 lipca 1980 r. Naczelnika Dzielnicy Kraków – Nowa Huta stanowiło formę zapewnienia biernej ochrony środowiska przed uciążliwym oddziaływaniem zanieczyszczeń emitowanych przez Zakład. Huta znajdowała się ówcześnie w szczytowym okresie produkcyjnym, osiągając poziom 6,5 mln ton stali rocznie, a rozwój produkcji wyprzedzał działania ochronne. Maksymalna wielkość emisji pyłu wyniosła 104 tys. Mg (megagramy) a dwutlenku siarki 75 tys. Mg.

Zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby było katastrofalne, a jakość życia w Krakowie znacznie się obniżyła. Dlatego konieczne było ustanowienie strefy ochronnej wokół kombinatu, buforowego pasa roślin izolującego miasto od hałasu i pyłu

Przykłady działania huty ArcelorMittal na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego:

• Stal w 100% podlega recyklingowi, jest produktem w pełni ekologicznym

• W hutach ArcelorMittal przerabiana jest największa ilość złomu na świecie

• Cały czas prowadzony jest także monitoring czystości powietrza, pomiar stężeń związków w powietrzu we współpracy z  Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska 

• Aby również proces produkcyjny był bardziej ekologiczny, podejmowane są działania zmierzające do zmniejszenia jego oddziaływania na środowisko przyrodnicze:

Np.

• Stosowanie mechanicznych i biologicznych sposobów obróbki ścieków

• Zainwestowanie 1,24 mld zł w budowę nowej walcowni gorącej blach w hucie w Krakowie, dzięki czemu nie tylko zmniejszono emisję CO2, ale również efektywniej wykorzystuje się energię, zużywając przy tym mniej wody

• Zmodernizowano Wydziału Chemicznej krakowskiej koksowni, dzięki czemu do użytku weszła nowa, bezodpadowa technologia oczyszczania gazu koksowniczego z siarkowodoru, która pozwoliła na wyeliminowane z procesu technologicznego substancji niebezpiecznych

Zastosowanie w nowoczesnym hutnictwie dużej ilości urządzeń ochrony powietrza przynosi znaczące korzyści, zarówno ekologiczne, jak i ekonomiczne, ponieważ większość pyłów można odzyskać i ponownie wykorzystać w procesie technologicznym. Z drugiej strony skutkuje to jednak wzrostem poziomu energochłonności instalacji, a co za tym idzie – podniesieniem poziomu hałasu. Aby temu przeciwdziałać, ArcelorMittal wdrożył w Krakowie, ale także i w Dąbrowie Górniczej program minimalizowania hałasu, opracowany przez naukowców z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.( Sukces programu zrealizowanego w krakowskiej hucie został doceniony przez Polską Izbę Ekologii, która zdecydowała się nagrodzić go Ekolaurem) .

Dodatkowo warto wspomnieć o tym, że zdegradowany przez przemysł teren Huty zasiedlony jest przez wiele gatunków roślin, pionierskich lub bardziej ozdobnych, które zostały tam celowo wprowadzone lub zasiały się same. Dzięki zmniejszeniu zanieczyszczenia środowiska rośliny te uzyskały lepsze warunki do rozwoju, przez co stopniowo rekultywują zniszczony teren. Spojrzenie na obszar Huty jak na ogród pozwala docenić jego walory estetyczne i rozważyć wykorzystanie jego zielonego potencjału przy planowaniu przyszłości tego terenu.

Za ważne zadanie stojące przed Gminą Kraków uznano ochronę i kształtowanie zieleni miejskiej. Zaplanowano stworzenie mapy lokalnej roślinności i bazy danych zieleni miejskiej. Powstaną parki na terenie Nowej Huty.

• 1954–1990 – Huta im. Lenina

• 1990–2004 – Huta im. Tadeusza Sendzimira

• 2004–2005 – ISPAT Polska Stal S.A. Oddział Kraków

• 14 stycznia 2005 – 2007 – Mittal Steel Poland S.A. Oddział Kraków

• od 2 października 2007 – ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Krakowie (d. Huta im. T. Sendzimira)