R.1 studium przypadku

1.1 podstawowa charakterystyka strategii studium przypadku.

Strategia studium przypadku wymaga pogłębionej i całościowej analizy określonego przypadku wraz z kontekstem jego funkcjonowania. Przypadkiem mogą być grupy, osoby, organizacje, procesy, relacje społeczne.

Szczegółowy opis wraz z analizą powinny umożliwić zrozumienie danego przypadku, a także sformułowanie wniosków dotyczących zjawisk lub teorii których ten przypadek miał być przykładem.

Studium przypadku cechuje wielość stosowanych technik badawczych oraz wielość typów wykorzystywanych danych, a także zadawania pytań badawczych(dlaczego i jak coś się dzieje), opieranie badań na obserwacji zdarzeń w ich naturalnym otoczeniu i kontekście występowania.

Celem jest przede wszystkim całościowy opis i zrozumienie przypadku wraz z otaczającym go kontekstem a w drugiej kolejności zależnie od wybranego przez badacza paradygmatu:

-użycie uzyskanych wyników do abstrakcyjnych pojęć pozwalających na opis i wyjaśnienie badanego zjawiska

-stworzenie teorii pozwalającej na wyjaśnienie i przewidywanie rzeczywistości społecznej w danym obszarze

-modyfikacja lub uzupełnienie istniejących teorii

-odniesienie do szerszej kategorii podobnych zjawisk

-dostarczenie praktycznych rozwiązań określonego rodzaju problemu

Definicja studium przypadku wg. Creswella

„podejście jakościowe w którym badacz poddaje analizie ograniczony system(przypadek) lub kilka ograniczonych systemów(przypadków) z uwzględnieniem aspektu czasowego, stosując szczegółowe i pogłębione procedury zbierania danych o różnorodnym charakterze(np. obserwacji, wywiadów, materiałów audiowizualnych, dokumentów, raportów), w wyniku czego uzyskuje opis przypadku oraz wiele wątków ogólnych wyłonionych na podstawie przypadku”

Nie ma przeszkód by do studium przypadku włączyć techniki ilościowe, jednak zachowuje ona charakter jakościowy ponieważ jej założenia dotyczące cech badanej rzeczywistości oraz możliwości jej poznania są specyficzne do podejścia jakościowego.

ZAŁŻENIA STRATEGII STUDIUM PRZYPADKU

Założenia te dotyczą definiowanie przypadku jako systemu, przypisywanie priorytetowej roli opisowi pojedynczego przypadku, miejsca teorii i generalizacji i sposobu rozumienia i wyjaśniania rzeczywistości.

1. Przypadek jako system- powinniśmy wybrać, jaki okres i jaki zakres zjawisk w ramach przypadku obejmie nasza analiza. Projektując granice przypadku pamiętajmy żeby były one uzasadnione celami badania i strategią analityczną, a jeśli zdobyte w trakcie badania tak wskażą, musimy być gotowi do poszerzenia granic tego przypadku.

1. Koncentracja na specyfice pojedynczego przypadku

Koniecznością jest traktowanie każdego przypadku całościowo, jako unikalnego zjawiska w celu odkrycia jego wewnętrznej dynamiki. Badając więcej niż jeden przypadek należy najpierw zrobić raport dla każdego z nich, a dopiero później ewentualnie poszukiwać pewnych schematów i regularności czyli dokonać analizy porównawczej. Każdy z przypadków rządzi się swoimi prawami i odrębną narracją, dlatego błędem jest proste szukanie podobieństw i różnic między przypadkami.

Analiza zorientowana na przypadek to „analiza której celem jest zrozumienie pojedynczego przypadku lub kilku przypadków poprzez dokładne zbadanie wszystkich związanych z nimi szczegółów”

Analiza zorientowana na zmienną to „analiza opisująca i/lub wyjaśniająca konkretną zmienną”

Zaleca się połączenie tych dwóch podejść.(wyjaśnienie procesów zachodzących np. w danym środowisku +pokazanie czynników warunkujących te procesy)

1. Miejsce teorii w badaniach studium przypadku

Pojmowanie roli teorii zależy od założen filozoficznych badacza.

-orientacja postpozytywistyczna(poszukująca mechanizmów rządzących zachowaniami społecznymi) wykorzystuje ST. Przypadku jako metodę pozwalającą na osiągnięcie jednocześnie opisu i wyjaśnienia jakigos zjawiska przy użyciu ram danej teorii i uzupełnienia luk w danej teorii lub jej modyfikacja.

-badacze jakościowi krytykują narzucanie ram teoretycznych , sugerują by tylko lekko sygnalizować daną perspektywę teoretyczną.(teoria robocza) lub zastosowanie teorii na ostatnim etapie badania czyli do interpretacji wyników.

- studium przypadku pozwala na generowanie hipotez(pierwszy przypadek-wstępne pojęcia i hipoteza której adekwatność sprawdzana jest poprzez badanie kolejnych dobranych przypadków)

-możliwe jest też rezygnowanie z odniesień teorytyznych/odwołań do szerszych zjawisk danego typu. Znaczy to skupienie się na opisie danego i wyjaśnieniu go w specyficznych dla danego przypadku kategoriach wyłonionych w trakcie analizy. Wobec jednak takich opisów jest wiele zarzutów, że nic z nich nie wynika.

1. Idiograficzne podstawy rozumienia i wyjaśnienia

Wyjaśnienie idiograficzne polega na zestawieniu rożnych czynników wpływających na dane konkretne zjawisko lub wydarzenie. Charakter tego wyjaśnienia opiera się na całościowym opisie ułatwiającym rozumienie zjawiska.

Cechą charakterystyczną ST. Przypadku jest dostarczanie dokładnego „suchego” opisu dane o historii przypadku i chronologii zdarzeń, a dopiero później następuje analiza.

1. Możliwości uogólnień na podstawie przypadków

-przypadki mogą być dobierane jako przykłady szerszych zjawisk czy konstruktów teoretycznych, więc wnoski wyciągniete z obserwacji odnosi się do wiedzy na temat zjawisk/teorii.na tej zasadzie postuluje się używanie ST przypadków do uzupełniania teorii.

Wnioski ze ST przypadków mają charakter teoretyczny(pozwalają na stworzenie pewnej typologii lub wzbogacenie teorii o zjawiskach określonego rodzaju0) to nazywane jest generalizacjami analitycznymi lub uogólnieniami teoretycznymi.ważne jest tu właściwy dobór przypadków do badania, często są to przypadki nietypowe dla danych teorii.

Wyniki badań mogą pełnić też rolę prognostyczną. W tym celu można stosować strategie:

*zacowania typowości przypadku( porównanie odpowiednich cech zbadanych przypadków z cechami populacji na której temat chcemy się wypowiedzieć)Można też połączyć wnikliwą analizę kilku przypadków z bardziej powierzchowną analizą pozostałych

*wykorzystanie stosunkowo dużej liczby podobnych przypadków

*odwoływanie się do modelu analitycznego(ram teoretycznych) zgodnie z którym zdolność tworzenia uogólnien jest obecna w każdym przypadku(np. badanie struktury językowej danej grupy etnicznej na pojedynczym przypadku, ponieważ struktura języka i zasady jego stosowania są u każdej osoby takie same)

-dobre studium przypadku daje odbiorcy poczucie osobistej obserwacji zdarzeń oraż możliwości robienia własnych uogólnień, które mogą następować podczas zetknięcia się z podobnym przypadkiem (generalizacja naturalistyczna)

TYPY STUDIÓW PRZYPADKU]

1. Bernard Flyvbjerg zbudował typologię przypadków wg kryterium wyboru przydatności danego przypadku ze względu na jego zawartość informacyjną. Wg niego wybór przypadku niekoniecznie oznacza realizację tylko jednego typu. Studium może być jednocześnie skrajne, krytyczne i paradygmatyczne. Przypadki maksymalnie zróżnicowane oraz te krytyczne będą interesowały badaczy postpozytywistycznych, ponieważ zakładają pewną regularność rzeczywistości społecznej i możliwość jej wyjaśnienia pewnymi teoriami.

Skrajne/dewiacyjne przypadki	Mają na celu uzyskanie informacji na temat niezwykłych bądź nietypowych przypadków. Często ujawniają one więcej informacji ponieważ aktywizują większą liczbę aktorów i mechanizmów podstawoowych dla danego przypadku.(np. konflikt pozwala zaobserwować normy i wartości jakimi kierują się uczesnicy interakcji)
Przypadki maksymalnie zróżnicowane	Ukierunkowane na uzyskanie informacji dotyczących znaczenia różnych uwarunkowań dla danego procesu/zjawiska i jego wyniku(np. trzy lub 4 przypadki są mocno zróżnicowane w jednym z wymiarów: wielkość, forma organizacji, lokalizacja, budżet)
Przypadki krytyczne	Służą pozyskaniu informacji które pozwalają na logiczną dedukcję „jeśli to jest trafne do danego przypadku, to może mieć zastosowanie do wszystkich przypadków” poszukujemy takich przypadków w których przewidywania teorii sprawdzą się z najmniejszym lub największym prawdopodobieństwem.
Przypadki paradygmatyczne	Podkreślają bardziej ogólne charakterystyki badań społeczności

1. Robert Yin przyjął kryterium celu badań

Eksploracyjne ST przypadku	Pozwala na zdefiniowanie ogólnych pytań i hipotez do przyszłych badań (wstęp do badań właściwych) lub na oszacowanie wykonalności procedur badawczych planowanych w przyszłości
Opisowe ST przypadku	Opisuje zjawisko w sposób kompleksowy z uwzględnieniem kontekstu jego występowania.(takie suche fakty)
Eksplanacyjne ST przypadku	Koncentruje się na analizie przyczyn i efektów występujących relacji.

Yin zaproponował jeszcze jeden podział opierający się na takim wymiarze jak liczba przypadków

-wielokrotne studium przypadku: charakteryzuje się logika eksperymentu który w zależności od wartości oddziałującej zmiennej niezależnej przynosi podobne albo przeciwstawne wyniki. Kryyterium doboru jest Obecność określonych uwarunkowań, a celem czy ich występowanie rzeczywiście prowadzi do danych efektów.

-pojedyncze studium przypadku: decyzja o jego wyborze powinna zapaść gdy jest on:

*krytycznym ST. Przyp- by przetestować daną teorię, gdy dany przypadek spełnia wszystkie założenia danej teorii

*przykładem rzadkich uwarunkowań- w celu uzyskania nowej informacji na temat mechanizmów już występujących gdy w danym przypadku towarzyszą im nietypowe okoliczności, mogące ukazać akiś niezbadany dotychczas aspekt(np. opis nieznanej jednostki chorobowej)\\

*reprezentatywny/typowy przypadek- by uchwycić zwykłe warunki sytuacje, co pozwoli na odniesienie do pozostałych przypadków z danej grupy

*nowatorski przypadek gdy pojawia się okazja przeprowadzenia badań zjawisk które wcześniej były poza zasięgiem lub zainteresowaniem badaczy

*przypadkiem badanym w długiej perspektywie czasowej – badanie w dwóch lub więcej punktach czasowych.

1.2 jak realizować badania z użyciem strategii ST przypadku

*projektowanie badania jako tworzenie łańcucha dowodów

Projektowanie badania zaczyna się od sformułowania problemu. Istotnym momentem jest sformułowanie celu badania. W połączeniu go z pytaniem badawczym decyduje on o strukturze całego postępowania badawczego.

1. Czego chcemy się dowiedzieć?

W pierwszym kroku powinniśmy nadać strukturę planom badawczym, rozpoczynając od od istniejących już badań na temat danego zjawiska, poszukiwania pasujących teorii i formułowania celu badań

Nawet jeśli nie zamierzamy odnosić się do ram teoretycznych to przedmiot i cel badania musi być oparty na pracy teoretycznej(bo musi być wstępnie określony)

1. Gdzie szukać źródeł danych?

Musimy tuu pamiętać o dokładnym zdefiniowaniu przypadków(co będzie jednostką analizy, co/kto będzie poddane badaniom, a później dokładnie zastanowić się co będzie tym naszym przypadkiem)

-cechą charakt ST przypadku jest podejście holistyczne(badamy wszystko co może przynieść odpowiedź na pytanie badawcze)

-na tym etapie pytanie badawcze(czego chcemy się dowiedzieć) i perspektywa teoretyczna(jakiego rodzaju relacje nas interesują i jakie są nasze najważniejsze pojęcia) pomaga wyznaczyć ganice przypadku

-drugim poziomem wyboru źródeł to dobór próby w obrębie danego przypadku. zależy on od specyfiki pytania badawczego i przyjętych teorii. Ą jednak 3 ogólne kategorie które są istotne dla badanego zjawiska:

*czas i jego znaczenie dla różnicowania zachowań(np. początek i koniec dnia pracy)

*ludzie i zależność ich perspektywy do pozycji zajmowanych w danym środowisku

*kontekst

1. W jaki sposób zdobywać i selekcjonować dane?

-decydujemy się na dobór typu narzędzi i pracujemy nad ich konstrukcją. Określona konstrukcja narzędzia pozwala selekcjonować informacje.

-trzeba się zastaowić jakie elementy rzeczywistości SA istotne ze względu na problem badawczy, a później umieścić je w narzędziach badawczych, jak np. scenariuszu wywiadu, planie obserwacji itp.Projektując badanie trzeba się nastawić na przygotowanie kuilku narzędzi badawczych.

Mocne i słabe strony źródeł informacji:

W trakcie badania może się okazać że system badawczy ewoluuje a samo pytanie badawcze powinno być postawione inaczej., ponieważ jego stara wersja pomija istotne zjawiska kształtujące daną sytuację. Wtedy trzeba zmodyfikować podejście i uzasadnić w raporcie z badań.

-elementami specyficznymi dla strategii badawczej ST przypadku jest protokół i baza danych. Zwiększają rzetelność i wiarygodność badania.

Protokół= zbiór instrukcji postępowania, osobne dla każdego przypadku.zawiera pytania na które badacz musi odpowiedzieć na podst. Danych , źródła informacji, scenariusze wywiadów i obserwacji, ramy czasowe badania itp.

Baza danych= uporządkowane dane empiryczne, notatki z obserwacji itp.

1. Jak analizować uzyskane dane empiryczne?

Jeśli studium służy stworzeniu teorii i generowaniu hipotez:

Kiedy, czy jak, w jaki stopniu i pod jakimi warunkami dane koncepcje stają się istotne dla badań. W analizie należy sproblematyzować pojęcia których używaliśmy na początku projektu, ale nie używając definicji książkowych.

Gdy korzystamy z rozwiniętych ram teoretycznych:

Musimy uważać na dane które nie pasują do stworzonych przez nas kategorii wg których podporządkowujemy dane(tzw kody analityczne). Wtedy trzeba przeorganizować perspektywę badawczą, konieczne mmoże być zmiana pytania badawczego a nawet celu badań.

Metody analizowania danych:

*pat tern matching: dopasowywanie wzorców opartych na uzyskanych danych do tych które przewidywaliśmy w analizie teoretycznej poprzedzającej badanie. Nawet jeśli przewidywania potwierdziły się to trzeba uważać czy ten sam stan warunkują te same czynniki

*budowanie wyjaśnienia: wyróżnianie zespołu powiązań przyczynowo- skutkowych(jeśli badamy wiele przypadków to szukamy wspólnego wytłumaczenia pasującego do każdego z przypadków, które różnią się w szegółach.(porównujemy obserwowane zjawiska z teorią, ewentualna rewizja i kolejne porównania z danymi z poszczególnych przypadków)

*analiza sekwencji czasowych: chronologiczne ustalenie wydarzeń pomaga dostrzec związki przyczynowo- skutkowe

*przekrojowa analiza przypadków- organizowanie danych z różnych przypadków wg jednego schematu(podobieństwa i różnice miedzy przypadkami)

ZAOBSERWOWANE WYJĄTKI POWINNY ZOSTAĆ UDOKUMENTOWANE I POWINNO SIĘ IM POŚWIĘCIĆ SZCZEGÓLNĄ UWAGĘ.

1. Jak formułowac wnioski z badań i pisać raport badawczy?

Pisanie wniosków z badań to ostatni etap. Jest to rozszerzona odpowiedź na pytanie badawcze i nawiązaniem do zawartych w nim kwestii szczegółowych(dot. Przypadków) i ogólnych(dot. Teorii)

Powinniśmy opisać zaistniałe zjawiska i odnieść je do ram teoretycznych.wynikiem może być jej uzupełnienie/zmiana/stwierdzenie jej przydatności do opisu danego zjawiska

Wnioski są częścią ostatecznego raportu , do którego należą też literatura z danego zakresu tematycznego(badania i teorie powyjaśniają ce analizowane zagadnienia) oraz metodologia(przyjęta strategia badawcza, zastosowane narzędzia, sposób analizowania zebranego materiału)

-cechą tego etapu jest redukcja- musimy wybraż tylko określone wątki, resztę pozostawiając na marginesie.Pierwszym etapem redukcji jest przesiewanie danych a drugim analiza porównawcza(jeśli badamy kilka przypadków) oraz moment formułowania ostatecznych wniosków.

Kształt raportu końcowego:

*jeśli zastosowaliśmy konkurencyjne teorie to raport będzie miał charakter porównawczy(porównujemy przypadek do każdej z teorii i patrzymy która bardziej pasuje)

*jeśli strategia oparta jest na założeniach teoretycznych to raport będzie miał klasyczną formę linearno-analityczną(opisy przypadków i ich porównanie plus wnioski)

*struktura chronologiczna: opis zdarzeń wg chronologii ich zdarzeń lub w odwróconej chronologii

*struktura suspensu: „budująca napięcie” zaczyna od prezentacji najważniejszych wyników badania, a później pokazuje w jaki sposób sformułowano takie wyniki

*struktura niesekwencyjna: kolejność części analiz nie ma znaczenia, istotna jest jej kompletność. Charakterystyczne dla opisowych studiów przypadku.

*struktura rozwijająca teorię: każda część analizy powinna się odnosić do aspektu rozważań teoretycznych.

LITERATURĘ PODMIOTU I METODOLOGIE MUSIMY UMIEŚCIĆ W OPRACOWANIU NIEZALEŻNIE OD PRZYJĘTEJ STRUKTURY

1.3 wady i zalety wykorzystania strategii studium przypadku

1. potencjalne ograniczenia i zagrożenia:

a) niebezpieczeństwo utraty obiektywizmu przez badacza

b)wyniki badań mają niewilką wartość naukową, co wynika z trzymania się badacza przyjętych założeń czy własnych przekonań

c) niska zdolność do generalizowania wynikająca z małej liczby przypadków (lokalny charakter wiedzy)

d) krytyka doboru przypadków reprezentatywnych dla danej populacji(uogólnianie)

2. zalety strategii:

a) 3 efekty wg Nicolaja Siggelkowa: motywowanie(do zadawania nowych pytań badawczych) , inspirowanie(do rozszerzania teorii) i ilustrowanie(teorii)

b) łączy bogate jakościowo dowody z głównym nurtem badań dedukcyjnych

c)prowadzi do formułowania najlepszych teorii

d) umożliwia ciągły rozwój wiedzy na temat badanego zjawiska

e) uwzględnienie w procesie danego zjawiska rzeczywistego kontekstu jego występowania

podsumowanie słabych i mocnych stron:

PODSUMOWANIE ROZDZIAŁU: