Czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze wpływające na zróżnicowanie produkcji rolnej (str.60-63)
Przyrodnicze | Pozaprzyrodnicze |
---|---|
Rzeźba powierzchni Warunki klimatyczne Stosunki wodne Żyzność gleby |
Mechanizacja Nawożenie Zasoby siły roboczej Wielkość gospodarstwa Struktura wieku Zaopatrzenie w wodę i energię Polityka państwa |
Strefy agroklimatyczne wyróżnione są ze względu na wielkość, intensywność, czas występowania opadów oraz liczbę dni bez przymrozków (str.61)
Borealna i polarna – na północ od 60 stopni N; niska temperatura, chów reniferów
Umiarkowana – Europa zachodnia i środkowa, południe Argentyny i Chile, Nowa Zelandia, południowa Afryka; korzystne warunki uprawy roślin i zwierząt – zboża, okopowe, oleiste, włóknodajne, jabłka, śliwki, brzoskwinie, maliny, bydło, trzoda chlewna i drób
Śródziemnomorska –wybrzeża Morza Śródziemnego, południowe RPA, południowa Australia, Kalifornia; duże opady w półroczu zimowym, pomidory, cukinie, bakłażany, cebula, czosnek, drzewa cytrusowe, oliwne, figowce , migdałowce, winorośl, kukurydza.
Międzyzwrotnikowa okresowo sucha – pora deszczowa od 90 do 250 dni; południowa Azja, północna Australia, Ameryka Łacińska; kukurydza, bawełna, trzcina cukrowa, orzeszki ziemne, proso, sorg, sezam, maniok, bydła i bawoły
Charakterystyka typów rolnictwa : (str.66-68)
Pierwotne – np. kopieniacze, żarowe, pasterstwo koczownicze, pastwiskowy chów zwierząt.
- wspólne władanie ziemią
- niskie nakłady środków produkcji
- mała wydajność
Tradycyjne
- niski poziom mechanizacji produkcji
- głównym celem jest samozaopatrzenie, niewielkie nadwyżki na sprzedaż
Nowoczesne
Rynkowe – wykorzystuje postęp techniczny, gospodarstwa zmechanizowane, zautomatyzowane, stosujące chemizację, wzrost produktywności ziemi lub pracy która jest związana z wymaganiami rynku
Ekologiczne – poszanowanie praw przyrody przy jednoczesnym zwiększeniu produkcji, zabiegi agrotechniczne, nawożenie kompostem i obornikiem, zadrzewienia
Uspołecznione – państwowe i spółdzielcze gospodarstwa rolne, prowadzone w ramach gospodarki planowej; drobnoobszarowe i wieloobszarowe.
Przyczyny zaniku nomadyzmu (koczownictwa) :
- powstanie granic państwowych
- osiedlanie się ludności koczowniczej na stałe
- szybki rozwój transportu i łączności
- wzrost populacji ludności zamieszkującej na tych obszarach i konieczność jej wyżywienia
Głód – długotrwałe niedostateczne zaspokojenie potrzeb energetycznych organizmu.
Niedożywienie – niedostarczanie wraz z pożywieniem potrzebnych składników odżywczych lub potrzebnej ilości energii.
Przyczyny :
- wolne tempo rozwoju rolnictwa
- klęski żywiołowe, konflikty zbrojne
- niestabilność polityczna
- zacofanie cywilizacyjne
- wysoki przyrost naturalny, przeludnienie miast
Erytrea, Somalia, Tadżykistan, Angola, Tanzania, Mozambik, Kenia
(str.71)
Rolnictwo odłogowe – żarowe, wędrowne; w strefie międzyzwrotnikowej – głównie w lesie równikowym, na pograniczu sawanny i terenów leśnych. Polega na wypalaniu wyznaczonej części terenu leśnego, popiół użyźnia glebę, uprawa proso, sorgo, ryż, maniok, fasola, trzyletnia uprawa, kilka lat odłogu.
Rolnictwo ugorowe – dwu i trójpolówka, część pól uprawnych jest wyłączona z uprawy roślin żywieniowych na 2-3 lata; Afryka Północna
Monokultura – system produkcji towarowej rolnictwa, odwrotność płodozmianu. ( ta sama roślina na tym samym obszarze wiele lat)
Plantacja – towarowa uprawa roślin wieloletnich np. kawa, kakao, herbata, banany
Cechy rolnictwa w Polce : (str.85)
- duże rozdrobnienie indywidualnych gospodarstw rolnych
- brak specjalizacji i rozdrobnienie produkcji
- niedoinwestowanie
- duże uzależnienie od warunków meteorologicznych
- zbyt duże zatrudnienie w rolnictwie