1) Socratem quinto ante aeram nostram saeculo vixisse constant.
Składnia ACI i ABL temporis
Wiadomo, że Sokrates żył w V w.p.n.e.
Socratem – acc.sing., 3dekl., typ spół., r.m., Socrates, -is
Quinto- abl.sing., 2dekl, r.m., quintus, quinti
Aeram- acc.sing., 1dekl., r.ż., aera, aerae
Nostram- acc.sing., 1dekl., r.ż., nostra,nostrae
Saeculo- (temporis), dat.sing., 2dekl., r.n., saeculum,saaeculut
Vixisse- inf.perf.act., 3kon., vivo-vivere-vixi-victum
Constat- (ver.reg.), ind.praes.act., cz. Bezosob.
2) Saepe et in foro et in viis cum civibus disputabat.
Często rozmawiał z obywatelami I na rynku I na ulicach.
Foro- abl.sing., 2dekl., r.n., forum,fori.
Viis- abl. Plur., 1dekl., r.ż., via,viae
Civibus- abl. Plur., 3dekl., typ miesz., r.m., civis,civis
Disputatat- ind.imperfectum act.,1kon., disciputo-disciputare-disciputavi-disciputatum
3) Qui non solum hominum opinione, sed etiam oraculo Apollinis sapiens iudicatus est.
Ten nie tylko opinią ludzi, lecz także wyroczni olimpijskiej został ogłoszony mądrym.
Homium- gen.plur., 3dekl., typ spół., r.m., homo,hominis
Opinione- abl.sing. 3dekl. Typ spół., r.ż., opinio,opinionis
Raculo- abl.sing., 2dekl., r.n., oraculum,oraculi
Apollinis- gen.sing., 3dekl. Typ spół., r.m., Apollo,apollinis
Sapiens- acc.sing., 3dekl. Typ samo., r.m., sapiens,sapientis
Iudicatus Est- ind.perf.pass., 1kon., iudico-iudicare-iudicavi-iudicatum
4) Ante Socratem philosophi imprimis originem mundi et cuncta caelestia explicabant.
Filozofowie przed Sokratesem wyjaśnili przede wszystkim początek świata I wszystkich ciał niebieskich.
Socratem- acc.sing., 3dekl typ miesz., r.m., Socrates,Sokratis
Philosophi- nom.plur., 2dekl., r.m., philosophus,philosophi
Originem- acc.sing., 3dekl., typ spół., r.ż., origio,originis
Mundi- gen.sing., 2dekl., r.ż., mundus,mundi
Caelestia- nom.plur., 3dekl typ sam., r.n., caelestia,caelestium
Explicabant- ind.imperfectum act., 1kon., explico-explicare-explicari-explicatum
5) Thales aquam, Anaximenes aerem, Heraclitus ignem initium omnium rerum putabant.
Tales uważał za początek wszystkich rzeczy wodę,Anaksymenes powietrze, Heraklit ogień.
Thales- nom.sing., 3dekl. Typ miesz., r.m., thales, thaletis
Aquam- acc sing., 1dekl., r.ż.,aqua,aquae
Anaximenes- nom.sing., 3dekl. Typ miesz., r.m., Anaximenes, Anaximenis
Aerum- acc.sing., 3dekl. Typ spól., r.m., aer, aeris
Heraclitus- nom.sing., 2dekl., r.m., Heraclitus,heracliti
Ignem- acc.sing., 3dekl. Typ miesz., r.m., ignis,ignis
Initium- acc.sing., 2dekl., r.n., initium, initur
Omnium- gen.plur., 3dekl typ miesz., r.ż., omnis,omnis
Rerum- gen.pulur., 5dekl., r.ż., res,rei
Putabant- ind.imperfectum act., 1kon., puto-putare-putavi-putatum
6) Socrates autem primus de hominum vita moribusque bonis et malis disputare discipulos suos coegit.
Składnia ACI
Sokrates zaś pierwszy zmusił swoich uczniów, żeby dyskutowali o życiu ludzi oraz o dobrych i złych zwyczajach.
Socrates-nom.sing., 3dekl. Typ spół., r.m., Sokretes, Sokratis
Hominum- gen.plur., 3dekl. Typ spól., r.m., homo, hominis
Vita- abl.sing., 1dekl, r.ż., vita,vitae
Moribus- abl. Plur., 3 dekl. Typ spół., r.m., mos,moris
Bonis- abl.plur., 2dekl., r.m., bonus,boni
Malis- abl.plur., 2dekl., r.m., malus,mali
Discipulos- acc.plur., 2dekl., r.m., discipulus,discipuli
Suos- acc.plur., 2 dekl., r.m., suus,sui
Disputare- inf.preas.act.,1kon., dispute-disputare-disputavi-disputatum
Coegit- (ver.reg.), ind.perf.act., 3os.sing., 2kon., cogo-cogere-coegi-coactum
7) Boni beati, improbi stulti ab eo appellati sunt.
Dobrzy błogosławionymi, źli głupimi zostali przez niego nazwani.
Boni- nom.plur., 2dekl., r.m., bonus, boni
Beati- nom.plur., 2 dekl., r.m., beatus,beati
Improbi- nom.plur., 2dekl., r.m., improbus, improbi
Stulti- nom.plur., 2dekl., r.m., stultus,stulti
Appelati sunt- ind.perf.pass.,3os.plur., 1kon., appello-appellare-appelavi-appellatum
8) Docebat enim scientiam virtutem esse.
Uczył bowiem, że wiedza jest cnotą.
Scientiam- acc.sing., 1dekl., r.ż., scientia, scientiae
Virtutem- acc.sing., 3dekl typspół., r.ż., virtus,virtutis
Docebat- (ver.reg.), ind.imp.act.,3os.sing., 2kon., doceo-docere-docui-doctum
Esse-inf.praes.act., sum-esse-fui
9) Philosophia a Socrate de caelo devocata est, ut Cicero scripsit, et in urbibus collocata et in domos inducta.
Jak pisał Cyceron, filozofia przez Sokrates została przywołana z nieba, umieszczona w miastach i wprowadzona w domach.
Philosophia- nom.sing., 1dekl., r.ż., philosophia,philosophe
Socrate- abl.sing., 3dekl typ spół., r.m., Socrates, Socratis
Caelo- abl.sing., 2dekl., r.n., caelum,caeli
Cicero- nom.sing., 3dekl typ spół, r.m., Cicero,ciceronis
Urbis- abl.plur., 3dekl typ miesz., r.n., urbs,urbi
Domos- acc.plur., 2dekl., r.m., domos,domi
Devocata est- ind.perf.pass., 1kon, 3os.sing., devoco-devocare-devocati-devocatum
Scripsit- ind.perf.act., 3kon., 3os.sing., scribe- scriber-scripsi-scriptum
Collocate- ind.perf.pass.,1kon,3os.sing., calloco-callocare-callocavi-callocatum
Inducta- ind.perf.pass., 2kon., 3os.sing., induco-inducere-induxi-inductum
10) Scire quoque oportet Socratis magistri ingenium variosque sermones a Platone, eius discipulo,
memoriae traditos esse.
Wiedzieć także naoleży, że zostały przekazane: talent Sokratesa nauczyciela I rozmaite rozmowy z jego uczniem Platonem.
Socratis- gen.sing., 3dekl.typ spół., r.m., Socrates,socratis
Magistri- gen.sing., 2dekl., r.m., magister,magistri
Ingenium- acc.sing., 2dekl., r.n., ingenium,ingeni
Varios- acc.plur., 2dekl., r.m., varius,vari
Sermones- nom.plur., 3dekl.typ spół., r.m., sermo,sermonis
Platone- abl.sing., 3dekl., typspół., r.m., plato,platonis
Eius- gen.sing.
Discipulo- abl.sing., 2dekl., r.m., discipulus,discipuli
Memoriae- gen.sing., 1dekl., r.n., memoria,memoriae
Scire-(ver.reg.) inf.praes.act., 4kon., scio-scire-scivi-scitum
Oportet- oporte,oportuit (nieosob.)
Traditos esse- inf.perf.pass., 3kon., trado- trader-traidi-traditum
11) Notum est Socratis dictum: ,,Scio me nihil scire".
Znane jest powiedzenie Sokratesa:,,wiem, że nic nie wiem.”.
Notum- nom.sing.,2dekl., r.n.,notum,noti
Socratis- gen.sing., 3dekl. Typ spół., r.m., Socrates,socratis
Dictum- nom.sing.,2dekl., r.n., dictum, dicti
Scio- (ver.reg.) ind.praes.act., 1os.sing., 4kon., scio-scire-scivi-scitum
Scire- inf.praes.act., 4kon., scio-scire-scivi-scitum
Me-acc.sing.