SOCJOLOGIA RODZINY – WYKŁADY

WYKŁAD NR. 1

Socjologia

1)Definicja

Socjologia zajmuje się ona badaniem zachowań ludzi, interakcji czyli wzajemnych wpływów i oddziaływania, a także organizacji społeczeństwa jako całości

DEF. SOCJOLOGII rodziny – to badanie relacji, jakie zachodzą pomiędzy członkami rodziny

Socjologia powstała na przełomie XIX i XX wieku

PRZED SOCJOLOGICZNA WIEDZ O SPOŁECZEŃSTWIE – ŹRÓDŁA

1. Wiedza potoczna (zdroworozsądkowa)

2. Wrażliwość artystyczna – poezja, dramat, malarstwo, itp.

3. Refleksja filozoficzna – obserwacja ludzi w połączeniu z różnymi czynnikami i przeszłością (historia)

Zdroworozsądkowa a naukowa wiedza świata

Pogląd Z. Baumana:

1. Zakres – zdrowy rozsądek obejmuje wycinek rzeczywistości dostępny grupie ludzi, do których się odnosi, opiera się na indywidualnych biografiach i doświadczeniach

2. Znaczenie - ludzie wartościują otaczające ich przedmioty, zdarzenia, innych ludzi i traktują je, jako jedynie słuszne i właściwe, jako oczywiste, dla socjologa nic takie nie jest

3. Rozumienie – świata i zdarzenia w nich zachodzące są interpretowane z perspektywy jednostki socjolog widzi je w układzie złożonych czynników niezależnie powiązanych czynników niezależnych od jednostki (wyobraźnia socjologiczna)

DEF. Wyobraźnia socjologiczna – to zdolności wiązania wszystkiego, co dzieje się w społeczeństwie z warunkami strukturalnymi, kulturalnymi i historycznymi oraz z działaniami podejmowanymi w tych warunkach przez podmioty indywidualne i zbiorcze, które w efekcie kształtują świata społeczny w całej jego złożoności i różnorodności (Charles W. Mills)

Wyobraźnia socjologiczna –aspekty

1. Interakcja przedmiotów społecznych (jak współpracują jak oddziaływają czy pozytywnie czy negatywnie)

2. Różnorodność form życia społecznego (np. rodziny składają się np., z rodzin wielopokoleniowych, legalnych poprzez małżeństwo bądź tez nielegalnych brak ślub uczyli konkubinat)

3. Globalne transakcje społeczne (kryzysy jak one wpływają na rodzinę np. utrata pracy)

4. Zmienność procesów społecznych (rozwój technologii)

5. Rozwój świadomości społecznej (więcej wiemy i chcemy wiedzieć więcej mamy większą świadomość samych siebie i swoich praw)

SOCJOLOGIA NAUKOWA to –

1. Opracowanie metod badawczych

2. Wprowadzenie języka socjologicznego – definicje, teorie, pojęcia, twierdzenia itp.

3. Udzielanie odpowiedzi na pytania:

- jak jest naprawdę?

- dlaczego tak właśnie jest?

- jak będzie w przyszłości?

- co zrobić aby było inaczej? (jak zmienić zachowanie społeczne – aspekt społeczny)

KIEDY POWASTAŁA SOCJOLOGIA

1. Pierwsza rewolucja społeczna – wyodrębnienie porządku ludzkiego z całości porządku przyrody (prekursorami byli starożytni myśliciel greccy jak np. Platon, Arystoteles)

2. Druga rewolucja społeczna – odróżnienie społeczeństwa od państwa (XVII – XVIII w)

3. Trzecia rewolucja społeczna – uczynienie społeczeństwa przedmiotem systematycznej refleksji( przełom XVIII i XIX w)

4. Czwarta rewolucja społeczna (XIX w) instytucjonalizacja socjologii (uznanie socjologii za dyscyplinę nauki przez tworzenie katedr, wydziałów, publikacji, organizacji socjologów, utworzenie stanowisk zawodowych – ZNANIECKI pierwszy Polsce stworzył socjologię w poznaniu)

SOCJOLOGIA W POLSCE I NA ŚWIECIE

1. Stany zjednoczone – wydział socjologii na uniwersytecie w Chicago 1892 r. Alibion W. Small

2. Europa – katedry socjologii

- Francja (1895) – Emil Durkheim

- Niemcy (1919) – Max Weber

- Polska (1919/1920) Znaniecki

- Anglia (po II wojnie światowej)

AUGUST COMTE (1798 – 1857) (HONOROWY OJCIEC SOCJOLOGII)

1. Stworzył nazwy – socjologia, (połączył słowo łacińskie – SOCIETES, czyli wspólnota, społeczeństwo i Greckie słowo – LOGOS, czyli nauka wiedza)

2. Określenie przedmiotu socjologii - nauka ta powinna sprawdzać postawione hipotezy za pomocą doświadczeń i badań

3. Wskazanie metod badawczych – Comte wyróżnił metodę: obserwacji, eksperymentu, porównawczą, historyczną

DEF. SOCJOLOGII –jest to nauka badająca zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi oraz zmiany w nich zachodzące a wynikające z wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie

PRZEDMIOT ZAINTERESOWAŃ SOCJOLOGII

1. Społeczne uwarunkowania człowieka (jego cechy, zainteresowania)

2. Społeczne działania ludzi ( w tym oddziaływania:

- stosunki społeczne miedzy ludźmi

– stosunki społeczne pomiędzy grupami, zbiorowościami

– stosunki społeczne wewnątrz nich (konflikty, rywalizacja, współpraca)

1. Rozwój współżycia społecznego – procesy społeczne

2. Kultura (materialna i niematerialna, wytwory działalności ludzkiej)

3. Formy współżycia (struktura społeczna)

PODZIAŁ SOCJOLOGII

1. Socjologia ogólna – jej zadaniem jest tworzenie teorii definicji oraz opracowanie metod badawczych składa się z 4 teorii

1. Struktur społecznych w tym makrostruktur i mikrostruktur społecznych itp.

1. Socjologia szczegółowa, – której zadaniem jest badanie realnie istniejącej rzeczywistości społecznej. W związku z tym można tu wymienić m. in. Socjologię miasta, kultury, obszaru wiejskiego, wychowania, organizacji, rodziny, pracy itp.

WEWNETRZNY PODZIAŁ SOCJOLOGII

1. SOCJOLOGIA SCENTYSTYCZNA – przyjmuje, że fakty społeczne należą do obiektywnie istniejącej rzeczywistości zewnętrznej w stosunku do poznającego podmiotu

2. SOCJOLOGIA HUMANISTYCZNA, – według której świat społeczny nie jest określony ani trwały jest nieustannie tworzony przez podmioty posiadające świadomość

ORIENTACJE TEORETYCZNE W SOCJOLOGII WG. PIOTRA SZTOMPKI

1. FUNKCJONALIZM STRUKTURALNY (Takott Parsons, Robert Merton) – tratował społeczeństwo, jako spójną całość, w której każda część ma swoje miejsce i pełni istotną dla całości funkcję. Zapewnia to ład społeczny

2. EMPIRYZM LOGICZNY – kład nacisk na badania empiryczne, dążył do ścisłego określenia zachowań jednostek

3. TEORIE KONFLIKTU (Marks, Weber) – zakładają, że stanem naturalnym społeczeństwa jest konflikt a nie ład. Społeczeństwo nie jest jednolitą całością, lecz składa się z grup o różnych a czasami sprzecznych interesach. Trwa nieustająca walka, która jest nierozłącznym elementem życia społecznego

4. TEORIE WYMIANY SPOŁECZNEJ, (G. Hanons, P. Blan) – postrzegają społeczeństwo, jako zbiór jednostek, sieć międzyludzkich wzajemnych oddziaływań, każda ze stron interakcji dąż do osiągnięcia celu przy jak najmniejszych kosztach

5. SYMBOLICZNY INTERAKCJONIZM (G. H. Mead, H. Blumer) – mówi, że jednostka jest aktywna świadoma swoich działań i sytuacji, w jakiej się znajduje. Nie jest biernym podmiotem reagującym na bodźce zewnętrzne, lecz jest wyposażona w świadomość i sama dokonuje wyborów. Interakcja nie przebiega wg. Określonych wzorów, bo każda sytuacja jest inna.

6. TEORIA DZIAŁNIA SPOŁECZNEGO (F. Znaniecki) – podstawowym elementem życia społecznego jest działanie akceptowane przez jednostkę jak i wynikające z norm kulturowych zmierzające do osiągnięcia celów

7. TEOTIA FENOMENOLOGICZNA i ETNOMETODOLOGIA (A. Schutz, P. Beger, T. Lucknann) obydwie teorie prezentują stanowiska skrajne subiektywistyczne, mówią, że nie ma obiektywnej poza jednostkowej rzeczywistości. Istnieją tylko stany świadomości jednostek a zadaniem socjologii jest poznanie jak to się dzieje, że jednostki upodobniają się do siebie działając wg. Wspólnych wzorców

SOCJOLOGIA DZIAŁA Z : pedagogiką, historią, filozofią itp.

Do czego socjologia może nam się przydać

1. Świadomość różnic kulturowych – np. przetaczanie krwi wbrew wiary religijnej

2. Świadomość i ocena skutków działania – badania socjologiczne pomagają w ocenie efektów praktycznych, inicjatyw społecznych – skutki świadomego lub/i nieświadomego działania (np. wychowanie)

3. Samopoznanie – socjologia rodziny może nam pod wieloma względami pomóc w lepszym zrozumieniu siebie w odniesieniu do grup społecznych