1. Minerał – pierwiastek bądź grupa pierwiastków, powstałych w wyniku procesu geologicznego w naturalnych warunkach, bez ingerencji człowieka. Może występować w formie krystalicznej bądź amorficznej. Minerały tworzą skałę.

2. Badania fazowe

   1. Mikroskop optyczny

   2. Mikroskop scanning

   3. Dyfraktometria rentgenowska

   4. Analiza katodo luminescencyjna

3. Krystalografia – badania wew budowy minerałów

4. Cechy kryształu:

   1. C – centrum symetrii – jest to pkt wew kryształu taki, gdy przeprowadzimy przez niego prostą przejdzie ona nam przez 2 takie same elementy. Występuje gdy są 2 ściany rownolegle do siebie.

   2. P – płaszczyzna symetrii – płaszczyzna, która przecina kryształ na 2 takie same elementy. Tworzą odbicie lustrzane. Płaszczyzn symetrii może być kilka.

   3. L – osie symetrii – jest to prosta, która przechodzi przez kryształ, która przechodzi w taki sposób gdy obrócimy o kąt 360˚ to uzyskamy n-krotną ilość tego samego elementu. Osie symetrii mogą być wielokrotne.

5. Właściwości fizyczne minerałów:

   1. Twardość – Opór jaki stawia skała rysującemu ostrzu

      1. Skała Mosha:

         1. Talk

         2. Gips CaSO₄ *2H₂0

         3. Kalcyt CaCO₃

         4. Fluoryt

         5. Apatyt

         6. Ortoklaz

         7. Kwarc SiO₂

         8. Topaz

         9. Korund

         10. Diament

   2. Rysa – barwa minerału sproszkowanego

   3. Łupliwość – zdolność minerału do pękania wzdłuż równoległych płaszczyzn, gdy nie ma łupliwości mówimy że jest przełam: muszlowy, haczykowaty, zadziorowaty

   4. Połysk – szklisty, metaliczny, półmetaliczny, tłusty

   5. Barwa

6. MINERAŁY:

   1. Kwarc - twardość 7, w skalnej części jest bezbarwny, połysk szklisty na świeżych powierzchniach, na przełamie tłusty, brak łupliwości, przełam muszlowy

   2. Ortoklaz (skalenie K) – twardość 6, barwa biała, połysk szklisty, łupliwość doskonała dwukierunkowa, pokrój tabliczkowy

   3. Plagioklazy (skalenie Na-Ca) – twardość 6, barwa biała i szara, kryształy o pokroju tabliczkowym, listewkowym lub izometrycznym, połysk szklisty

   4. Muskowit (mika jasna) – twardość 2-2,5; tworzy blaszki lub łuseczki, barwa biała lub srebrzysto biała; połysk perłowy, łupliwość doskonała w jednym kierunku

   5. Biotyt (mika ciemna) - twardość 2-2,5; tworzy blaszki lub łuseczki, barwa czarna do ciemnozielona; połysk perłowy, łupliwość doskonała w jednym kierunku

   6. Oliwin – barwa oliwkowa, zielonoczarna; połysk szklisty, tłusty; kruche są

   7. Pirokseny (augit) – twardość 6, pokrój igiełkowy, słupkowy; barwa czarna; połysk szklisty

   8. Amfibole (hornblenda) – twardość 6, pokrój igiełkowy, słupkowy; barwa czarna; połysk szklisty

7. Podział minerałów

   1. Minerały izotropowe – we wszystkich kierunkach prędkość c jest taka sama

   2. Minerały anizotropowe – prędkość c zależy od kierunku padania

      1. Jednoosiowe

      2. dwuosiowe

8. Klasyfikacja skał magmowych ze względu na kwarc SiO₂

   1. Kwaśne – SiO₂ > 65%

   2. Obojętne - SiO₂ (65-53)%

   3. Zasadowe – SiO₂ (53-44)%

   4. Ultrazasadowe SiO₂ <44%

9. Występowanie skał magmowych – Sudety, Tatry, Pieniny, Karpaty, Jura Krakowsko-Częstochowska, rejon Suwałk pod ziemią

10. Właściwości skał magmowych:

    1. Dobre parametry wytrzymałościowe

    2. Wielobarwność

    3. Łatwa ścieralność

11. Struktura skał – jest to sposób wykształcenia składników w skale

    1. Struktura jawno krystaliczna – krysztaly widac golym okiem.

       1. Struktura równoziarnista

          1. Gruboziarnista >5mm

          2. Srednioziarnista 2-5mm

          3. Drobnoziarnista <2mm

       2. Struktura nierownoziarnista – gdy skała ma ziarna o róznych wielkościach

    2. Struktura skrytokrystaliczna – ziarna są tak drobne, że nie można ich dostrzec gołym okiem

    3. Struktura półkrystaliczna – część składników w postaci kryształów, reszta zakrzepła jako szkliwo

    4. Struktura szklista (hianinowa) – brak składników krystalicznych, całość zakrzepła w postaci szkliwa, podczas gwałtownego stygnięcia

    5. Struktura porfirowa – tworzy tzw. Ciasto skalne, jest bezpostaciowa albo drobnokrystaliczna. Znajdują się prakryształy np. kwarc

    6. Tekstura – sposób rozprzestrzenienia składników

       1. Zbita – składniki przylegaja do siebie

       2. Porowata – składniki rozstrzelone od siebie

       3. Bezładna – nie widać uporządkowania

       4. Kierunkowa – widać uporządkowanie

Zawartość SiO2	Skład mineralny	Głębinowe	Wylewne	Żyłowe
Kwaśne	Q, skalenie K, Na-Ca, biotyt, muskowit	Granit	Porfir	Pegmatyt, aplit
Obojętne	-	Sjenit, gabro	Trachit, andezyt, bazalt	-

1. Trachit – s wylewna, obojetna

   1. Barwa – szare lub różowy

   2. Struktura – porfirowa, rzadko skrytokrystaliczna

   3. Tekstura – zbita, najczęściej bezładna

   4. Skład mineralny – skalenie K, i skalenie Na, pirokseny, biotyt, amfibole

   5. Wystepowanie – góry kaczawskie

   6. Zastosowanie – w budownictwie jako kruszywo

2. Andezyt – s wylewna

   1. Barwa – szare, ciemnoszare

   2. Struktura – porfirowa,

   3. Tekstura – zbita, nieuporządkowana

   4. Skład mineralny – plagioklazy, amfibole, biotyt i pirokseny w malych ilosciach

   5. Wystepowanie – Pieniny

   6. Zastosowanie – krawężniki, kostki, tłuczeń, kruszywo

3. Bazalt – s wylewna

   1. Barwa – ciemnoszara, czarna

   2. Struktura – skrytokrystaliczna, porfirowa

   3. Tekstura – zbita, bezładna

   4. Skład mineralny – plagioklazy, pirokseny , amfibole, biotyt, oliwin

   5. Wystepowanie – Dolny Śląsk,

   6. Zastosowanie – budownictwo drogowe, jako kamien podkładowy, kruszywo

   7. MELAFIR – STARY BAZALT, TEKSTURA ZBITA

4. Dioryt – s obojętna

   1. Barwa – szary, ciemnoszary

   2. Struktura – srednio, drobnoziarnista

   3. Tekstura – zbita, bezładna

   4. Sklad mineralny – plagioklazy, amfibole, biotyt i pirokseny w malych ilosciach

   5. Wystepowanie – okolice Niemczy, Złoty Stok, Kłodzko --------

   6. Zastosowanie – w budownictwie drogowym na kamien łamany i tłuczeń drogowy, do produkcji nawierzchni bitumicznych

5. Gabro – s głębinowa, obojętna

   1. Barwa – ciemnozielona

   2. Struktura – gruboziarnista

   3. Tekstura – masywna, bezładna

   4. Skład mineralny – plagioklazy, piroksenów, amfibole, biotyt, czasami oliwiny

   5. Wystepowanie – okolice Nowej Rudy

   6. Zastosowanie – jako tłuczeń drogowy

6. Granit - skała głębinowa, kwaśna

   1. Barwa – jasna barwa

   2. Struktura – ziarnista (średnioziarnista, rzadziej drobnoziarnista lub gruboziarnista)

   3. Tekstura – zbita, nieuporządkowana

   4. Skład mineralny – kwarc, skalenie potasowe, plagioklazy, biotyt, muskowit

   5. Wystepowanie – Sudety, Tatry, masyw Karkonoszy, masyw łużycki

   6. Zastosowanie – budownictwo lądowe i wodne (krawężniki, płyty chodnikowe, nawierznie drogowe)

7. Melafir – s wylewna

   1. Barwa – czerwono brunatny (żelazo)

   2. Struktura – skrytokrystaliczna

   3. Tekstura – porowata

   4. Skład mineralny – plagioklazy, oliwiny, pirokseny

   5. Wystepowanie – okręg krakowski, okolice Wałbrzycha i Kłodzka

   6. Zastosowanie – materiał brukarski, kruszywo

8. Pegmatyt – s żyłowa, kwaśna

   1. Barwa – jasne barwy

   2. Struktura – gruboziarnista

   3. Tekstura – bezładna

   4. Skład mineralny – skalenie potasowe, kwarc, muskowit, występują rzadkie minerały: granat, turmalin, rutyl, topaz

   5. Wystepowanie – Tatry, Szklarska Poręba

   6. Zastosowanie –

9. Porfir – s wylewna, kwaśna

   1. Barwa – brunatna

   2. Struktura – porfirowa

   3. Tekstura –

   4. Skład mineralny – pirokseny, amfibole, skalenie K i NaCa

   5. Wystepowanie – okolice Krakowa

   6. Zastosowanie – kostka brukowa

10. Sjenit – s głębinowa obojetna

    1. Barwa – czerwona, rzadziej szara

    2. Struktura – średnioziarnista

    3. Tekstura – masywna i bezładna

    4. Skład mineralny – skalenie potasowe, biotyt, amfibole, pirokseny, kwarc (10%)

    5. Wystepowanie – między Kłodzkiem i Złotym Stokiem, okolice Niemczy

    6. Zastosowanie – w budownictwie ogolnym,, budownictwo drogowe do produkcji kruszywa

11. Tok obserwacyjny pod mikroskopem – obserwacja przy nikolach skrzyżowanych lub polaryzatorach NX i PX można obserwować:

    1. Zbliźniaczeni wielokrotne np. plagioklazy

    2. Budowa zonalna – w plagioklazach

    3. Sciemnianie : proste, skośne

    4. Barwa interferencyjna

       1. I rzedu – szare

       2. II rzędu – jaskraworóżowe, brązowe, turkusowe

       3. III rzędu – pastelowe kolory

    5. Łupliwość – dwukierunkowa (pirokseny 90˚), jednokierunkowa (amfibole 124˚)

    6. Spękania – oliwiny

    7. Pleochroizm – wielobarwność

12. Cechy optyczne minerałów skał magmowych

    1. Kwarc – I rz, brak Ł, brak zbliźniaczeń, sciemnianie proste i faliste

    2. Ortoklaz – I rz, Ł2, zblizniaczenia podwojne, sciemnianie skośne, pleochroizm – brak

    3. Plagioklazy – I rz, zbliźniaczeni polisyntetyczne, budowa zonalna, sciemnianie skośne

    4. Biotyt – II rz, Ł1, blaszki, sciemnianie proste, pleochroizm

    5. Oliwiny - II rz, ściemnianie skośne, spękania

    6. Amfibole – II rz, Ł2 124˚, ściemnianie skośne, pokrój słupkowy, pleochroizm

    7. Pirokseny – II rz, Ł2 90˚, ściemnianie skośne, pleochroizm