Pojęcie systemu (Bertalanffy):

• Zbiór elementów pozostających we wzajemnej interakcji.

• Wyraźnie wyodrębniony z otoczenia.

Przedsiębiorstwo, jako system:

• System z udziałem człowieka.

• Realizujący określone cele ekonomiczne

Zadania podsystemów przedsiębiorstwa:

• Podsystem wykonawczy – realizuje podstawowe procesy wykonawcze – produkcji, świadczenia usług, obsługi i informowania klientów

• Podsystem informacyjny – gromadzi dane z systemu wykonawczego, przetwarza je, przechowuje i udostępnia jednostkom z systemu decyzyjnego;

• Podsystem decyzyjny – kontroluje system wykonawczy i podejmuje decyzje na podstawie danych z podsystemu informacyjnego i przekazuje do wykonania

Decyzje w funkcjonowaniu firmy:

• Funkcjonowanie podsystemu decyzyjnego to nieustanny proces podejmowania decyzji

• Działanie systemu wykonawczego w znacznej mierze opiera się też na podejmowaniu decyzji o charakterze operacyjnym

Fazy w procesie podejmowania decyzji
(wg Herberta Simona):

• Zdefiniowanie problemu decyzyjnego.

• Gromadzenie informacji

• Przygotowanie wariantów decyzji

• Wybór wariantu optymalnego

• Przekazanie decyzji do wykonania

Cele systemu informacji:

Wynikają z celów generalnych firmy (instytucji):

• Wspomaganie informacyjne procesów decyzyjnych (na wszystkich szczeblach – systemy transakcyjne i Systemy informowania kierownictwa - SIK)

• Dokumentowanie procesów wykonawczych (systemy transakcyjne).

• Wspomaganie informacyjne procesów wykonawczych (systemy transakcyjne)

• Zapewnienie komunikacji z otoczeniem (aplikacje internetowe)

Pojęcia danej i informacji:

• Informacja:

  • Wiadomość użyteczna dla odbiorcy

  • Treść przekazywana od dostawcy do odbiorcy

• Dana:

  • Postać fizyczna wiadomości (formalna)

  • Zawsze posiada nośnik i język (kod)

Pojęcie systemu informacyjnego:

• Jest to uporządkowany zbiór:

  • Danych ustrukturalizowanych,

  • Procedur przetwarzania,

  • Nadawców i odbiorców (ludzi),

  • Kanałów przesyłania,

  • środków przetwarzania i przechowywania danych

• Dostarczający informacji dla celów decyzyjnych, operacyjnych i komunikacji organizacji z otoczeniem

System informacyjny i informatyczny:

• System informatyczny to skomputeryzowana część systemu informacyjnego

• Praktycznie każdy system informacyjny organizacji zawiera część zinformatyzowaną (realizowaną za pomocą technologii informatycznych)

• Z punktu widzenia technicznego: System informatyczny to wdrożone i użytkowane oprogramowanie

Użytkownicy systemu informatycznego:

• Są to stanowiska (osoby) lub jednostki organizacyjne, wykorzystujące lub dostarczające dane do systemu informatycznego

Udziałowiec systemu informatycznego:

• Każdy, na kogo budowa i wdrożenie systemu ma zasadniczy wpływ.

• Rodzaje udziałowców:

  • Użytkownicy bezpośredni, których działanie zależy od funkcjonowania systemów informatycznych;

  • Użytkownicy pośredni – system tylko w pośredni sposób wpływa na ich działalność; Na przykład firma tworząca oprogramowanie aplikacji

Pytania identyfikujące rolę użytkowników lub udziałowców:

• Kim jest użytkownik?

• Jaka jest rola klienta w systemie?

• Na kogo będzie mieć wpływ system?

• Kto będzie oceniał i zatwierdzał system po jego dostarczeniu?

• Kto będzie pielęgnował system?

Nieprawidłowości w działaniu systemu informacyjnego lub informatycznego:

• Niedostateczna realizacja celów systemu informacyjnego

• Nieefektywna realizacja procesów informacyjnych

• Niedostosowanie systemu informacyjnego do otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego organizacji

Potencjalne możliwości firmy istniejące w systemie informacyjnym:

• Konsekwencją nieprawidłowości w działaniu systemu informacyjnego lub zidentyfikowanych potencjalnych możliwości SI - jest wyartykułowanie wymagania wobec oczekiwanego, nowego rozwiązania

Co to jest wymaganie
(wobec systemu informatycznego) :

• Możliwość rozwiązania problemu i osiągnięcia celu, wymagana przez użytkownika

• Możliwość spełnienia umowy, normy, specyfikacji lub innej narzuconej dokumentacji, którą musi posiadać system informatyczny lub jego komponent

(Dorfman, Thayler 1990)

Inżynieria wymagań:

Inżynieria wymagań to dziedzina badań i działalności praktycznej, zajmująca się procesem określenia wymagań użytkowników.

Wyodrębnia w nim kilka podstawowych grup działań

Kategorie działań w inżynierii wymagań:

• Ustalanie (definiowanie) wymagań (ang. Elicitation) – obejmuje działania mające na celu zrozumienie celów, motywów i przyczyn budowy nowego rozwiązania informatycznego; sprowadza się to do identyfikacji wymagań, które nowy system informatyczny powinien spełniać.

• Modelowanie rozwiązania – to proces ujmowania zebranych wymagań użytkowników w kategoriach pojęć zastosowanego języka modelowania rozwiązania.

• Analiza modelu rozwiązania – jest to proces badania, jakości zebranych wymagań, sposobu ich rozumienia i podejmowania decyzji uzgadniających wymagania użytkowników. Działania te mają na celu ulepszanie i zrozumienie wymagań użytkowników.

• Walidacja i weryfikacja –to proces badania czy modele i dokumentacja wyrażają dokładnie potrzeby użytkowników

• Zarządzanie wymaganiami – to kompleks metod zapewniających zarządzanie tak wymaganiami jak i ich zmiennością w czasie. Szczególnym obszarem zainteresowania zarządzania wymaganiami jest właściwe wykorzystanie wspomagających narzędzi informatycznych

Inżynieria wymagań a inżynieria oprogramowania:

• Celem inżynierii wymagań jest określanie wymagań użytkowników wobec rozwiązania informatycznego

• Celem inżynierii oprogramowania jest budowa oprogramowania, które realizuje wymagania użytkowników, zdefiniowane w procesie inżynierii wymagań

Inżynieria systemów informacyjnych:

• Inżynieria wymagań i inżynieria oprogramowania są częściami Inżynierii systemów informatycznych

Cykl życia systemu zinformatyzowanego

Sytuacje w rozwoju systemu informacyjnego firmy:

• Modernizacja istniejącego systemu zinformatyzowanego

• Tworzenie systemu zinformatyzowanego od podstaw

Cykl życia systemu informatycznego:

Punkt wyjścia w cyklu życia SI:

• Niewydolność dotychczasowego systemu w stosunku do wymagań (oczekiwań) użytkowników

• Przestarzałe rozwiązanie technologiczne – w stosunku do rozwiązań w otoczeniu

• Decyzja kierownictwa firmy o modernizacji systemu informacyjnego

Skład zespołu projektującego:

• Kierownik zespołu

• Strateg informacji i informatyzacji

• Specjalista ds. sprzętu i rozwiązań

• Analitycy – projektanci

• Programiści

• Weryfikator rozwiązania (tester)

Metoda (metodyka?) Rozwoju SI:

Spójny, uporządkowany zestaw metod szczegółowych, technik i procedur postępowania, którego celem jest budowa nowej wersji systemu zinformatyzowanego.

Składniki metody rozwoju SI:

• Model opisu rzeczywistości (dziedziny)

• Język opisu systemu informacyjnego (na przykład UML)

• Organizacja procesu rozwoju

• Narzędzia wspomagające (typu CASE – Computer Aided Software/System Engineering)

Podstawowe sposoby realizacji fazy rozwoju systemu zinformatyzowanego:

• Kaskadowy

• Iteracyjny (spiralny)

Cechy kaskadowego rozwoju systemu:

• Cały proces rozwoju podzielony jest na realizowane sekwencyjnie etapy

• Każdy etap ma postawiony cel, określony zbiór czynności i konieczny wynik

• Po zakończeniu jednego etapu rozpoczyna się realizację następnego etapu

• Wyniki jednego etapu przepływają w kaskadzie do etapu następnego, jako dane wejściowe

Zalety:

• Porządkowanie działań

• Uwzględnia weryfikację i zatwierdzanie

• Zarządzanie kompletnością realizowanych prac (określone wyniki każdego etapu)

Wady:

• Eksploatacja i pielęgnacja są traktowane, jako oddzielny etap

• W przypadku zmian warunków realizacji - brak możliwości powrotu do etapu poprzedniego

Podejścia do realizacji fazy rozwoju systemu zinformatyzowanego – w ujęciu kaskadowym:

• Kaskadowy standardowy

• Model „b” - uwzględnia fazę eksploatacji i doskonalenia systemu informatycznego

• Model „V” - Model ten zapewnia systematyczne weryfikowanie tworzonego oprogramowania pod kątem zgodności z rozwiązaniami w projekcie i wymaganiami użytkownika

• Model przyrostowy:

  • Daje on możliwość podziału projektu na podsystemy (moduły) i następnie realizacji projektu według kolejnych podsystemów.

  • W każdym kolejnym przyroście wytworzone oprogramowanie danego podsystemu jest integrowane z wcześniej wytworzonym oprogramowaniem

Iteracyjny sposób rozwoju systemu informatycznego:

• Polega na osiąganiu rozwiązania poprzez wielokrotne powtarzanie podstawowego cyklu rozwoju

• Każdy cykl umożliwia wprowadzanie kolejnych szczegółów do projektu

• Każdy cykl zawiera czynności weryfikacji rozwiązania przez użytkowników

• Niektóre cykle mogą służyć wprowadzaniu zmian zgłoszonych przez użytkowników

Model iteracyjny cyklu życia wg Boehma:

Zalety:

• Optymalne uwzględnianie wymagań użytkowników

• Możliwość sprecyzowania nieokreślonych wymagań użytkowników

Wady

• Nieokreślony czas zakończenia

• Trudniejsza kontrola nad przebiegiem prac

Podejścia do inżynierii wymagań i projektowania w metodach rozwoju SI:

• Podejście strukturalistyczne (struktury danych i struktury procesów) (od połowy lat 70-ych)

• Podejście obiektowe (od początku lat 90-ych)

Założenia wspólne dla podejścia strukturalnego i obiektowego:

• W tych podejściach zadaniem systemu zinformatyzowanego jest reprezentacja podstawowych stanów i procesów zachodzących w systemie wykonawczym.

• W oparciu o przechowane w nim dane – system zinformatyzowany powinien być zdolny do zaspokajania zmieniających się z biegiem czasu wymagań informacyjnych systemu decyzyjnego i wykonawczego