Mao Tse-Tung

NASZA POLITYKA EKONOMICZNA

(23 stycznia 1934 roku)

Referat towarzysza Mao Tse-tunga na 11 Ogólnochińskim Zjeździe Delegatów Robotniczych i Chłopskich, który odbył się w styczniu 1934 roku w m. Żuikin prowincji Kiangsi.

Tylko bezczelni militaryści kuomintangowscy, którzy na podległych sobie obszarach doprowadzili lud do nędzy, a gospodarkę do stanu wyczerpania — zdolni są szerzyć dzień w dzień oszczercze twierdzenia, jakoby w czerwonych rejonach panowało zupełne rozprzężenie. Imperialiści i Kuomintang stawiają sobie za cel rozgromienie czerwonych rejonów, udaremnienie rozwijającego się tam budownictwa gospodarczego, zniszczenie dobrobytu wielomilionowych mas robotników i chłopów, które wywalczyły wolność. Dlatego też nie tylko zorganizowali oni siły zbrojne dla dokonywania „wypraw” wojennych, lecz ponadto prowadzą politykę ostrej blokady ekonomicznej. Jednakże stanąwszy na czele szerokich mas ludowych i Armii Czerwonej nie tylko rozgromiliśmy szereg „wypraw” nieprzyjaciela, lecz czynimy również wszystko, co jest możliwe i niezbędne w dziedzinie budownictwa gospodarczego, ażeby pokrzyżować podstępne plany nieprzyjaciela, który ma zamiar zdławić nas blokadą ekonomiczną; w tej dziedzinie również stale idziemy od sukcesu do sukcesu.

Zasady naszej polityki ekonomicznej są następujące: czynić wszystko, co możliwe i niezbędne w dziedzinie budownictwa gospodarczego; mobilizować zasoby ekonomiczne w celu zaopatrzenia frontu a zarazem polepszenia w maksymalnie możliwym stopniu warunków bytu mas ludowych; wzmacniać spójnię ekonomiczną między robotnikami a chłopami; zapewniać proletariatowi kierownictwo chłopstwem; dążyć do tego, by sektor państwowy gospodarki narodowej osiągnął kierowniczą pozycję w stosunku do sektora prywatnego, i tworzyć przesłanki dla przejścia w przyszłości do socjalizmu.

Centralnym zadaniem naszego budownictwa gospodarczego jest rozwój produkcji rolnej, rozwój produkcji przemysłowej, rozwój handlu zewnętrznego oraz rozwój spółdzielczości.

Rolnictwo czerwonych rejonów niewątpliwie przeżywa w chwili obecnej okres wzrostu. W 1933 roku produkcja rolna w południowej części prowincji Kiangsi i w zachodniej części prowincji Fukien wzrosła o 15% w porównaniu z rokiem 1932, a w pogranicznym rejonie Fukien—Czekiang—Kiangsi — o 20%. Dobre plony zebrano w pogranicznym rejonie Syczuan—Szensi. W ciągu pierwszych dwóch lat po utworzeniu czerwonych rejonów dawał się niejednokrotnie zaobserwować pewien spadek produkcji rolnej Jednakże po dokonaniu podziału ziemi, gdy prawa chłopów do ziemi zostały ściśle określone i gdy zaczęliśmy zachęcać do rozszerzania produkcji, wzrósł zapał mas chłopskich do pracy i produkcja zaczęła się rozwijać. Obecnie na niektórych obszarach przedrewolucyjny poziom produkcji rolnej został nie tylko osiągnięty, lecz nawet przekroczony. W niektórych miejscowościach nie tylko wznowiono uprawę gruntów opuszczonych w okresie walki rewolucyjnej, lecz wzięto też pod uprawę nowe grunty. Aby uregulować wykorzystanie siły roboczej na wsi, zorganizowano w wielu miejscowościach zrzeszenia wzajemnej pomocy w pracy oraz brygady do przeprowadzania orki gruntów2; dla pokonania trudności wywołanych niedoborem zwierząt pociągowych utworzono zrzeszenia okazujące pomoc w zakresie siły pociągowej. Jednocześnie włączyły się do pracy produkcyjnej szerokie masy kobiet.

W czasie rządów Kuomintangu sytuacja taka była zupełnie niemożliwa. Wówczas ziemia należała do obszarników, chłopi zaś nie chcieli, a zresztą nawet nie mogli własnymi siłami zwiększać urodzajności gleby. Dopiero z chwilą kiedy podzieliliśmy ziemię między chłopów i zaczęliśmy popierać i pobudzać ich działalność produkcyjną, ogarnął masy chłopskie entuzjazm pracy i możliwe się stały wielkie osiągnięcia w dziedzinie produkcji rolnej. Należy tu stwierdzić, że w obecnych warunkach wzrost produkcji rolnej jest najpilniejszym zadaniem naszego budownictwa gospodarczego; ma on rozwiązać nie tylko niezmiernie ważny problem aprowizacji, lecz i problem surowców do wytwarzania takich przedmiotów pierwszej potrzeby, jak odzież, cukier, papier itd., to jest rozwiązać zadanie zaopatrzenia gospodarki w bawełnę, konopie, trzcinę cukrową, bambus itd. Sadzenie lasów i zwiększenie pogłowia zwierząt gospodarskich — to również ważne zadania w dziedzinie rolnictwa. W warunkach ekonomiki opartej na drobnej produkcji rolnej jest rzeczą nie tylko możliwą, lecz i niezbędną opracowanie odpowiednich planów produkcyjnych w zakresie najważniejszych gałęzi produkcji rolnej, jak również zmobilizowanie chłopów do walki o te plany. Na przyszłość powinniśmy poświęcać temu zadaniu jeszcze więcej uwagi i jeszcze więcej sił.

Co się tyczy trudności w dziedzinie stworzenia niezbędnych warunków do rozwoju produkcji rolnej, na przykład zapewnienia jej siły roboczej, zwierząt pociągowych, nawozów, nasion, irygacji, to powinniśmy energicznie kierować chłopami w walce o przezwyciężenie tych trudności. Najważniejszym naszym zadaniem w dziedzinie produkcji rolnej jest planowe regulowanie wy-korzystania siły roboczej i wciągnięcie kobiet do produkcji rolnej. Organizowanie zrzeszeń wzajemnej pomocy w pracy oraz brygad do przeprowadzania orki gruntów, mobilizowanie całej ludności wsi i kierowanie nią w najważniejszych sezonach robót polnych — w okresach orki wiosennej i letniej — oto kroki, jakie należy podjąć dla rozwiązania problemu siły roboczej. Niemało chłopów (około 25%) odczuwa brak zwierząt pociągowych, co również stanowi nader poważny problem. Musimy zwrócić uwagę na tworzenie zrzeszeń udzielających pomocy przez dostarczanie siły pociągowej i przeprowadzić wśród chłopów nie posiadających zwierząt pociągowych kampanię na rzecz składkowego nabywania takich zwierząt na wspólny użytek. Maksymalną uwagę należy poświęcać sprawie irygacji, mającej żywotne znaczenie dla rolnictwa. W chwili obecnej nie można jeszcze oczywiście wysuwać sprawy tworzenia gospodarstw państwowych i kolektywnych, aby jednak przyśpieszyć rozwój rolnictwa, należy koniecznie organizować wszędzie nieduże gospodarstwa doświadczalne i kursy agrotechniczne oraz urządzać wystawy rolnicze.

Stosowana przez nieprzyjaciela blokada utrudnia wywóz naszych towarów. W związku z tym w czerwonych rejonach zupełnie zmarniało wiele gałęzi wytwórczości chałupniczej, takie zwła-szcza, jak produkcja tytoniu i papieru. Jednakże te trudności w dziedzinie wywozu nie są bynajmniej nie do pokonania. Potrzeby szerokich mas ludności stwarzają u nas własny obszerny rynek. Trzeba planowo odbudowywać i rozwijać wytwórczość chałupniczą oraz niektóre gałęzie przemysłu — przede wszystkim dla zaspokojenia naszych własnych potrzeb, a następnie również na wywóz. W ciągu ostatnich dwóch łat, a zwłaszcza począwszy od pierwszej połowy 1933 roku, zaczął się odradzać szereg gałęzi wytwórczości chałupniczej oraz poszczególne rodzaje produkcji przemysłowej — zarówno w związku z tym, że zaczęliśmy poświęcać im uwagę, jak i w związku ze stopniowym wzrostem liczby spółdzielni wytwórczych. Chodzi głównie o produkcję tytoniu, pa-pieru, kamfory, inwentarza rolniczego i nawozów sztucznych (wapna itd.) oraz o wydobycie rudy wolframu. W obecnej sytuacji nie można także lekceważyć własnej produkcji tkanin, lekarstw i cukru. W rejonie pogranicznym Fukien—Czekiang— Kiangsi nie wytwarzano nigdy przedtem takich towarów, jak papier, tkaniny i cukier. W chwili obecnej produkcja ich rozwija się, dając zupełnie zadowalające wyniki. W związku z brakiem soli kuchennej zorganizowano tam produkcję soli z saletry.

Produkcję przemysłową trzeba w sposób należyty planować. Pełne i dokładne planowanie niemożliwe jest oczywiście na bazie rozdrobnionej produkcji chałupniczej. Jednakże mniej więcej dokładne planowanie jest bezwzględnie konieczne dla niektórych ważniejszych gałęzi produkcji, a przede wszystkim dla państwowych i spółdzielczych gałęzi produkcji. Każde przedsiębiorstwo państwowe i spółdzielcze powinno od samego początku swej działalności zająć się dokładną ewidencją źródeł surowców i rynków zbytu zarówno w rejonach zajętych przez nieprzyjaciela, jak i w naszych rejonach.

Obecnie jest dla nas rzeczą bezwzględnie konieczną regulowanie w planowy sposób handlu naszej ludności z białymi rejonami, przy czym państwo powinno ująć bezpośrednio w swe ręce handel niektórymi niezbędnymi towarami, jak na przykład przywóz soli i tkanin, wywóz żywności i rudy wolframu, jak również regulowanie handlu żywnością na rynku wewnętrznym. W rejonie pogranicznym Fukien—Czekiang—Kiangsi praca ta została rozpoczęta nieco wcześniej, a w Rejonie Centralnym — na wiosnę 1933 roku. W wyniku utworzenia Urzędu Handlu Zewnętrznego i innych organów osiągnięto na tym odcinku pierwsze sukcesy.

Obecnie nasza gospodarka narodowa składa się z trzech sektorów — państwowego, spółdzielczego i prywatnego.

Państwo zarządza jedynie tymi przedsiębiorstwami gospodarczymi, w których administracja państwowa jest dzisiaj możliwa i konieczna. Rozpoczął się już wzrost państwowego sektora przemysłu i handlu i otwierają się przed nim niezmierzone perspektywy.

Nie tylko nie przeszkadzamy działalności prywatno-gospodarczej, lecz popieramy ją i pobudzamy, jeżeli przedsiębiorcy prywatni nie naruszają praw wydanych przez rząd. Przecież rozwój gospodarki prywatnej jest obecnie niezbędny w interesie państwa i ludu. W obecnej chwili gospodarka prywatna posiada bezwzględnie absolutną przewagę i utrzyma ją niewątpliwie jeszcze w ciągu dość długiego okresu. Gospodarka prywatna w czerwonych rejonach reprezentowana jest obecnie przez drobne przedsiębiorstwa.

Sektor spółdzielczy rozwija się bardzo szybko. Według danych statystycznych w 17 powiatach prowincyj Kiangsi i Fukien we wrześniu 1933 roku mieliśmy ogółem 1 423 różnych spółdzielni, których kapitał udziałowy w ogólnej sumie wynosił ponad 300 tysięcy juanów. Najbardziej rozwinęły się spółdzielnie spożywców oraz spółdzielnie żywnościowe, a z kolei wytwórcze. Spół-dzielnie kredytowe rozpoczęły dopiero swą działalność. Spółdzielczość i przedsiębiorstwa państwowe w procesie współpracy staną się z czasem ogromną siłą ekonomiczną, uzyskają stopniowo przewagę nad gospodarką indywidualną i będą odgrywały w stosunku do niej rolę kierowniczą. Dlatego też wraz z popieraniem rozwoju gospodarki indywidualnej należy jak najbardziej rozwijać przedsiębiorstwa państwowe i znacznie rozszerzać przedsiębiorstwa spółdzielcze.

W celu zapewnienia rozwoju przedsiębiorstw państwowych oraz w celu przyjścia z pomocą przedsiębiorstwom spółdzielczym emitowaliśmy, przy poparciu mas ludowych, pożyczkę budownictwa gospodarczego na sumę 3 milionów juanów. Jedynym możliwym sposobem finansowania budownictwa gospodarczego jest w chwili obecnej przyciągnięcie zasobów ludności.

Zwiększenie naszych dochodów w drodze rozwoju gospodarki narodowej — oto zasadniczy kierunek naszej polityki finansowej, który dał już widoczne rezultaty w pogranicznym rejonie Fukien—Czekiang—Kiangsi i zaczął przynosić owoce również w Rejonie Centralnym. Zadaniem naszych organów finansowych i ekonomicznych jest zdecydowana realizacja tego kierunku polityki. W związku z tym należy zwrócić szczególną uwagę na to, by Bank Państwa emitując pieniądze brał pod uwagę przede wszystkim potrzeby rozwoju gospodarki narodowej, a potrzebom czysto finansowym wyznaczał drugorzędne miejsce.

Przy wydatkowaniu posiadanych środków podstawową wytyczną powinna być oszczędność. Trzeba, by wszyscy pracownicy organów państwowych zrozumieli, że korupcja i marnotrawstwo to największe zbrodnie. Walka z korupcją i marnotrawstwem dała w przeszłości pewne wyniki i w tym kierunku należy działać nadal. Zaoszczędzać każdy grosz na potrzeby wojny i rewolucji, dla naszego budownictwa gospodarczego — oto zasada naszej buchalterii.

Nasze metody wykorzystywania dochodów państwowych powinny różnić się w sposób zasadniczy od metod kuomintangowskich.

W chwili gdy Chiny przeżywają najcięższe klęski ekonomiczne, gdy setki milionów ludzi cierpi głód i chłód, nasz rząd ludowy, mimo wszystkie trudności, zajął się poważnie budownictwem gospodarczym w imię wojny rewolucyjnej, w interesie narodu. Jest rzeczą zupełnie jasną, że tylko nasze zwycięstwo nad imperializmem i Kuomintangiem, tylko nasza planowa i zorganizowana praca nad budownictwem gospodarczym mogą uratować cały nasz naród od niesłychanych klęsk.

Przypisy

1. W ciągli pierwszych dwóch lat po utworzeniu czerwonych rejonów dawał się częstokroć zauważyć pewien spadek produkcji rolnej, który odznaczył się głównie tym, że w okresie podziału ziemi nie były ściśle określone prawa chłopów do ziemi i nowy ustrój ekonomiczny nie wszedł jeszcze na normalne tory; wytwarzało to wśród chłopów nastrój niepewności i prowadziło niekiedy do obniżenia ich aktywności produkcyjnej. — 194

2. Zrzeszenia wzajemnej pomocy w pracy i brygady do przeprowadzania orki gruntów — organizacje wzajemne) pomocy w pracy, tworzone przez chłopów w czerwonych rejonach w warunkach gospodarki indywidualnej dla zapewnienia działalności wytwórczej chłopów w drodze uregulowanego wykorzystywania siły roboczej. Udział w tych organizacjach wzajemnej pomocy w pracy był dobrowolny i opierał się na wzajemnej korzyści: rozrachunek za włożoną pracę odbywał się na podstawie ilości dni roboczych i kto pracował mniej, dopłacał temu, kto pracował więcej. Zrzeszenia wzajemnej pomocy w pracy poza udzielaniem pomocy swym członkom pomagały również rodzinom żołnierzy Armii Czerwonej, sierotom i starcom (osoby udzielające pomocy w pracy sierotom i starcom otrzymywały od tych ostatnich tylko wyżywienie, ale nie otrzymywały wynagrodzenia pieniężnego). Ponieważ organizacje wzajemnej pomocy w pracy zaczęły odgrywać ważną rolę w produkcji, a stosowane przez nie metody dowiodły swej celowości — organizacje te poczęły cieszyć się gorącym poparciem ludności. — 194