Prawo cywilne 20.10.2011

Wykład 3

Osoby prawne-art.33 kodeksu cywilnego i szeregu ustaw. Obok osób fizycznych są nazywane naturalnymi osobami.

Osoby prawne to jednostki organizacyjne które mocą przepisów prawa posiadają osobowość prawną a więc niezbędnym jest zidentyfikowanie przepisów z którego wynika nadanie osobowości prawnej, aby przy określonych jednostkach możliwym było ustalenie że są jednostkami prawnymi.

Państwo przesądza o podmiotach stosunków cywilno prawnych.Brak przepisów przesądza o tym że nie ma osoby prawnej.

Łatwym jest ustalenie istnienia osoby prawnej, bo przepisy tkwią w różnych aktach prawnych. Są to przepisy dotyczące określonego rodzaju osób prawnych.Np. W ustawie o szkolnictwie wyższym jest postanowienie że szkoły wyższe są osobami prawnymi. Nie ma znaczenia czy są publiczne czy prywatne. W ustawie prawno spółdzielcze postanowiono również że spółdzielnie są osobami prawnymi.

W jaki sposób powstaje osoba prawna? Można wyodrębnić 3 modele powstania osoby prawnej :

1.System aktów organów władzy-np. uniwersytety państwowe powstają mocą ustawy, uniwersytety państwowe za pomocą rozporządzeń.

2.System koncesyjny- osoba prawna powstanie za zezwoleniem odpowiedniej władzy, a więc koncesji. Nie wystarczy inicjatywa określonych osób, tylko trzeba uzyskać odpowiednie zezwolenie.Np.banki.

3.System normatywny- najczęściej wchodzi w rachubę. Wystarczy działanie założycieli osoby prawnej. Działanie musi polegać na wypełnieniu wymagań które są przewidziane przepisami prawa, które wynikają z aktów normatywnych. Te wymagania byłyby określone w sposób ogólny., np. spółki handlowe, spółki z z. o .o .

Osoby prawne podlegają rejestracji. Podstawowe znaczenie ma krajowy rejestr sądowy o którym stanowi ustawa z 1997 roku. Krajowy rejestr sądowy obejmuje w istocie swej 3 rejestry.

1.Rejestr przedsiębiorców.Byłyby wpisane osoby prawne powstające dla prowadzenia działalności gospodarczej.

2.Rejestr organizacji społecznych, stowarzyszeń, związków zawodowych. Byłyby wpisane osoby prawne które powstają nie dla prowadzenia działalności gospodarczej.

3.Rejestr niewypłacalnych dłużników. Taki rejestr powstał w ramach krajowego rejestru sądowego. Taki jest prowadzony jest przez krajowe sądy rejonowe. Rejestr prowadzony jest też w odpowiednim systemie informatycznym. Wpisy są w swej istocie dostępnymi.

Osoba prawna powstaje co do zasady z chwilą dokonania wpisu we właściwym rejestrze. Wpis miałby mieć charakter konstytutywny, decydujący o zaistnieniu, powstaniu osoby prawnej.Art.35 kodeksu cywilnego.

Typy osób prawnych:

1.Osoby prawne typu korporacyjnego. Korporacje, którymi miałyby być takie osoby prawne, których sensem miałoby być porozumienie osób. Swój byt miałyby czerpać z woli osób które tworzą tą korporacje. Cechy korporacji:

-Korporacje charakteryzowałyby się członkostwem dobrowolnym. Będą następowały zmiany w składzie osobowym korporacji.

-Korporacje charakteryzują się władzami. Władze, którym przyznana jest kompetencja w określonym zakresie. Wyróżnia się władzę:

a) uchwałodawczą, stanowiącą o wewnętrznym porządku korporacji, np. jest to walne zgromadzenie akcjonariuszy.

b) Byłaby to władza o charakterze kontrolnym, np.Rada Nadzorcza.

c)Władza wykonawcza: zarząd spółki akcyjnej.

Ta różnorodność świadczy o tym że kompetencje są rozłączne. To co należy do jednej nie należy do drugiej.

-wewnętrzny porządek prawny, przepisy prawne, które miałyby pochodzić od przedstawicieli władz określonej korporacji, np. statut osoby prawnej. Statut powstaje w drodze czynności prawnej ,uzgadniany jest przez założycieli. Osoby które podpisują statut są założycielami spółki akcyjnej. Statut jest wyrazem oświadczeń woli, osób które go przyjmują. W umowach trzeba dociekać co strony umowy chciały ustalić, a nie tylko polegać na dosłownym znaczeniu przepisu. Wchodzi w rachubę wykładnia obiektywna statutu, co do przepisów prawa.

2.Osoby prawne typu zakładowego=fundacyjnego. Istotą miałby być wyodrębniony majątek. Nie porozumienie osób, tylko wyodrębniony majątek. Takimi osobami są przedsiębiorstwa państwowe, fundacje, fundusze inwestycyjne. Osoba zaistnieje wtedy, kiedy będzie dla niej utworzony majątek.

-nie ma członkostwa fundacji

-podobne względem fundacji jest istnienie władz i własnego porządku prawnego. Fundacja ma statut nadany przez fundatora.

-przez kogo działa osoba prawna? takie pytanie nie jest stosowane to osób fizycznych, bo osoba fizyczna działa poprzez siebie. Przez organy osoby prawnej.

Art.38 Kodeksu cywilnego: osoba prawna działa poprzez swoje organy. Jeśli osoba prawna nie będzie miała organów, to sąd ustanowi dla niej kuratora. Kurator doprowadzi do powołania organów, jeśli organy nie zostaną powołane osoba prawna ulega likwidacji. Organy są różne:

a)uchwałodawcze,stanowiące-władcze

b)doradcze i kontrolne

c)wykonawcze, reprezentacyjne- do ich kompetencji należy nie tylko prowadzenie interesów, ale reprezentowanie, złożenie oświadczenia woli, takie kompetencje np. w spółce akcyjnej należą do zarządu tej spółki. Ważne będzie dociekanie jakie organy ma dana osoba i do którego z nich jest przypisana kompetencja reprezentowania osoby prawnej, poprzez kogo będzie składała oświadczenia woli.

Organy mogą być jednoosobowe lub wieloosobowe. Działanie organu jest uważane za działanie samej osoby prawnej.

Rodzaje osób prawnych ze względu na charakter mienia:

1.Państwowe osoby prawne- mienie państwowe. Skarb państwa, inne państwowe osoby prawne, inne niż skarb państwa. Byłoby dostrzeganym państwo nie ze względu na władzę, tylko na dominium. W zakresie tego co mają, czyli mienia państwowego wychodzi na to że będzie funkcjonował skarb państwa.

Poprzez kogo działa skarb państwa? Osoba prawna działa poprzez swoje organy, ale nie ma w żadnym akcie nie znajdziemy wyodrębnionych organów skarbu państwa. Skarb Państwa działa poprzez organy władzy państwowej.np. może to być wojewoda, organ władzy terenowej. One by nas interesowały ze względu na to jakie mają kompetencje mienia państwowego, wypełniania zadań władczych. Skarb Państwa jest powszechny w obrocie gospodarczym, cywilnym itd.Inne osoby prawne:spółki handlowe, szkoły wyższe itd.

Mienie państwowe należy do Skarbu państwa albo do innej państwowej osoby prawnej, niż skarb państwa.

Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innych państwowych osób prawnych.

2.Samorządowe osoby prawne.

a)jednostki samorządu terytorialnego- gmina , powiat, województwo. Z typową strukturą organów poprzez które będą działały. Jak wójt składa oświadczenie woli to jest to oświadczenie gminy.

b)osoby prawne utworzone przez jednostki samorządu terytorialnego

3.Prywatne osoby prawne.powstają dla prowadzenia działalności gospodarczej, np. spółki akcyjne, stowarzyszenia, spółdzielnie, kościoły, związki wyznaniowe, zakony.

Ułomne osoby prawne

Spośród jednostek organizacyjnych, tylko te są osobami prawnymi, względem których jest przepis o nadaniu osobowości prawnej. Ale są takie jednostki wobec których nie znajdziemy przepisu nadającego osobowość prawną, natomiast wchodzi w rachubę przepis z którego wynika nadanie zdolności prawnej.

Ułomne osoby prawne można scharakteryzować w dwojaki sposób:

1.Negatywne.Są to jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

2.Pozytywne.-jednostką organizacyjnym mocą przepisów została nadana zdolność prawna. Możliwość nabywania praw, zaciągania obowiązków.

Ułomne osoby prawne mogą nabywać prawa, zaciągać zobowiązania. Z tym, że nie mają osobowości prawnej.

Osobowość prawna i zdolność prawna to nie są synonimy!

Atrybuty osoby prawnej:

1.Posiadanie zdolności prawnej.

2.Osoby prawne działają poprzez organy.

3.Za zobowiązania osób prawnych ponoszą odpowiedzialność one same, za te zobowiązania nie ponoszą odpowiedzialności osoby które je tworzą.

Akcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki akcyjnej.

Atrybuty ułomnych osób prawnych:

1.Mają zdolność prawną.

2.Działają poprzez swoich członków. nie poprzez organy.

3.Za zobowiązania ułomnych osób prawnych, ponoszą odpowiedzialność ich członkowie.

Prawo cywilne 27.10.2011 Wykład 4

Ułomne osoby prawne mogą uczestniczyć w obrocie prawnym. Ale to nie są osoby prawne, nie mają osobowości prawnej.

Ustawodawca postąpił wstrzemięźliwie bo przyznał im tylko zdolność prawną.

Ułomnymi osobami prawnymi byłyby spółki jawne komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne

Spółki kapitałowe w organizacji mają zdolność prawną. Mogą nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, są w takiej sytuacji w jakiej się znajdują spółki handlowe osobowe.

Wspólnoty mieszkaniowe- mają zdolność prawną ale nie mają osobowości prawnej.

Szczególne właściwości ułomnych osób prawnych:

1.Poprzez kogo działają-NIE działają poprzez swoje organy, DZIAŁAJĄ POPRZEZ SWOICH CZONKÓW. Poprzez osoby tworzące np.wspólników. Wspólnicy byliby chętni do reprezentowania spółki jawnej.

Jest możliwe utworzenie zarządu do którego zadań miałoby należeć prowadzenie spraw spółki partnerskiej i jej reprezentowanie. Do takiej spółki można stosować przepisy dot. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością(zarząd). Trzeba byłoby członków uważać za ustawowych przedstawicieli tej spółki.

2.Jak się przedstawia odpowiedzialność za zobowiązania ułomnej osoby prawnej. Sama jednostka, osoby które tworzą osobę prawną (dotyczy nie tylko członka, ale też właściciela). Byłaby to odpowiedzialność osobista, ponosi odpowiedzialność swoim majątkiem, tym co ma osoba prawna. Będzie dostępny dla wierzycieli ułomnej osoby prawnej. Byłaby to odpowiedzialność nieograniczona za wszelkie zobowiązania o charakterze prywatno -prawnym. Jest to odpowiedzialność subsydiarna czyli dodatkowa. Miałaby zależeć od wypłacalności ułomnej osoby prawnej. Najpierw wierzycielowi trzeba szukać zaspokojenia w majątku ułomnej osoby prawnej, a w razie niepowodzenia sięgnąć po majątek członka ułomnej osoby prawnej. Egzekucja musi być prowadzona z ułomnej osoby prawnej, a dopiero wtedy kiedy ta egzekucja jest bezskuteczna, jest otwarta droga do majątku członka ułomnej osoby prawnej.

Jednostki które nie mają osobowości prawnej ani zdolności prawnej- nie są ani osobami prawnymi, ani nie mają zdolności prawnej, licea, gimnazja, szkoły podstawowe. Nie mogą występować w obrocie jako nabierający prawa, zaciągający zobowiązania. Powstają jedynie umowy gdzie po jednej ze stron byłaby nie tyle spółka co osoby ją tworzące. Spółka taka może mieć nazwę, ale nie może pod nią występować w obrocie prawnym.

Czynności prawne

To takie zdarzenia prawne które obejmują co najmniej jedno oświadczenie woli. Co to takiego oświadczenie woli?

Art.60 KC- oświadczenie woli byłoby przejawem woli osoby zmierzającym do wywołania skutków prawnych. Są dwa elementy:

1.Element wewnętrzny-wola rozumiana jako decyzja osoby od której ta wola miałaby pochodzić.

2.Oświadczenie woli-polegający na ujawnieniu tej decyzji, przejawie woli, o zakomunikowaniu innym o chęci wywołania skutków prawnych.

Oświadczenie woli może być złożone w dowolny sposób. W jakikolwiek sposób.Nie jest koniecznym posłużenie się słowami dla złożenia oświadczenia woli. Można to uczynić przez inne zachowanie, niż to polegające na użyciu słów. Milczenie nie rodzi skutków prawnych, bo ma być działanie, a nie bierność.

Rozróżnienie czynności prawnych ze względu na:

-Ilość oświadczeń woli-jednostronne czynności prawne, dwu lub wielostronne czynności prawne.

Jednostronne czynności prawne będą zawierały jedno oświadczenie woli. Taką czynnością jest testament, oferta, przyrzeczenie publiczne. Dwustronne czynności zawierają przynajmniej dwa oświadczenia woli. Takie czynności prawne nazywa się umowami. Takimi czynnościami są również uchwały organów wielonarodowych.

-Elementy składające się na czynność prawną:

1.Czynności prawne konsensualne- wyczerpują się oświadczeniami woli.

2.Czynności prawne realne- będą oprócz oświadczenia woli zawierały element realny jakim jest wydanie rzeczy.

Na ogół mamy do czynienia z czynnościami konsensualnymi.

Skutki prawne które rodzi czynność:

1.Czynności prawne zobowiązujące-miałoby wynikać obciążenie osoby dokonującej takiej czynności, takie czynności będą powiększały pasywa składającego oświadczenie woli.

2. Czynności prawne Rozporządzające-będą polegały na przeniesieniu lub zniesieniu określonego prawa. Przez zbywcę na nabywcę. Miałoby dojść do pomniejszenia aktywów osoby dokonującej takiej czynności.

3.Czynności prawne o podwójnym skutku- Sprzedaż-nie tylko zobowiązuje, ale również prowadzi do przeniesienia prawa które miał sprzedawca na kupującego. I zobowiązujące i rozporządxające razem.

4.Czynności prawne upoważniające- nie polegają ani na zobowiązaniu, ale stwarzają możliwość działania w cudzej sferze prawnej np. pełnomocnictwo, przekaz.

Zakres przysporzenia korzyści:

1.Czynności prawne odpłatne- przysporzenia nas interesujące korzyści miałyby być udziałem obu stron, takie czynności dominują.

2.czynności prawne nieodpłatne- korzyść jest tylko po jednej stronie, ktoś używa czyiś rzeczy np. Są na ogół słabiej chronione te czynności.

Podział ze względu na wpływ przyczyny na ważność czynności prawnej:

1.Czynności prawne przyczynowe- kauzalne- dla ustalenia ich ważności jest niezbędne ustalenie istnienia ważnej przyczyny-jeśli nie ma ważnej przyczyny to czynność prawna jest nieważna. Kauzy mogą mieć różną postać np. chęć zwolnienia się z obowiązku, altruistyczna przyczyna, chęć obdarowania. Powinna być możliwa do identyfikacji ta przyczyna. Czynności prawne na ogół są przyczynowe.

2.Czynności prawne oderwane(czynności prawne abstrakcyjne)-dla ustalenia ich ważności nie jest potrzebnym istnienie przyczyny. Takie czynności prawne wchodzą w rachubę tylko w przypadkach bliżej określonych przez ustawodawcę. Nas ustawodawca pozwala na dokonywanie czynności prawnej która miała by być ważną bez względu na istnienie przyczyny.

Wady oświadczenia woli:

Stany normatywne, bo bliżej określone przez ustawodawcę. Brak świadomości lub swobody w podjęciu decyzji i wyrażeniu woli, pozorność, błąd art.84, groźba art87, podstęp art.86, wyzysk art.388.

Wyzysk-dotyczy tylko umów o której bliżej stanowią przepisy trzeciej księgi.

Co miałyby wspólnego wszystkie te wady? Polegają na rozbieżności między wolą a jej przejawem. Dysharmonia miałaby być pomiędzy elementem wewnętrznym a zewnętrznym oświadczenia woli. Inna decyzja aniżeli zakomunikowanie oświadczeniu. Dwie grupy wad oświadczenia woli:

1.Skutkiem jest nieważność czynności prawnej -brak świadomości lub swobody w powzięciu decyzji lub wyrażaniu woli oraz pozorności. Każdy będzie mógł się powołać na te dwie wady. Nie tylko strony umowy ale też inne trzecie osoby. Na nieważność będzie mogła się powołać każda osoba w jakimkolwiek czasie. Czynności prawne dotknięte tymi wadami nie będą podlegały konwalidacji, nie będą mogły być unieważnionymi.. Nie będzie można konwalidować, doprowadzić do tego że czynność dokonana wadliwie miałaby być ważna.

2.Pozostałe 4 nie powodują nieważności, ale rodzą wzruszalność czynności prawnej. Dają możliwość ustania skutków prawnych czynności prawnej.(błąd, groźba, ;podstęp, wyzysk). Nie każdy będzie mógł powołać się na te wady ale tylko bliżej oznaczone przez ustawodawcę osoby. Będzie to błądzący ale nie kontrahent błądzącego. Będzie można powołać się na te wady tylko w określonym czasie. W przypadku wzruszalności dojdzie do konwalidacji-uzdrowienia czynności prawnej jeżeli uprawniony nie powoła się na wadliwość.

Brak świadomości-złożenie oświadczenia woli kiedy możliwym będzie ustalenie niezakłócań co do oświadczenia woli, tylko braku świadomości bądź swobody. Ma być brak świadomości a nie jej ograniczenie. Osoba która składa oświadczenie woli miałaby zaleć się w sytuacji kiedy w żaden sposób niemożliwym byłoby ustalenie że ona wie, co czyni. Nie ma znaczenia z jakiego powodu składający oświadczenie woli wprowadził się w stan braku świadomości, nie ma znaczenia że sam się wprowadził. Jeżeli czynność prawna będzie dokonana w takim stanie to jest ona nieważna.

Pozorność art.83-wymaga 3 ustaleń.

1.Oświadczenie woli miałoby być złożone drugiej stronie. Musi być identyfikowanym adresat oświadczenia woli. Wada dotyczy umów gdzie oświadczenie woli każdej z tych stron jest składane drugiej. Oświadczenie ma być kierowane do drugiej osoby.

2.Potrzebna jest zgoda drugiej strony na pozorność. Jedna z osób składa oświadczenie woli, a druga się godzi że to oświadczenie woli jest składane wadliwie. Nie ma pozorności jeśli druga strona na nią się nie godzi.

3.Strony nie chcą żadnych skutków prawnych. Zachowują się w sposób kłamliwy. Ale dla pozoru można zaznaczyć że strony chcą skutków ale innych niż te które wynikają z oświadczenia woli.

Pozorność może wystąpić w dwóch postaciach.

Niektórzy tą pierwszą pozorność nazywają względną a drugą bezwzględną.

Prawo cywilne 03.11.2011

Pozorność to taka wada oświadczenia wolim gdzie jedna osoba drugiej składa oświadczenie woli dla pozorną czyli strony nie chcą żadnych skutków prawnych, ale zachowuje się tak jakby chciały je wywołać. Np.komornik dokonuje egzekucji wobec dłużnika, właściciela mercedesa. Właściciel aby nie stracić samochodu zawiera pozorną umowę kupna-sprzedaży.

Strony mogą chcieć innych skutków prawnych innych niż takie jakie wynikają z dokonanej czynności prawnej. W istocie dochodzi do dokonania dwóch czynnoścu prawnych: pozornej i ukrytej. Strony chcą takich skutków prawnych hakie wynikają z ukrytej czynności prawnej, a zachowują się tak jak wskazuje na to pozorna czynność prawna, np. oszustwo przy zawieraniu umowy kupna-sprzedaży, przy której dla pozoru zawierana jest umowa darowizny, która kryje skutki czynności prawnej jaką się sprzedaż.

Ocena skutków prawnych pozorności:

Pozorność powoduje nieważność czynności prawnych dokonanych dla pozoru, czynność ta nie podlega konwalidacji. Czynność ukryta może być ważną tylko wtedy kiedy przy dokonywaniu czynności pozornej dojdzie dla zachowania wszelkich warunków ważności czynności ukrytej. Np. darowizna była dokonywana dla pozoru żeby w Urzędzie Skarbowym opłata była mniejsza, więc ta czynność jest nieważna, ale sprzedaż której skutków prawnych strony chciały, może być ważna wtedy kiedy strony zachowując się w sposób pozorny spełniły wszystkie warunki czynności ukrytej(odpowiednia forma).

Umowa darowizny art.888 i następne-powinna być w formie aktu notarialnego.

Art.888 &2-ochrona osób trzecich przed skutkami czynności pozornej.

Nie można przenieś więcej praw niż się posiada. Jeśli ktoś nie posiada mercedesa to nie może przenieś z siebie własności na kogoś.

Przesłanki ochrony osoby trzeciej przed skutkami pozorności-jakie okoliczności ważą o tym ż e osoba trzeciej nabędzie prawo którego nie miała z tą z którą dokonała czynności prawnej:

1.Osoba trzecia powinna być w dobrej wierze. Ona nie może wiedzieć, że drugą stroną czynności jest strona czynności pozornej. Że druga osoba była stroną czynności pozornej.

2.Osoba trzecia miałaby nabywać prawo w drodze czynności prawnej, a więc osoba trzecia nie będzie nas interesowała jako spadkobierca.

Nabycie ma być w drodze czynności prawnej. Musi to być czynność prawna odpłatna. Ten trzeci nie będzie nas interesował jako obdarowany.

Art.84(wada wzruszalności)

Błąd-mylne wyobrażenie o rzeczywistym stanie. Ze wskazanego przepisu będzie wynikało że błąd będzie miał prawne znaczenie wtedy kiedy ustalimy prawne okoliczności.Są dwie przesłanki błędu skutecznego:

1.Błąd miałby dotyczyć treści czynności prawnej. Nie motywów, nie pobudek. Takiej okoliczności, co do której strony postanowiły w treści czynności prawnej.

Np. błąd może dotyczyć przedmiotu, strony;

2.Błąd musi być istotny. Art.82 &2 Istotność błędu miałaby polegać na tym, że trzeba ocenić zachowanie błądzącego, czy on dokonałby czynności prawnej jak znałby rzeczywisty stan. Ocena miałaby być dokonana z punktu widzenia obiektywnego jak i subiektywnego.

3.Przesłanka skutecznego błędu. Trzecią przesłanką jest ocena kontrahenta osoby błądzącej. Tej drugiej strony czynności prawnej z którą błądzący dokonuje tej czynności,. Czynność prawna odpłatna.

Błąd musi polegać na konieczności ustalenia oceny kontrahenta. Kontrahentowi trzeba by było postawić zarzut że wiedział o błędzie, albo nie wiedział, ale z łatwością mógł się o nim dowiedzieć; albo błąd wywołał choćby bez swej winy.

Skutki błędu

Błądzący ma uprawnienie do uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia które złożył pod wpływem błędu art.88. W jaki sposób jest wykonywane to uprawnienie?

Poprzez złożenie oświadczenia woli o uchylenie od skutków prawnych oświadczenia które złożył pod wpływem błędu. Uchylenie musi być złożone od dnia w którym się połapał że był w błędzie. Oświadczenie powinno być złożone na piśmie pod rygorem dla celów dowodowych.

Podstęp-błąd wywołany przez kontrahenta z jego winy lub wywołany przez osobę trzecią o czym świetnie miałby wiedzieć kontrahent. Kontrahent miałby być świadomy błędu tej drugiej strony. Art.86. składający musi się uchylić od skutku w ciągu roku.

Art.87 groźba-stan obawy dotyczy zarówno tej osoby która składa oświadczenie woli jak i innej osoby. Ten stan obawy może też dotyczyć mienia. Groźba aby miała prawne znaczenie musi być bezprawną. Bezprawność na gruncie prawa cywilnego jest szeroko ujmowana, nie tylko uchylenia przepisom prawa ale też zasadom współżycia społecznego.

Groźba powinna być poważna.

Skutki groźby:

Art.88-ten kto złożył oświadczenie woli pod wpływem groźby może uchylić się od tego oświadczenia w ciągu roku. Rok liczony jest od dnia ustania stanu obawy.

Art.388-wyzysk może dotyczyć tylko umów wzajemnych.

Art.487 &2-umowa może być wzajemna kiedy…; umowy wzajemne charakteryzują się tym że każda ze stron miałaby spełnić ekwiwalentne świadczenie, ekwiwalentne bo odpowiadające wartości świadczenia drugiej strony. Wyzysk miałby dotykać tylko takich umów. Są trzy przesłanki wyzysku:

1.Przesłanka obiektywna- rażąca dysproporcja świadczeń.

2.Przesłanka subiektywna po stronie wyzyskanego. Przymusowe położenie wyzyskanego, jego niedołęstwo bądź też niedoświadczenie. Trzeba było by nam wniknąć w położenie tej osoby która jest wyzyskana.

3.Przesłanka subiektywna po stronie osoby wyzyskującej, jaką jest świadomość wyzysku tego wyzyskującego. Miałby on wiedzieć nie tylko o dysproporcji świadczeń ale też o sytuacji w jakiej jest wyzyskany.

Jakie są skutki wyzysku:

Powstają dwa uprawnienia, one są roszczeniami wyzyskanego. Wyzyskany (art.388) może:

1.żądać wyzyskania świadczeń-może polegać na zwiększeniu świadczenia wyzyskującego, zwiększenia świadczenia osoby wyzyskującej; obniżenie świadczenia wyzyskanego.

2.roszczenie o unieważnienie umowy- wyzyskany miałby z tym wystąpić do sądu.

Wyzysk z mocy prawa nie powoduje nieważności. Wyzysk rodzi wzruszalność. Można żądać unieważnienia umowy. Wyzyskany sam to ocenia, czy chce z tego skorzystać czy nie.

Jeśli stwierdzi że nie chce żądać to czynność choć była wadliwa będzie prawnie ważna.

Ochrona dóbr osobistych

Art.23 i 24.

Art.23-dobra osobiste mogą występować i występują w różnej postaci. Art.23 nie wskazuje na wszelkie możliwe postacie dóbr osobistych. Tam są tylko w drodze przykładu nazwane dobra osobiste. Dobrem jest nazwisko, zdrowie… Obok tam wymienionych dóbr osobistych wchodzą w rachubę również inne dobra osobiste. Nie tylko pokusa ale i potrzeba ustalenia zasadniczych właściwości dobra osobistego.

Dobra osobiste-wartości świata uczuć, przeżyć psychicznych człowieka. Dobra osobiste to nie tylko właściwość osób fizycznych ale tez osób prawnych. Należą też do ułomnych osób prawnych.

-Dobra osobiste są ściśle związane z osobą. Wraz z nią powstają i wraz z nią ustają. Dobra miałyby służyć człowiekowi przez jego życie.

-Dobra osobiste są niezbywalne, nimi rozporządzić nie można.

-Mają charakter niematerialny. Nie sposób ustalić własności dobra osobistego.

-podlegają ochronie, ochrona jest wyrażana poprzez prawa, prawa osobiste. Niektórzy je nazywają prawami osobistości.

Jakie to są środki ochrony dóbr osobistych? Jakie ma uprawnienia ten którego dobro osobiste zostało naruszone lub powstał stan obawy naruszenia dobra osobistego?

Przesłanki

Korzystanie z tych środków jest uzależnione od następujących okoliczności(przesłanek):

1. Ustalenie istnienia dobra osobistego, sięgnięcie do art. 23. Przepis nie jest zamkniętą listą dóbr osobistych.

2. Ustalenie naruszenia lub zagrożenia naruszenia dobra osobistego. Jest domniemanie bezprawności naruszyciela .Domniemanie że osoba działała bezprawnie. Osoba która dochodzi ochrony dobra osobistego nie musi udowadniać bezprawnego działania naruszyciela. Bezprawność może być wyłączoną poprzez wykazanie różnorodnych okoliczności. Typową okolicznością wyłączającą bezprawność była zgoda poszkodowanego (np. jak ktoś się zgodził żeby go chirurg ciął). Wykazaniem ze ktoś działał w ramach dozwolonej krytyki.

3. Pokrzywdzony może żądać:

- zaniechania działanie które zagraża jego dobru osobistemu, co miałoby doprowadzić do naruszenia dobra osobistego.

-usunięcie skutków naruszenia dobra osobistego-przeprosiny w odpowiedniej treści i formie

-żądanie odszkodowania, czyli odszkodowanie majątkowe, strata jaką byłoby uzyskiwanie zarobków

-zadośćuczynienie czyli wynagrodzenie szkody majątkowej- zadośćuczynienie polega na żądaniu zapłaty określonej kwoty za krzywdę, ból. Krzywda miałaby być zapłatą określonej kwoty.

Nasz ustawodawca dopuszcza zadośćuczynienie ale tylko w pewnych przypadkach. Nie każda krzywda miałaby odzwierciedlenie w pieniądzu. Art.448, 444,445.

17.11.2011 Prawo cywilne

Sankcje wadliwości czynności prawnych

Jakie konsekwencje wynikają wtedy kiedy czynność prawna jest podejmowana nie tak jakby wynikało to z przepisów prawa?

a)Najdalej idącą sankcją prawa cywilnego jest nieważność czynności prawnej, która oznaczać będzie przede wszystkim że każdy i w każdym czasie będzie mógł się na nią powołać, nie tylko dotknięci, ale także Ci którzy mają w tym interes prawny. Takie czynności prawne nie podlegają konwalidacji. Czynność prawna dotknięta sankcją nieważności, nigdy nie staje się skuteczna. Strony dotknięte nieważnością powinny się wziąć do roboty jeszcze raz i dokonać czynności prawnej w sposób niewadliwy. Brak zdolności do czynności prawnej.

Sankcja ta wchodzi w rachubę w pewnych przypadkach uchybienia wymaganiom co do formy.

b) Inną typową sankcją prawa cywilnego, jest bezskuteczność zawieszona-która znaczy że czynność prawna w tym wypadku nie jest nieważną, ale dla swojej pełnej skuteczności trzeba będzie jeszcze czegoś dokonać. Najczęściej trzeba będzie zgody odpowiedniej osoby. Trzeba się liczyć ,że czynność prawna dokonana przez taką osobę nie jest nieważną tylko zawieszoną.

Np. rzekomy Pełnomocnik-osoba która działa bez umocowania bądź poza zakresem umocowania. Rzekomy pełnomocnik to osoba która wchodzi w rolę pełnomocnika nie mając co do tego kompetencji. Dokonał czynności imieniem i na rachunek pewnej osoby która nie udzielała żadnego pełnomocnictwa. I co wtedy? Kiedy dojedzie do dokonania czynności prawnej jednostronnej to ona co do zasady będzie nieważną, w przypadku czynności dwustronnej wejdzie w rachubę sankcja bezskuteczności zawieszonej. Miała by się odnieść do takiej sytuacji kiedy jestem reprezentowany i pełnomocnik rzekomy, dokonuje czynności prawnej. Wyszło by na to że umowa zawarta przez rzekomego pełnomocnika wcale nie jest nieważną jest dotknięta bezskutecznością zawieszoną.

Ze wskazanych przepisów wynika że reprezentowany może potwierdzić umowę zawartą przez rzekomego pełnomocnika. A więc doprowadzić do jej pełnej skuteczności.

Może też nie korzystać z tego, nie doprowadzić do potwierdzenia.

Rzekomy pełnomocnik nie jest stroną takiej umowy, kolega nie korzysta np. z tej świetnie wynegocjowanej ceny bo występował w roli pełnomocnika i w takiej roli będzie ciągle widziany. Ten którego niby reprezentował nie ma przeszkody.

Wejdzie tu w rachubę stan niepewności u kontrahenta, osoby trzeciej z którą rzekomy pełnomocnik zawarł umowę. Osoba trzecia w typowy sposób (art.18paragraf3, art.103 paragraf 2) będzie mogła wyznaczyć reprezentowanemu termin na dokonanie potwierdzenia zawartej umowy. Po upływie terminu, ta druga strona (kontrahent staje się wolna od warunków umowy).

Art.39 dotyczy działania osoby która podszywa się pod działania organu osoby prawnej

Art.103 wskazano na możliwość potwierdzenia, w art 39 nie wskazano możliwości potwierdzenia czynności dokonanej przez rzekomy organ.

103 dotyczy rzekomego pełnomocnika, 39 rzekomego organu. 39 wchodzi w rachubę wtedy kiedy nie jest członkiem żadnego organu np. Przedstawi się jako prezes jakiejś spółki akcyjnej.

Bezskuteczność zawieszona bo trzeba zgody reprezentowanego aby doszło do skuteczności czynności prawnej.art.103.

A art.39 nie wskazuje wprost bezpośrednio sankcji prawnej skutku który miałby dotknąć czynność prawną dokonaną w tych warunkach czyli przez rzekomy organ. Nieważność czynności prawnej miała by być skutkiem sytuacji o której stanowi art.39. Nie ma przeszkody aby doszło do ustalenia takiej sankcji przy dokonaniu czynności prawnej przez rzekomy organ jak i przy dokonaniu czynności prawnej przez rzekomego pełnomocnika.

3.Wzruszalność czynności prawnej -miała by oznaczać że któraś ze stron czynności prawnej będzie mogła doprowadzić do jej bezskuteczności. Taka czynność choć została w wadliwy sposób zrealizowaną będzie skuteczną jeżeli uprawniona stronna czynności prawnej nie zdecyduje o bezskuteczności. Czynności prawne dotknięte tymi wadliwościami są wzruszalnymi, możliwym będzie ustalenie bezskuteczności jeżeli osoba kompetentna w tym zakresie podejmie odpowiednie działania.

4.Przedawnienie-upływ czasu szkodzi. Przedawnienie to wątpliwa instytucja z punktu widzenia ocen moralnych, etycznych. Trzeba się liczyć z tym że określona osoba choć była uprawnioną traciła by swoje uprawnienia. Weźmy pod uwagę jak ono biegnie i jakie skutki prawne ono rodzi.

Jeśli chodzi o przedmiot przedawnienia to wynika z art.117 paragraf 1. Przedawnienie dotyczy tylko roszczeń, przedawnienie nie dotyczy innych normatywnych postaci uprawnień.

Inne normatywne postacie uprawnień

Uprawnienia mogą wystąpić w 3 postaciach:

1.Roszczenia które są w istocie swej żądaniem kierowanym przez uprawnionego do innej osoby aby ona zachowała się w określony sposób.

Mam roszczenie czyli mogę oczekiwać że ktoś inny zachowa się właśnie w ten sposób.

2.Uprawnienia kształtujące-prawa podmiotowe kształtujące; to uprawnienie miałoby polegać na tym że osoba której ono przysługuje sama będzie mogła wpłynąć na powstanie, zmianę albo ustanie stosunku cywilnoprawnego. Uprawniony własnym zachowaniem miałby zdecydować choćby o zdecydowaniu stosunku cywilnoprawnego.

Art.88paragraf 1-błądzący ma takie uprawnienie że za pomocą pisma może unicestwić tą czynność prawną którą dokonał pod wpływem błędu.

3.Zarzut-możliwość przeciwstawienia się uprawnionemu. Nie przedawniają się zarzuty, przedawniają ię roszczenia. Tylko jedna z tych postaci jest objęta przedawnieniem-roszczenia majątkowe(wartość wyrażona za pomocą pieniądza bądź jakiejkolwiek innej kategorii ekonomicznej). Przedawnienie nie dotyczy roszczeń niemajątkowych.

Co do terminu trzeba ustalić jaki jest termin przedawnienia. Terminy przedawnienia są określane przed ustawodawcę, a nie strony stosunku cywilnoprawnego.art.118 - Poprzez czynność prawną nie można wpłynąć na długość tego terminu.

W grę wchodzą również dłuższe terminy przedawnienia(art.442). Dla ustalenia długości terminu przedawnienia trzeba sięgnąć po przepis prawa. Terminy nie zależą od stron, to jest w gestii ustawodawcy.

Terminy biegną. Bieg terminów przedawnienia miałby oznaczać ustalenie dnia początkowego. Od kiedy biegnie termin przedawnienia?art.120. Bieg przedawnienia zaczyna się od dnia w którym roszczenie stało się wymagalne.

Np.

Roszczenie względem którego potrzeba ustalenie tylko jednego- jego wykonalności.

Dokonajmy rozróżnienia pomiędzy istnieniem roszczenia a jego wymagalnością. Roszczenia powstają wraz ze stosunkiem cywilno-prawnym z którego wynikają. Wymagalność wchodzi w rachubę od określonego dnia, który może być ustalonym, określonym przez same strony.

Co w sytuacjach gdy nie jest oznaczony termin wymagalności przez strony?

Jeśli termin nie jest oznaczony świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do dokonania. Jest potrzebne wezwanie do zadośćuczynienia roszczeniu. W art.120 wskazano że kiedy nie jest oznaczony termin wymagalności to przedawnienie biegnie od dnia w którym najwcześniej przedawniony mógłby w taki sposób się zachować aby roszczenie stało się wymagalnym, najwcześniej z dniem podjęcia przez uprawnionego kroków do zrealizowania roszczenia.

W czas biegu terminu przedawnienia mogą wystąpić dwa wydarzenia:

1.Zawieszenie biegu terminu przedawnienia-zachodzi w sytuacjach określonych bliżej art.121; kiedy dłużnik z wierzycielem się pobierają to jest zawieszenie. Jaki skutek prawny wynika z zawieszenia?

Przez czas trwania zawieszenia nie biegnie termin przedawnienia. Dla ustalenia tego terminu trzeba będzie wziąć pod uwagę okres który upłynął przed zawieszeniem, jak i ten okres, który nastąpi po ustaniu zawieszenia.

2.Przerwa w biegu terminu przedawnienia-Art.123 punkt 1 i 3 dotyczy tego czym jest podjęcie pewnych działań przez osobę uprawnioną. Przerwa w biegu przedawnienia może nastąpić w skutek działań podjętych przez osobę uprawnioną. Miałyby to być działania polegające na dokonaniu czynności przed odpowiednim organem np. przed sądem, ta czynność miałaby bezpośrednio zmierzać do osiągnięcia w tym przepisie oznaczonego celu, jakim jest nie tylko dochodzenie, ale też zabezpieczenie. Taką czynnością jest wniesienie powództwa, zwrócenie się do sądu aby on wydał odpowiednie orzeczenie, z którego miałoby wynikać przypomnienia dla osoby której kierowane jest roszczenie aby zadośćuczyniła.

Sam uprawniony(osoba która ma roszczenie) może doprowadzić do przerwy w biegu terminu przedawnienia, ale musi to być przez działania bliżej określone w art.123 punkt 1 i 3.

Przerwa może również wystąpić w wyniku dziania do której kierowane jest roszczenie, dłużnik może dokonać uznania długu.

Zachowanie nie musi polegać na posłużeniu się jakąkolwiek formułą. Jaki jest skutek przerwy biegu terminu przedawnienia?

Znacznie bardziej dalekosiężny niż przedawnienie. Bieg terminu przerwy zaczyna się od nowa, od początku.

Skutki przedawnienia-skutek jest wyrażony w paragrafie 2 art.117. W wyniku upływu terminu przedawnienia osoba względem której kierowane jest roszczenie, najczęściej jest to dłużnik może podjąć zarzut przedawnienia, czyli przeciwstawić się uprawnionemu czyli osobie która ma roszczenie. Z podniesienia zarzutu przedawnienia będzie wynikało to że osoba tego dokonująca, podnosząca zarzut przedawnienia, będzie mogła uchylić się od zadośćuczynienia roszczeniu. Będzie mogła odmówić temu kto ma roszczenie, żądanego od niej zachowania. Roszczenie istnieje, ale staje się tak zwanym roszczeniem niezupełnym, niektórzy nazywają to roszczenie naturalnym. Roszczenie to jest niezupełne, bo nie ma przeszkody że osoba która je ma wystąpiła o jego zadośćuczynienie mimo terminu przedawnienia. Ten do którego roszczenie jest kierowanym może zadośćuczynić roszczeniu. Czy dojdzie do przedawnienia, zależy od osoby względem której roszczenie jest kierowane. Odpada odpowiedzialność a pozostaje sam dług. Wychodzi na to że z punktu widzenia osoby względem której kierowane jest roszczenie, dłużnika, ona ma dług za który nie będzie ponosił odpowiedzialności ale dopiero tedy kiedy poniesie zarzut przedawnienia. Przedawnienie nie jest podnoszone z urzędu, uwzględnienie przedawnienia nast. Nastąpi tylko w skutek zarzutu podniesionego przez osobę przedawnioną, tą do której kierowane jest roszczenie.

Nie wchodzi w rachubę zrzeczenie się tego zarzutu przedawnienia przez osobę uprawnioną, ta która ma to roszczenie czyli wierzyciela, tak długo jak długo biegnie termin przedawnienia.

Jest dopuszczalnym zrzeczenie się tego zarzutu po upływie terminu przedawnienia.

Prawo cywilne 24.11.2011

Obok przedawnienia są jeszcze terminy zawite.Twórcy kodeksu cywilnego mieli wyobrażenie że w tym kodeksie będą wskazane tylko terminy przedawnienia. Nie ma w kodeksie ogólnych przepisów o terminach zawitych.

Twórcą kodeksu cywilnego nie udało się to bo zakreślili terminy które nie można inaczej ocenić niż terminy zawite.

Terminy zawite

Czego dotyczą terminy zawite?

Terminy zawite mają zdecydowanie szersze spectrum zastosowania bo dotyczą wszelkich uprawnień. Z terminami zawitymi możemy się spotkać w postaci różnorodnych terminów praw podmiotowych, zarówno w odniesieniu do roszczeń ; mogą to być uprawnienia kształtujące art.88 uprawnienie błądzącego-ile termin będzie wynosił będzie wynikało z przepisu prawa.

Terminy zawite są zdecydowanie krótszymi niż terminy przedawnienia.

Powstaje pytanie o dopuszczalność odpowiedniego stosowania o biegu terminu przedawnienia?

Dopuszczalną jest istotna analogia o biegu w tym zakresie.

Jaki jest skutek upływu terminu zawitego?

Skutek jest zdecydowanie dalej idący aniżeli przy przedawnieniu. Skutkiem upływu terminów zawitych jest wygaśnięcie uprawnienia. Wygasa uprawnienie a więc w istocie przestaje ono istnieć.

Przy terminach zawitych wchodzi w rachubę wygaśnięcie uprawnienia. Po upływie terminu zawitego nie można w żadnym razie mówić o zrealizowaniu tego co było objęte tym terminem. Radykalność tego skutku prawnego będzie wskazywała że terminy zawite mocnej oddziaływają na uprawnienia niż terminy przedawnienia. Łatwiej nam rozpoznać czy mamy do czynienia z terminem przedawnienia czy terminem zawitym.

Przykład

Co się dzieje z roszczeniem posesoryjnym po upływie roku?

Wygasa, jeśli wygasa uprawnienie to wchodzi w rachubę termin zawity a nie termin przedawnienia.

Prawa rzeczowe

Prawa rzeczowe charakteryzują się tym że jest zamknięta lista praw rzeczowych. Znaczy to że ustawodawca ustala postacie tych praw, a więc nie mogą być one swobodnie kreowanymi w ich wypadku nie wejdzie w rachubę ta swoboda która ma charakteryzować stosunku cywilno-prawne. Prawa rzeczowe pozostają w gestii ustawodawcy.

Prawa rzeczowe:

1.Własnosć-

2.Użytkowanie wieczyste

3.Prawa rzeczowe ograniczone- użytkowanie, służebność, spółdzielcze.., własność do lokalu-są to prawa na rzeczy cudzej,

Cechy:

- obok właściciela trzeba zidentyfikować osobę która miałaby jakieś inne niż własność prawo względem rzeczy; rzecz jest obciążona prawem osoby trzeciej innej niż właściciel; prawa rzeczowe ograniczone to prawa osób trzecich innych niż właściciel, oczywiście prawa względem rzeczy. Ale to w dalszym ciągu miały by być prawa rzeczowe, co miałoby znaczyć że nie każde prawo względem rzeczy jest prawem rzeczowym; np. uprawnienia dzierżawcy nie mają charakteru prawno-rzeczowego; bo co jest prawem rzeczowym wynika z przepisów prawa art.244

-są to prawa skuteczne wobec wszystkich –erga omnes, co znaczy że osoba której przysługuje takie prawo rzeczowe może żądać ich ochrony wobec każdego; na każdej osobie będzie spoczywał obowiązek nie naruszania prawa rzeczowego

Na drugim biegunie są prawa które byłyby skuteczne tylko wobec konkretnej osoby, np. wierzytelności.

Osoba która ma prawo rzeczowe nie koniecznie musi być właścicielem rzeczy, może tylko ją użytkować. Każdy inny musi się liczyć z powstrzymaniem takich działań które miałyby naruszać prawa rzeczowe.

Wszelkie prawa podmiotowe można podzielić na 2 grupy:

1.Bezwzględnie skuteczne- prawa osobiste są prawami bezwzględnie skutecznymi, nikt nie może naruszać praw chroniących dobra osobiste

2.Względnie skuteczne

-prawa rzeczowe określają prawa względem rzeczy; rzeczy to przedmioty materialne, wyodrębnione części przyrody, nie jakiekolwiek dobra tylko takie które mają właściwości oznaczone. Poszczególne właściwości maiłyby charakter rzeczy, nas nie interesuje czy one będą w stanie pierwotnym czy przetworzonym, miały być to części przyrody.

Np. Rzecz jest przedmiotem sprzedaży.

Trzeba dostrzec 2 grupy rzeczy:

1.Nieruchomości-art.46 KC, wyodrębnione części powierzchni ziemskiej to grunty, budynki, lokale które się na ziemi znajdują są częściami składowymi ziemi, nieruchomości gruntowej.art.191; właściciel nieruchomości gruntowej jest właścicielem tego wszystkiego co na trwałe z gruntem jest związane, no i wszystkiego innego, a więc studni które bez wątpienia są na trwałe z gruntem związane.

Budynek i lokalne to części składowe nieruchomości gruntowej, dzielące losy gruntu.

Nieruchomości lokalowe są odrębnymi od nieruchomości gruntowej tylko wtedy kiedy tak wynika z przepisu prawa.

Art.235 użytkowanie wieczyste

JEŻELI JEST jakiś grunt oddany w użytkowanie wieczyste, np. grunt który należy do skarbu państwa i pojawił by się ktoś kto to użytkuje, to użytkownik wieczysty staje się właścicielem budynku który wniósł na gruncie skarbu państwa. Gdyby nie ten przepis 235 to właścicielem budynku byłby skarb państwa a nie osoba która go wznosi.

2.Ruchomości-ruchomościami są wszystkie inne rzcezy które nie są ruhomościami

2 podział rzeczy:

1.Rzeczy oznaczone co do tożsamości czyli takie rzeczy które miałyby właściwości bliżej określone i przypisane danej rzeczy np. są to rzeczy używane, np. samochód używany;

2. rzeczy oznaczone co do gatunku to rzeczy które mają właściwości pewnej grupy, nie mają cech indywidualnych takimi rzeczami są rzeczy zamienne;

Posiadanie-stan faktyczny, fakt, a nie prawo; posiadanie nie jest prawem tylko faktem ale mocno przez prawo chronionym. Polega na władaniu rzeczą z odpowiednim wyobrażeniem. W przypadku posiadania należy zwrócić uwagę na dwa elementy, fizyczny i psychiczny, jakim jest wola. Animus-wola, corpus to jest to co możemy wyoczyć o więc władanie rzeczą; posiadanie miałoby polegać na władaniu rzeczą; władanie miałoby być dokonywane dla siebie ale z odpowiednim wyobrażeniem; 2 są rodzaje posiadania:

1.Posiadanie samoistne, polega na władaniu rzeczą jak właściciel.art.346-określona osoba ma rzecz i postępuje względem niej jakby była jej właścicielem

2.Posiadanie zależne które miałoby polegać na władaniu rzeczą nie jak właściciel, lecz jak osoba która ma inne prawo względem rzeczy; inne niż własność bo np. jest najemcą czy użytkownikiem. Posiadanie zależne polega na tym że osoba ma rzecz, ale postępuje z nią nie jak właściciel, czyli inne prawo jakie miałaby względem rzeczy.

Art.338 KC-posianie odróżnijmy od dzierżenia, dzierżyciel to osoba która włada rzeczą, czyli ma ją ale nie dla siebie, włada tą rzeczą dla kogoś innego, typowym dzierżycielem jest pracownik któremu pracodawca powierza określone rzeczy. O takim pracowniku w którego rękach jest określona rzecz, włada nią. Włada nie dla siebie, tylko dla pracodawcy. Posiadacz to osoba która włada rzeczą dla siebie, z odpowiednim wyobrażeniem.

Z posiadaniem są związane domniemania, art. 7 i 339. Domniemania to fikcje przyjęte w jednym celu, a mianowicie dla przesunięcia ciężaru dowodu. W tym przypadku obciążona ciężarem dowodu jest osoba która twierdzi przeciwnie względem treści domniemania, uważa że jest inaczej, aniżeli wynikało by to z przyjętej fikcji.

Z art.339 wynikają 2 domniemana dotyczące posiadania. Po pierwsze chodzi w rachubę domniemanie że osoba która ma rzecz, włada nią, jest jej posiadaczem. Po drugie będzie wynikało domniemanie posiadania samoistnego- włada rzeczą jak właściciel.

Art.341-jest wprowadzone bardzo istotne domniemanie że posiadanie jest zgodne z prawem. Z tego domniemania korzysta każdy kto ma rzecz.

Art.340 KC-domniemanie ciągłości posiadania.

Art.7 KC-domniemanie dobrej wiary posiadacza.

W przypadku posiadania w istocie swej nie dociekamy prawa, tylko poprzestajemy na czystych ustaleniach faktycznych. Posiadacz samoistny będzie mógł stać się właścicielem rzeczy w wyniku zasiedzenia.

Ochrona posiadania-ten stan faktyczny jest mocno chroniony przepisami prawa, trzeba się liczyć z ochroną pozasądową a po drugie sądową. Ochrona własna polega na obronie koniecznej, na samopomocy. Art.343paragraf 2-obrona konieczna, paragraf 2-samopomoc.

Co to takiego obrona konieczna?

Art.423 obrona konieczna jest odparciem bezprawnego zamachu. Obrona konieczna ma miejsce wtedy kiedy trwa zamach na określone dobro. Nie to że doszło do naruszenia, ale jest ono dopiero dokonywanym to naruszenie. Ważne jest pytanie o zakres środków które mogą być podjęte dla odparcia zamachu.

Paragraf 1 art.,343 –możliwe jest korzystanie i z przemocy i z przymusu fizycznego dla obrony koniecznej, powinno to być dokonywane w rozsądnym rozmiarze, w sposób adekwatny do naruszenia.

Samopomoc-była by podejmowaną po naruszeniu posiadania, w tym wypadku interesuje nas zakres środków które mogą być podjęte dla samopomocy. Paragraf 2 –trzeba dostrzec 2 sytuacje:

1.samopomoc w przypadku naruszenia posiadania nieruchomości. Posiadacz nieruchomości może przedsięwziąć wszelkie działanie dla przywrócenia stanu poprzedniego ale nie polegające na przemocy. Przy ruchomościach wyjdzie nam na to że nie do końca będzie tak.

2.Przy ruchomościach jest zakaz stosowania przemocy dla przywrócenia posiadania. Od tego jest wyjątek, 2 okoliczności mówiące o tym że posiadacz rzeczy ruchomej może stosować przymus:

-ocena że posiadacz poniósłby niebezpieczeństwo

-trzeba by mu było ponieść te działania dla samopomocy natychmiast po naruszeniu posiadania

01.12.2011

Roszczenie posesoryjne 344

Trzeba ustalić legitymację czynną a więc komu służy dane roszczenie, kto je może podnieść, kto jest legitymowanym czynnie.

Legitymowanym jest posiadacz którego posiadanie zostało naruszonym.Z tego roszczenia może skorzystać w istocie swej każdy posiadać, w tym przepisie dobitnie wyrażono to że taka legitymacja służy nawet posiadaczowi w złej wierze jak i posiadaczowi który włada niezgodnie z prawem. Legitymowanym może być nawet złodziej. Np. było tak że ten co stracił rzecz zobaczył ją w rękach złodzieja. Nie było miejsca na obronę konieczną itd. Wyrwał tę rzecz z rąk złodzieja. Wyszło na to że złodziej może skorzystać z roszczenia z art.344 i wystąpić do sąd o ochronę swojego posiadania. Drugim istotnym elementem jest legitymacja bierna a więc ustalenie przeciwko komu miałoby być kierowane roszczenie. Roszczenie będzie kierowanym do naruszyciela bądź też do osoby na czyjej korzyść nastąpiło naruszenie.

Czym się może bronić osoba wobec której kierowane jest roszczenie?

Może się bronić kierując się do organu czy stan powstały w wyniku naruszenia jest zgodny z prawem. Ta osoba która jest legitymowana biernie może wystąpić w danej sprawie z żądaniem ustalenia czy to co ma miejsce po dokonanym naruszeniu jest zgodne z prawem.

Jeśli naruszycielowi powiedzie się udowodnienie że to co nastąpiło jest zgodne z prawem to wygra proces posesoryjny. Musi zabiegać o decyzję, jeśli mu się to nie uda to przegra proces.

Roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego-stanu faktycznego jakim jest posiadanie .Ale nie ma przeszkody aby w ramach tego roszczenia zostało podniesione żądanie zaniechania naruszeniu. Poprzez to roszczenie nie ma przeszkody aby rzecz wróciła do tego który ją utracił czyli do poprzedniego posiadacza. Z tego roszczenia może przez rok korzystać posiadacz. Ten roczny termin jest zawity po roku nastąpi wygaśnięcie roszczenia. Wygaśnięcie jest skutkiem upływu terminu zawitego. Jeśli posiadacz w tym czasie nie skorzysta z przysługującego mu roszczenia to je straci, nie będzie mógł wystąpić z nim.

Przeniesienie posiadania art.348

Będzie z nich wynikało że stan faktyczny jakim jest posiadanie może być przedmiotem przeniesienia czyli zawarcia umowy przez posiadacza z tą osobą która nim, tym posiadaczem miałaby się dopiero stać. Cztery przepisy o tym stanowią, bo są 4 sposoby przeniesienia posiadania.

Te różne sposoby można podzielić na dwie grupy.

1.Przeniesienie posiadania polegające na wydaniu rzeczy. Wydaniu którego miałby dokonywać zbywca nabywcy tejże rzeczy.Art.348.

Wydanie rzeczy może mieć trojaką postać:

a)rzecz wyjdzie z rąk zbywcy i będzie w rękach nabywcy

b)wydanie może polegać na wydaniu środków które umożliwiają korzystanie z rzeczy i jej używanie(wydanie kluczyków i karty magnetycznej co do samochodu wystarczy żebyśmy mogli przyjąć że nastąpiło wydanie samochodu)

c)wydanie dokumentów, ale takich dokumentów które umożliwiają rozporządzenie rzeczą(dokumentem takim jest dowód rejestracyjny czy sama karta pojazdu), ma to być dokument za pomocą którego możliwym byłoby rozporządzenie, zbycie rzeczy. Takim dokumentem będzie odpowiedni papier wartościowy np. dowód składowy. Rozporządzenie tym dowodem składowym będzie prowadziło do rozporządzenia samą rzeczą która jest na składzie.

Konosament-dokument mówiący o ładunku przyjętym na statek na wodach morskich, ten kto ma ten dokument nie ma przeszkody aby rozporządził tą rzeczą poprzez odpowiednie rozporządzenie tym dokumentem.

2.Takie sposoby przeniesienia posiadania które byśmy oznaczyli że nie wymagają one wydania rzeczy. Art..349 i następny.

Wystarczy samo zawarcie umowy żeby zmieniła się rola z samoistnego na zależnego posiadacza.

PRAWO WŁASNOŚCI

To prawo rzeczowe. Prawo własności to najdalej idące prawo względem rzeczy. Nie ma dalej idących uprawnień wobec rzeczy niż te które ma właściciel. Jaka jest treść prawa własności. Art.140

Właściciel ma dwa uprawnienia:

1.do korzystania z rzeczy, które korzystanie może polegać na używaniu rzeczy albo pobieraniu pożytków które daje rzecz art.53

Jakiego rodzaju są pożytki: naturalne(np.jabłko z drzewa), cywilne(dochody które ma właściciel ze względu na to że doszło do ukształtowania odpowiedniego stosunku z inną osobą, np. stosunku najmu, właściciel pobiera czynsz a więc ma dochody ze swojej rzeczy)

2.rozporządzanie rzeczą-do jej zbycia-przeniesienia własności, lub obciążenie rzeczy-ustanowieniu prawa rzeczowego ograniczonego; rozporządzenie nie musi być tak radykalnym iż doprowadzi do zbycia rzeczy, może polegać jedynie na obciążeniu jej, jakaś osoba druga będzie miała określone uprawnienia względem rzeczy;

Prawo własności nie jest prawem absolutnym. Właściciel musi się liczyć z granicami własności. Są 3 granice własności:

1.Przepis prawa-ustawa o ochronie zabytków

2.Zasady współżycia społecznego

3.społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa

Nie jest tak że właściciel może z rzeczą uczynić cokolwiek.

Nabycie własności

1.Przeniesienie własności-wtórne nabycie własności. Byłaby własność nabywaną od właściciela, od osoby która ma to prawo. Co w istocie swej miałoby oznaczać przeniesienie prawa własności przez zbywcę na nabywcę.

Służy do tego umowa zobowiązująca do przeniesienia własności. Efekt ten można osiągnąć poprzez umowę przenoszącą własność.

Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności art.155 i następny. Taką umową jest choćby umowa sprzedaży. Ta umowa ma podwójny skutek:

a)skutek obligacyjny- polegający na zobowiązaniu zbywcy do przeniesienia własności na nabywcę art.535 k.c

b)skutek rozporządzający-rzeczowy, polegający na przejściu własności ze zbywcy na nabywcę

Umowa ta sama z siebie uczyni nabywcę właścicielem rzeczy. Umowa nie tylko zobowiązuje zbywcę ale sama ona ta umowa przenosi własność czyli czyni nabywcę właścicielem.

Ta reguła że są dwa skutki jest przełamywana. Zawierający tą umowę mogą zastrzec że ograniczy się ona do skutku obligacyjnego a więc że nie będzie skutku rzeczowego.

Z umowy może wynikać to że umowa zrodzi tylko skutek obligacyjny, nie będzie tak że zawarcie umowy zdecyduje o przejściu własności tylko nastąpi to kiedyś tam. Same strony mogą na to wpłynąć. Są przepisy które decydują że nie będzie tego skutku rzeczowego. Art.157 w takiej sytuacji kiedy przedmiotem umowy byłaby nieruchomość a strony w treści tej umowy zastrzegły warunek lub termin czyli wprowadziły to zastrzeżenie że skutki prawne miałyby powstać lub ustać w razie nadejścia zderzenia przyszłego i niepewnego art. 189, z tego wynika że umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości wywoła tylko skutek obligacyjny a więc nie uczyni nabywcę właścicielem rzeczy.

Może być tak że komuś służy prawo pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości. Trzeba by było właścicielowi który zawiera umowę z osobą trzecią że przeniesie tę własność o ile temu któremu służy pierwszeństwo do nabycia nieruchomości z tego nie skorzysta, to wtedy przeniesie własność nieruchomości.

Powstanie zobowiązanie zbywcy do przeniesienia własności. Własność miałaby być przeniesioną mocą odrębnej umowy, a mianowicie umowy przenoszącą własność.

Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności ograniczająca się tylko do skutku obligacyjnego będzie prowadziła do zawarcia drugiej umowy wg której nabywca stanie się właścicielem rzeczy.

Umowa nie ograniczająca się do skutku obligacyjnego wystarczy jedna aby doszło do nabycia własności przez przeniesienie.

1.rzeczy oznaczone co do gatunku-najczęściej te rzeczy są przedmiotem obrotu, są to rzeczy nie zindywidualizowane tylko oznaczone co do grupy, trzeba przenieść posiadanie art.348

2.rzeczy przyszłe.

Umowa nie ma charakteru normalnego tylko konsensualny, jeśli np. mówimy o obrazie to nie musimy go zdejmować ze ściany aby zmienił się właściciel, może być umowa o przeniesieniu własności, nie musi być przeniesienie posiadania, bo przeniesienia posiadania jest wymogiem dla rzeczy które są oznaczone co do gatunku

Umowa przenosząca własność-umowa jest zawierana kiedy umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nie rodzi skutku rzeczowego, jest to umowa kauzalna, przyczynowa, przyczyna zawarcia tej umowy jest bliżej oznaczoną; umowa przenosząca własność będzie wtedy ważną gdy możliwym będzie zidentyfikowanie którejś z przyczyn wskazanej w art.156, tymi przyczynami mogą być:

1.umowa zobowiązująca do przeniesienia własności, skutku obligacyjnego, taka która nie zrodziła skutku rzeczowego

2.zwykły zapis-art.968, zapis pochodzi od spadkodawcy który dokonuje rozporządzenia swoim majątkiem w taki sposób że wskazuje określoną osobę do rozporządzenia majątkiem na którą miałoby być przeniesionym określone prawo. Np. prawo własności mercedesa 600; z chwilą śmierci spadkodawcy spadkobiorca nie staje się właścicielem mercedesa, tylko taki zapisobiorca ma roszczenie wobec spadkobierców o przeniesienie tego prawa na niego, ten na którego rzecz został zapisanym wspomniany mercedes będzie mógł zwróci się do zapisobiorców o przeniesienie własności, ta umowa ma swoją przyczynę w dokonanym zapisie, rozrządzeniu dokonanym przez spadkodawcę.

3.bezpodstawne wzbogacenie art.405 i następny.

Art.,231-wzniesienie budynku na cudzym gruncie; budujący się na cudzym gruncie może żądać zawarcia umowy przenoszącej własność. Ta umowa będzie miała swoją przyczynę nie we wcześniej zawartej umowie między osobami, czy w jakimś innym zapisie, z 232 wychodzi ze wolna jest droga do zawarcia umowy przenosząca cudzą własność. Kiedy spotkamy się z umową przenoszącą własność czy istnieje przyczyna zawarta w art.156 Jak nie ma to umowa jest nieważna.

W przypadku umów przenoszących własność nieruchomości wejdzie w rachubę tzw. Przyczynowość formalna, konieczność ustalenia nie tylko istnienia przyczyny art.158 zdanie 2, ale i ustalenia że w umowie przenoszącą własność nieruchomości musi być wskazana causa jej zawarcia, przyczyna, w akcie notarialnym dojdzie do określenia z jakiego powodu, przyczyny jest zawierana umowa przenosząca własność nieruchomości. Causalność umowy przenoszącej własność ma nie tylko charakter materialny- ustalenie przyczyny, ale ma również charakter formalny co znaczy w przypadku umów przenoszącej własność wyrażenie przyczyny w treści tej umowy.

Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności powinna być zawarta w dowolnej formie.

Nabycie własności od osoby nieuprawnionej- art.169, możliwym jest nabycie prawa własności, choć zbywca tego prawa nie miał. Będzie to dotyczyło tylko rzeczy ruchomych, ruchomości. Nabywca powinien być w dobrej wierze, nie wiedzieć że za kontrahenta ma hahmenta. Nabycia ma być dokonane w drodze odpłatnej umowy. Niezbędnym jest wydanie rzeczy nabywcy. Wszytskie te okoliczności muszą wystąpić kumulatywnie aby doszło do nabycia własności. Ważne jest dociekanie z jaką chwilą nabywca staje się właścicielem. Z chwilą objęcia rzeczy w posiadanie, chyba że działa w złej wierze. Z chwilą kiedy rzecz znajdzie się w jego rękach. To jest reguła, ale od niej jest istotne odstępstwo, kiedy przedmiotem nabycia jest rzecz utracona przez właściciela wbrew jego woli, np. nieuprawniony to złodziej, wówczas nabycie własności przez jego kontrahenta nasąpi dopiero po upływie 3 lat.

2.Zasiedzenie-pierwotny sposób nabycia własności, byłoby to nabycie własności niezależnie od tego czy ona służyła innej osobie. Przy zasiedzeniu nie następuje żadne przeniesienie tylko pierwotne nabycie.

08.12.2011

Art.172 i następne

Przesłanki zasiedzenia nieruchomości:

1.Samoistne posiadanie nieruchomości-samoistne nie jakiekolwiek posiadanie. Nie będzie nas interesowało ani dzierżenie ani jakikolwiek inny stan wskazujący że określona rzecz jest w rękach innej osoby.

Wystarczy wykazać że określona nieruchomość jest w rękach osoby która miałaby dokonać jej zasiedzenia.

2.Upływ czasu-trzeba się liczyć z upływem lat 20 lat lub 30. Art.340

Zależy to od dobrej wiary samoistnego posiadacza. Jeśli działa w dobrej wierze to po 20 lat stanie się właścicielem nieruchomości, jeśli działa w złej wierze to 30 lat.

Dobra wiara-pojęcie nie jest bliżej określone w ustawie. Art.7 domniemanie dobrej wiary.

Tradycyjne rozumienie dobrej wiary-dobra wiara wchodzi w rachubę wtedy kiedy jest mylne wyobrażenie co do rzeczywistego stanu rzeczy ale to mylne wrażenie byłoby usprawiedliwione okolicznościami danego przypadku. Trzeba by dokonywać oceny tej że dobrej wiary.

Okoliczności dobrej wiary powstają co do nieformalnego nabywcy. Np. kupuje działkę pod lasem bez sporządzenia akty notarialnego. Te dwie osoby kombinują, nie idą do notariusza, poprzestają na zawarciu umowy nie w formie aktu notarialnego.

Ten nabywca korzysta z tej działki jak właściciel. Pozwala by doszło to takich działań które są z reguły podejmowane przez właściciela. I co w takiej sytuacji? Czy po latach 20 dojdzie do nabycia własności nieruchomości, czy trzeba czekać 30 lat?

Oni zaniedbali formę aktu notarialnego. Nieformalny nabywca miałby czekać lat 30 i po tym będzie właścicielem nieruchomości.

Zasiedzenie ruchomości przesłanki:

1.Samoistne posiadanie takiej rzeczy

2.Upływ czasu

3.Dobra wiara-tylko posiadacz w dobrej wierze po upływie 3 lat staje się właścicielem rzeczy, posiadacz w złej wierze nie nabędzie ruchomości.

Przy nieruchomości zła wiara nie stoi na przeszkodzie nabyciu nieruchomości.

Zasiedzenie następuje z mocy samego prawa, po wypełnieniu przesłanek. Możliwym jest żądane stwierdzenia przez sąd zasiedzenia. Takie orzeczenie sądu stwierdzające nabycie własności czy to rzeczy ruchomej czy też nieruchomości w drodze zasiedzenia, nie ma charakteru konstytutywnego, ale deklaratywny, stwierdza to co z mocy prawa już nastąpiło.

Ochrona własności

Roszczenie windykacyjne. Art.222 paragraf 1.Roszczenie to przysługuje właścicielowi , współwłaścicielowi, użytkownikowi wieczystemu. Jest kierowanym wobec osoby która ma rzecz. Jest to roszczenie nieposiadającego właściciela względem posiadającego nie właściciela. Ma być właściciel legitymowany czynnie, czyli właściciel nieposiadający,

Legitymowanym biernie byłaby ta osoba która ma rzecz, posiadacz ale taki który nie jest właścicielem, względem posiadającego nie właściciela.

ROSZCZENIE WINDYKACYJNE JEST TYLKO O ZWROT RZECZY. Nic więcej się nie osiągnie jak to że rzecz wróci do właściciela. Jest to roszczenie które idzie za rzeczą.

Ulega przedawnieniu to roszczenie gdy dotyczy ruchomości.

Roszczenie negatoryjne -legitymowanym czynnie jest osoba to sama co przy roszczeniu windykacyjnym(właściciel, współwłaściciel, użytkownik wieczysty).

Legitymowana biernie będzie osoba która dokonała naruszenia własności , miałaby tego dokonać w inny sposób niż w przypadku roszczenia windykacyjnego. To roszczenie nie będzie polegało na pozbawieniu właściciela rzeczy.

Roszczenie negatoryjne- Jest to wtedy kiedy właściciel ma rzecz, pozostaje ona w jego rękach ale dochodzi do naruszenia własności.art.144

Jest zakaz immisji, oddziaływania z jednej nieruchomości na drugą poprzez hałasowanie np.miałoby to znaczyć zakłócenia w korzystaniu z nieruchomości. Te zakłócenia miałyby mieć ponadprzeciętną miarę miejscowych stosunków.

Może dojść do naruszenia własności poprzez inny sposób niż pozbawienie rzeczy. Właściciel może wtedy skorzystać z roszczenia negatoryjnego.

Roszczenie windykacyjne daje możliwość zwrotu rzeczy. Roszczenie negatoryjne wchodzi w rachubę w różnych sytuacjach. CHODZI O PRZYWRÓCENIE STANU ZGODNEGO Z PRAWEM.

Będzie można zapobiegać naruszeniom w przyszłości.

Art.223

Roszczenia negatoryjne względem ruchomości podlegają przedawnieniu. W przypadku nieruchomości nie ma żadnego limitu.

Właścicielowi przysługują roszczenie uzupełniające-polegające na roszczeniu pomiędzy właścicielem a osobą która miała jego rzecz. Byłoby to roszczenie co do nakładów poniesionych przez posiadacza na cudzą rzecz.

Art.224 i następne.

Współwłasność-jedna rzecz jest przedmiotem własności kilku osób.

2 postacie współwłasności:

1.Współwłasność łączna- charakteryzuje to że nie ma charakteru samoistnego, co znaczy że Ci współwłaściciele muszą pozostawać w określonym stosunku osobistym. Są to osoby które tkwią w jakiejś więzi osobistej. Na ogół mąż i żona są współwłaścicielami łącznymi.

Takimi współwłaścicielami są również wspólnicy cywilni. Wspólnik cywilny jest współwłaścicielem łącznym, względem tego co wraz z innymi współwłaścicielami zostało nabyte. Mamy do czynienia z osobami , które będą pozostawały w określonym stosunku osobistym. Będą to bardzo różnorodne stosunki. Uczestnictwo w niej nie jest oznaczone ani ułamkiem ani w jakikolwiek inny sposób. Mąż nie może mówić że jest współwłaścicielem tego mercedesa 600. Uczestnictwo w tej współwłasności nie jest oznaczone ułamkiem. Nie wchodzi w rachubę, zbycie udziału w tej współwłasności. Współwłaściciel łączny nie może rozporządzać udziałem w tej współwłasności bo ten współudział nie jest oznaczony. Uczestnictwo w tej współwłasności nie jest samoistne, nie jest oznaczone, nie podlega rozporządzaniu. Art.863. Współwłasność łączna będzie trwała tak długo jak stosunek osobisty w którym pozostają Ci właściciele będzie trwał. Czyli np. dopóki małżonkowie nie zdecydują się rozwieść art.875

Współwłasność łączna obejmuje wspólników cywilnych póki nimi pozostają. Jeśli się rozstaną to staną się współwłaścicielami ale w częściach ułamkowych.

2.Współwłasność w części ułamkowej

-ta współwłasność ma charakter samoistny –współwłaściciele nie muszą pozostawać w żadnym stosunku osobistym

-uczestnictwo w niej jest oznaczonym za pomocą ułamka, nie procentu.

-możliwym jest rozporządzenie udziałem w tej współwłasności. Będzie on zbywalny. Każdy ze współwłaścicieli może samodzielnie bez oglądania się na pozostałych właścicieli, może dokonać jego zbycia bądź obciążenia. Skład osobowy może ulec zmianie. Na miejsce współwłaścicieli wejdą inne osoby. Ta współwłasność w istocie swej będzie trwała tak długo jak tego chcą Ci współwłaściciele.

Każdy ze współwłaścicieli w częściach ułamkowych może żądać zniesienia tej współwłasności.

Każdy z tych współwłaścicieli może zdecydować jego ustaniu. Jak?

1.W drodze umowy- będzie to wymagało akceptacji każdego ze współwłaścicieli o zniesieniu współwłasności.

2.W drodze sądowej

a)poprzez podział fizyczny rzeczy

b)podział cywilny- polega na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale między dotychczasowych współwłaścicieli dotychczasowej zapłaty ceny

c)objęcie własności przez jednego lub kilku właścicieli z obowiązkiem spłat wobec pozostałych

d)ustanowienie odrębnej własności lokalu

Ustalenie zarządu rzeczą wspólną

Jak miałyby być podejmowane czynności względem rzeczy wspólnej?

1.Czynności zwykłego zarządu- pełnomocnik ogólny może dokonywać tylko czynności zwykłego zarządu. Art.201-jest mowa o tych czynnościach ale bez bliższego ich dookreślenia. Czynności zwykłego zarządu zmierzają do zachowania dotychczasowego stanu rzeczy. Te czynności mogą być podejmowanymi przez większość współwłaścicieli. One nie wymagają jednomyślności, zgody wszystkich współwłaścicieli. Wystarczy większość. Ta większość będzie liczona z uwzględnieniem udziałów w współwłasności.

2.Czynności przekraczające zwykły zarząd- potrzebna jest zgoda, wspomniana jednomyślność tych współwłaścicieli. Taką czynnością będzie w szczególności zbycie rzeczy wspólnej.

Możliwym jest wtedy kiedy nie ma jednomyślność, aby doszło do dokonania czynności przekraczających zwykły zarząd ale za zgodą sądu. Ci którzy reprezentują połowę w tej współwłasności mogą wystąpić di sądu aby zdecydował o dokonaniu czynności przekraczającej zwykły zarząd.

Uprawnienia współwłaściciela:

-każdy z nich może żądań zniesienie współwłasności

-każdy może samodzielnie rozporządzać udziałem swoim

-każdy z nich może korzystać z rzeczy wspólnej w takim zakresie w jakim to korzystanie da się pogodzić z korzystaniem przez pozostałych współwłaścicieli.

Zawarcie umowy co do używania rzeczy wspólnej- np. właściciele nieruchomości gruntowej dokonują ustalenia że na prawo od bramy z działki będzie korzystał jeden z drugiej połowy drugiej. Mogą o tym zdecydować bo każdy z nich jest uprawniony do korzystania z rzeczy wspólnej. Jest każdy z nich uprawniony do pobierania pożytków które daje rzecz wspólna.

WŁAŚNOŚĆ LOKALI

Ustawa z 1994 roku o własności lokali która decyduje o tym że część składowa nieruchomości jaką jest lokal może być odrębną nieruchomością. Jaki to lokal może być odrębną nieruchomością.

Jaki to lokal może być odrębną nieruchomością?

Miałby to być zespół izb, funkcjonalnie ze sobą powiązanych, wyodrębnionych w sposób trwały(nie z dykty). Przeznaczenie izb jest dla nas drugorzędne. Mogą być mieszkalne albo służące do zaspokajania innych potrzeb, służbowe, rekreacyjne. Tak rozumiany lokal jest przedmiotem odrębnej własności. Obok niego trzeba byłoby nam dostrzec wspólną nieruchomość.

Art.3 ust.3 co to jest wspólna nieruchomość?

Wspólna nieruchomość obejmuje to wszystko co nie zostało wyodrębnionym jako samodzielny lokal. Obejmuje ona działkę na której sytuowana jest ta chałupa, ściany, instalacje, klatka schodowa itd. I to wszystko będzie tworzyło wspólną nieruchomość. Wspólna nieruchomość jest przedmiotem własności. Właściciel lokalu ma w istocie swej dwa prawa:

1.Prawo własności lokalu-

2.Udział we współwłasności nieruchomości wspólnej

Oba te prawa są ze sobą ściśle związanymi, co znaczy że żadnym z tych praw nie może rozporządzać właściciel lokalu bez rozporządzenia drugim z tych praw. Nie może dojść do zbycia udziału we współwłasności w nieruchomości wspólnej.

Jak powstaje własność lokalu?art.7 i następne, wyniknie kilka sposobów powstania własności lokalu:

1.w drodze umowy którą zawiera nabywca lokalu i udziału we wspólnej nieruchomości z właścicielem zabudowanej nieruchomości gruntowej

2.Umowa zawierana przez współwłaścicieli takiej nieruchomości gruntowej zabudowanej

3.Samooświadczenie właściciela zabudowanej nieruchomości-będzie pozostawał właścicielem nieruchomości lokalowych i udziałów we współwłasności nieruchomości wspólnej które byłyby związane z lokalem.

4.Orzeczenie sądu-znoszące współwłasność zabudowanej nieruchomości bądź też takie orzeczenie sądu dokonujące podziału spadku.

Zarząd nieruchomością wspólną(przeczytaj.)

15.12.2011

Użytkowanie wieczyste-równoległość regulacji w kodeksie cywilnym i ustawie o gospodarce nieruchomościami, 1961 doszło do wydania ustawy o gospodarce nieruchomościami; powstanie o obrót tym prawem bliżej określają przepisy ustawy z (21.08.1997), wielokrotnie zmienianej.

Użytkowanie wieczyste jest prawem odrębnym, samoistnym, innym niż własność, innym niż prawa rzeczowe ograniczone. Choć jest prawem podobnym do własności jak i praw rzeczowych ograniczonych.

Z prawem własności podobieństwo tkwi w treści tych praw, natomiast z prawami rzeczowymi ograniczonymi to podobieństwo byłoby w tym że są to prawa na rzeczy cudzej.

Przedmiot użytkowania wieczystego- art.232 k.c wychodzi na to że to prawo może powstać tylko na gruntach czyli nieruchomościach gruntowych. Nie może ono powstać na innych nieruchomościach( tylko grunty). Grunty mogą być zabudowane bądź niezabudowane, jeżeli są niezabudowanymi to oddanie w użytkowanie wieczyste dotyczy tylko samego gruntu. Budynek jak i inne urządzenia, które były trwale związane z gruntem stają się własnością użytkownika wieczystego, są odrębne od gruntu i wymagają przeniesienia ich własności na użytkownika wieczystego. Użytkowanie wieczyste dotyczy tylko gruntów.

Tylko grunty dwóch kategorii podmiotów mogą być oddawanymi w użytkowanie wieczyste. Miałyby to być grunty skarbu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Np. przedsiębiorstwo państwowe nie może oddać gruntu którego byłoby właścicielem w użytkowanie wieczyste. Podobnie mogą postąpić jednostki samorządu terytorialnego z gruntami, których są właścicielami.

Użytkowanie wieczyste jest zastrzeżone dla wąsko oznaczonych właścicieli. Prawo ma służyć korzystanie z gruntu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego przez inne osoby.

Inne osoby-wyjdzie nam przy ustaleniu tego jak powstaje użytkowanie wieczyste. Użytkowanie powstaje w drodze umowy, która byłaby zawieraną pomiędzy właścicielem gruntu, skarbem państwa bądź jednostką samorządu terytorialnego reprezentowaną przez wójta.

Z drugiej strony będzie osoba która ma stać się użytkownikiem wieczystym, co ma znaczyć że użytkownikiem wieczystym może być nie tylko osoba fizyczna ale i osoba prawna, ale mogłaby to być także osoba prawna.

Umowa o oddane gruntu w użytkowanie wieczyste- w tej umowie będzie określony cel oddania gruntu w użytkowanie wieczyste. Będzie wchodził w rachubę taki cel jakim jest zabudowa gruntu. Postanowienia określą bliżej sposób korzystania z gruntu, zakreślą termin w jakim miałoby dojść do użytkowania gruntu. Świetnym instrumentem wpływania na ład przestrzenny jest użytkowanie wieczyste.

Z umowy wynika:

-Postępuje się z gruntem tak, jak się uzgodniło z właścicielem.

-W treści tej umowy dojdzie do ustalenia czasu trwania użytkowania wieczystego, użytkowanie wieczyste jest prawem czasowym, nie krócej niż lat 40 do 99 lat, na ile wynika to z treści umowy. Możliwym jest przedłużenie okresu użytkowania wieczystego, o kolejne 99 lat o co może wystąpić użytkownik wieczysty. Jest to prawo obmyślane na kilka pokoleń.

- W umowie znajdą się istotne postanowienia o opłatach obciążających użytkownika wieczystego.

Umowa jest zawierana w formie aktu notarialnego. Umowa to za mało aby doszło do użytkowania wieczystego. Potrzebny jest wpis do księgi wieczystej. Wpis ma charakter konstytutywny. Bez niego nie ma użytkowania wieczystego.

Przeniesienie tego prawa, zbycie, czy to w drodze darowizny czy innego rozporządzenia, będzie wymagało skuteczności wpisu do księgi wieczystej. Osoba staje się nabywcą nieruchomości z chwilą zawarcia umowy.

Jeżeli określona osoba kupuje użytkowanie wieczyste, to stanie się użytkownikiem wieczystym, dopiero z chwilą wpisu w księdze wieczystej o przeniesieniu tego prawa.

Sposób powstania użytkowania wieczystego z mocy prawa-przepisy były wydane po roku 1989, kiedy w istocie swej chodziło o uwłaszczenie państwowych osób prawnych. Z przepisów tych wynikała zasada jedności własności państwowej. Ta zasada znaczyła że właścicielem tego wszystkiego co mają państwowe osoby prawne(przedsiębiorstwa np.) był skarb państwa. Państwowe osoby prawne nie miały własności względem tego co pozostawało w ich dyspozycji. Ich majątek nie obejmował wspomnianych nieruchomości gruntowych.

Ustawa o gospodarce terenami- 1985rok, nowelizacja tej ustawy dokonana w 1989 roku, państwowe osoby prawne stawały się użytkownikami wieczystymi tych gruntów na których funkcjonowały. Postanowiono również że państwowe osoby prawne stawały się właścicielami budynków i innych urządzeń, które są na stałe z gruntami związane i stanowią część składową gruntu. Państwowe osoby prawne zyskały bardzo konkretny tytuł względem gruntu jak i budynków. Tytułem prawnym było użytkowanie wieczyste gruntu.

Nastąpiło to co można by nazwać uwłaszczeniem spółdzielni mieszkaniowych. Po nieruchomości również wyciągnęły łapę organizacje społeczne- partie polityczne. Wydano takie przepisy które TK uznał że jest to sprzeczne z konstytucją aby takie organizacje stały się użytkownikami wieczystymi. Sejm mógł wtedy odrzucić orzeczenie TK . Stąd partie politycznie nachapały nieruchomości skarbu państwa.

Czyli albo umowa albo przepis prawny- aby stać się użytkownikiem wieczystym.

Art.140 dotyczy własności i wynika z niego jakie ma uprawnienia właściciel, do korzystania i użytkowania rzeczą.

Art.233 , jakie prawa ma użytkownik wieczysty?

Użytkownik jest uprawnionym do korzystania z rzeczy nadanym mu przez użytkowanie wieczyste, ma to czynić z wyłączeniem wszystkich osób, również właściciela gruntu oddanego w użytkownie wieczyste.

-użytkownik wieczysty jest uprawniony do rozporządzania. Użytkownik wieczysty może rozporządzać swoim prawem użytkowania wieczystego, a nie gruntem.

Użytkownik wieczysty może zbyć swoje prawo, a nie grunt, bo grunt jest własnością tego, który oddał w użytkowanie wieczyste. Przeniesienie użytkowania wieczystego następuje poprzez wpis w księdze wieczystej. Nie jest wystarczająca umowa rozporządzająca np. umowa sprzedaży użytkowania wieczystego, lecz dla nabycia tego wprawa trzeba wpisu w księdze wieczystej.

Wygaśniecie użytkowania wieczyste- wygasa z czasem chwili kiedy upływa uzgodniony czas a strony nie decydują o jego przedłużeniu. Kiedy nastąpi wygaśnięcie?

- Prawo wygasa w wyniku rozwiązania umowy art.240

-może nastąpić rozwiązanie jako swoistego rodzaju sankcja przez właściciela, to rozwiązanie nastąpi w drodze wypowiedzenia umowy użytkownikowi wieczystemu, rozwiązanie wchodzi w grę kiedy obie strony chcą, gdy jedna chce rozwiązania umowy to czyni to w drodze wypowiedzenia, skutkiem czego będzie wygaśnięcie użytkowania wieczystego.

-wtedy kiedy użytkownikiem wieczystym staje się właściciel

-przekształcenie tego prawa w prawo własności, o co może do zasady wystąpić każdy użytkownik wieczysty. Są pomysły aby następowało to nieodpłatnie. Ciągle są poniesione przejawy do zniesienia użytkowania wieczystego.

PRAWA RZECZOWE OGRANICZONE

Art.244 wyliczono 5 różnych postaci tego prawa. Gdzie jest zamknięta lista praw rzeczowych ograniczonych. Gdzie nie ma innego prawa poza wskazanymi w tym przepisie. Prawa rzeczowe ograniczone to prawa na rzeczy cudzej. Znaczy to że oprócz właściciela rzeczy będziemy identyfikowali inną osobę, taką która ma obok właściciela, prawo względem rzeczy.

Niektóre z tych praw mogą dotyczyć tylko nieruchomości takie są 3:służebności, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz hipoteka. Pozostałe mogą dotyczyć zarówno rzeczy ruchomych jak i nieruchomości. Poza kodeksem cywilnym, są przepisy dotyczące dwóch z tych praw, a mianowicie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu o czym stanowi ustawa z 2000 roku o spółdzielniach mieszkaniowych. Przedtem było to przepisy ustawy: prawo spółdzielcze. Poza kodeksem cywilnym są przepisy o hipotece: ustawa z 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece. Potem była nowelizacja ustawy i hipoteka przybrała inną postać.

Ustawa z grudnia 1996 roku o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów.

Art.252 k.c i następne, które stanowią o użytkowaniu które w długi sposób było rozumiane jak o prawo alimentacyjne. Prawo użytkowania miało służyć dostarczaniu środków do życia użytkownikowi. To prawo miałoby służyć zapewnieniu użytkownikowi, nie tylko środków do życia ale i środków utrzymania. Choć z ogólnej regulacji tego prawa wyjdzie nam że ono może być używanym do ustalenia innych interesów użytkownika a nie tylko pozyskiwanie środków do życia. W ścisłym związku z alimentacyjnym charakterem prawa pozostawałyby w szczególności dwie jego właściwości:

-jest to prawo niezbywalne, art.254,

-prawa tego nie można przenieść na inną osobę

Czy w przypadku użytkowania wchodzi w rachubę przeniesienie uprawnień które z tego użytkowania wieczystego wynikają?

Nie można przenieść uprawnień dotyczących służebności osobistej .

Ale USTAWODAWCA NIE ZAKAZAŁ PRZENIESIENIA UPRAWNIEŃ KTÓRE WYNIKAJĄ Z UZYTKOWANIA. Użytkowanie nie musi być osobiście wykonywane przez użytkownika. Może on uprawnienia przenieść na inną osobę. Całym swoim prawem nie może rozporządzić użytkownik, co nie wyklucza przeniesienia uprawnień z niego wynikających.

Art.254 porównaj z art.300.

Skoro jest to prawo niezbywalne to a ma służyć osobie której powstało. Ma dostarczać środki do życia, ma wypełniać funkcję alimentacyjną.

Drugie wskazanie charakteru alimentacyjnego użytkowania powinniśmy dostrzec w tym, czym jest wygaśniecie tego prawa z chwilą śmierci użytkownika. To prawo nie wejdzie do spadku , nie przejdzie na spadkobierców, bo to prawo ma zabezpieczać środki użytkownika.

Przedmiot użytkowania-użytkowanie może być ustanowione na wszelkich rzeczach. Zarówno ruchomych i nieruchomych. Mogą to być rzeczy oznaczone co do tożsamości jak i gatunku. Mogą to być nawet środki produkcji.

Art.257 paragraf 1 – użytkownikiem może być również i przedsiębiorca. Nie ma przeszkody aby środki produkcji mogłyby być oddanymi w użytkowanie. Przedsiębiorca nie może rozporządzić tym prawem, nie może go przenieść tak jak by czynił to względem innych praw stanowiących o jego przedsiębiorstwie. To prawo nie może być nawet przez niego przeniesionym na inną osobę. Wychodzi na to że użytkowanie wypełnia tylko funkcje alimentacyjne bo przedmiotem mogą być tyko rzeczy służące do produkcji. Przedmiotem użytkowania mogą być tylko rzeczy oznaczone co do gatunku.

Użytkowanie nieprawidłowe- użytkowanie nieprawidłowe ma miejsce wtedy kiedy przedmiotem użytkowania są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, np. są to rzeczy zamienne, rzeczy nowo wytworzone. Jeżeli taka rzecz jest przedmiotem użytkowania to trzeba się liczyć z tym że użytkownik staje się ich właścicielem. Użytkownik z tą rzeczą może postępować tak jak właściciel, może nawet ją zużyć. Użytkownik nie będzie mógł dokonać zwrotu tego co otrzymał do używania. W tych przypadku rzeczy oznaczone co do gatunku miałyby być przedmiotem użytkowania. Zwrot tych przedmiotów miałby być wg przepisów o pożyczce, co znaczy że użytkownik nie jest zobowiązany do zwrotu tych samych rzeczy co dostał do użytkowania tylko rzeczy TAKIE SAME co do gatunku, ilości… Bo te rzeczy mogą już nie istnieć. Użytkowanie nieprawidłowe choć czyni użytkownika właścicielem to nie zwalnia od obowiązku zwrotu rzeczy po czasie użytkowania.

Przedmiotem użytkowania oprócz rzeczy mogą być również prawa. Prawa zdatne do tego aby przenieść je w takim zakresie, jaki odpowiada użytkowaniu. Jest możliwe użytkowanie akcji. Nie ma przeszkody aby przedmiotem użytkowania stały się wierzytelności. Użytkowani może powstać nie tylko na rzeczach ale również na prawach. Ustalenie treści użytkowania-jakie ma uprawnienia użytkownik?

-jest uprawniony do używania rzeczy, nie może być ograniczone

-jest uprawniony co do zasady do pobierania pożytków które rzecz daje, nie ma przeszkody aby było zmodyfikowane pomiędzy dwoma stronami, mogą ustanowić o zakresie pobierania pożytków. Użytkownik nie musi używać osobiście, może czynić to przez inne osoby.

Użytkowanie powstaje poprzez umowę zawieraną przez właściciela z osobą która ma stać się użytkownikiem. Użytkownikiem może stać się każdy, każda osoba fizyczna i prawna.

Jak długo to prawo trwa?

Może być ono określonym w czasie. Będzie trwało tak długo jak nie upłynie czas na nim przewidziany.

-w razie śmierci użytkownika wygaśnie

-w drodze rozwiązania umowy, wtedy kiedy obie strony będą tego chciały aby prawo które zostało przez nich utworzonym przestało istnieć.

Samo prawo nie może być zbytym.

05.01.2012

Prawa zastawnicze

Zastawca czyli właściciel rzeczy musi się liczyć że nie będzie jej miał, że niezbędne jest wydanie rzeczy właścicielowi, rzecz wychodzi z rąk właściciela, pozbawia jej możliwości używania jej. Zaspokojenie użytkowanika ma być dokonane w trybie postępowania administracyjnego.

06.12.1996 r o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. Uregulowany zastaw jest co do swej istoty uregulowanym w kodesie cywilnym.

Cechy zastawu rejestrowego:

1.Zastaw rejestrowy powstaje w drodze umowy dla której zastrzeżono formę pisemną ad solemnitatem. Umowa ta nie ma charakteru realnego, co ma znaczyć że dla powstania tego zastawu nie jest niezbędnym wydanie rzeczy przez zastawcę. Trzeba się liczyć z tym, że rzecz pozostaje u zastawcy. Powstanie tego zastawu nie wyczerpuje się samym zawarciem umowy. Oprócz umowy niezbędny jest wpis w rejestrze zastawów. Rejestr zastawów jest prowadzony przez sądy rejonowe. W ich strukturze są wyodrębnianie zastawy rejestrowe. Wpis do niego ma charakter konstytutywny, jego dokonanie przesądza i powstaniu nas interesującego zastawu.

2.W umowie o ten zastaw dopuszczalnym jest postanowienie o innym sposobie zaspokojenia zastawnika, innym niż w trybie postępowania egzekucyjnego. Nie ma przeszkody, że w umowie o zastaw rejestrowy znajdzie się postanowienie że ten zastawnik będzie mógł dokonać przejęcia własności żeby zastawem, a także dokonać zaspokojenia tej rzeczy przez zachowanie jej dla siebie czy przez sprzedaż z wolnej ręki. Zastawnik będzie mógł dokonać sprzedaży, nie jest koniecznym zwracanie się do komornika aby sprzedał. Nie jest koniecznym przeprowadzenie egzekucji bo mogą strony postanowić o innym sposobie zaspokojenia.

Hipoteka -ustawa z 1989 roku-art.65 i następny. Hipoteka jest bardzo podobna do zastawu. Zacznijmy od ustalenia na czym hipoteka może być ustanowiona.

Co można obciążyć hipoteką?

1.Nieruchomość. Nie ma hipoteki na rzeczach ruchomych. Udział we współwłasności w częściach ułamkowych nieruchomości też może być obciążony. Nie nieruchomość może być obciążona tylko udział, udział jest bliżej oznaczony, chodzi tu o współwłasność w częściach ułamkowych.

2.Nasz ustawodawca zaproponował hipotekę na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu. Na jednym z praw ograniczonych rzeczowych ma powstać inne prawo w postaci hipoteki prawo rzeczowe ograniczone.

3.Hipoteka może powstać na wierzytelności ale tylko takiej która jest zabezpieczoną hipoteką. Jest to hipoteka na hipotece.

4. Użytkowanie wieczyste- użytkowanie wieczyste może dotyczyć tylko gruntów-nieruchomości. Nie grunt jest obciążony tylko prawo użytkownika wieczystego. Prawo jest zbywalne może nim rozporządzać użytkownik wieczysty.

Niekoniecznie trzeba być właścicielem hipoteki aby zaproponować zabezpieczenie hipoteką. Można być współwłaścicielem, można mieć spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

Są dwa sposoby powstania hipoteki:

1.Hipoteka powstaje w drodze umowy. Umowa jest zawierana pomiędzy wierzycielem, nazywa się go wierzycielem hipotecznym a właścicielem nieruchomości. Taka umowa jest wyrażana na ogół aktem notarialnym. Oświadczenie wierzyciela hipotecznego drugiej strony umowy nie musi być wyrażone aktem notarialnym. Forma aktu notarialnego jest wymagana dla właściciela nieruchomości obciążonej hipoteką.

2.Samo zawarcie umowy jeszcze nie czyni hipoteki. Niezbędnym jest wpis do księgi wieczystej tej nieruchomości która jest obciążana hipoteką. Wpis ma charakter konstytutywny ma decydować o zaistnieniu tej hipoteki. Nie ma hipoteki bez wpisu do księgi wieczystej. Z treści księgi można wyprowadzić ustalenie czy nieruchomość jest obciążona hipoteką czy nie jest.

Hipoteka przymusowa art.9 ze znaczkiem 1. Ta hipoteka nazywana hipoteką sądową powstaje mocą orzeczenia sądu powstaje nawet wbrew woli właściciela nieruchomości. Ma swój początek w żądaniu wierzyciela. Wierzyciel może żądać aby nieruchomość jego dłużnika została obciążona hipoteką. Najistotniejszym jest ustalenie jaki wierzyciel może żądać ustalenia swojego wierzyciela hipoteką. Z takim żądaniem może wyjść wierzyciel który ma tytuł wykonawczy. Co to tytuł wykonawczy możemy ustalić na podstawie k.p.c art.776 przepis egzekucyjny z klauzulą wykonalności.

Tytuł egzekucyjny art.777. Tytułem egzekucyjnym jest. Np. prawomocne orzeczenie sądu z klauzulą wykonalności. Tytuł egzekucyjny musi być wyposażony w klauzulę wykonalności. Wierzyciel powinien zwrócić się do sądu z obciążeniem swojej nieruchomości hipoteką.

Jaka jest treść praw służący wierzycielowi hipotecznemu?

Art.65ust.1 Treść jest zbliżona z tym co przysługuje zastawnikowi. Wyszło by na to że wierzyciel hipoteczny będzie mógł dochodzić zaspokojenia z nieruchomości nieobciążonej hipoteką po pierwsze bez względu na to kto jest jej aktualnym właścicielem.

Po drugie wierzyciel hipotecznym będzie mógł to czynić z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Właściciele nieruchomości obciążonej hipoteką że z tej części majątku dłużnika jaką jest hipoteka najpierw jest zaspokajany wierzyciel hipoteczny, później wierzyciele osobiści.

Do czego służy hipoteka?

1.Do zabezpieczenia wierzytelności. Musi być to wierzytelność pieniężna. Nie ma przeszkody aby doszło do zabezpieczenia hipoteką wierzytelności przyszłej czyli takiej która jeszcze nie istnieje ale ma powstać w przyszłości. Za każdym razem ma to być wierzytelność bliżej oznaczona, ma to być wierzytelność wynikająca z danego stosunku prawnego.

2.Hipoteka może zabezpieczać wiązkę nieruchomości.

Najistotniejsze modyfikacje dotknęły tego że wygaśnięcie hipoteki nie spowoduje zmiany pierwszeństwa w dochodzeniu zaspokojenia przez pozostałych wierzycieli hipotecznych. Nie ma najmniejszej przeszkody aby jedna nieruchomość była obciążona więcej niż jedną hipoteką. Jest oczywistym, że jeśli jest kilka hipotek obciążających nieruchomość to wierzyciele hipoteczni mające dalsze hipoteki, muszą się liczyć że przed nimi zostaną zaspokojeni Ci właściciele których hipoteki powstały wcześniej .Zmiana pierwszeństwa może wynikać z zawarcia umowy. Zmiana pierwszeństwa wynikała również z wygaśnięcia hipoteki. Na gruncie obowiązujących nas przepisów, że miejsce po wygaszonej hipotece nie jest automatycznie zajmowanym przez dalsze hipoteki. Na gruncie nas obowiązujących przepisów że właściciel obciążonej nieruchomości dysponuje miejscem po wygasłej hipotece. Jeżeli dojdzie do wygaśnięcia hipoteki bo wierzyciel został zaspokojony, takie zwolnione miejsce będzie mogło być swobodnie rozrządzonym przez właściciela nieruchomości co doprowadzi do tego że hipoteka która powstanie później może być wpisana na miejsce wyższe aniżeli hipoteki już istniejące. Tym samym wierzyciel hipoteczny będzie mógł korzystać z pierwszeństwa przed dotychczasowymi wierzycielami hipotecznymi którzy korzystają z zabezpieczenia w postaci hipoteki wpisanej na dalszych miejscach.

Zaspokojenie wierzyciela hipotecznego jest dokonywane w trybie postępowania egzekucyjnego. Sam się nie zaspokoi wierzyciel hipoteczny z nieruchomości, trzeba mu tego dokonać z udziałem komornika.

Księgi wieczyste-są prowadzone dla nieruchomości. Nie to że dla właściciela nieruchomości tylko dla nieruchomości. Powinno być tak że tyle będzie ksiąg ile jest nieruchomości. Księgi wieczyste prowadzone są przez sądy rejonowe. Księgi wieczyste są jawne. Mniejsza i postać w której one występują. Księgi wieczyste współcześnie występują w dwóch postaciach, w postaci papierowej tej księgi; po drugie w postaci zapisu w odpowiednim systemie informatycznym, czyli księgi komputerowe. Obie są sobie równoważnymi.

Za każdym razem jest taka sama struktura księgi wieczystej.

Z czego się składa księga wieczysta?

Księgi wieczyste składają się z 4 działów.

Dział 1-jest opisem nieruchomości, co to za nieruchomość, gdzie jest położona itd.

Dział 2-przedstawia nam właściciela lub właścicieli nieruchomości.

Dział 3-zawiera wpisy o obciążeniach nieruchomości. Np. o służebności, która służy nie tej nieruchomości dla której jest księga wieczysta prowadzona ale innej nieruchomości.

Dział 4-dotyczy tylko hipoteki tam dokonywane wpisy dadzą nam wyobrażenie czy nieruchomość jest wolna od obciążeń hipotecznych czy wręcz przeciwnie. Księgi wieczyste są prowadzone nie tylko dla umocnienia prowadzenia hipoteki.

Księgi wieczyste służą rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Ta rękojmia służy nabywcy nieruchomości, nieruchomości dla której jest prowadzona dana księga wieczysta. Z przepisów tych będzie wynikało że nie jakikolwiek nabywca nieruchomości, tylko taki który staje się w nim w wyniku dokonanej czynności prawnej. Taki nabywca będzie mógł korzystać z ochrony jaką dana wspomniana rękojmia jeśli wchodzi w rachubę rozbieżność pomiędzy rzeczywistym stanem, prawnym dotyczącym danej nieruchomości a stanem ujawnionym w księdze wieczystej. Może być i tak że właściciel nieruchomości nie będzie wskazanym ujawnionym w drugim dziale księgi wieczystej. Nabycie własności nieruchomości nie zależy od dokonanie wpisu w księdze wieczystej. Właścicielem nieruchomości staje się wtedy kiedy nie dochodzi do żadnych wpisów w księdze wieczystej.

Sytuacja patologiczna- zbycie nieruchomości przez osobę wskazaną w treści księgi wieczystej jako właściciela. X sprzedał nieruchomość właścicielowi. Y nie zadbał o to aby doszło go do zapisania go w księdze nieruchomości, i tak widnieje wpis że właścicielem ten X jest.I nie ma przeszkody jakoby X ,miał sprzedać nieruchomość. Jeżeli jest sprzedaż dokonana przez osobę ujawnioną w księdze wieczystej to powstaje pytanie o nabywcę ,Z, z którym X zawiera umowę. Wspomniana rękojmia wprowadza ochronę nabywcy w drodze czynności prawnych, nabywcy który jest w dobrej wierze. Osobę będącą w zaufaniu, w dobrej wierze i on korzysta z tej ochrony tak dalekosiężnie że staje się właścicielem. Skoro działał w zaufaniu do treści księgi wieczystej. Nabywca nieruchomości powinien przypilnować aby został ujawniony w drugim dziale księgi wieczystej, aby było wiadomo kto jest właścicielem, bo ten kto jest ujawniony może dokonać rozporządzenia.

II CZĘŚĆ 05.01.2012

Zobowiązania mogą mieć trojakiego rodzaju źródła:

1.Umowy.

2. Z czynów niedozwolonych. Tych różnorodnych stanów faktycznych które są bliżej ustalonymi przez ustawodawcę i określającymi obowiązek wynagrodzenia szkody.

3.Bezpodstawne wzbogacenie-uzyskanie korzyści majątkowej kosztem innej osoby bez tytuły prawnego.

Podstawowe znaczenie mają czynności sprawne jako źródło zobowiązania.

Na czym polega zobowiązanie?

Zobowiązanie polega na obowiązku spełnienia świadczenia.

Świadczenie miałoby być spełnionym przez dłużnika tej osobie jaką jest wierzyciel. Wyszło by nam na to że w zobowiązaniu będzie można dokonać rozróżnienia dwóch stron, którymi są wierzyciel i dłużnik. Wierzyciel to osoba uprawniona do żądania spełnienia świadczeniu. Dłużnik to osoba która jest zobowiązana do zadośćuczynienia świadczeniu, tej obowiązek nazywa się długiem.

Co to jest świadczenie?

Świadczenie to powinne zachowanie się dłużnika. Świadczenie ma kojarzyć się z zachowaniem dłużnika. Często z tym zachowaniem dłużnika będzie ściśle związany zachowany obiekt. Dłużnik musi się zachować aby wydać daną rzecz. Kiedy wchodzi w rachubę określony obiekt, to trzeba dociekać jak ma się zachować określony dłużnik. Często obiektem związanym z dłużnym zachowaniem się dłużnika będą pieniądze. Stąd bierze pod uwagę 2 rodzaje świadczeń:

1.Świadczenia pieniężne. Polegają na zapłacie-zapłata oznacza spełnienie świadczenia pieniężnego, nie jakiegokolwiek. Zapata bierze pod uwagę pieniądze. Powinniśmy dostrzec postać w jakiej występuje pieniądz. W postaci znaków pieniężnych, czyli banknotów monet. To są znaki pieniężne. Po drugie on występuje w postaci, zapisu na rachunku bankowym. Chodzi o tzw. Pieniądz bankowy a więc to co jest wyrażone w odpowiednim systemie informatycznym, tym który jest wyrażany dla prowadzenia rachunków pieniężnych przez banki. Wchodzi w rachubę pieniądz który jest bliżej identyfikowany przez jednostkę pieniężną. Jednostką pieniężną jest złoty…

Nam trzeba jeszcze dostrzec różne wartości pieniądza. Wartość nominalna ta którą nadaje sam emitent a po drugie wartość rynkowa, ta która jest mierzona siłą nabywczą pieniądza. Siła nabywcza pieniądza się zmienia, bo a to inflacja a to deflacja.

W jakiej wysokości powinna być dokonana zapłata?

Wg wartości nominalnej czy rynkowej. Art.358 ze znaczkiem 1.Zapłata powinna być w wartości nominalnej. Przyjęta jest zasada nominalizmu. Przepis kończy się zastrzeżeniem że same strony mogą tak postanowić albo z przepisu prawa może wynikać co innego. Zasada nominalizmu jest przełamywana przez waloryzację:

1.Waloryzacja umowna.art.358 ze znaczkiem 1 paragraf 2. Dla ustalenia rozmiaru zapłaty możliwym byłoby posłużenie się innym miernikiem wartości niż pieniądz. To jest osiągalne przez posłużenie się odpowiednią klauzulą waloryzacyjną. Klauzule waloryzacyjne powinny wskazywać na jakiś inny miernik wartości niż pieniądz dla ustalenia zapłaty, wartości indeksowe czy kursowe czy nazywane walutowymi. Na czym polega klauzula towarowa? Na ustaleniu przez strony że wysokość zapłaty będzie dokonaną w oparciu o wartość towaru, jego cenę.

2.Waloryzacja sądowa.

2.Świadczenia niepieniężne

12.01.2012

Waloryzacja zobowiązań pieniężnych – zasada nominalizmu, zapłata miałaby być w wartości nominalnej wartości zobowiązania. Możliwa jest waloryzacja główna, może przybrać postać jakiejś klauzuli (towarowej). Wysokość świadczenia miałaby być ustalona wg wartości określonego towaru. Wartość samego zobowiązania byłaby ustaloną za pomocą wartości określonego towaru.

Klauzule indeksowe – wskazują na określone wartości ekonomiczne, na stopę inflacji, indeks giełdowy, średnie wynagrodzenie za pracę itp.
Często jest stosowaną klauzula walutowa (kursowa) – relacje między określonymi walutami, kurs określonego pieniądza. Art. 358. par 2.

Same strony mogą wpłynąć żeby doszło do waloryzacji, ale jeśli tego nie zrobią mają jeszcze w zanadrzu waloryzację sądową – trzy przesłanki: istotna zmiana siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, rozważenie interesów obu stron-z punktu widzenia wierzyciela i dłużnika, dokonać oceny zgodności tej waloryzacji z zasadami życia społecznego.

Kto może wystąpić o waloryzację? Każda ze stron, wierzyciel i dłużnik.

Skutkiem waloryzacji sądowej może być:

• zmiana wysokości zobowiązania pieniężnego;

• rozwiązanie umowy;

Strony same mogą wpływać na swoją sytuację zastrzegając odpowiednią klauzulę waloryzacyjną.

Odsetki:

Wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy. Będą świadczeniem dodatkowym w przypadku zobowiązań pieniężnych. Mają charakter dodatkowy, akcesoryjny względem zobowiązania głównego. Odsetki będą dzielić los zobowiązania głównego, istnieją tylko wtedy kiedy istnieje zobowiązanie główne. Jeśli zobowiązanie wygaśnie to przestaje ciążyć obowiązek zapłaty odsetek.
Są to świadczenia okresowe.

Ważne jest ustalenie rozmiaru wysokości odsetek. Wchodzą w rachubę dwojakiego rodzaju odsetki:

• umowne – ustalone przez wierzyciela i dłużnika , nie mogą być ustalone w dowolnej wysokości. Wcześniej nie było przepisów o wysokości odsetek dlatego trudno było przeciwdziałać działalności lichwiarskiej. Wtedy można było powołać się na wyzysk, ale tylko wtedy kiedy były spełnione wszystkie trzy przesłanki. Dzisiaj maksymalna wysokość nie może przekroczyć czterokrotności wysokości kredytu lombardowego (stopy oprocentowania) art. 359 znacznik 1 par. 2. W paragrafie 2a jest mowa, że postanowienie o wyższych odsetkach będzie ważne ale z korektą na podstawie tego paragrafu.

• ustawowe – Art. 359 par. 3 RM jest upoważniona do ustalania wysokości tych odsetek.

Może wejść w rachubę zapłata odsetek umownych lub ustawowych.

Podziały świadczeń:

1. jednorazowe – jednorazowe zachowanie dłużnika polegające na zadośćuczynieniu żądaniu wierzyciela.

2. okresowe – świadczenia spełniane co pewien okres, zachowanie się dłużnika co pewien czas np. czynsz.

3. ciągłe – polegają na tym, że dłużnik przez pewien czas miałby się zachować w określony sposób np. wynajmujący – oddaje rzecz do użytkowania ciągłego, przez cały okres najmu musi się tak zachowywać aby umożliwić korzystanie z rzeczy wynajmującemu.

Inny rodzaj świadczeń:

1. polegające na działaniu- takie zachowanie dłużnika które przyjmuje aktywną postać.

2. polegające na zaniechaniu- wstrzymanie się od określonego zachowania.

Świadczenia podzielne: ze względu na charakter świadczenia może być ono podzielone to dłużnik może spełniać je w częściach (chodzi o świadczenie pieniężne bo np. wydania rzeczy nie da się zrobić w częściach).

Zobowiązania solidarne – charakteryzują się tym, że wejdzie w rachubę wielość wierzycieli lub dłużników. Solidarność czynna to wielu wierzycieli. Sytuacja, w której jest wielu dłużników nazywamy solidarnością bierną – art. 366 i następne; solidarność będzie w szczególności oznaczała to że każdy z dłużników będzie zobowiązanym w całości spełnić należne świadczenie. Choć jest kilku dłużników to zobowiązanie nie podlega podziałowi, który miałby znaczyć że każdy z tych dłużników miał by spełnić tylko część świadczenie, tylko każdy z tych dłużników musi się liczyć z tym że będzie dokonywać całego świadczenia, każde z nich ponosi odpowiedzialność za całe zobowiązanie. Wierzyciel może żądać zwroty całego świadczenia od jednego z tych dłużników. Zobowiązanie jest w ten sposób wzmocnione. Jeżeli któryś z dłużników solidarnych spełni świadczenie, będzie mógł zwrócić Siudo pozostałych dłużników z roszczeniem zwrotnym regresowym, aby oni również ponieśli ciężar już spełnionego świadczenia. Będzie to rozliczenie między dłużnikami. Roszczenia regresowe zwrotne są w wysokości wynikającej ze stosunków prawnych jakie zachodzą między dłużnikami. Każdy z dłużników solidarnych może posługiwać się zarzutem, który przysługuje innym dłużnikom.

Solidarność wynika z art. 369 – są dwa źródła:

• czynność prawna (teść umowy pożyczki, która jest zawierana z kilkoma pożyczkobiorcami gdzie mogą być to solidarni pożyczkobiorcy;

• przepisów prawa/ustawy art. 370 , jeżeli jest kilku współwłaścicieli nieruchomości i zaciągają kredyt żeby ją wyremontować to z mocy prawa stają się oni dłużnikami solidarnymi.

Inna postać świadczenia:

Odszkodowanie – służy wynagrodzeniu szkody; przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej:

1. zidentyfikować zdarzenie prawne rodzące obowiązek naprawienie szkody np. czyn niedozwolony, powstanie szkody w związku z ruchem pojazdu art. 436; naruszenie umowy, czyli jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie.

2. szkoda – uszczerbek w dobrach prawem chronionych. Są dwie postacie szkody: majątkowa –uszczerbek w dobrach majątkowych; niemajątkowa-krzywda, ból którego miałby doświadczać poszkodowany, wynagrodzenie tej szkody polega na zadośćuczynieniu.
   art. 361 par. 2 – szkodą majątkową jest nie tylko strata, a więc to o co pomniejszył się majątek poszkodowanego, ale tą szkodą jest także korzyść którą osiągnął by poszkodowany gdyby nie to zdarzenie które zrodziło szkodę. Wymaga to ustalenia jak przedstawiałaby się sytuacja majątkowa poszkodowanego, gdyby nie było tego zdarzenia które wywołało szkodę. Stąd ustalenie odszkodowania w postaci utraconych wynagrodzeń.

3. związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem wyrządzającym szkodę, a szkodą – art. 361 par. 1 normalne następstwa, typowe. Polega to na przeprowadzeniu testu czy szkoda by powstała gdyby nie doszło do zdarzenia które faktycznie zaistniało. Wymaga oceny czy zwykłym, normalnym następstwem określonego zdarzenia jest szkoda. Powiązanie przyczyny ze skutkiem. Zdarzenie prowadzące do powstania szkody ze szkodą. Szczególnym jest to że widocznym jest nie przyczyna lecz skutek. Interesuje nas skutek w postaci szkody. Istotny związek który decyduje o odpowiedzialności odszkodowawczej

Naprawienie szkody:

Dwie możliwości:

• przywrócenie stanu poprzedniego, mającego miejsce przed zdarzeniem powodującym szkodę;

• zapłata określonej kwoty – świadczenie pieniężne.

Nie zawsze odszkodowanie będzie zapłatą. O postaci świadczenia odszkodowawczego będzie co do zasady decydował poszkodowany. Choć w pewnych sytuacjach ten wybór nie zawsze ma miejsce bo czasami przywrócenie stanu poprzedniego nie jest możliwe.

Postacie zobowiązań, które wynikają z umowy:

Umowa - dwustronna czynność prawna; umowy wymagają oświadczeń woli co najmniej dwóch osób. Te oświadczenia powinny być sobie odpowiadającymi/zgodnymi.

Sposoby zawarcia umowy:

• oferta, art. 66 i następne; stanowcza propozycja zawarcia oznaczonej umowy, składający ofertę (oferent) wchodzi w poważną sytuację prawną mocą swojego oświadczenia; oferent składa oświadczenie na którym polega oferta, może być ono kierowane do ściśle oznaczonej osoby albo do nieoznaczonego kręgu osób. Co musi zawierać takie oświadczenie? Powinno zawierać co najmniej istotne postanowienia przyszłej umowy. Postanowienia istotne mogą mieć dwojaką postać:

• przedmiotowo istotne – naprowadzą nas na typ umowy, którą strony zawierają;

• podmiotowo istotne – będą wyrazem szczególnych interesów stron umowy, postanowienia dodatkowe.

Oferent układa umowę, którą przedstawia oznaczonemu lub nieznaczonemu adresatowi. Jest to wiążąca oferta dla oferenta.

• przetarg, art. 70 i kolejne;

• aukcja, art. 70 i następne;

• negocjacje, art. 72;

• umowa przedwstępna, art. 379;

19.01.2012

1 marca połówka

Sposoby zawarcia umowy:

Ofertą oferent jest związany. Złożenie oferty dla oferenta będzie znaczyło, że

1. nie może się wycofać;

2. decyzja o zawarciu umowy należy do oblata, czyli adresata zawarcia umowy;

3. decyzja czy umowa zostanie zawarta jest po stronie oblata;

4. oblat też nie może dokonywać zmian w treści umowy;

5. oferent jest związany umową:

• z treści oferty może wynikać ten termin związania oferenta ofertą

• jeśli nie ma tego terminy w ofercie to trzeba wyodrębnić dwa przypadki:

• art. 66 par. 2 oferta przestanie wiązać oferenta, jeżeli oblat niezwłocznie jej nie przyjmie, bez nieuzasadnionego opóźnienia.

• złożenie oferty między nieobecnymi, między osobami, które nie są ze sobą w bezpośrednim kontakcie; oferta przestanie wiązać oferenta, jeżeli oblat w zwykłym toku czynności nie wysłał swojej odpowiedzi niezwłocznie sformułowanej na adres oferenta. Po upływie tego terminy może odwołać ofertę.

Skutki przyjęcia oferty przez oblata:

Powstaje umowa. Dwa oświadczenia woli będą składane w innym czasie, ale ten czas kiedy swoje oświadczenie złoży oblat będzie momentem zawarcia umowy. Dojście oświadczenia oblata do oferenta będzie stanowić o otrzymaniu odpowiedzi dla oferenta. Chodzi o możliwość zapoznania się z tym oświadczeniem.

Możliwym jest odwołanie oferty. Po pierwsze w taki sposób jaki wynika z art. 61,a więc oświadczenie oferenta o odwołaniu oferty miałoby dojść do oblata nim ten mógł zapoznać się z treścią oferty. Swoisty wyścig w czasie.

Odwołanie oferty skutecznie już złożonej, z którą oblat już się zapoznał: możliwym jest odwołanie oferty aż do chwili kiedy oblat wyśle swoją odpowiedź na przedstawioną ofertę art. 61 par.2

Oświadczenie oferenta o odwołaniu oferty miałoby dojść do oblata w takim czasie, który w zasadzie jest nie znany oferentowi. Musi to zrobić przed wysłaniem odpowiedzi przed oblatem. Miałoby dojść oświadczenie oferenta przed odpowiedzią oblata. W obrocie gospodarczym.

Przetarg: art. 70 ze znaczkiem 1 i następne

PO pierwsze zauważmy to że przetarg jest dokonywany na piśmie. Ustnym odpowiednikiem przetargu jest aukcja. Jedno i drugie wymaga czasu. Trwa przez pewien czas, stąd wyodrębnia się trzy etapy przetargu i aukcji:

1. ogłoszenie przetargu lub aukcji – dokonywane przez organizatora przetargu lub aukcji, w tym ogłoszeniu dojdzie do zaproszenia do składania ofert. Organizator prosi o oferty, jest on oblatem, który zabiega o to, żeby napływały do niego oferty. Oblat jest osobą czynną. W zaproszeniu musi wskazać miejsce, czas i przedmiot przetargu lub aukcji. Takie ogłoszenie powinno również zawierać regulamin przetargu lub aukcji (warunki), jest to nic innego jak tryb postępowania w czas trwania przetargu lub aukcji. Te warunki nie muszą być podanymi w ogłoszeniu, wystarczające jest bowiem podanie jedynie miejsca udostępnienia tego regulaminu. W tym ogłoszeniu będzie również zamieszczone postanowienie o wadium – art. 70 ⁴ wadium wpływa na możliwość uczestnictwa w przetargu. Wadium może polegać na zapłacie określonej kwoty, która byłaby wnoszona do kary organizatora lub na jego rachunek bankowy. Może również polegać na ustanowieniu odpowiedniego zabezpieczenia zapłaty określonej kwoty; wchodzą w rachubę zabezpieczenia o charakterze osobistym jak i rzeczowym. Częstsze są zabezpieczenia o charakterze osobistym np. weksel in blanco. Za każdym razem organizatorowi chodzi o pomniejszenie kręgu osób, które mogą złożyć ofertę, ale także o sprawdzenie płynności finansowej oferenta.

2. składanie ofert przez uczestników przetargu lub aukcji – na przetargu muszą być one w postaci pisemnej. Oferent będzie związany ofertą złożoną w czas trwania przetargu tak długo jak zostanie zawiadomiony przez organizatora o wyborze innej oferty. Takie zawiadomieniu przez organizatora musi być dokonane na piśmie. W przypadku aukcji, uczestnik aukcji (licytant) będzie związany swoją ofertą tak długo jak inny uczestnik aukcji złoży ofertę.

3. W przypadku przetargu: wybór oferty, czyli zawarcie umowy – do zawarcia umowy dochodzi z tą chwilą kiedy uczestnik przetargu zostanie zawiadomionym o jego powodzeniu, wyborze jego oferty (chwila dojścia do uczestnika przetargu informacji o wyborze jego oferty).
   W przypadku aukcji do zawarcia umowy dochodzi z chwilą dokonania przybicia (dokonuje go prowadzący aukcję).

Przetarg jest wręcz preferowanym sposobem zawarcia umowy w obrocie publicznym. Przy wykonania usług publicznych.

Umowa o przekazanie gruntów w użytkowanie wieczyste jest zawierane w drodze przetargu.

Przetarg może być zorganizowany przez kogokolwiek, ale najczęściej jest to jednostka samorządowa lub państwowa, ale wtedy są wymagane specjalne warunki zorganizowania przetargu.

Art. 70 ⁵ – możliwość żądania unieważnienia przetargu. Z żądaniem unieważnienia umowy zawartej w drodze przetargu można wystąpić nie w jakimkolwiek czasie (w krótkim czasie), i nie każdy może o to wystąpić (tylko organizator lub uczestnik aukcji). Można żądać tego nie tylko wtedy kiedy uchybiono przepisom prawa, ale również wtedy kiedy naruszono obyczaje.

Negocjacje:

art. 72 – przepis ten był nowelizowany, wprowadzono słowo „negocjacje” zamiast „rokowania” (to to samo). Negocjacje polegają na uzgodnieniu treści umowy przez obie strony. Obie strony angażują się w ustalenie treści umowy jaką mają zawrzeć. W negocjacjach weźmie udział każdy kto ma być stroną umowy. Umowy takie są nietypowe lub mają wysoką wartość przedmiotu umowy. Negocjacje będą kosztowne i długotrwałe. Będą prowadzone według określonego plany. Z jaką chwilą dojdzie do zawarcia umowy przez strony prowadzące negocjacje? Art. 72 par. 1 umowa będzie zawartą dopiero wtedy, kiedy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich postanowień, które będą przedmiotem przyszłej umowy. Trzeba się liczyć, że nie będzie wystarczającym porozumieniem tylko co do istotnych postanowień przyszłej umowy, tylko co do wszystkich postanowień objętych negocjacjami.

Jest dostrzegana taka szczególna sytuacja, kiedy doszło do podjęcia negocjacji bez zamiaru zawarcia umowy przez tą drugą stronę. Jest to naruszenie dobrych obyczajów. Jeżeli jedna ze stron postępuje tak nierzetelnie to druga strona może liczyć na odszkodowanie.

Umowa przedwstępna:

Art. 389, 390 – polega na przyrzeczeniu zawarcia umowy w przyszłości. Strony chcą zawarcia umowy, ale jej zawarcie odsuwają w czasie, poprzestając na przyrzeczeniu jej zawarcia. Trzeba liczyć się z umową przedwstępną i umową ostateczną.

Umowa przedwstępna musi zawierać istotne postanowienia umowy przyszłej. Umowa przedwstępna nie musi zawierać nic więcej. Nie wynika konieczność ustalenia terminy zawarcia umowy przyszłej, ostatecznej.

Do zawarcia umowy przyrzeczonej dochodzi:

• w terminie ustalonym przez strony umowy przedwstępnej

• strony nie określają w treści umowy przedwstępnej tego terminy – art. 389 par. 2 – trzeba odróżnić dwa przypadki: umowa przedwstępna jest jednostronnie zobowiązująca, a więc tylko jedna ze stron mogłaby żądać zawarcia umowy przyrzeczonej, jedna ze stron ma opcję, która miała by znaczyć prawo żądania zawarcia umowy przyrzeczonej. Jeżeli w przypadku takim z umowy przedwstępnej nie wynika termin zawarcia umowy, ta strona, której przysługuje to prawo może samodzielnie określić ten termin.
  Drugim przypadkiem jest, kiedy umowa jest dwustronnie zobowiązująca, każda ze stron może żądać zawarcia umowy, ale też jest obciążona obowiązkiem spełnienia żądania. Każda ze stron może ustalić termin zawarcia umowy. Będzie obowiązywał termin podany przez stronę, która wcześniej go ustaliła.

Skutki prawne umowy przedwstępnej:

art. 390 – są to skutki słabe (par. 1) i skutki silniejsze (par.2). Skutek słaby polega na żądaniu odszkodowania, które miałoby być należne od strony, która uchyla się od zawarcia umowy przyrzeczonej. Należy się ono tej stornie, która żąda zawarcia umowy przyrzeczonej. Mocniejszy skutek będzie polegał na żądaniu zawarcia umowy. Żądanie to jest przedstawiane przed sądem, a orzeczenie sądu będzie zastępować oświadczenie woli strony zobowiązanej do zawarcia umowy przyrzeczonej (strony, która się uchyla od zawarcia tej umowy). Skutek mocniejszy wejdzie w rachubę tylko wtedy, kiedy umowa przedwstępna będzie tak się przedstawiała z punktu widzenia ważności jak miałaby wyglądać umowa ostateczna. Umowa przedwstępna nie została zawarta w formie aktu notarialnego mimo, że dotyczy sprzedaży nieruchomości. Nie odpowiada to wymaganiom umowy sprzedaży nieruchomości. Jeśli strona zachowałaby tą formę to strona ma prawo do skutku mocniejszego.

Skutek słabszy zachodzi zawsze, a skutek mocniejszy kiedy umowa przedwstępna czyni zadość zmaganiom zawarcia umowy przyrzeczonej.

16.02.2012

Wzorce umowne – są nimi np. formularze, regulaminy, a więc wyszłoby na to, że są to dokumenty opracowane przez jedną ze stron umowy. Zasadnicze będzie pytanie o to, czy druga strona jest związana wzorcem umownym? Art. 383; wzorzec umowny wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy, a więc kiedy ona nim podjęła decyzję o zawarciu umowy, miała możliwość zapoznania się z jego treścią.

Od tego jest odstępstwo. Wchodzi ono w rachubę wtedy, kiedy posługiwanie się wzorcem umownym jest w stosunkach określonego rodzaju zwyczajowo przyjęte. Tak jest np. w zakresie stosunków bankowych. W takich przypadkach nie musi dojść do doręczenia wzorca umownego, wystarczy, że istnieje sytuacja łatwego zapoznania się z jego treścią przez drugą stronę. Bank nie musi wręczać przed zawarciem umowy wzorca umownego klientowi banku. Tak nie może być zawsze, nawet choćby było to przyjęte zwyczajowo.

Od tego istnieje odstępstwo dotyczące konsumenta. Konsumentem jest tylko osoba fizyczna. Trzeba brać pod uwagę te ich zachowania, które nie są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej i zawodowej. Jeśli stroną jest konsument, to niezbędne jest doręczenie wzorca umownego nawet jeśli zwyczajowo jest inaczej. Ale to nie zawsze występuje. Tu też są odstępstwa.

W przypadku takich umów, które są powszechnie zawierane w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Jeżeli konsument zawiera taką umowę nie jest koniecznym wręczenie mu wzorca umownego, lecz możliwym jest jedynie stworzenie takiej sytuacji, aby mógł on zapoznać się z treścią wzorca umownego. Konsument nie zawsze będzie miał w rękach regulamin.

Treść umowy – art. 353¹ Ustawodawca stanowi o tym, że umowy będą takimi jakie chcą strony, mają swobodę co do kształtowania jej treści. W umowie będą takie postanowienia (zastrzeżenia), które chcą strony przyjąć dla siebie. Swoboda ta nie ma charakteru absolutnego, są jej trzy ograniczenia:

• postanowienia umowy nie mogą być sprzeczne z przepisami prawa o charakterze bezwzględnie obowiązującym (ius cogens). Np. jeżeli dla ważności umowy zastrzeżona jest forma szczególna.

• muszą się liczyć z zasadami współżycia społecznego, postanowienia nie mogą uchybiać regułom etycznym, moralnym, dobrym obyczajom itp.

• nie można uchybiać właściwościom zobowiązania, które ma wynikać z zawartej umowy. Chodzi o to, aby umowa była wewnętrznie spójna, żeby nie dochodziło do postanowień umownych, które nawzajem mogłyby być sobie przeciwstawionymi. Ułożenie umowy musi być takie, aby kolejne postanowienia były sobie odpowiadającymi.

Skutek uchybienia tym ograniczeniom jest taki, że nie ważnym będzie co najmniej to postanowienie, które jest sprzeczne z ograniczeniami. Jeżeli w umowie będą zawarte postanowienia, które są sprzeczne ze swobodą umów, to trzeba będzie się liczyć z tym, że te postanowienia będą nieważne. art. 58; ustalenie, ocena nieważności określonego postanowienia w umowie może prowadzić do ustalenia nieważności całej umowy. Chodzi tu o sytuację oceny, że strony nie zawarłyby umowy z tymi przepisami, które uchybiają przepisom.

Typowe zastrzeżenia umowne: (dodatkowe)

strony chciałyby w swojej umowie wyrazić jakieś dodatkowe interesy, które byłyby ustalone przez obie strony, ale dotyczyły tylko jednej. Są nimi art. 394 i następne: zadatek, umowne prawo odstąpienia, odstępne, kara umowna, warunek, termin.

Zadatek: nie ma przeszkody, żeby ustaliły go same strony umowy. Jeżeli one nie wprowadzają bliższego ustalenia w tym zakresie to jest to to co wynika z art. 394 par. 1. Zadatek służy wzmocnieniu umowy. W tych sytuacjach, w których dojdzie do naruszenia umowy (niewykonania lub nienależytego wykonania), trzeba będzie się liczyć ze skutkiem majątkowym obciążającym stronę naruszającą umowę w przypadku której doszło do zadatku. Jeżeli naruszającym jest strona, która dała zadatek, to musi się on liczyć z tym, że go straci. A jeżeli naruszycielem jest strona, która przyjęła zadatek, to musi się liczyć z tym że dokona jego zwrotu w podwójnej wysokości. Tak jest we wszystkich tych przypadkach, jeżeli strony inaczej nie postanowiły. Nie ma przeszkody, żeby strony rozumiały zadatek inaczej. (ius dispositivi). Nie ma też przeszkody, żeby zaliczkę rozumieć tak jak zadatek.

Zaliczka: świadczenie na poczet wypełnienia późniejszych zobowiązań którejś ze stron. Jest ona taka, jaką ustalą sobie strony.

Umowne prawo odstąpienia: art. 295; mamy do czynienia z osłabieniem umowy. To postanowienie miałoby umożliwiać jednej, albo każdej ze stron odstąpienie od umowy. Prawo to jest wyrażone w par. 1 – wystarczy oświadczenie woli strony uprawnionej do odstąpienia od umowy, aby prawo to było wykonane. Uprawniony nie musi zabiegać się o zgodę drugiej strony, samodzielnie może podjąć decyzję. Dalsze istnienie tej umowy może zależeć od widzi mi się jednej ze stron. Skutki wyrażone są w par. 2 – trzeba uznać po odstąpieniu od umowy, że umowa nie istnieje. Wykonanie tego prawa będzie prowadziło do zniesienia samej umowy. Stąd będzie obowiązek każdej ze stron zwrócenia drugiej tego co od niej otrzymała.

Odstępne: osłabia umowę, ale nie tak bardzo jak umowne prawo odstąpienia (art. 396). Polega na zastrzeżenia prawa odstąpienia od umowy przez jedną lub każdą ze stron. Wykonanie tego prawa odstępnego będzie wymagało jednoczesnego, podwójnego działania. Będzie wymagało po pierwsze oświadczenia uprawnionego, a po drugie zapłaty odpowiedniej kwoty, która została uzgodniona między stronami jako odstępne. Skutek zrealizowania tego prawa będzie taki jak umownego prawa odstąpienia: umowa będzie uznana za niezawartą, a strony będą zobowiązane zwrócić sobie to co wcześniej sobie świadczyły.

Warunek: możliwym jest zastrzeżenie w umowie (lub jakiejkolwiek czynności prawnej), że skutki z niej wynikające będą powstawały lub ustawały w zależności od zdarzenia przyszłego i niepewnego. Zdarzenie przyszłe i niepewne też jest nazywane warunkiem, a więc trzeba będzie się liczyć z różnym znaczeniem tego terminu. Warunek może oznaczać jakiekolwiek postanowienie w treści umowy. Warunkiem może też być takim zastrzeżeniem w treści umowy, które miałoby mieć wpływ na powstanie lub ustanie jej skutków prawnych w zależności od zdarzenia przyszłego i niepewnego. Trzecim znaczeniem jest samo zdarzenie, które ma być łącznie, kumulatywnie scharakteryzowanym przez dwie właściwości: ma być to zdarzenie przyszłe (takie które jeszcze nie nastąpiło, ale może nastąpić), zdarzenie ma być niepewne (takie, co do którego nie ma pewności, a więc może być tylko możliwe, ale niekonieczne).
Nas interesuje warunek w tym drugim znaczeniu. To zastrzeżenie miałoby służyć umowie w taki sposób, że miało by wpływać na powstanie skutków prawnych umowy – taki warunek nazywa się warunkiem zawieszającym, trzeba czekać na powstanie skutków prawnych zawartej umowy do chwili ziszczenia się warunku w tym trzecim warunku, czyli do chwili ziszczenia się zdarzenia przyszłego i niepewnego. Skutki prawne zawartej umowy byłyby nie od chwili jej zawarcia, ale powstaną one w przyszłości, gdy nastąpi zdarzenie przyszłe i niepewne. Po drugie zastrzeżenie w treści umowy może również oznaczać, że ustaną skutki prawne zawartej umowy z chwilą ziszczenia się warunku jako zdarzenia przyszłego i niepewnego – warunek rozwiązujący. Oznacza to wygaśnięcie umowy, jej ustanie. Nie ma przeszkody, aby strony wprowadzały jeden czy drugi z tych warunków do treści umowy.

Termin: oznacza zdarzenie przyszłe, ale pewne.

Kara umowna: mówimy o niej jeśli zainteresują nas skutki zawartej umowy. Art. 483 – kara umowna służy wzmocnieniu umowy o tyle, że w razie jej naruszenia miałby powstawać obowiązek zapłaty określonej sumy pieniężnej, dla wynagrodzenia szkody. Kara umowna może być zastrzeżoną tylko co do spełnienia świadczenia niepieniężnego. Polega na zapłaceniu określonej kwoty w przypadku naruszenia umowy dotyczącej świadczenia niepieniężnego. Czyli kara umowna może być zastrzeżoną nie w każdym przypadku, a tylko z przypadku świadczenia niepieniężnego bo od świadczenia pieniężnego mamy odsetki. Jeśli dojdzie do niespełnienia świadczenia pieniężnego to wierzycielowi przysługują odsetki.

Dostrzeżenie dwóch grup postanowień w treści umowy: wszelkie postanowienia w umowie mogą być podzielone na:

• przedmiotowo istotne – takie postanowienia, które wskazują na charakter umowy, jej typ, rodzaj. A więc w oparciu o esencialia negocji możliwym będzie ustalenie, jakiego rodzaju umowę strony zawarły.

• podmiotowo istotne – accidentalia negocji; wyrażają takie interesy stron, które nie wpływają na ustalenie charakteru, typu, rodzaju umowy. Dodatkowe postanowienia takie jak zadatek, kara umowna itp. Nie musimy dociekać jakiego rodzaju umowę strony zawarły.

23.02.2012

Klauzule aluzyjne (niedozwolone) – art. 385¹ w przepisie tym jest wskazanie jakie są niedozwolone postanowienia w umowie z konsumentem. W art. 22 ¹ mamy definicję konsumenta. Z przepisu wynika, że określone postanowienia nie mogą być zawierane w umowach z konsumentem. Są to:

• postanowienia, które nie zostały uzgodnione w sposób bezpośredni z konsumentem – indywidualne określenie postanowienia w umowie z konsumentem. Nie wejdzie w rachubę postanowienia niedozwolonego.

• postanowienia naruszające dobre obyczaje – chodzi o postanowienia rażąco naruszające postanowienia konsumenta.

• postanowienia niedotyczące głównego świadczenia – np. cena w przypadku umowy sprzedaży lub wynagrodzenia należnego przyjmującemu zlecenie.

Art. 385³ – określono tu jakie to postanowienia niewątpliwie są niedozwolonymi i nie mogą się znaleźć w umowach zawieranych z konsumentem. Np. nie można zawierać postanowień ograniczających odpowiedzialność kontrahenta względem konsumenta, za szkody powstałe na osobie konsumenta, a w szczególności szkody związane z cielesnością konsumenta.

Skutek ustalenia, że postanowienie w umowie jest niedozwolone: art. 385¹ par. 2 tylko te postanowienia, które będą ocenionymi jako niedozwolone nie będą obowiązywać konsumenta. Pozostałe będą wiążącymi. Umowa będzie skuteczną z pominięciem postanowień ocenionych jako niedozwolone.
Ustawodawca przyjął także ustalenie, że nie zawsze będzie nieważną ta część umowy, która uchybia przepisom lub zasadom życia społecznego. Trzeba się liczyć, że nieważność poszczególnych przepisów może spowodować, że cała umowa będzie nieważna. Chodzi tu o takie okoliczności, przy których strony nie zawarłyby umowy.
Art. 479³⁶ i następne k.p.c. stanowią o postępowaniu w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Miejmy świadomość, że powództwo w sprawach o ocenę postanowień nas interesującej umowy może wytoczyć każdy, kto według oferty pozwanego mógłby zawrzeć z nim umowę.
Nie tylko osoba konsument, który zawarł umowę, ale także osoba, która mogłaby znaleźć się w tej roli może zwrócić się do sądu o stwierdzenie, że w umowie tkwią postanowienia niedozwolone. Postępowanie może być prowadzone tylko przed jednym sądem – sąd okręgowy w Warszawie jest to sąd ochrony konkurencji i konsumentów. Mocą orzeczenia tego sądu może być nie tylko uznanie postanowień wzorca za niedozwolone, ale także zakaz ich wykorzystywania. Te orzeczenia są skutecznymi nie tylko względem stron, ale także wobec osób trzecich, a więc osób, które nie występowały w tym procesie, będą one mogły powołać się na istniejące w umowie postanowienia niedozwolone. Orzeczenia podlegają publikacji w monitorze sądowym i rejestr jest prowadzony przez prezesa urzędu ochrony konkurencji i konsumenta.

Wykonywanie umowy:

Na czym polega? W istocie swej na tym, o czym postanowiono w art. 354 – wykonanie umowy będzie polegało na spełnieniu świadczenia, co jest powinnością dłużnika. Wymagane jest zachowanie dłużnika zgodnie z treścią zawartej umowy służące osiągnięciu celu, który wyznaczyły strony zawierając umowę. Miałoby to odpowiadać zasadą współżycia społecznego, ale i przyjętymi zwyczajami. Trzeba liczyć się z tym, że dłużnik miałby zaspokoić uzasadnione interesy wierzyciela. Interesy te również mają być zgodne z zasadami współżycia społecznego itp. Świadczenie wygasa kiedy wierzyciel otrzyma świadczenie odpowiadające treści zobowiązania, ale i jej celowi oraz zgodnie z zasadami współżycie społecznego i przyjętymi zwyczajami.
Strony mogą dokonać zmian w treści umowy, a nawet ją rozwiązać, ale jest to zależne od obu stron umowy. Niejednokrotnie strony dokonują zmian poprzez tzw. aneksy, czyli modyfikacje, uzupełnienia treści umowy. Będzie to wymagało zgody obu stron. Jest to możliwe również mocą orzeczenia sądu. Klauzule rebus instantibus, pacta sunt servanta – umowy mają być wykonane tak jak strony to ustaliły.
Art. 357¹ trzeba zidentyfikować przesłanki takiego orzeczenia sądu, dojdzie do niego tylko wtedy kiedy nastąpi istotna zmiana stosunków, kiedy strony nie mogły tego przewidzieć. Po drugie trzeba ustalenia, że spełnienie świadczenia było by z nadmiernymi trudnościami, albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą. Jeżeli to będzie ustalone to wejdzie w rachubę trojakiego rodzaju orzeczenie sądu:

1. sąd może oznaczyć sposób wykonania umowy, w sposób inny niż wynikało to z treści umowy.

2. sąd może zmienić wysokość świadczenia.

3. sąd może rozwiązać umowę.

To wszystko wchodzi w rachubę na żądanie którejkolwiek ze stron umowy.

Kto, gdzie, kiedy i co miałby świadczyć? Trzeba ustalić, kto powinien spełnić świadczenie, a dokładniej, czy dłużnik musi spełniać świadczenie osobiście, czy może posłużyć się inną osobą?
Gdzie powinno dojść do spełnienia świadczenia?
Kiedy należy spełnić świadczenie, w jakim czasie, w jakim terminie?
Jakiej jakości powinno być świadczenie rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku?
Art. 356 par. 1 – dłużnik nie musi spełnić świadczenia osobiście, może posłużyć się inną osobą. Osoba ta może występować w postaci: dłużnik może powierzyć jej spełnienie umowy, czyli spełnienie świadczenia (tzw. podwykonawcy); dłużnik wraz z osobą trzecią będzie spełniał świadczenie, będzie działał z kimś, aby zaspokoić wierzyciela. W obu przypadkach trzeba będzie się liczyć z tym, że dłużnik będzie ponosił odpowiedzialność za tą osobę trzecią.
Wierzycielowi może zależeć też na tym, żeby świadczenie było spełnione osobiście przez dłużnika. Nie ma przeszkody, aby w umowie doszło do wyraźnego zastrzeżenie kto ma wykonać świadczenie.
….
Gdzie powinno dojść do wykonania świadczenia, to wynika zazwyczaj z treści umowy. Jeżeli nie jest to określone to wtedy wchodzi w rachubę:

• miejsce zamieszkania lub siedziby wierzyciela – takie świadczenia nazywa się długiem oddawczym, dłużnik przychodzi ze świadczeniem do wierzyciela.

• miejsce zamieszczania dłużnika – dług odbiorczy, wierzyciel odbiera należne mu świadczenie u dłużnika.

Art. 454 – nasz ustawodawca przyjął rozwiązanie długu odbiorczego. To wierzyciel idzie do dłużnika. Ale od tego ustawodawca przyjął istotne odstępstwo. W przypadku świadczeń pieniężnych regułą będzie dług oddawczy.

W jakim terminie powinno nastąpić spełnienie świadczenia? Jeżeli strony o tym nie postanowiły to wejdzie w rachubę reguła z art. 455. Nasz ustawodawca przyjął to, że dłużnik miałby obowiązek spełnić świadczenie dopiero po wezwaniu wierzyciela. Wezwanie to może być dokonane w jakikolwiek sposób (nie musi być na piśmie). Zazwyczaj jednak wierzyciel chce utrwalenia swojego wezwania na piśmie. Jeśli dojdzie do takiego wezwania dłużnik musi spełnić świadczenie niezwłocznie, czyli bez uzasadnionego opóźnienia.

Jakość rzeczy, które ma świadczyć dłużnik, które są oznaczone tylko co do gatunku. Art. 357 – dłużnik powinien świadczyć rzeczy średniej jakości jeżeli inna nie wynika z umowy.

Zabezpieczenie umowy:

Chodzi o zabezpieczenia osobiste, które w szczególności mogą polegać na poręczeniu, gwarancji, wystawieniu weksla (często weksla in blanco), przelew na zabezpieczenie.

Poręczenie: art. 866 – poręczenie polega na zawarciu umowy między wierzycielem, a poręczycielem, czyli osobą trzecią. Poręczyciel ma wykonać zobowiązanie, które obciąża określonego dłużnika względem jego kontrahenta z umowy, czyli wierzyciela. Poręczycielem może być każdy. Ponosi on odpowiedzialność za własne zobowiązanie, a więc ma on własny dług u wierzyciela. Dług ten będzie taki jak dłużnika głównego. Poręczyciel musi liczyć się z tym, że ponosi on odpowiedzialność tak jak dłużnik solidarny. Wychodzi na to, że względem wierzyciela będą odpowiadali po pierwsze dłużnik główny, a po drugie poręczyciel. Odpowiedzialność ta ma się przedstawiać tak jak dłużników solidarnych, a więc wierzyciel będzie mógł się zwrócić do jednego z tych dłużników z żądaniem spełnienia całego świadczenia. Jeżeli to świadczenie spełni któryś z tych dłużników to i drugi będzie względem wierzyciela już zwolniony z długu. Poręczyciel względem wierzyciela będzie mógł bronić się również takimi zarzutami, które przysługują dłużnikowi głównemu, np. zarzut przedawnienia, potrącenia (choć nie on będzie spełniał to potrącenie). Dotyczy to również zakresu zobowiązania. Poręczenie może być również na dług przyszły, zobowiązanie, które miałoby powstać w przyszłości, ale musi to być bliżej oznaczone to zobowiązanie (czyje ono jest i w jakiej wysokości). Jeżeli zobowiązanie nie jest bliżej oznaczone, poręczenie nie wchodzi w rachubę.

01.03.2012

Gwarancja bankowa

Zabezpieczenie osobiste-udzielający zabezpieczenia ponosi odpowiedzialność nie określonym dobrem ze swojego majątku tylko całym swoim majątkiem.

O gwarancji mówi art.80 i następne prawa bankowego.

W ustawie określone są czynności bankowe, czynności prawne, które by miały by być dokonywane z udziałem banku.

Co charakteryzuje gwarancję bankową?

1.Jest ona udzielaną PRZEZ BANKI NA ZLECENIE dłużnika. Będzie polegała ta gwarancja bankowa na zobowiązaniu się przez bank do spełnienia świadczenia beneficjentowi gwarancji jeżeli ten nie otrzyma należnego świadczenia od swojego dłużnika.

I tym razem mówimy o trójkącie.

Ten trójkąt w tym wypadku obejmowałby:

1.wierzyciela

2.dłużnika

3.bank

Wyszło by nam na to, że gwarancja będzie zachodziła między wierzycielem korzystającym z zabezpieczenia w postaci przedmiotowej gwarancji bankowej udzielanej przez bank wierzycielowi, nazywanemu beneficjentem gwarancji przez bank na zlecenie dłużnika. Dłużnik będzie zawierał umowę z bankiem o udzieleniu przez niego gwarancji za co pewnie, ten dłużnik zapłaci bankowi. Jakaś tam prowizja, za darmo udzielenia gwarancji baj nie dokonuje.

Gwarancja następuje w tym stosunku w którym będzie pozostawał bank z beneficjentem, z uprawnionym tytułem udzielonej gwarancji.

Stosunek gwarancji jest w istocie swej niezależnym od pozostałych stosunków, czyli tych które znajdują się u podstaw udzielenia gwarancji a więc gwarancja byłaby niezależną zarówno od stosunku w którym pozostaje jej beneficjent z dłużnikiem jak i od tego stosunku którym dłużnik pozostaje z bankiem. Tą gwarancję zwykło się nazywać gwarancją autonomiczną. Jest ona bardzo często dookreślana jako gwarancja na pierwsze żądanie, niektórzy chcą ją oznaczać jako gwarancję oderwaną, czyli w istocie swej abstrakcyjną bo niezależną, nieakcesoryjną względem stosunku względem ta gwarancja powstała.

Dotykamy tu czegoś zupełnie szczególnego.

Poręczenie jest w istocie swej zależnym od tego stosunku w którym pozostaje dłużnik z wierzycielem, korzystającym z poręczenia. Tam też był trójkąt ale z inaczej ukształtowanym stosunkiem.

Poręczenie które powstaje w drodze umowy byłoby zależnym od stosunku podstawowego w którym pozostaje wierzyciel korzystający z zabezpieczenia w postaci poręczenia ze swoim dłużnikiem. Poręczyciel może korzystać z zarzutu jakie ma dłużnik względem wierzyciela, korzystającego z poręczenia.

Nas interesujący bank udzielający gwarancji bankowej nie będzie mógł korzystać z zarzutów, udzielona przez niego gwarancja służąca beneficjentowi ma być wolna od wszelkich zarzutów wynikających zarówno ze stosunku w którym pozostaje bank z dłużnikiem jak i ze stosunku w którym pozostaje bank z beneficjentem gwarancji. Beneficjent będzie mógł żądać spełnienia świadczenia od banku niezależnie od tego jak będą przedstawiały się stosunki w których pozostaje dłużnik z beneficjentem i dłużnik z bankiem. Wyszłoby nam na to innymi sowy wyrażający\ że bank miałby tylko możliwość korzystania z zarzutów wynikających z treści gwarancji czyli wynikających z tego stosunku w którym on będzie pozostawał z beneficjentem.

Beneficjent będzie w dobrym położeniu jego sytuacja jest lepsza aniżeli wierzyciela korzystającego z poręczenia. O tym dobrodziejstwie przesądza ograniczenie zarzutów, abstrakcyjność tej gwarancji jej uwolnienie od innych stosunków w których pozostają inne osoby.

Najczęściej beneficjentem z gwarancji jest inny bank udzielający kredytu jak i często takiej osobie która nie u niego ma rachunek, nie u niego jest klientem, tylko jest klientem innego banku, małego, ze skromnym zasobom.

Najczęściej gwarancja bankowa byłaby występująca między bankami, przy czym beneficjentem byłby z reguły ten silniejszy bank i on który będzie zarabiał na kredytowaniu, ma się znajdować w tak świetnym położeniu że jeżeli kredytobiorca-dłużnik nie spełni powinności, nie dokona zwrotu kredytu to będzie mógł go ściągnąć z majątku banku udzielającego gwarancji.

Banki udzielające gwarancji zarobią prowizję, która miałoby zarobić nie beneficjent ale dłużnik, ten który wejdzie do banku ze zleceniem aby doszło do udzielenia gwarancji.

Kolejne zabezpieczenie to weksel.

Weksel-ustawa z 1936 roku, z tego prawa by wynikało że są dwa rodzaje weksli.

1.Trasowany(nazywany ciągnionym)-ten weksel polega na bezwarunkowym poleceniu kierowanym przez wystawcę do osoby trzeciej nazywanej trasatem aby ona ta osoba trzecia, ten trasat dokonał zapłaty sumy wekslowej posiadaczowi weksla, a pierwszym posiadaczem jest odbiorca weksla nazywanym, remitentem.

Jest wystawca weksla, wspomniany trasat, i osoba która go ma. W wekslu tkwi polecenie kierowana przez wystawcę to trasata aby trasat dokonał zapłaty za ten weksel, wystawca chce się posłużyć iną oosbą aby zapłacić ze weksel, który on ten wystawca sporządza, którym się posługuje dla rozliczenia z odbiorcą weksla. Wystawcą weksla będzie kupujący a odbiorcą sprzedawca.

Może się udać namówić sprzedawcę aby zapłata by była dokonana za pomocą weksla. Taki kupujący wystawi weksel który wręczy sprzedawcy. Nie ma przeszkody aby kupujący posłużył się osobą trzecią, trasatem, aby ten dokonał tej zapłaty.

Może być tak że trasat to dłużnik wystawcy weksla, bo np. pożyczył milion X, nie ma przeszkody aby X wprowadził w rolę trasata. Stosunek ten nazywa się stosunkiem pokrycia.

Między wystawcą a remitentem jest waluty.

Trasat to osoba która ma środki wystawcy weksla, dlatego też dokona zadość uczynienia poleceniu, dokona zapłaty co do której spotkał się z poleceniem. Od tego weksla trzeba odróżnić weksel własny.

2.weksel własny-przyrzecznie zapłaty sumy wekslowej składane przez wystawcę weksla odbiorcy weksla. Weksel własny to takie pokwitowanie.

Częściej można spotkać się z wekslem własnym, nie ma przeszkody aby posłużyć się i tym drugim, nie ma przeszkody aby każdy z tych weksli był zabezpieczeniem.

Weksel może być wystawiony nie tylko dla zapłaty ale weksel spełnia również funkcję zabezpieczenia wierzytelności.np. kupno przez kolegę mercedesa 600 u koleżanki. W typowej sytuacji jest tak że kolega wyjedzie tym mercedesem kiedy dokona za niego zapłaty. Druga sytuacja to taka że kolega wyjedzie tym mercedesem jak zostawi u sprzedawcy-koleżanki zabezpieczenie zapłaty w postaci weksla. Weksel miałby być zabezpieczeniem wynikającym z umowy sprzedaży, zobowiązanie kupującego co do zapłaty ceny.

Wadium może polegać na ustanowieniu zabezpieczenia zapłaty określonej kwoty. Nie ma przeszkody aby uczestnik aukcji mógł zostawić u przewodniczącego aukcji weksel, zobowiązujący do zapłaty może być to i weksle własny i weksel trasowany.

Weksel in blanco-weksel niezupełny to weksel który nie będzie zawierał wszystkich koniecznych postanowień weksla. W przypadku weksla niezupełnego stawia się pytanie co musi być w nim. Muszą być są dwie ustalone kwestie:

1.słowo weksel

2.musi być zidentyfikowanym to o co faktycznie chodzi, jakie zobowiązanie miałoby wyniknąć z treści kartki papieru musi być słowo weksle i podpis wystawcy weksla.

Jeżeli coś jest nie do końca uczynionym, weksel jest niezupełnym to trzeba go uzupełnić. Kto miałby tego dokonać?

Upoważnionym do uzupełnienia tego weksla jest jego odbiorca, remitent, on miałby uzupełnić ten weksel. Upoważnienie to tego uzupełnienia może być udzielone w dowolnej formie, a więc ustnie też. Długo byśmy się wytrząsami nad wystawcą weksla, który tak na gębe tylko upowaznia do jego uzupełnienia. Zwykle jest to czynione w postaci dokumentacji wekslowej, dokumentu który pochodzi o wystawcy weksla,. Deklaracja wekslowa to upoważnienie, z którego w szczególności będzie wynikało na jaką kwotę będzie wystawiony wekslem i z jakim terminem płatności innymi postanowieniami korzystnymi dla zobowiązania wekslowego. Jeżeli odbiorca weksla uzupełni go niezgodnie z deklaracją, niezgodnie z porozumieniem jakie zawarł wystawca tego weksla, co z takim wekslem? Czy on jest ważny? Jest ważny a jego wystawca nie uchyli się od zapłaty tej wpisanej sumy wekslowej(została inna niż była) nabywcy weksla w dobrej wierze. Wyszło by na to że jeśli koleżanka z wekslem z którego wynika zapłata 2mlmn poszłaby to kolegi to kolega mógólyby odmówić zapłaty, ale jeżeli koleżanka zbywa weksel na rzecz osoby X, on byłby nabywcą weksla, ze spisana kwotą 2 mln złotych,. To ta osoba X miałby pewną śmiałość ay iść do kolegi i żądać zapłaty 2mln złoty(mimo że kupił np. 1 mercedesa a nie 4)./ wystawca weksla in blanco musi się liczyć z ryzykiem że powstanie jego obowiązek zapłaty wyższej kwoty niż to wynika z deklaracji wekslowej.

08.03.2012(zerówka bez wykładu)

15.03.2012

Naruszenie umowy- niewykonanie umowy bądź nienależyte wykonanie umowy.

Niewykonanie umowy będzie polegało na nieotrzymaniu przez wierzyciela należnego mu świadczenia.

Dłużnik miał wydać kona wierzycielowi i tego nie zrobił. Będzie łatwym ustalenie że nastąpiło naruszenie umowy poprzez jej niewykonanie.

Nienależyte wykonanie umowy -wierzyciel otrzyma świadczenie ale nie takie na jakie mógł liczyć. Np. .dłużnik Wydał konia ale kulejącego. W tym przypadku wierzyciel ma świadczenie ale to nie znaczy że umowa została wykonana tak jak to strony określiły.

Skutki prawne jednego i drugiego będą takie same.

Skutki prawne: jakie ma uprawnienia wierzyciel gdy dłużnik ją narusza?

-żądanie wykonania umowy zgodnie z jej treścią- wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia świadczenia, wykonania umowy tak jak to było między nimi uzgodnione. Odpowiadałoby to tak zwanej zasadzie realnego wykonania umowy, czyli rzeczywistego otrzymania świadczenia przez wierzyciela. W tej sytuacji co wierzyciel mgół żądać konia ale go nie otrzymał, ale albo otrzymał gorszego konia, to wtedy wierzyciel będzie mógł żądać wykonania umowy zgodnie z jej treścią.

Możliwe uprawnienia wierzyciela:

-brytyjski wierzyciel jeżeli nie otrzyma tego na co ma prawo liczyć to nie będzie mógł zwrócić się do dłużnika o wykonanie umowy, jeśli nie doszło do złamania umowy, nie będzie mógł, na gruncie kontynentalnych systemów prawnych

-u nas wierzyciel może liczyć na to że wierzyciel będzie miał to co uzgodni ze swoim dłużnikiem

-żądanie odszkodowania-wynagrodzenie szkody którą poniósł wierzyciel w skutek niewykonania umowy lub jej nienależytego wykonania-to roszczenie jest bliżej określonym, jest to żądanie wynagrodzenia szkody którą poniósł wierzyciel w wyniku naruszenia umowy; jest to art.471 i następny. Z przepisów tych będą wynikały przesłanki roszczenia odszkodowawczego.

Co do naruszania umowy żądanie odszkodowania będzie wymagało:

1.Istnienia ważnej umowy- jeśli umowa jest nieważna to uchybienie jej nie będzie znaczyło wynagrodzenia szkody.

2.Stwierdzenie naruszenia umowy. Trzeba dociec czy dłużnik uchybił swoim obowiązkom. Trzeba zidentyfikować te okoliczności które będą znaczyły o naruszeniu umowy.

3.Istnienie szkody-jeżeli nie ma szkody to nie można żądać odszkodowania, jej wynagrodzenia. Art.361 paragraf 2.Możliwość żądania wynagrodzenia szkody , która obejmuje dwa elementy: stratę oraz nieosiągnięte korzyści-utracone zyski. Wejdzie w rachubę wynagrodzenie szkody majątkowej zarówno tej polegającej na tym o co pomniejszył się majątek wierzyciela oraz zarówno tej o co nie powiększył się majątek wierzyciela.

Wierzyciel nie może żądać zadośćuczynienia, czyli wynagrodzenia szkody niemajątkowej, jaką jest krzywda. Krzywda polega na wynagrodzeniu w drodze zadośćuczynienia.

Zadośćuczynienie nie wchodzi w rachubę co do naruszenia umowy co do zasady. To ustalenie nie ma charakteru absolutnego, bo np. to wynika z ustawodawstwa wspólnotowego, przepisów unii, iż naruszenie umowy przez biuro podróży co do wypoczynku może oznaczać żądanie zadośćuczynienia. Jest to wynagrodzenie szkody polegającej na nieudanym urlopie np. klient biura podróży nie został tak potraktowany jak to wynika z ulotek. Wychodzi na to że jeśli dłużnik nie wykonał umowy tak jak to było ustalone z wierzycielem to będzie mógł ten wierzyciel zadośćuczynienia żądać. To ustalenie co do wypoczynku jest przyczółkiem co do budowania możliwość ządania zadośćuczynienia w innych przypadkach.

Wierzyciel może oczekiwać wynagrodzenia szkody majątkowej a nie niemajątkowej.

4.Trzeba dociekać związku przyczynowego pomiędzy naruszeniem umowy a powstałą szkodą.art.361 paragraf 1, tylko za normalne następstwa będzie się należało odszkodowanie. Te następstwa które są oczywistymi typowymi, normalnymi.

5.Najważniejszym problemem jest ustalenie że interesująca nas odpowiedzialność odszkodowawcza jest na zasadzie winy. Wina to podstawa odpowiedzialności dłużnika za naruszenie umowy.

Na czym polega wina?

Będzie nam na tyle łatwo ustalić że art. 472 naprowadzi nas na należytą staranność. Dłużnik powinien spełnić świadczenie z dołożeniem należytej staranności.

Co to jest należyta staranność art.355?

Paragraf 1-ogólnie wymagana w stosunkach danego rodzaju-jest to ogólnie sformułowane, bo są różnie przypadki naruszenia umowy. Ale za każdym razem trzeba badać czy dłużnik spełnił świadczenie w sposób odpowiadający wymaganiom w stosunkach danego rodzaju.

Paragraf 2-przy uwzględnieniu zawodowego charakteru podjętej działalności np. wykonywania wolnego zawodu, np. świadczący usługi powinien mieć odpowiednie kwalifikacje, lekarz , makler giełdowy powinien być kompetentny w zakresie czynności które oferuje innym jako usługi. Kiedy mamy do czynienia z profesjonalistą możemy oczekiwać więcej. Jakie to są wymagania w danym przypadku trzeba docierać. Dłużnik ma wykonać umowę tak jakby postąpił dobry ojciec rodziny a nie jakikolwiek ojciec. Z uwzględnieniem szczególnych interesów tej osoby wobec której spełnia świadczenie.

Wina będzie oznaczała na gruncie nas interesujących stosunków cywilnoprawnych od umów, będzie oznaczało niedochowanie należytej staranności, brak należytej staranności to wina.

Winę jako podstawę odpowiedzialności wprowadza art.471 z którego wynika domniemanie winy. Wierzyciel dochodzący odszkodowania nie musi udowadniać winy dłużnika. Nasz ustawodawca wprowadził domniemanie winy, a więc w istocie swej przesunął ciężar dowodu z wierzyciela na dłużnika. Dłużnik uwolni się od tej odpowiedzialności odszkodowawczej poprzez przeprowadzenie dowodu braku swojej winy. Wychodzi na to że nie powód, czyli dochodzący odszkodowania przed sądem będzie przedstawiał sądowi dowody winy dłużnika tylko pozwany czyli dłużnik. Będzie mógł przed sądem przeprowadzić dowody wskazujące brak jego winy a więc wykazujące że zachował należytą staranność.

Wierzyciel dochodzący odszkodowania będzie wykazywał że istniała umowa, że doszło do naruszenia, ,że był związek przyczynowy. Nic więcej nie musi wykazywać. Inicjatywę podnosi pozwany będzie chciał się uwolnić od odpowiedzialności.

Niemcy wyodrębnili szczególne przypadki naruszenia umowy:

1.zwłoka dłużnika-uchybienie terminowi spełnienia świadczenia dłużnik nie świadczy w uzgodnionym terminie lub kiedy termin nie był uzgodniony dłużnik miałby uchybić wezwaniu. Nie każde opóźnienie jest zwłoką. Opóźnienie zwykłe miałoby po prostu oznaczać uchybienie terminowi spełnienia świadczenia w skutek okoliczności za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Wierzyciel nie otrzymuje świadczenia w skutek okoliczności za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Zwykłe opóźnienie następuje wtedy kiedy następuje uchybienie terminowi w skutek niezawiniony przez dłużnika. Od tego że zwykłe opóźnienie nie rodzi sutków prawnych jest bardzo interesujące odstępstwo, dotyczące świadczenia pieniężnego, dłużnik który spóźnia się z zapłatą musi się liczyć z obowiązkiem zapłaty odsetek nawet wtedy kiedy nie zawinił opóźnienia art.481

Czym jest zwłoka?

Zwłoka to zawinione opóźnienie, zwłoka ma miejsce wtedy kiedy dłużnik nie spełnia świadczenia w terminie, w skutek okoliczności za które on ponosi odpowiedzialność.

Jakie są skutki zwłoki dłużnika?

1.Wejdą w rachubę roszczenia które miałyby być możliwymi do podniesienia w każdym przypadku naruszenia umowy, a wiec kiedy dłużnik jest w zwłoce wierzycie może żądać wykonania umowy jak i odszkodowania. Ale wierzyciel ma jeszcze szczególne uprawnienia, choćby te które zostały wskazane w art.479, 480.

479-maiłoby dojść do spełnienia świadczenia w postaci rzeczy oznaczonych tylko do gatunku. Dłużnik miał wydać tony jabłek w terminie któremu uchybił. Co w takiej sytuacji może czynić wierzyciel?

-żądać wydania jabłek

-żądać wynagrodzenia szkody

-ma szczególne uprawnienie o wykonanie zastępcze bo miałby na koszt dłużnika wierzyciel nabyć te rzeczy u innej osoby

Art.480 Spełnienie świadczenia miałoby polegać ma czynieniu dłużnik miałby pomalować mieszkanie wierzyciela uzgodnionym terminie.

Co może czynić wierzyciel?- wykonania umowy, odszkodowania, możliwym jest zwrócenie się do innej osoby aby ona to świadczenie polegające na czynieniu, np. malowaniu pomieszczeń aby świadczenie to było wykonanym na koszt dłużnika pozostającego z zwłoce. Wejdzie to w rachubę tylko wtedy (świadczenie polegające na czynieniu) jeśli sąd upoważni wierzyciela to powierzenia tej osobie trzeciej czynności obciążających dłużnika. Nim wierzyciel zacznie szukać innego malarza to musi zwrócić się do sądu ozo uzyskanie upoważnienia względem tego.

Art.491-ten przepis jest wśród tych które dotyczą zwłoki co do wykonania umowy wzajemnej(487). Każda ze stron jest wierzycielem i dłużnikiem, każda ze stron ma spełnić ekwiwalentne świadczenie, czyli odpowiadające wartości świadczenia drugiej strony. Jeżeli jedna ze stron popadnie w zwłokę, to druga strona :

- żądać wykonania umowy zgodnie z jej treścią,

-odszkodowania,

-w takim przypadku wchodzi w rachubę ustawowe prawo odstąpienia od umowy. Ustawowe odstąpienie od umowy wchodzi w rachubę z mocy prawa. Jeśli jedna ze stron umowy wzajemnej popadnie w zwłokę to druga ze stron może odstąpić od umowy.

Art395 paragraf 1 , zdanie 2 samo oświadczenie uprawnionego miałoby być wystarczającym dla ustalenia wykonania tego prawa, jeżeli sprzedawca nie wydał w uzgodnionym terminie rzeczy, to nie wymaga to zgody drugiej strony, może odstąpić od umowy, np. sprzedawca-kupujący, każdy może odstąpić od umowy wzajemnej gdy spotka się ze zwłoką drugiej strony. Odstąpienie będzie wchodziło w rachubę dopiero po upływanie dodatkowego terminu. Z Zastrzeżeniem że jak upłynie ten termin to kupujący odstąpi od umowy. Musi być ten termin dodatkowy.

Skutki odstąpienia od umowy ?Paragraf 494

Strony zwracają sobie to co wcześniej świadczyły.

(Umowne prawo odstąpienia od umowy wejdzie w rachubę gdy strony zastrzegą tak w umowie. –przytoczone dla porównania tylko)

2.Niemożliwość świadczenia-drugi z przypadków naruszenia umowy- polega na tym że spełnienie świadczenia miałoby być niemożliwym. Spełnienie świadczenie miałoby nie wchodzić w rachubę ze względu na jego charakter i szczególne właściwości.

W jakiej chwili miałaby być ujawnioną niemożliwość spełnienia świadczenia?

-Jeśli niemożliwość spełnienia świadczenia wchodziłaby w chwili zawarcia umowy, cyzli umowa bałaby zawieraną o świadczenia niemożliwe. Zgodnie z art.387 umowa jest nieważną, ten przypadek niemożliwości jest nazywany niemożliwością pierwotną. Ta niemożliwość miałaby mieć miejsce już w chwili zawarcia umowy. Taka umowa jest nieważna.

- Niemożliwość występująca po zawarciu umowy- gdy umowa była zawierana spełnienie świadczenia było możliwym, np. koń zdechł a świadczenie stało się niemożliwym po zawarciu umowy. Jest to przypadek niemożliwości wtórnej, zastępczej. drugi szczególny przypadek naruszenia świadczenia. Niemożność występująca po zawarciu umowy polega na tym, że spełnienie świadczenia miałoby być niemożliwym. Spełnienie świadczenie miałoby nie wchodzić w rachubę ze względu na jego charakter, szczególne właściwości.
Jeżeli niemożliwość spełnienia świadczenie miałoby wchodzić w rachubę już w chwili zawarcia umowy to zgodnie z art. 387 umowa taka jest nieważna – niemożliwość pierwotna/ uprzednia.

Niezbędnym będzie ustalenie wyniku czego wchodzić w rachubę niemożliwość spełnienia świadczenia:

1.ustalenie że niemożliwość miałaby wynikać z winy dłużnika, np. dłużnik zastrzelił konia, wejdą w rachubę żądanie odszkodowania należnego wierzycielowi od dłużnika. Ten dłużnik, skoro zawinił niemożliwość spełnienia świadczenia, po jego stronie były okoliczność decydujące że świadczenia stanie się niemożliwym, będzie mógł wynagrodzić szkodę wierzycielowi. Wejdą w istocie swej ogólne zasady naruszenia umowy.

2Niemożliwość miałaby wynikać z okoliczności niezawinionych przez dłużnika z okoliczności go nieobciążających. Umowa wygasa w takiej sytuacji. Odpada obowiązek dłużnika spełnienia świadczenia. Jeśli dłużnik nie zawinił wejdzie w rachubę wygaśniecie umowy.

Inne przypadki powstania zobowiązania (bezpodstawne wzbogacenie i czyny niedozwolone)

1.bezpodstawne wzbogacenie art.405-ma miejsce wtedy kiedy następuje uzyskanie korzyści majątkowej kosztem innej osoby bez podstawy prawnej. Wejdą w rachubę dwie osoby z których jedną oznaczymy jako wzbogaconą a drugą jako zubożoną. Między nimi miałoby dojść do przesunięcia majątkowego, bo wzbogacony miałby uzyskać korzyść od drugiej osoby. Miałoby dojść do przysporzenie bez usprawiedliwienia prawnego. Np. .złodziej coś kradnie.

W wyniku czego może dojść do bezpodstawnego wzbogacenia?

1. w skutek działania wzbogaconego-złodziej ukradnie rzecz

2. wynik działania zubożonego-on wzniesie budynek na cudzym gruncie, nie ma wątpliwość że właścicielem budynku jest właściciel nieruchomości, gruntowej budujący się będzie zubożonym.

3. Działanie osoby trzeciej innej niż wzbogacony i zubożony-ze skradzionych materiałów byłby wzniesiony budynek na cudzym gruncie-

4. Wynik działania sił przyrody- w wyniku powodzi dochodzi do zerwania tam pomiędzy stawami rybnymi, znajdują się w sąsiednim stawie.

W takiej sytuacji wzbogacony musi dokonać zwrotu korzyści lub zwrotu wartości tych korzyści .Zubożony ma roszczenie o zwrot tego co jest przedmiotem bezpodstawnego wzbogacenia. To jest roszczenie o zwrot aktualnego wzbogacenia. Art.409

Art.411

22.03.2012

Kiedy wzbogacenie wynika ze spełnienia świadczenia?

a)Sam zubożony poprzez własne świadczenie miałby doprowadzić do uzyskania korzyści majątkowych w postaci świadczenia w tym wypadku przez Wzbogaconego, osobę uzyskującą to świadczenie bez tytułu prawnego.

Może do tego dojść w przypadkach bliżej oznaczonych art. 410 paragraf 2.

Doszło do spełnienia świadczenia przez osobę która nie była dłużnikiem albo i była dłużnikiem ale nie tej osoby dla której spełniła świadczenie, jest to pierwszy przypadek.

W ogóle ktoś nie był dłużnikiem albo był ale nie w celu spełnienia świadczenia.

b)Po drugie, świadczenie miałoby być nienależne jeśli podstawa świadczenia odpadła. Wychodzi na to że taka podstawa istniała ale już jej nie ma, doszło do jej odpadnięcia. Może była np. zawarta umowa sprzedaży od której osoba uprawniona odstąpiła. Może w umowie było zastrzeżenie o możliwości odstąpienia od tej umowy przez którąkolwiek ze stron. Uprawniony wykonał to prawo skutkiem tego jest obowiązek zwrotu świadczeń.

Jeżeli któraś ze stron była zobowiązana do spełniania świadczenia i jeszcze go nie spełniła, to nie będziemy upominali się o ich zrealizowanie. Jeżeli kupujący nie dokonał zapłaty ceny w tej sytuacji, to odpadnie obowiązek spełnienia tego świadczenia, bo nie ma umowy, nie ma podstawy prawnej spełnienia świadczenia, nie będzie osiągnięty zamierzony cel, który strony miały osiągnąć poprzez dokonanie określonej czynności prawnej.

c)Ostatnia sytuacja to spełnienie świadczenia na podstawie nieważnej czynności prawnej i to takiej która nie stała się ważną poprzez spełnienie świadczenia, doszło do zawarcia umowy sprzedaży nie w formie aktu notarialnego. Nie stała się ta czynność ważną w skutek spełnienia świadczenia.

Kiedy ma dojść do ustalenia że świadczenie jest nienależne? Wejdzie w rachubę roszczenie z tego tytułu, roszczenie o zwrot tego świadczenia. Dłużnik który spełnił świadczenie bez tytułu prawnego, będzie mógł dokonać jego zwrot.

Art.411 wskazano przypadki kiedy nie wejdzie w rachubę roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia:

1.Spełniający świadczenie wiedział że nie jest dłużnikiem.

2.Gdy z zasad współżycia społecznego miałoby dojść do oceny, że nie należy się zwrot spełniającemu świadczenie, które byłoby niezależne.

3.

4.Jeżeli spełnienie zostało spełnione przed wymagalnością. Nie zawsze spełniający świadczenie bez podstawy prawnej będzie mógł dochodzić jego zwrotu.

Dwie szczególne kwestie:

• świadczenie niegodziwe – dojdzie do spełnienia świadczenia na podstawie czynu niedozwolonego czy też niegodziwego , w celu niegodziwym doszło do zawarcia umowy bo z umowy wynika że X ma pobić Y, pewnie o tej zapłacie powiemy że jest ona niegodziwa. Co ze świadczenie? Świadczenie takie ulega przepadkowi na rzecz skarbu państwa z ty,m że ten przepadek wejdzie w rachubę mocą orzeczenia sądu, trzeba orzeczenia sądu aby doszło do przepadku tego świadczenia. Przez długie lata obowiązywał przepis iż z mocy samego prawa to następowało, sąd jeśli wydawał wyrok potwierdzał to co następowało z mocy samego prawa a to dotykało tych co walory dewizowe sprzedawali. Jakie były tego konsekwencje? Zarówno świadczenie kupującego jak i sprzedawcy ulegały przepadkowi na rzecz skarbu państwa z mocy samego prawa. Jest to problem łapówek. O celu niegodziwym łatwo w tych sytuacjach mówić. Art. 413 losy świadczenia wynikającego z gry lub zakładu. Trzeba było by nam wyodrębnić 3 sytuacje:

1.Takie świadczenie wyniknęło z gry lub zakładu prowadzonych na podstawie zezwolenie odpowiedniej władzy. W przypadku takiego świadczenia od nagrody nie ma przeszkody aby było ono dochodzonym choćby na drodze sądowej. Totolotek jeśli nie wypłaci uczestnikowi gry tego do czego uczestnik jest uprawniony bo zakreślił odpowiednie cyferki, możliwym będzie dochodzenie przed sądem.

2.Nagroda z gry lub zakładu niedokonywanego za zezwoleniem odpowiedniej władzy. Gry lub zakładu nie zakazanego i rzetelnie przeprowadzonego. W takim wypadku jeśli dojdzie do spełnienia świadczenia, to nie wejdzie w rachubę żądanie zwrotu tego świadczenia. Miałoby to znaczyć iż nie będzie można przed sądem dochodzić tej wygranej, choć gra i zakład były niezakazanymi i rzetelnie prowadzonymi.

3.Gra lub zakład prowadzonymi bez zezwolenia, mało tego taka gra lub zakład miałyby być zakazanymi bądź nierzetelnie przeprowadzonymi. W takim wypadku jeśli dojdzie do spełnienia świadczenia to możliwym będzie żądanie jej zwrotu. Wynika to z 413.

2.czyny niedozwolone art.415 i następne (inne przypadki powstania zobowiązania)

Czyny niedozwolone – art. 415 i następne; będzie stąd wynikał obowiązek naprawienia szkody. Czyn niedozwolony nie może być utożsamiany ani z przestępstwem, ani z czynem zabronionym. Czyn niedozwolony powoduje powstanie stosunku prawnego, między osobami które nie mają powiązań prawnych.

czyny niedozwolone art.415 i następny(inne możliwości spełnienie świadczenia)-wynika z nich obowiązek naprawienia szkody, nie może być utożsamiany z przestępstwem ani z czynem zabronionym.

Czyny niedozwolone to takie okoliczności które powodują postnie stosunku cywilno-prawnego, jego zaistnienie między osobami które nie pozostawały w więzi prawnej. Czyli stosunki te miałyby wynikać z faktu wyrządzenia szkody, poniesienia jej przez poszkodowanego. Zupełnie inne przypadki aniżeli te które próbowaliśmy zidentyfikować aniżeli w naruszeniu umowy. Szkoda miałaby powstać w ramach istniejącego stosunku prawnego choćby tego który został ukształtowany przez umowę, nast. interesowały by tego typu przypadki, gdzie stosunek prawny pomiędzy poszkodowanym a osobą zobowiązaną do wynagrodzenia szkody miałby wynikać mocą określonego przepisu z faktu powstania szkody. Ten fakt jakim jest poniesienie szkody, miałby kształtować wspomniany stosunek prawny.

W przypadku czynów niedozwolonych chodzi o polepszenie sytuacji poszkodowanego a nie o stworzenie represji wobec sprawcy szkody. Z punktu widzenia prawa karnego chodzi o dolegliwość przestępcy. Centralną osobą staje się sprawca przestępstwa.

Perspektywa prawa cywilnego- należy zatroszczyć się o nieszczęśnika który poniósł szkodę. Chodzi o to aby poszkodowany otrzymał odszkodowanie aby doszło do wynagrodzenia szkody. Może to znaczyć iż wejdzie w rachubę różny czyn niezadowolony.

Kategorie czynów niedozwolonych:

1.Odpwoiedzialność za czyn własny, co znaczy że sprawca szkody miałby obowiązek wynagrodzić szkodę. Stanowi art. 415 o tym i 417. Stanowi o odpowiedzialności skarbu państwa i jednostek samorządu terytorialnego za szkody powstałe w wykonywaniu władzy publicznej.

2.Statują odpowiedzialność za cudzy czyn, chodzi o osobę inną niż sprawca, która miałaby być zobowiązaną do wynagrodzenia SZKODY. Będzie to odpowiedzialność osoby która powierza innej dokonanie określonych czynności. art.429 , art. 430

3.Czyny niedozwolone które określają odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta. art.431

4.Określają odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez rzeczy bo rzecz wyleciała z określonego pomieszczenia…na imprezie ;p np.art.434

5.Te przypadki kiedy wchodzi w rachubę odpowiedzialność za szkody powstałe w skutek użycia sił przyrody. art.435

6.Wyrządzenie szkody przez produkt niebezpieczny art.439.

Czyny niedozwolone są bardzo różnorodne.

Na jakiej postawie wchodzi odpowiedzialność za czyn niedozwolony? W karnym jest tylko odpowiedzialność na zasadzie winy.

Na gruncie prawa cywilnego wchodzą w rachubę 3 różne podstawy odpowiedzialności:

1.Wina. Oznacza zarzucalność która ma się odnosić do określonej osoby i polegać na negatywnej ocenie zachowania jej dokonywanej z perspektywy określonego przepisu. Wejdzie w rachubę możliwość ustalenia winy kiedy sprawca chciał tego działał ze świadomością wyrządzenia szkody, jak i wtedy kiedy wchodzi w rachubę lekkomyślność czyli bezpodstawne przypuszczeni że uniknie wyrządzenia szkody jak i niedbalstwo kiedy nie zakładał tego że wyrządzi szkodę choć powinien i mógł to przewidzieć.

Wina na gruncie prawa cywilnego trzeba by było nam pogodzić się z tym iż będzie obejmowała 3 elementy:

a)bezprawność- Podstawowy przepis odpowiedzialności na zasadzie winy to art. 415. Wychodzi na to że o bezprawności wprost nie wskazano. Wina obejmuje 2 elementy: obiektywny- bezprawność oraz element subiektywny –wyczerpujący się samą zarzucalnoscią wobec sprawcy. Znajdujemy również tą podstawę odpowiedzialności jaką jest bezprawność w art.415. Ma oznaczać uchybienie nie tylko przepisom prawa ale także zasadom współżycia społecznego. O bezprawnym zachowaniu możemy mówić nie tylko wtedy kiedy zidentyfikujemy przepis który został naruszony ale jest możliwym ustalenie odpowiedzialności kiedy dochodzi do naruszenia regułę etycznej, moralnej, czy też obyczajowej.

b)zarzucalność

c)poczytalność art.425 i 426, posłużono się tutaj wyrażeniem brakiem świadomości lub swobody, chodzi o stwierdzenie czy określona osoba działała z rozeznaniem czy też bez rozeznania. Jeśli jest dotknięta brakiem świadomości to rozeznania nie ma , nie możliwym jest przypisanie jej winy. Te okoliczności wynikają ze stanu psychicznego osoby. Poczytalność jest dostrzegana punktu widzenia czysto formalnego, art. 426. Osobie która nie ukończyła 13 roku życia wina nie może być przypisana.

2.Ryzyko.Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka wchodzi w rachubę na podstawie przepisu prawa, miałoby zależeć ustalenie odpwieidzialności na zasadzie winy. Przy tej podstawie odpowiedzialności na zasadzie ryzyka nie wejdą w rachubę ustalenia na zasadzie winy, bo ta odpwiiedzialność jest łączoną z ustaleniem że podjęcie pewnej działalności jest związane z niebezpieczeństwem wyrządzenia szkody losowo. Talką działalnością jest np. wprowadzenia przedsiębiorstwa wprowadzanego w ruch za pomocą sił przyrody, Taką jest również odpwoiedzialnosć posiadacza mechanicznego środka komunikacji, wprowadzonego w ruch za pomocą sił przyrody. Ruch pojazdu czy przedsiębiorstwa wywołuje niebezpieczeństwo powstania szkody, dlatego określone kategorie osób muszą się liczyć z obowiązkiem wynagrodzenia szkód które powstaną choćby bez ich winy.

3.Słuszność. W ustaleniach podstaw odpowiedzialności cywilnej ustalono możliwość ustalenia winy i nieidentyfikowania ryzyka, a jedyną podstawą wynagrodzenia szkody miałaby być w określonych przypadkach słuszność , co ma oznaczać dokonanie oceny że szkoda powinna być wynagrodzona przez pewne kategorie osób ze względu na zasady współżycia społecznego, a więc reguły etyczne moralne miałyby przesądzić o ustaleniu obowiązku prawnego wynagrodzenia szkody.

Jeśli chodzi o art. 415 to ważne jest ustalenie iż wejdą w rachubę 3 przesłanki ,okoliczności uzasadniające obowiązek wynagrodzenia szkody:

a)zawinione dzianie sprawcy-sprawca podnosi odpowiedzialność, tylko taki którym możliwym jest przypisanie winy i jej udowodnienie, nie ma żadnego domniemania winy. Poszkodowany musi się zbyć na to, aby przedstawić dowody wskazujące winę sprawcy. Pozwany w tej sprawie na podstawie art.415.

b)szkoda-nie ma szkody to nie można korzystać z tego przepisu i dochodzić odszkodowania

c)związek przyczynowy który zachodzi między działaniem a szkodą-sprawca tak jak to wynika z 361 paragraf 1 będzie ponosił odpowiedzialność tylko za normalne następstwa swojego zachowania a nie te które byłyby wyjątkowe. Adekwatny związek przyczynowy.

Te trzy okolicznością muszą być przedstawione przez dochodzących odszkodowania.

art.438 kodeksu cywilnego. Z art. 416 wynika że odpowiedzialność ponosi nie tylko osoba fizyczna ale też osoba prawna. Art.38 osoby prawne działają poprzez własne organy, szkoda wyrządzona przez organ osoby prawnej a więc przez dyrektora przedsiębiorstwa państwowego czy zarząd spółki akcyjnej zdecyduje o odpowiedzialności tej osoby prawnej której organ działał.

Jeśli chodzi i odpowiedzialność za cudze czyny to wejdzie w rachubę odpowiedzialność osób zobowiązanych do nadzoru. Sprawcą szkody jest osoba której nie może być przypisana wina, czy to ze względu na jej wiek, a więc sprawcą szkody miałoby być dziecko przed 13 rokiem życia albo wina nie może być przypisana ze względu na stan psychiczny, zaburzenia sprawcy. Osobą zobowiązano do wynagrodzenia szkody są osoby zobowiązane do nadzoru z mocy ustawy. To w szczególności będzie wskazywało na rodziców, bo władza rodzicielska obejmuje pieczę nad osobą dziecka. Taki obowiązek jest nakładany na inne jeszcze osoby, choćby nauczycieli i nie tylko.

1.Trzeba zidentyfikować przepisy.

2.Po drugie, może to wynikać z umowy.

3.Wejdą w rachubę osoby które faktycznie sprawują nadzór nad tymi sprawcami. Faktycznie, czyli nie są zobowiązane mocą przepisów albo umową ale nadzorują określone osoby. Jest to stały nadzór. Te osoby ponoszą odpowiedzialność na zasadzie winy jest to wina w nadzorze. Wskazano dwie okoliczności ekskultacyjne, czyli te okoliczności, których wykazanie miałoby doprowadzić do zwolnienia z tej odpowiedzialności na zasadzie braku winy.

art.488-określa obowiązek naprawienia szkody przez takiego sprawcę, osobę zobowiązanej do nadzoru nad taką osobą. Po pierwsze trzeba się liczyć z tym że sprawca któremu nie może być przypisana wina miałaby mieć majątek, po drugie trzeba ustalenia iż nie wchodzi w rachubę wynagrodzenie szkody prze osoby zobowiązane do nadzoru nad tym sprawcą, po trzecie zasady współżycia społecznego miałyby uzasadnić aby sam sprawca wynagrodził tą szkodę. Zasady współżycia społecznego są tutaj uzasadnionymi w szczególności porównaniem majątku poszkodowanego i sprawcy. Widać iż chodzi o rzeczywiste wynagrodzenie szkody a nie tylko stworzenie możliwości jej wynagrodzenia. Osoby zobowiązane do nadzoru mogły np. nie mieć majątku ale będzie on w mizernym zaledwie względem tego jak się szkoda przedstawia. Nie ma przeszkody aby sięgnąć po majątek sprawy, aby z tego majątku czerpać.

29.03.2012

24 maja zerówka.

Odpowiedzialność osób zobowiązanych do nadzoru (punkt 3 kategorii czynów niedozwolonych-odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta)

Odpowiedzialność osób, które zwierzę chowa lub nim się posługuje-zwierzęta hodowlane i domowe, art.431, poza przedmiotem naszej uwagi są zwierzęta żyjące w stanie wolnym

Prawo łowieckie 1995 rok-z której między innymi z art. 46 i następnych wynikają szczególne postanowienia dotyczące szkód łowieckich, miejmy świadomość, że za takie szkody, czyli szkody wyrządzone przez zwierzęta żyjące w stanie wolnym, będą ponosili odpowiedzialność dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego. Ale także skarb państwa.

W jakich przypadkach skarb państwa ponosi odpowiedzialność ?Wyczytamy to z art. 5o będzie to odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne objęte całoroczną ochroną.

Art.431 nie dotyczy szczególnych przypadków, bo dotyczy szkód wyrządzonych przez zwierzęta które ma człowiek, posługuje się nimi lub hoduje. Ta odpowiedzialność jest odpowiedzialnością na zasadzie winy, będzie mógł uwolnić się od tej odpowiedzialności posiadacz zwierzęcia, ale wyszło by nam ze względu na cytowany paragraf 2 iż wejdzie w rachubę w szczególnych przypadkach odpowiedzialność na zasadzie słuszności.

Przepis nie znajdzie zastosowania do tych przypadków kiedy zwierzę będzie narzędziem w rękach człowieka który chce wyrządzić szkodę innej osobie.

Art. 431 dotyczy tych sytuacji kiedy zwierzę działa z własnego popędu, np. kot drapie ;p Osoba która je ma winna się liczyć z obowiązkiem wynagrodzenia szkody.

Jeśli chodzi o te przypadki za szkody wyrządzone przez rzeczy, to art. 433 i 432. Ustawodawca skrupulatnie wyliczył przyczyny: wylanie, wyrzucenie… Literalne odczytywanie tego przepisu wymaga aby doszło do wylania się wody na zewnątrz budynku. Jest to odpowiedzialność nie na zasadzie winy tylko na zasadzie ryzyka, szczególne okoliczności egzomeracyjne(egzomeracja służy zwolnieniu z odpowiedzialności na zasadzie ryzyka). Kto ponosi odpowiedzialność? Ten kto zajmuje pomieszczenie. Trzeba się liczyć z tym iż byłoby niezbędne ustalenie faktyczne bo to wcale nie musi być ani właściciel tego pomieszczenia, nie musi mieć tytułu prawnego w postaci umowy np. najmu, ten kto zajmuje musi się liczyć że będzie ponosił odpowiedzialność w istocie swej wyrządzoną przez kogokolwiek.

Kolejny przepisy wprowadza odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, to odpowiedzialność posiadacza budowli. Art.346, odpowiedzialność wedle tytułu prawnego tylko trzeba dociekać kto włada nieruchomością w związku z którą powstała szkoda bo doszło do zawalenia się budowli i oderwania jej części. Miałaby to być część budynku jej oderwanie, np. spada balkon.

Co do rzeczy sięgnijmy po art. 449 ze znaczkiem 1. Z których wynika szczególna odpowiedzialność bo za rzeczy niebezpieczne. Art. 449 paragraf 2 i 3. Wchodzi w rachubę taką rzecz w której tkwi niebezpieczeństwo związane z jej użyciem. Miałoby to być immanentnie związane z samą rzeczą, ale jest to relatywizowane w szczególności poprzez ustalenie, że rzecz miałaby być wprowadzoną do obrotu. Możliwym jest że rzecz znajdzie się w obrocie choć nie została wprowadzona do obrotu przez jego wytwórcę bo on nie do końca opracował ta rzecz ale złodziej zdecydował o tym że rzecz jest w obrocie. Nie wejdzie w rachubę dopwoiedizlanośc za taką rzecz. Odpowiedzialność ponosi producent . art. 449 ze znaczkiem 5 Nie tylko producent ponosi odpowiedzialność ale też wytwórca surowca, z którego rzecz powstała. Mało tego taką odpowiedzialność będzie ponosił ten o którym powiedziałby krótko że oznakował towar. Taką odpowiedzialność też ponosi importer. Ta odpowiedzialność będzie wyłączoną w przypadkach bliżej określonych art. 449 ze znaczkiem 3. Dwie wyraźne okoliczności wyłączające nie dokonał wprowadzenia, albo miało to miejsce poza zakresem jego działalności.

Art.449 ze znaczkiem 1 paragraf 3 od zdania 2-okolicznością zwalniającą jest odpowiednie informowanie o właściwościach produktu a więc będzie mogła się interesująca nas osoba uwolnić od tej odpowiedzialności przedstawiając rzetelnie informacje o produkcie. Szczególny jest zakres odpowiedzialności, nie obejmuje ona tej szkody która powstała w skutek zniszczenia, uszkodzenia samego produktu. Dochodzenie tej odpowiedzialności odbywa się na zasadach ogólnych.

Te przepisy miały w istocie rozwikłać trudną kwestie ze względu na właściwości rzeczy. Ta właściwość jest zaznaczana jako niebezpieczny produkt, będzie chodziło o jego użycie zgodnie z właściwościami. Nóż jest rzeczą niebezpieczną ale to nie znaczy że za wszelkie szkody z nim związane ponosi odpowiedzialność producent, jeśli ono wyniknie przy normalnym u używaniu takiej rzeczy to powiemy w że w sposób nieopatrzny używała jej osoba. Jeśli trzonek rzeczy się rozpadnie-właściwość produktu, materiały które zostały użyte to producent winien się liczyć z odpowiedzialnością.

Przepisy dotyczące odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez inną osobę- art. 429 i 430 Pierwszy z nich dotyczy odpowiedzialności osoby która powierza dokonanie czynności innej osobie, powierzający musi się liczyć że będzie zobowiązany do ustalenia szkód, ale szkoda powstanie przy ustaleniu dokonanej czynności, tą sytuację trzeba odróżnić od tej kiedy szkoda powstaje przy sposobności wykonywania powierzonej czynności. Przepis ten znajduje zastosowanie kiedy X powierza odtynkowanie domu Y, no i ten Y chlapie cementem na wszystkie strony, na mercedesa 600, to ten który dokonał powierzenia czynności musi się liczyć z odpowiedzialnością za powstałą szkodę. Obok niego nie ma przeszkody aby dociekać odpowiedzialność sprawcy od tynkarza , wchodzi ona na zasadach ogólnych art. 415, może to stanowić odpowiedzialność wykonującego czynności. Nie chodzi o sprawcę, tylko o osobę która powierza wykonanie czynności innej. Ta odpowiedzialność jest ściśle związana z wykonywanymi czynnościami, bo jeżeli tynkarz dokona kradzieży w mieszkaniu, to już nie ma podstaw do ustalenia że kradzież została dokonana przy wykonywaniu powierzonej czynności, tylko dochodzimy do ustalenia że to powierzenie czynności dało sposobność do kradzieży. Ta odpowiedzialność jest na zasadzie winy-domniemanie winy w wyborze, wejdzie w rachubę ekskulpacja, polegająca na wykazaniu braku winy. Od tej sytuacji odróżnijmy tą o której stanowi następny przepis art.430. Mamy tu do czynienia z powstaniem szkody przy wykonywaniu powierzonej czynności, szczególna wejdzie w rachubę relacja, między nas interesującymi osobami, powierzającym i wykonawcą . To jest stosunek zachodzący pomiędzy zwierzchnikiem a podwładnym. Trzeba nam ustalenia że wykonujący te czynności powinien się liczyć ze wskazówkami powierzającego, czyli zwierzchnika. Byłaby taka relacja jaka jest pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, jakiekolwiek inne osoby wejdą w rachubę pozostające w stosunku zależności-wpływanie przez jedną z tych osób na dokonywanie czynności przez drugą. Kiedy powierzający tynkowanie pozostawałby w sytuacji tego który kierowałby tynkującym, to wejdzie w rachubę nie odpowiedzialność na zasadzie winy, zwierzchnik musi się liczyć z surowszą odpowiedzialnością. Zwierzchnik miałby ponosić odpowiedzialność nie za jakiekolwiek szkody wyrządzone przez podwładnego tylko te które będą przez niezawinionymi, szkody miały wynikać z winy podwładnego, wykonawcy, wina nie jest podstawą odpowiedzialności zwierzchnika, tylko przesłanką odpowiedzialności zwierzchnika, zwierzchnik ponosi surową odpowiedzialność na zasadzie ryzyka.

Odpowiedzialność skarbu państwa za szkody powstałe przy wykonywaniu władzy publicznej- taką odpowiedzialność ponoszą również jednostki samorządu terytorialnego, przedmiotem uwagi jest nie tylko władza państwowa ale też samorządowa. Art.417 i następne.

Jak ta odpowiedzialność wcześniej była przyjmowana?

Wcześniej odpowiedzialność przedstawiała się w sposób podobny do art. 413, była to odpowiedzialność skarbu państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych, skarb państwa ponosił odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez inna osobę , funkcjonariusza państwowego. Wynikało to z ustawy 1956 roku, która po raz pierwszy wprowadzała odpowiedzialność skarbu państwa.

Konstrukcja tej odpowiedzialności, która ma być odpowiedzialnością wyrządzoną za funkcjonariuszy państwowych- była to odpowiedzialność na zasadzie ryzyka ale za szkody wyrządzone zwinny funkcjonariuszy, wina funkcjonariusza była przesłanką, okolicznością ważącą o tej odpowiedzialności, Wina była przesłanką a nie podstawą odpowiedzialności, skarb państwa ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. Tak to wyglądało przez długie lata, ale weszła w życie konstytucja gdzie w art. 77, że za szkodę powstały przy wykonywaniu władzy publicznej poszkodowanemu należy się odszkodowanie. Nie było ono bliżej oznaczonym.

Art.417-odpowiedzialność skarbu państwa. Odpowiedzialność ta zależała od ustalenia winy funkcjonariusza państwowego.

Trybunał Konstytucyjny upomniał się o to że ta odpowiedzialność nie może zależeć od winy funkcjonariusza, dało to podstawę do ukształtowania odpowiedzialności, art. 417 kc i następne przyjęto:

1.Nie trzeba ustalenia funkcjonariusza państwowego w związku z działaniem którego miałaby powstać szkoda. W istocie swej z przepisów tych wynika odpowiedzialność za czyn własny skarbu państwa, czyli samego państwa. Skarb państwa ponosi odpowiedzialność nie za funkcjonariusza tylko za fakt powstania szkody w związku ze sprawowaniem władzy publicznej. Zgubiono pojęcie funkcjonariusza publicznego.

2.Skarb państwa ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, ale jest to odpowiedzialność niezależna, od czyjejkolwiek winy. No bo nie ma funkcjonariusza którego winę można by ustalać dla przyjęcia tej odpowiedzialności. Zginęła istotna okoliczność z punktu widzenia poszkodowanego który dochodząc odszkodowania musiał się liczyć z wykazaniem winy funkcjonariusza. Tak było dawniej, teraz tak nie jest. Jest konstrukcja winy anonimowej.

Przesłanki odpowiedzialności skarbu państwa:

1.Szkoda ma powstać przy wykonywaniu władzy publicznej. W istocie swej chodzi o działania władcze, te mieszczące się w sferze imperium samego państwa. Szkoda miałaby powstać w skutek niezgodnego z prawem, sprawowania tej władzy. Nie bezprawne, tylko takim określeniem niezgodne z prawem. Bezprawność-nie tylko te przypadki kiedy wchodzi w rachubę naruszenie ściśle oznaczonych przepisów, ale jest to też ocena w świetle zasad współżycia społecznego. Niezgodność z prawem to tylko ta sytuacja, kiedy następuje uchybienie przepisom prawa. Jest to zawężenie tej odpowiedzialności.

2.Ustalenie szkody.

2.Związku przyczynowego pomiędzy wykonywaniem władzy publicznej a powstałą szkoda.

Art.417 ze znaczkiem 1-w przepisie tym stypizowano najbardziej typowe przypadki powstania szkody w związku z działaniem skarbu państwa bo szkoda może wynikać z tzw. Zaniechania legislacyjnego paragraf 4 art. 417. Osoba która poniesie szkodę w wyniku tego że nie ma przepisów wykonawczych, to w takim przypadku poszkodowany może liczyć e są rozpoznający jego sprawę o odszkodowanie, dokona oceny zaniechania legislacyjnego, czy ono faktycznie ma miejsce czy jest pora na wydanie tych przepisów, itd. Sąd jest władny również dociekać zaniechania legislacyjnego.

Jak to będzie się przedstawiało w przypadkach paragrafów 1, 2, 3?

Szkoda miałaby wynikać poprzez wydanie aktu normatywnego ale widać uchybiającego innym przepisom, a mianowicie tym, które tkwią w konstytucji czy międzynarodowym akcie prawnym. W takiej sytuacji poszkodowany musi się liczyć z podjęciem 2 postępowań

a)w odrębnym postępowaniu miały dochodzić ustalenia przedmiotowej sprzeczności, przepisy zaskarżonego aktu uchybiają konstytucji,

b)byłoby podjęcie postępowania odszkodowawczego dochodzącego przed sądem odszkodowania za szkodę.

sąd nie jest władny dokonać oceny co do sprzeczności aktu normatywnego z konstytucją czy innymi przepisami.

Paragraf 2: Chodzi o szkody powstałe w skutek orzeczenia lub decyzji, tak zwane bezprawie orzecznicznicze. W tym wypadku, jeśli wyrok sądowy jest źródłem szkody to trzeba się liczyć z wprowadzeniem 2 postępowań odrębnych:

1.W drodze odrębnego postępowania dociekać tego że orzeczeni czy też decyzja zostały wydanymi z naruszeniem prawa.

2.Dochodzić odszkodowania.

Wychodzi na to że są rozpoznający sprawę o odszkodowanie jest władny oceniać sprzeczności.

Paragraf 3-chodzi o zaniechanie orzecznicze bo nie byłoby wyroku, decyzji, choć one miałyby być wydanymi, i te zaniedbania miałyby być źródłem szkody ale jej dochodzenie będzie wymagało odrębnego odszkodowania, ustalenia otworzą drogę co do odrębnego postępowania odszkodowawczego.

Są to istotne przepisy, w sposób ważący będą przemawiały za odszkodowaniem. Jeśli szkoda powstanie w innej sytuacji aniżeli typizowanej tymi powyższymi przepisami to wejdzie w rachubę reguła ogólna, art. 417 pozwalająca że sąd który ma rozstrzygnąć o odszkodowaniu samodzielnie ocenił okoliczności o tym ważące. Reguły te mają zastosowanie do jednostek samorządu terytorialnego.

Szczególny przepis-szczególna podstawa odpowiedzialności skarbu państwa, nie na zasadzie ryzyka lecz słuszności- art. 417 ze znaczkiem 2- nawet wtedy kiedy mamy do czynienia ze zgodnym z prawem wykonywaniem władzy publicznej, możliwym jest ustalenie odpowiedzialności odszkodowawczej skarbu państwa. Władza miałaby postępować tak jak należy. Trzeba dociekać szczególnych przesłanek:

1.Miałoby dojść do powstania nie jakiekolwiek szkody tylko szkody na osobie, czyli szkody na mieniu.

2.Trzeba by dociekać w jakim położeniu jest poszkodowany, miałoby być ważącym ustalenie że nie będzie miał środków, bo nie może podjąć pracy bo widoki powodzenia uległy radykalnemu załamaniu.

3.Trzeba ocenić czy zasady współżycia społecznego nie przemawiają za tym że doszło do wynagrodzenia szkody.

Szkoda miałaby być wynagrodzona przez skarb państwa.

Kiedy szkoda zostaje wyrządzona przez jednostkę samorządu terytorialnego w zakresie zadań które są wykonywane przez powierzenie władzy państwowej. –art. 417 paragraf 2, naprowadzi nas na to iż w takiej sytuacji dojdzie do odpowiedzialności, wejdzie w rachubę wykonywanie zadań zakresu władzy publicznej przez inne osoby, np. szpital miał wykonać szczepienia, władza to zleciła jeśli z związku z tymi szczepieniami dojdzie do szkody to obciąża to powierzającego-skarb państwa i wykonującego-szpital.

Skarb państwa nie ponosi odpowiedzialności za funkcjonariusza tylko za własne działanie.

12.04.2012(nie było wykładu)

19.04.2012

Za tydzień w Sali 2.48

Wymogi na egzamin

Prawo spadkowe:

1.systemy dziedziczenia, kto jest spadkobiercą ustawowym

2.jak przedstawia się sytuacja określonej osoby dziedziczącej w zbiegu z innymi, Punktem wyjścia jest z dziedziczy w częściach równych, np. jak jest wdowa i sierota to po ½ i nie ma problemu a jak wdowa jest i 5 dzieci to wdowa ¼ i dzieci 3/20.

3.jakie są testamenty, zwykłe i szczególne.

4.sytuacja prawna spadkobiercy, nie tylko możliwości przyjęcia spadku ale też jego rzucenia. Ale jeżeli przyjęcia to na czym by polegało przyjęcie. Zakres odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe. Pojęcie długów spadkowych.

5.Niegodność, wydziedziczenie.

6.ochrona osób najbliższych spadkodawcy.

7.zachowek.

Prawo rodzinne.

1.przesłanki do zawarcia małżeństwa, przeszkody małżeńskie.

2.ustanie małżeństwa, rozwód i separacja.

3.stosunki majątkowe między małżonkami. Intercyza, umowy które modyfikują ustrój podstawowy, umowy rozdzielności majątkowej.

4.stosunki pomiędzy rodzicami a dziećmi: macierzyństwo, ojcostwo-3 sposoby ustalenia ojcostwa.

5.władza rodzicielska.

6.przysposobienie, opieka i kuratela.

7.obowiązek alimentacyjny- kogo obejmuje, na czym polega, nawet po rozwodzie.

Zmiana stron stosunku zobowiązaniowego:

Zmiana interesuje nas zarówno po stronie wierzyciela jak i po stronie dłużnika.

Zmiana po stronie wierzyciela będzie polegała:

1.na przelewie, czyli cesji-art. 509 i następny, łacińskie cesjo czyli spolszczenie cesja. Wyszło by nam na to że przelew wynika z umowy którą zawiera wierzyciel dokonujący zbycia wierzytelności. Takiego wierzyciela zwykło się nazywać cedentem. Cedent to wierzyciel który zbywa wierzytelność. Drugą stroną tej umowy będzie osoba trzecia, nabywca wierzytelności, nazywany cesjonariuszem. Interesująca nas umowa jest zawierana pomiędzy cedentem a cesjonariuszem. Co do zasady będzie to umowa o podwójnym skutku. Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nie tylko zobowiązuje zbywcę do przeniesienia własności ale wywołuje skutek rzeczowy w postaci przeniesienia własności. W przypadku przelewu umowa zobowiązująca do tego rodzi skutek zobowiązujący w postaci zobowiązania cedenta do przeniesienia własności na cesjonariusza jak i skutek rozporządzający polegający na przejściu własności z cedenta na cesjonariusza. Umowa przelewu może być umową odpłatną lub nie, może być dokonywana w postaci umowy sprzedaży lub darowizny lub jakiejkolwiek innej, adekwatnej do wyrażenia interesów osób. Przelew może nastąpić w wyniku wniesienia wkładu do spółki handlowej albo czymś innym co zdecyduje że wejdzie w rachubę odpowiednia umowa. Umowa ta dochodzi do skutku bez udziału dłużnika. Umowa ta będzie skuteczną, choćby dłużnik o przelewie nie wiedział. Tym bardziej nie będzie nas interesowała jego zgoda na dokonanie przelewu. To że dłużnik jest pozostawiony poza umową przelewu, umową, która w istotny sposób będzie wpływała na jego położenie, bo zmienia się wierzyciel. Dłużnik podlega ochronie.

Ochrona dłużnika przy przelewie. Jest realizowana w różny sposób. Najistotniejsze są 2 sposoby:

a)to co wynika z art. 512-wyszło by nam na to że jeżeli dłużnik nie został zawiadomiony o przelewie i spełnił świadczenie, powiedzmy krótko na ręce cedenta, a więc tego pierwszego wierzyciela który dokonał rozrządzenia wierzytelnością, dokonał jej zbycia, to będzie taki dłużnik zwolniony z zobowiązania, przestanie nim być. Dłużnik nie spełnił świadczenia do rąk wierzyciela, czyli cesjonariusza. Skąd miał by wiedzieć że doszło do zmiany wierzyciela, skoro go o tym nie zawiadomiono. Dłużnik zwolni się ze zobowiązania spełniając swoje świadczenie na ręce dotychczasowego wierzyciela, czyli cedenta. W interesie cesjonariusza będzie to aby dłużnik został zawiadomiony o przelewie o zmianie wierzyciela. Nabywcy wierzytelności będzie zależało na tym aby dłużnik spełniał świadczenie na jego ręce a nie to że mógłby spełnić takie świadczenie dotychczasowemu wierzycielowi od zbywcy.

b)ochrona wynikająca z art. 513-przelwe jest kiepskim sposobem nabycia wierzytelności, nie ma gorszego sposobu. Dłużnik wobec cesjonariusza może ponosić i takie zarzuty jakie miał wobec cedenta. Czy dłużnik może przeciwstawić się żądaniu wierzyciela? Czy ma zarzuty wobec niego? Dotykamy tej kwestii jaką jest otworzenie możliwości sięgnięcia po jakiekolwiek zarzuty przez dłużnika który miał wobec wcześniejszego wierzyciela, wobec zbywcy, cedenta i skutecznie może się nimi posłużyć wobec nabywcy czyli cesjonariusza. W wyniku przelewu cesjonariusz będzie w takiej sytuacji prawnej w jakiej był cedent czyli jego poprzednik. Cesjonariusz musi świetnie rozpoznawać sytuację w której był jego poprzednik bo będzie wiedział dzięki temu w jakim jest położeniu prawnym, bo dłużnik wobec cesjonariusza może podnosić wszelkie zarzuty, także te, które miał wobec cedenta.

Indos-dawny sposób nabycia wierzytelności z papierów wartościowych na zlecenie, np. weksle , czeki, dowód składowy.

2.subrogacji, czyli wstąpieniu w miejsce zaspokojonego wierzyciela-chodzi o taką sytuację, kiedy wierzyciel zostaje zaspokojony nie przez dłużnika ale przez osobę trzecią tego dłużnika spełnia świadczenie. Osoba trzecia nie dłużnik dokonuje zapłaty miniona np. Wierzyciel otrzymał świadczenie nie od swojego dłużnika tylko od innej osoby. Taki zaspokojony wierzyciel nie będzie mógł żądać świadczenia od swojego dłużnika. Powstaje dla nas pytanie: czy osoba trzecia, która faktycznie spełniła świadczenie zajmie miejsce wierzyciela, w więc czy ona to osoba trzecia będzie mogła żądać świadczenia od dłużnika?. Miejmy świadomość że ta osoba trzecia zajmie miejsce zaspokojonego wierzyciela tylko w przypadkach bliżej określonych przepisami prawa. Czyli nie każdy kto płaci cudzy dług wstępuje w miejsce zaspokojonego wierzyciela. Tylko wtedy kiedy zidentyfikujemy przepis na to pozwalający, art. 518.

Po stronie dłużnika interesują nas takie sytuacje:

1.Przejęcie długu- art. 519 i następne kodeksu cywilnego,

a)w wyniku czego następuje przejęcie długu- przejęcie długu jest dokonywane w drodze umowy, która miałaby być zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią przejmującą dług, czyli przejemcą za zgodą dłużnika. Może to być również umowa zawierana przez dłużnika z osobą trzecią, za zgodą wierzyciela. Przy przejęciu długu nie wystarczy sama umowa którejkolwiek ze stron, ale niezbędnym jest zajęcia stanowiska przez druga stronę zobowiązania, zgoda. Umowa jest zawierana z osobą trzecią która przejmuje dług. Nie ma przejęcia długu jeżeli obie strony stosunku zobowiązaniowego tego nie chcą. Jaki jest skutek prawny przejęcia długu?

b)jaki jest skutek prawny przejęcia długu? Doczasowy dłużnik jest zwolniony z długu, ma go z głowy, a na jego miejsce wstępuje przejemca, który staje się nowym dłużnikiem.

2.przystąpienie do niego-może wynikać z mocy prawa czyli być ustawowe przystąpienie do długu art. 55 ze znaczkiem 4. Trzeba by się było liczyć z tym, że obok doczasowego dłużnika którym jest zbywca przedsiębiorstwa albo gospodarstwa wejdzie w rachubę również drugi dłużnik, jakim jest nabywca tego przedsiębiorstwa, czy też gospodarstwa rolnego. Sprzedający nie przestaje być dłużnikiem, choć obok niego, takim dłużnikiem staje się osoba trzecia, nabywca tego przedsiębiorstwa. Wyszło by nam na to że przystąpienie do długu nie zwalnia dotychczasowego dłużnika, choć rozszerza krąg dłużników, bo staje się nim, dłużnikiem, przystępujący do długu. Przystąpienie do długu wzmacnia zobowiązanie, bo pojawia się kolejny dłużnik. Możliwym jest do osiągnięcia także w drodze umowy, przystąpienie do długu mocą umowy nie jest bliżej regulowane przepisami kodeksu cywilnego.

Jak miałoby wyglądać umowne przystąpienie do długu?

Może to być tak jak w przypadku przejęcia długu. Przystąpienie do długu może polegać po pierwsze na umowie zawieranej przez dłużnika z osobą trzecią przystępującą do długu za zgodą wierzyciela. A po drugie jest to umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią przystępującą do długu za zgodą dłużnika.

Dotychczasowy dłużnik nie jest zwolnionym z długu, pozostaje dłużnikiem choć obok niego pojawia się kolejny.

Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika at. 527 i następny, roszczenie pauliańskie. Na czym ta ochrona miałaby polegać? Na żądaniu ustalenia nieskuteczności czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z osobą trzecią dla pokrzywdzenia wierzyciela. Dłużnik jest właścicielem mercedesa 600, wykręca on numer wierzycielowi i dokonuje darowizny mercedesa sąsiadce. I już nie będzie właścicielem tego mercedesa. Miałoby tak być iż dłużnik miałby dokonać czynności prawnej dla pokrzywdzenia tego wierzyciela.

3 zasadnicze przesłanki roszczenia wierzyciela wzmiankowanej sytuacji:

1.dokonanie czynności prawnej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela.

2.zła wiara dłużnika

3.zła wiara osoby trzeciej.

Na czym pokrzywdzenia miałoby polegać zostało wyrażone w paragrafie drugim art. 527. Trzeba by było nam zidentyfikować sytuacje że w wyniku dokonanej czynności prawnej trudniej będzie zaspokoić się wierzycielowi z majątku dłużnika. Gdyby w majątku tkwił Doczasowy dłużnik jest zwolniony z długu, ma go z głowy, a na jego miejsce wstępuje przejemca, który staje się nowym dłużnikiem mercedes 600 to wierzyciel mógłby zająć mercedesa i sprzedać licytacyjnie i uzyskać to co mu się należy. Ale dłużnik dokonał czynności z osobą trzecią, w sytuacji kiedy miał świadomość pokrzywdzenia. Dłużnik ma nie tylko krzywdzić ale też o tym wiedzieć. Trzeba się liczyć i z tym że osoba trzecia też nie będzie kryształowa i ma wiedzieć o tym pokrzywdzeniu. Zawiera umowę z dłużnikiem w tym celu aby szkodzić wierzycielowi. Wyszło by nam na to że wierzyciel w takiej sytuacji musi wykazać wspominane 3 okoliczności, ale nie zawsze.

Kiedy nie musi wykazywać tych 3 okoliczności?

Art. 527 paragraf 4 Nie trzeba wykazywać złej wiary osoby trzeciej jeśli to przedsiębiorca pozostaje w stałych stosunkach, który jest stałym kontrahentem nas interesującego dłużnika to świetnie wie o jego hahmentach i trzeba przeprowadzić dowód przeciwny że osoba trzecia nic nie wiedziała na ten temat.

Co można osiągnąć poprzez wzmiankowane roszczenie pauliańskie- roszczenie służące ochronie wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika?

Można osiągnąć to czym byłaby względna skuteczność czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela. Wierzyciel może liczyć tylko na to że względem niego, mocą orzeczenia sądu, zostanie ustaloną nieskuteczność czynności jego dłużnika. Wierzyciel wystawiony do wiatru przez tego co sprzedał mercedesa a by on wydał orzeczenie że względem tego wierzyciela, ta sprzedaż jest nieskuteczna. Ta sprzedaż względem wszystkich innych osób aniżeli wierzyciel dochodzący swojej ochrony będzie skuteczna. Taki wierzyciel będzie mógł dokonać zajęcia tego co było przedmiotem świadczenia jego dłużnika. Wierzyciel będzie mógł dokonać zajęcia tego mercedesa. Wyszłoby nam na to że będzie możliwym z tego co wyszło z majątku dłużnika. Wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z majątku osoby trzeciej której kontrahentem był jego dłużnik. Wierzyciel może wystąpić o to iż czynność została dokonana przez jego dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela.

Paragraf 4 art. 527- nieraz trud dowodowy ze strony wierzyciela będzie daleko idący, Bo choć mizernie przedstawia się majątku dłużnika to będzie zaspokojony jeżeli dłużnik dokonał czynności prawnych z pokrzywdzeniem wierzyciela.

Surogaty zobowiązań:

1.Potrącenie- może wynikać z mocy ustawy albo z mocy umowy. Z mocy ustawy-art. 498 i następne k.c , powinny nas zainteresować 3 kwestie:

-przesłanki potrącenia ustawowego- kiedy ono wchodzi w rachubę? Jakie okoliczności je determinują, paragraf 1 art.498:

a)są dwie osoby i każda z nich jest jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem względem drugiej

b)jednorodność świadczeń – świadczenia miałyby być tego samego rodzaju a więc oba miałyby być świadczeniami pieniężnymi

c)obie wierzytelności mają być wymagalnymi- upłynął ich czas ich spełnienia

d)obie te wierzytelności są zaskarżanymi, czyli możliwymi do dochodzenia na drodze sądowej.

Jeśli są te wszystkie przesłanki to może dojść do potrącenia? W jaki sposób?

-sposób jego dokonania- potrącenia dokonuje się przez oświadczenie woli którejkolwiek z tych osób.

-skutki potrącenia- w wyniku potrącenia obie wierzytelności wygasają w takim samym rozmiarze w wysokości wierzytelności niższej. Wyszłoby nam na to że niższa wierzytelność przestaje istnieć, a w wyższej zostaje tylko to co jest różnicą obu wierzytelności.

Sensem potrącenia jest redukcja świadczeń. W naszym przykładzie zamiast 2 świadczeń ostaje się jedno. Umowy o potrącenie będą zawieranymi wtedy kiedy strony będą chciały inaczej postanowić o przesłankach potrącenia, sposobie jego dokonania albo i jego skutkach. Jakie będzie potrącenie umowne, zdecydują strony.

2.Świadczenie w miejsce wykonania(wykonanie w miejsce świadczenia)-chodzi o to co jest wyrażone art. 453, wyszło by nam na to że gdy dłużnik proponuje wierzycielowi inne świadczenie inne od tego które go obciąża, wynika z treści zobowiązania, a wierzyciel zgadza się na to, trzeba będzie się liczyć z tym że dotychczasowe zobowiązanie które dotyczyło innego świadczenia, wygaśnie. Choć wierzyciel nie otrzyma wcześniej uzgodnionego świadczenia ale doszło do spełnienia świadczenia innego, czyli wierzyciel otrzymał świadczenie co do którego wyraził zgodę. X miał dokonać zwrotu pożyczki przyszedł do pożyczkodawcy z propozycją że Zamiast 1000 TO PRZEKOPIE MU OGRÓDEK, a wierzyciel powiedział nie ma sprawy, przyjął propozycję dłużnika gdy zaproponował inne świadczenie. Skoro dłużnik spełnił świadczenie, wierzyciel je przyjął, to co z tego że byli inaczej umówieni. Aby było inne świadczenie doczasowe wygasa.

3.odnowienie, czyli nowacja- art. 506 i następny, trzeba by było nam się liczyć z tym że odnowienie może przybrać dwojaką postać:

a)odnowienie może polegać na tym że dłużnik za zgodą wierzyciela zobowiąże się spełnić inne świadczenie, inne niż to, do którego był dotychczas zobowiązany. Ta postać odnowienia jest podobna do powyższego punktu, wykonania w miejsce świadczenia. Ale jest różnica. Na czym polega ta różnica? W przypadku wykonania w miejsce świadczenia dłużnik spełnia świadczenie, a w przypadku nowacji, odnowienia dłużnik jedynie zobowiązuje się spełnić inne świadczenia. Wierzyciel w przypadku nowacji jak nie miał świadczenia to go nie ma nadal, ale przystał na to że będzie inne świadczenie na które wcześniej mgół liczyć. Dłużnik zobowiązał się do spełnienia innego świadczenia na co wierzyciel wyraził zgodę.

b)dłużnik za zgoda wierzyciela zobowiązuje się spełnić to samo świadczenie ale na innej podstawie prawnej. Miałaby wejść w rachubę modyfikacja że dotychczasowe świadczenie będzie spełnione na innej podstawie prawnje. Koń maił być wydany na podstawie umowy sprzedaży. Ale dłużnik zaproponował że wyda tego konia na podstawie umowy najmu.

Odnowienie wymaga wyraźnego postanowienia od nim przez strony. Nie domniemywa się odnowienia, art. 506 paragraf 2. Odnowieniem nie jest jakakolwiek ingerencja przez strony w treść umowy. O odnowieniu strony miałyby wyraźnie, dobitnie postanowić.

Między osobami A i B istniało doczasowe zobowiązanie obok którego pojawiło się nowe zobowiązanie. Co do jednego i drugiego miałaby być zgoda wierzyciela. Trzeba dostrzec że w rachubę wejdą dwa zobowiązania, dotychczasowe i nowe. Dotychczasowe wygasa. Skutkiem odnowienia jest wygaśnięcie dotychczasowego zobowiązania. Jest to bardzo daleko idący skutek prawny, miały znaczyć unicestwienie, zniesienie dotychczasowego zobowiązania. Ale na jego miejsce wchodzi w rachubę nowe. Nowe zobowiązanie będzie wszystko od początku określało między stronami. Np. jeśli stare postanowienia było zabezpieczone zastawem, nowe będzie zabezpieczone zastawem jeśli strony tak postanowią.

Odnowienia strony nie dokonają mimochodem tylko rzeczywiście jeśli będą tego chciały. Strony będą świadome skutków odnowienia, więc tego że dotychczasowe zobowiązanie przestanie się liczyć. Odnowienia mu7szą strony chcieć.Np. kupujący zalega z apłaą ceny za towar który otrzymał od sprzedawcy, to nie ma przeszkody aby doszło dso zawarcia umowy pożyczki-nowego zobowiązania. Dojdzie do ukształtowania zobowiązania o to samo, ale na innej podstawie prawnej- umowy pożyczki.

4.złożenie świadczenia do depozytu sądowego- miałoby polegać na tym że dłużnik zamiast świadczyć do rąk wierzyciela poszedłby ze świadczeniem do sądu aby złożyć to świadczenie do depozytu. Miejmy świadomość tego i dłużnik tak może postąpić tylko w przypadkach bliżej określonych przepisami prawa. Innymi słowy nie wg własnego chciejstwa będzie to mógł uczynić dłużnik tylko trzeba się liczyć z tym że dokona złożenia do depozytu sądowego jeśli określony przepis mu na to pozwoli. Art.463- wierzyciel któremu dłużnik zaoferował spełnienie świadczenia, wierzyciel dłużnik nie wystawił pokwitowania i dłużnik zwrócił się do de4pozytu sądowego. Jeśli będzie tego typu sytuacja jeśli wierzyciel odmawia dłużnikowi pokwitowania to dłużnik złoży to świadczenie do depozytu sadowego. Dłużnik może podjąć złożone świadczenie do depozytu sadowego. Jeżeli to uczyni to zniesie skutki prawne złożenie świadczenie do depozytu sądowego. Trzeba było by się liczyć że dłużnik w takiej sytuacji jest wolny od długu. Wierzyciel nie będzie mógł żądać od niego, świadczenia, które jest w depozycie sądowy. Jeśli dłużnik podejmie świadczenie do depozytu to nie będzie mógł wierzyciel od niego żądać spełnienia świadczenia.

5.zwolnienie z długu- art.508- do zwolnienia z długu dojdzie dopiero wtedy kiedy wierzyciel złoży oświadczenie o zwolnieniu swojego dłużnika z długu, czyli o zwolnieniu z obowiązku spełnienia świadczenia. Po drugie, koniecznym będzie oświadczenie dłużnika że przyjmuje zwolnienie z długu, że się na to zgadza. Dłużnik wbrew własnej woli nie może być zwolniony z długu. Tak jak nikt bez własnej woli nie może być obdarowany, darowizna wymaga świadczeń nie tylko darczyńcy ale też obdarowanego. Tak zwolnienie z długu wymaga zgody dłużnika. Dłużnik chce se to ocenić czy chce być zwolniony z długu.

Wszystkie te sytuacje charakteryzują się tym że wierzyciel nie otrzymuje świadczenia tak jak było uzgodnionym z dłużnikiem a mimo to zobowiązanie wygasa, bo wierzyciel nie otrzymał tego tak jak to było uzgodnione z jego dłużnikiem.

UMOWY NAZWANE

Umowy, tak jak zostały one bliżej określonymi, w części szczegółowej III księgi k.c czyli w art. 505 i następnym. Będzie rozmawiali o umowach nazwanych. Zostały nie tylko nazwane przez ustawodawcę, ale też bliżej regulowane.

Umowy mogą być zawieranymi w dowolnej postaci. Nie ma zamkniętego katalog umów. Obowiązuje zasada swobody umów. 353-swoboda umów. Ale niejednokrotnie dochodzi dozawierania umów tak jak są określone.

Umowy nazwane:

1. Umowa sprzedaży.

Sprzedaż-trzeba na nią spojrzeć jak na jakąkolwiek inną umowę. Stronami są sprzedawca i kupujący. Przedmiotem tej umowy są jakiekolwiek rzeczy i ruchome i nieruchomości, oznaczone co do tożsamości i oznaczone co do gatunku. Art. 555. Przedmiotem umowy sprzedaży może być również energia, a także prawa. Pewnie takie prawa które są zbywalnymi, a na ogół prawa są zbywalnymi. Niekiedy wejdzie w rachubę niezbywalność, z mocy przepisu. Np. użytkowana nie można sprzedaż, jest niezbywalne. Ale wierzytelności są zbywalne.

Jakie są zasadnicze obowiązki stron umowy?

Miejmy świadomość że sprzedawcę ciąża obowiązki:

1.obowiązek przeniesienia własności rzeczy na kupującego- na ogół sprzedawca nic nie musi czynić dla wypełnienia tego obowiązku, bo co do zasady umowa sprzedaży jak i inne umowy zobowiązujące do przeniesienia własności rodzącą dwa skutki prawne, obok skutku obligacyjnego polegającego na zobowiązaniu do przeniesienia własności, powstaje skutek rzeczowy, nazywany ropzorządzającym, polegający na przejściu własności Z samego faktu zawarcia umowy sprzedaży wyniknie to że kupujący stanie się właścicielem rzeczy. Bo zaistnieje nie tylko skutek obigacyjny ale też rzeczowy.

Paragraf 2 art.155-gdy przedmiotem sprzedaży są rzeczy zobaczone dtylko co do gatunku a takie rzeczy dominują w obrocie, bo to będą rzeczy nowo wytworzone-to w przypadku tych rzeczy dla przenisienia właśności potrzebnym jest jeszcze przeniesienie posiadania, w więc oczekiwalibyśmy do sprzedawcy że dokona przeniesienia posiadania na właściciela rzeczy. Przenisienie posiadania polega na wyadaniu rzeczy albo bez wydania rzeczy-zawiadomienie tylko, że rzecz jest przemdiotem obrotu. Na ogół sprzedawca zadośćuczyni obowiązkowi przenisienia właśności poprzez wyadamnie przemdiotu sprzedaży.

2.obowiązek wydania rzeczy-

Wyszło by nam na to że często będzie miało miejsce to że dla przeniesienia własności, dojdzie do wypełnia drugiego obowiązku sprzedawcy, z osobna określonego obowiązku wydania rzeczy, który to obowiązek wydania rzeczy miałby mieć szczegol ne znaczenie, gdy przedmiotem sprzedaży są oznaczone rzeczy co to tożsamości. W ich przypadku kupujący stanie się właścicielem bez potrzeby przeniesienia posiadania, ale sprzedawca ma wydać rzecz, jest to obowiązek osobny od obowiązku przeniesienia własności.

Dostrzeżmy w istocie swej trzy skutki prane wydanie rzeczy przez przedawcę kupującemu:

a)zadośćuczynienia odrębnemu obowiązkowi obciążającemu sprzedawcę -obowiązku wydania rzeczy-wydaje rzecz bo sprzedawca jest to tego zobowiązany

b)wydanie-zadośćuczynienie pierwszemu z obowiązku, miałoby służyć przeniesieniu własności

c) art.458 paragraf 1-wydanie rzeczy będzie oznaczało:

*przejście niebezpieczeństwa przypadkowej utraty uszkodzenia rzeczy ze sprzedawcy na kupującego

*przejście korzyści które rzecz daje , a więc możliwość pobierania pożytków które daje rzecz będąca przedmiotem sprzedaży

*dojdzie do przejścia ciężarów związanych z przedmiotem sprzedaży, ze sprzedawcy na kupującego

Sprzedaż samochodu-kupujący jest zobowiązany dokonać ubezpieczenia OC, kiedy rzecz zostaje mu wydana.

Często nim dojdzie do wydania rzeczy do rąk kupującego rzecz trafia do rąk przewoźnika art. 544.

3.jego ciężarem jest również rękojmia sprzedawcy- edylowie kurylni doszli do ustalenia że jeżeli rzecz ma wady to obciąża t sprzedawcę. Rękojmia jest ustawową odpowiedzialnością sprzedawcy za wady rzeczy. Ryzyko związane z wadliwością rzeczy jest po stronie sprzedawcy. Sprzedawca ponosi odpowiedzialność z tytułu rękojmi, za wady rzeczy, niezależnie od tego czy spowodował te wady a nawet niezależnie od tego czy wiedział o nich. Sprzedawca który wydaje rzecz w opakowaniu producenta nie będzie mógł się uchylić od odpowiedzialności ze wskazaniem że nie widział tej wady. Sprzedawca ponosi odpowiedzialność, choćby nie wiedział o wadzie. Nie ma obowiązku kupującego do zbadania rzeczy. Wyjdzie nam na to że sprzedawca musi liczyć się z tą odpowiedzialnością, która miałaby wejść w rachubę wtedy kiedy o niej nie postanowiono.

Art. 558-możliwym jest zawarcie w umowie sprzedaży odpowiedniego postanowienia co do modyfikacji rękojmi. Strony mogą zmodyfikować rękojmię poprzez jej ograniczenie, rozszerzenie albo wyłączenie. To wszystko wymaga odpowiedniego postanowienia w treści umowy. Jak nic w umowie nie ma o rękojmi to wchodzi w rachubę tak jak jest określona przez ustawodawcę.

Z rękojmi nie może korzystać na gruncie prawa polskiego konsument. Rękojmia nie wchodzi w rachubę przy sprzedaży konsumenckiej. Tak postanowiono w ustawie z 2002 o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. W art. 1 w ust. 4 postanowiono że do sprzedaży konsumenckiej nie stosuje się przepisów o rękojmi. Sprzedaż konsumencka ma miejsce wtedy kiedy kupującym jest konsument, a sprzedawcą jest przedsiębiorca. Większość umów sprzedaży będzie poza rękojmią sprzedawcy.

Wady rzeczy to wady fizyczne i prawne. Na czym polegają wady fizyczne wskazano w art. 556 paragraf 1- mniejsza użyteczność, mniejsza wartość, brak przyrzeczonych właściwości, niekompletność.

Wady prawne polegają na(stanowi paragraf 2 art. 556):

-sprzedawca nie jest właścicielem rzeczy

-osobie trzeciej względem rzeczy miałyby przysługiwać jakieś inne prawa, inne niż własność np. prawa najemcy, zastawnika.

Jakie ma uprawnienia kupujący, gdy rzecz jest wadliwa?

a)odstąpienie od umowy- złożenie oświadczenia woli, woli odstąpienia od umowy, wystarczy to oświadczenie aby powstał obowiązek zwrotu przez każdą ze stron, tego co otrzymał od drugiej strony.

b)żądanie obniżenia ceny-uprawnienie to jest roszczeniem, będzie wymagało odpowiedniego zachowania drugiej strony, nie wystarczy samo oświadczenie kupującego, że obniża cenę tylko niezbędnym jest współdziałanie ze sprzedawcą, oni razem mają obniżyć cenę.

c)żądanie wymiany rzeczy wadliwej na nową- uprawnienie będzie mogło dotyczyć tylko rzeczy oznaczonych co do gatunku.

d)W przypadku rzeczy co to tożsamości będzie możliwym również naprawa rzeczy. W tym przypadku sprzedawca musi być wytwórcą tej rzeczy. Rzadko to uprawnienie wejdzie w rachubę w przypadku rękojmi.

e)może żądać odszkodowania czyli naprawienia szkody

Pomiędzy tymi uprawnieniami wyboru dokonuje kupujący. Co do zasady może korzystać z nich przez rok od wydania rzeczy. Art. 568.

Po stronie kupującego obowiązki:

-obowiązek zapłaty ceny, kapujący ma dokonać zapłaty ceny

-odebranie rzeczy

Gwarancja jakości- polega na oświadczeniu gwaranta co do jakości rzeczy. Gwarant bierze na siebie odpowiedzialność za określoną rzecz. Jaką będzie ta odpowiedzialność zostanie bliżej wyrażone przez gwaranta. Czyni on to w tak zwanej karcie gwarancyjnej. W karcie gwarancyjnej będzie wynikało za co, w jaki sposób i jak długu gwarant ponosi odpowiedzialność. Gwarancja nie wynika z mocy prawa, tylko z oświadczenia gwaranta. Gwarancja może zaistnieć ale nie musi. Rękojmia wynika z mocy prawa. Gwarancja wynika z aktywności gwaranta.

Gwarantem może być sprzedawca lub producent. Gdy gwarantem jest producent sprzedawca tylko wydaje kartę gwarancyjną zawierającą oświadczenia producenta.

Jeśli powstaną wątpliwości do to treści karty gwarancyjnej, będą wątpliwości za co ponosi odpowiedzialność gwarant trzeba sięgnąć po przepisy kodeksu cywilnego art. 577 i następny.

Jaki jest wzajemny stosunek rękojmi i gwarancji?

Kiedyś gwarancja wyłączała rękojmie. Obecne jest to inaczej, art. 579. Wyszło by nam na to że udzielenie gwarancji nie pozbawia kupującego rękojmi, kupujący samemu dokona oceny czy chce się powołać na gwarancję czy na rękojmię. Rękojmia będzie mu więcej dawała aniżeli rękojmia.

Ustawa z 2002-ma wynikać wyłączenie rękojmi. Przedsiębiorca, sprzedawca ponosi ustawową odpowiedzialność wobec konsumenta kupującego. Odpowiedzialność byłaby bliżej określona przepisami 2002. Jest to odpowiedzialność za zgodność towaru z umową. Nie posłużono się w tych przepisach pojęciem wady, użyto enigmatycznego określenia o niezgodności towaru z umową.

Ważniejszym dla nas byłoby dostrzeżenie tego jakie są skutki prawne niezgodności towaru z umową. Jakie ma uprawnienia konsument kupujący gdy wchodzi w rachubę niezgodność. Stanowi o tym art. 8 tej ustawy. Wynika z niego, że taki konsument może liczyć na doporowadzenie towaru do zgodności z umową. W istocie swej może on oczekiwać na jego naprawę bądź wymianę. A wtedy kiedy jedno i drugie nie wejdzie w rachubę, możliwym będzie odstąpienie od umowy albo żądanie obniżenia ceny.

Konsument musi się liczyć z tym że w pewnej kolejności będzie mógł sięgnąć po pewne uprawnienia. Najpierw musi liczyć się z tym że nie może odstąpić od umowy. Najpierw może podnieść roszczenie aby rzecz stała się zgodna z umową.

Odpowiedzialność względem konsumenta trwa dwa lata. Dłuższy jest termin tej odpowiedzialności niż przy rękojmi.

10.05.2012

9:00 egzamin 2.62 zielona aula 24.05.2012

Umowy, które można ogólnie oznaczyć o świadczenie usług:

1.Umowa o dzieło- jest bliżej regulowaną art. 627 i następnymi, z przepisów będzie wynikało że jej stronami są zamawiający i przyjmujący zamówienie, czyli wykonawca. A przedmiotem tej umowy ma być dzieło. Co to takiego? Wyjdźmy od charakteru negatywnego, dzieło nie musi mieć charakteru artystycznego, może być rezultatem określonego wysiłku, dzieło ma być rezultatem efektem określonego wysiłku, dzieło powinno być upostaciowane a więc mieć postać materialną, dziełem miało by być to nie co chodzi komu po głowie, tylko coś co zostało upostaciowane. Dzieło mieć charakter samoistny. Samoistność dzieła miałaby znaczyć że będzie ono istniało niezależnie od osoby, od której pochodzi. Murarz odejdzie od ściany a ona ciągle stoi :d Dzieło to efekt i ten efekt ma istnieć.

Jakie są obowiązki stron tej umowy?

Obowiązki zamawiającego:

1.Zasadniczym obowiązkiem zamawiającego jest zapłata wynagrodzenia. Wynagrodzenie obciąża zamawiającego. Ono będzie należnym nawet wtedy, kiedy w umowie nic o tym nie postanowiono (art. 628).

Jasnym jest że wykonawca może żądać wynagrodzenia choćby w umowie nic o nim nie postanowiono. Nie ma umowy o dzieło bez wynagrodzenia. Jeżeli określona osoba zobowiązałaby się wykonać to co oznaczyliśmy jako dzieło bez wynagrodzenia, to nie będzie między stronami zawierana umowa o dzieło. Umowa o dzieło zawsze jest odpłatna. Cena jest właściwością sprzedaży.

Dwie typowe metody określenia tego wynagrodzenia:

a)kosztorysowe- zestawienie planowanych prac przewidywanych kosztów.

Czy wykonawca może żądać podwyższenia wynagrodzenia, kiedy wynagrodzenie jest kosztorysowo określone?

Nas interesujące żądanie będzie zależnym od tego kto uczynił kosztorys. Czy to zrobił zamawiający czy też wykonawca. W pierwszym przypadku, łatwo będzie wykonawcy żądać podwyższenia wynagrodzenia, bo wejdzie w rachubę już wtedy kiedy wystąpiła konieczność wykonania prac dodatkowych, takich które nie były przewidziane w kosztorysie. Np. zamawiający ścianę nie uwzględnił żadnych kosztów co do fundamentów.

Co w sytuacji kiedy to wykonawca sporządził kosztorys? Będzie mu zdecydowanie trudniej, wynika to z art. 630 zdanie 2-wykonawca będzie mógł wystąpić z trym roszczeniem wtedy kiedy on wykaże iż mimo dochowania należytej staranności nie mógł przewidzieć tych prac koniecznych, dodatkowych. Należyta staranność będzie mierzona art. 355 paragrafem 2- nie staranność ogólnie wymagana tylko z uwzględnieniem tych wszystkich kwalifikacji, wiedzy umiejętności, które wymagane są dla prowadzenia określonej działalności gospodarczej, to co oferuje innym jako usługi. Pomimo należytej staranności wystąpiła konieczność prac dodatkowych, wtedy można żądać podwyższenia wynagrodzenia. Trzeba będzie mu wykazać że dochował należytej staranności.

Zamawiający nie powinien wychodzić z zamówieniem kosztorysowym, pewniejsza będzie sytuacja kiedy kosztorys jest sporządzony przez wykonawcę. W takiej sytuacji zamawiający może liczyć na to że będzie go obciążało to co wynika z kosztorysu.

Odpowiedzialność wykonawcy z tytuły rękojmi(nie było omówione)

b)ryczałtowe –polega na wskazaniu określonej kwoty, sumy pieniężnej która byłaby należną wykonawcy.

Czy wykonawca może żądać podwyższenia wynagrodzenia?

Wyszło by nam na to że będzie to bardzo zależało od sposobu określenia wynagrodzenia. Jeśli byłoby wynagrodzenie ryczałtowo określonym art. 631 par. 1 – reguła jest przejrzysta nie ma takiego roszczenia wykonawca. Od tych zasad jest odstępstwo. Paragraf 2- jest sytuacja kiedy wykonawca będzie mógł zwrócić się do sądu ale będzie to zależało od ustalenia, od tych okoliczności, które zostały wyrażone cytowanym przepisem. Miałaby być istotna zmiana stosunków, np. inflacja cen tego co jest potrzebne do wykonania dzieła, np. podrożały materiały. Miałaby być to zmiana której strony w chwili zawierania umowy nie były w stanie przewidzieć. Trzeba by się liczyć z tym że u wykonawcy byłaby groźba powstania szkody, stąd sąd będzie mógł nie tylko podwyższyć wynagrodzenie, ale może również orzec o rozwiązaniu tej umowy.

2.Umowa zlecenia-art. 734; stronami tej umowy są udzielający zlecenia, czyli zleceniodawca i przyjmujący zlecenie, czyli zleceniobiorca.

Przedmiotem tej umowy mogą być tylko czynności prawne, nie jakiekolwiek czynności, tylko czynności prawne, te zdarzenia które wymagają co najmniej złożenia jednego oświadczenia woli, nie będzie tu chodziło o podejmowanie czysto faktycznych czynności, tylko miałoby chodzić o czynność prawną. Te umowy rzadko są zawieranymi, np. umowy zawierane z adwokatem aby zawarł za nas umowę. Miałoby to być czynności prawne.

Obowiązki zleceniodawcy:

-umowa zlecenia może być odpłatną lub nieodpłatną, nie zawsze zleceniodawca będzie zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia. Ten obowiązek będzie obciążał udzielającego zlecenie kiedy z treści umowy nie wyniknie ten obowiązek. Umowa zlecenia milczy, to miałoby znaczyć, że należy się zleceniobiorcy wynagrodzenie.

A kiedy zlecenie będzie nieodpłatnym, a więc kiedy przyjmujący zlecenie nie będzie mógł żądać zapłaty wynagrodzenia? Tylko wtedy kiedy wyraźnie tak strony postanowią. Innymi słowy, kiedy z treści umowy miałoby wynikać że zlecenie jest nieodpłatnym.

Strony mogą zdecydować o tym że spotka ich trudność ustalenia wynagrodzenia, skoro pominęły tę kwestię w umowie.

Obowiązki przyjmującego zlecenie:

-wyszło by nam że jest obowiązany do dokonania określonej czynności prawnej, bliżej wskazanej w treści umowy.

Trzeba się liczyć, że na ogół przyjmujący zlecenie będzie pełnomocnikiem zleceniodawcy, pewnie będzie dokonywał tych czynności prawnych które mają być nie dla niego, tylko dla drugiej strony czynności prawnych, w imieniu i na rzecz zleceniodawcy.

Przyjmujący zlecenie może być również zastępcą pośrednim.

Umowa zlecenia nie często jest zawieraną. Ale, z Art. 750, wyszło by nam na to że przepis o zleceniu są wprost bezpośrednio stosowanymi do umowy zlecenia, ale po drugie, przepisy te będą również stosowanymi :1. nie wprost tylko odpowiednio, 2. Do umów nie jakichkolwiek, tylko o świadczenie usług, tylko w istocie swej do umów, które mają polegać na dokonaniu określonych czynności faktycznych, np. sprzątaniu, leczeniu… Po trzecie, mają być to takie umowy, które nie są regulowane odrębnymi przepisami. Czyli trzeba by było nam się liczyć z tym, że względem umów, do których miałyby być zastosowane przepisy o zleceniu , nie znajdziemy wyodrębnionego zespołu przepisów. Miejmy świadomość, że nie brakuje przepisów, które są wyodrębnionymi dla określonych przypadków świadczenia usług, np. przepisy o przewozie. Przepisy o zleceniu miałaby być stosowanymi tylko do takich umów o świadczenie usług które nie są regulowane odrębnymi przepisami. Do umowy o sprzątanie nie ma odrębnych przepisów, do umowy te znajdą zastosowanie przepisy o zleceniu.

Art. 65 paragraf 2-nie brzmienie nie słowa użyte przez strony umowy zdecydują o typie, rodzaju, postaci umowy. Trzeba dociekać jaki jest zgodny zamiar stron co one chciały osiągnąć poprzez jej zawarcie. Umowa o świadczenie usług-będą się do niej stosowały przepisy o umowie zleceniu.

Ważnym byłoby podkreślenie, że umowa zlecenia nie jest umową rezultatu. Jest to umowa starannego działania. W przypadku zlecenia miejmy świadomość że nie chodzi o efekt, tylko o odpowiednie starania przyjmującego zlecenie. Przyjmujący zlecenie ma podjąć wszelkie działania, które miałyby służyć dokonaniu oznaczonej czynności prawnej. Adwokat się zobowiązuje nie do osiągniecia rezultatu że wygra sprawę, wobec tego od adwokata będziemy oczekiwali że będzie dokładał należytej staranności przy wykonywaniu swoim obowiązku, ale nie będziemy oczekiwali że osiągnie oczekiwany efekt zleceniodawcy.

Umowa o dzieło to umowa efektu , rezultatu, nie ma rezultatu, umowa jest nie wykonaną, w przypadku umowy zlecenia nie o efekt, chodzi, jego nieosiągnięcie wcale nie znaczy że mowa nie jest wykonana, bo przyjmujący zlecenie miałby tylko dokładać należytej staranności, co do koniecznych działań zmierzających do oczekiwanego efektu.

Umowy o korzystanie z cudzej rzeczy:

Nie trzeba być właścicielem rzeczy żeby z niej korzystać.

1.Umowa najmu-podstawowy stosunek kształtowany dla korzystania z cudzej rzeczy, o umowie najmu stanowi art. 659 i następne, przepisy o najmie mają szersze zastosowanie, będą branymi pod uwagę w przypadku innych umów o korzystanie z cudzej rzeczy. Przepisów o najmie jest zdecydowanie więcej aniżeli dotyczących innych umów, aniżeli korzystanie z cudzej rzeczy.

Stronami najmu są wynajmujący i najemca. Przedmiotem tej umowy jest jakakolwiek rzecz, zarówno ruchome, jak i nieruchomości. Często przedmiotem najmu jest lokal, w kodeksie cywilnym wyodrębniono przepisy o najmie. Wchodzą też w rachubę przepisy o ochronie o najemcy lokalu.

Do czego jest zobowiązanym wynajmujący? Obowiązki wynajmującego:

-jest zobowiązanym do oddania najemcy rzeczy do używania

-wynajmujący zobowiązuje się że nie będzie używał rzeczy, która jest przedmiotem najmu.

W jakim stanie ma być rzecz oddawana przez wynajmującego najemcy? Co do zasady rzecz miałaby być w stanie zdatnym do umówionego użytku. Np. lokal miałby być zdatnym do przebywania w nim. Art. 622- kto miałby utrzymywać rzecz w tym stanie zdatnym do użytku przez czas trwania najmu? Jest to obowiązek wynajmującego.

-wynajmujący ma obowiązek utrzymać rzecz w stanie zdatnym do umówionego użytku

Jeśli umowa nic nie stanowi na temat utrzymania jej w stanie zdatnym do umówionego użytku, to najemca na koszt wynajmującego może dokonywać napraw.

W drobnym zakresie naprawy obciążają najemcę? Drobne nakłady połączone ze zwykłym używaniem rzeczy obciążają najemcę. Np. drobne nakłady w przypadku lokalu drzwi i okien, malowanie ścian i podług, drobne naprawy instalacji urządzeń technicznych.

Zasadniczy obowiązek najemcy:

-zasadniczym obowiązkiem najemcy jest zapłata czynszu, ma płacić czynsz, czynsz nie musi polegać na zapłacie, czynsz nie musi polegać na świadczeniu pieniężnym, może też polegać na świadczeniu niepieniężnym, które strony wskażą jako czynsz. Art. 694.

Trzeba dostrzec to, że najem jest umową czasową. Może być zawarty na czas oznaczony wtedy wszystko jasne, bo wiadomo, do kiedy miałby trwać. Najem może być zawarty również na czas nieoznaczony. Do kiedy taki najem miałby trwać? Trzeba by było nam się liczyć z tym, że każdej ze stron tej umowy przysługuje prawo wypowiedzenia, które byłoby podobnym do prawa odstąpienia od umowy, a więc w szczególności miałoby to znaczyć że wypowiedzenia byłoby dokonywane poprzez złożeni oświadczenie woli, nie trzeba zgody drugiej strony, każda z osób samodzielnie mogłaby zdecydować o wypowiedzeniu, składając oświadczenie woli, że wypowiada oznaczony najem.

Ważnym pytaniem jest z jaką chwilą wygaśnie najem? Czy z chwilą złożenia tego oświadczenia? Trzeba się liczyć z terminami wypowiedzenia najmu. Terminy wypowiedzenia najmu to okres który miałby upłynąć pomiędzy złożeniem tego oświadczenia, oświadczenia o wypowiedzeniu umowy najmu, a wygaśnięciem tego najmu, ustaniem umowy. Terminy wypowiedzenia mogą być określone przez strony, byłyby to umowę terminy wypowiedzenia. Jeżeli strony och nie określiły, wejdą w rachubę ustawowe terminy wypowiedzenia art. art.673 paragraf 2. Terminy ustawowe są ściśle powiązane z terminami zapłaty czynszu. Najczęściej jest miesięczny czynsz. Ma upłynąć miesiąc, liczony od końca miesiąca, w którym nastąpiło wypowiedzenie.

2.Umowa dzierżawy art.693 i następny, dzierżawa jest podobną do najmu, bo względem również i dzierżawy mają być stosowane przepisy o najmie. Strony umowy to wydzierżawiający i dzierżawca. A przedmiotem umowy mogą być rzeczy, ale i po drugie prawa. Prawa też można dzierżawić. Np. akcje, czyli prawa akcjonariusza mogą być przedmiotem dzierżawy, wierzytelności. Byłyby to prawa zbywalne, które mogą przejść na inną osobę. Prawa i rzecz musza się jeszcze czymś charakteryzować, nie jakakolwiek rzecz może być przedmiotem dzierżawy, miałyby to być rzeczy, które dają pożytki. Trzeba by było nam się liczyć z tym że wydzierżawiający jest zobowiązany nie tylko oddać rzecz dzierżawcy do używania ale i do pobierania przez dzierżawcę pożytków. Wydzierżawiający rezygnuje i z używania i z podbierania pożytków.

Uprawnienia stron umowy

Dzierżawca jest uprawniony do:

-używania rzeczy

-pobierania pożytków, które rzecz daje

Najemca takiego prawa nie ma, najemca jest uprawniony do używania rzeczy, która jest przedmiotem najmu.

Do czego jest uprawniony wydzierżawiający?

-żądania zapłaty czynszu, czynsz nie musi polegać na zapłacie, może polegać na wydaniu przez dzierżawcę wydzierżawiającemu odpowiedniej części pożytków.

Prawa, które mają być przedmiotem dzierżawy powinny dawać pożytki. Pożytkiem z akcji jest dywidenda. W przypadki wierzytelności może być to oprocentowanie. Wyszło by nam na to że dzierżawca może liczyć się z tym, że będzie pobierał pożytki.

3.Umowy użyczenia art. 710 i następny, jest zawierana pomiędzy użyczającym a biorącym rzecz do używania. Przedmiotem tej umowy mogą być jakiekolwiek rzeczy, ruchome, nieruchome, oznaczone co do tożsamości i do gatunku.. Umowa ta jest nieodpłatna, trzeba się liczyć że użyczający będzie treścią tej umowy zobowiązanym do zrezygnowania z używania rzeczy, którą oddaje biorącemu do używania. Miejmy świadomość że umowa użyczenia jest umową realną. Najem dzierżawa, to umowy konsensualne, dochodzą do skutku poprzez samo złożenie oświadczeń woli W przypadku UMOWY UŻYCZENIA DOJEDZIE DO JEJ ZAWARCIA EIDY RZECZ ZNAJDZIE SIĘ W RĘKACH BIORĄCEGO DO UŻYWANIA, czyli wyjdzie z rąk użyczającego, tak długo jak użyczający ma w swoich rękach rzecz która ma być przedmiotem umowy, nie ma tej umowy. Nie wystarczy oświadczenie woli stron, trzeba oddania rzeczy. Art. 710-oddanie rzeczy. Umowa jest często zawieraną. Biorący rzecz miałby jej używać nieodpłatnie, to nie umowa pożyczki jest zawieraną, tylko umowa użyczenia.

3.Umowa pożyczki-720 i następne, umowa która jest zawierana pomiędzy udzielającym pożyczki, czyli pożyczkodawcom a drugą stroną będzie biorący pożyczkę czyli pożyczkobiorcą. Przedmiotem pożyczki nie może być cokolwiek, są pieniądze, a po drugie rzeczy ale tylko oznaczone co o gatunku. Wyszło by nam na to że rzeczy oznaczone co do tożsamości, a więc np. samochód używany, będzie rzeczą oznaczoną co do tożsamości, nie może być przedmiotem tej umowy. Pożyczka dotyczy tylko tych dwóch grup dóbr.

Obowiązkiem pożyczkobiorcy będzie zwrot, ale nie tej rzeczy tylko takiej samej co do ilości, co do jakości do gatunku, które otrzymał od udzielającego pożyczkę.

Nie zawsze to co w określony sposób nazywamy w obrocie powszechnym, że są używane określenia czego fatycznie strony dokonują.

Umowa darowizny 888 i następne-stronami tej umowy są darczyńca i obdarowany. Przedmiotem tej umowy może być jakiekolwiek świadczenie. Miejmy świadomość że umowa darowizny polega na tym że darczyńca zobowiązuje się wobec darowanego do spełnienia na jego korzyść określonego świadczenia. Np. często to świadczenie będzie polegało na przeniesienie własności rzeczy. Darczyńca może być zobowiązanym do spełnienia innego świadczenia, aniżeli przeniesienie własności rzeczy. Umowa ta jest nieodpłatną, po stronie obdarowanego nie ma obowiązku spełnienia świadczenia. Dostrzeżmy to iż na obdarowanego może być nałożony treścią tej umowy taki szczególny obowiązek jakim jest polecenie. Polecenie co do określonego zachowania się przez obdarowanego. Miejmy świadomość, że do zasady polecenie tym się charakteryzuje iż nie czyni nikogo wierzycielem, a więc wyszło by nam na to że nie ma tego kto mógłby żądać zadośćuczynieniu poleceniu. Wtedy kiedy darczyńca zadośćuczyni obowiązkowi, spełni określone świadczenia na rzec obdarowanego wtedy będzie darczyńca mógł żądać wypełnienia polecenia. Wejdzie to w rachubę wtedy kiedy treścią polecenia jest takie zachowanie obdarowanego które ma służyć innym, bo jeżeli polecenie jest na korzyść obdarowanego to tego nie może żądać darczyńca.

Szczególne ukształtowanie polecenia-może być ciężarem darowizny, którego wypełnienia będzie mógł dochodzić darczyńca.

Ta umowa jest zawierana w formie aktu notarialnego, ad solemnitatem, pod rugorem nieważności, z tym odstępstwem jakim jest darowizna rękodajna, czyli darowizna wykonana. Kiedy darczyńca nie poprzestaje na złożeniu oświadczenia, ale od razu przystępuje do działania, spełnia świadczenie co do którego się zobowiązał, a więc wyszło by nam że obdarowany otrzymuje to świadczenie, to w takim przypadku odpada konieczność zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Wtedy kiedy darczyńca pozostaje w sferze obiecanek, kiedy nie wypełnia obciążającego go świadczenia, to tylko wtedy obdarowany będzie mógł żądać spełnienia tego świadczenia, kiedy oświadczenie darczyńcy będzie wyrażone aktem notarialnym. Obiecanki mają wynikać z aktu notarialnego.

Odwołanie darowizny-wejdzie to w rachubę wtedy kiedy nie wykonano jeszcze darowizny, jak i nawet wtedy kiedy darowizna została już wykonana.

Jeżeli po zawarciu tej umowy nastąpi taka zmiana w położeniu materialnym darczyńcy że on w istocie swej nie będzie w stanie zadośćuczynić swojemu obowiązkowi bo gdyby do tego doszło to nastąpiło by wręcz takie pogorszenie jego położenia że nie mógłby zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb, swoich albo osób względem których jest alimentacyjnie zobowiązany, bo ta darowizna jeszcze nie była wykonaną.

Możliwym jest odwołanie wykonanej darowizny, wtedy kiedy doszło do spełnienia świadczenia. Odwołanie wykonanej darowizny wejdzie w rachubę wtedy kiedy jest niewdzięczność ale nie jakakolwiek, tylko taka którą można by ocenić jako rażąca niewdzięczność. Wtedy może dojść do odwołania darowizny, co będzie w istocie swej wymagało złożenia oświadczenia przez darczyńcę a obdarowany będzie musiał się liczyć ze zwrotem tego co otrzymał kosztem majątku darczyńcy. Trzeba byłoby zastosować przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu(art. 409-zwrot maiłby być dokonywany w granicach aktualnego wzbogacenia, jeśli zużył wzbogacony korzyść, że nie jest już zobowiązanym do zwrotu). Jest odstępstwo, przewidziane na przypadek kiedy wzbogacony powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu. Od zdarzenia, które uzasadnia odwołanie wykonanej darowizny, czyli od zdarzenia które jest kwalifikowane jako rażąca niewdzięczność, od tego dnia trzeba się będzie liczyć obdarowanemu że będzie się znajdował w takim położeniu w jakim znajdowałby się wzbogacony który usiałby liczyć się ze zwrotem. Jeżeli dojdzie do zużycia tego co miało być przedmiotem darowizny po tym zdarzeniu, to nie będzie mógł się powołać na 409 i liczy c na to że tylko w granicach aktualnego wzbogacenia zwróci darczyńcy to co od niego otrzymał.

Prawo rodzinne i opiekuńcze.

Od przesłanek zawarcia małżeństwa odróżnia się przeszkody.

1.Wyszło by nam na to że musi być kobieta i mężczyzna.

2.Miałyby złożyć zgodne oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński.

3. Maiłyby tego dokonywać przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego.

4. Jednoczesna obecność.

Od dwóch ostatnich okoliczności są odstępstwa, możliwym jest złożenia oświadczenia przed duchownym, tak zwany ślub konkordatowy. Aby do niego doszło potrzebne jest wystawienie przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia że nie ma przeszkód do zawarcia małżeństwa. Oświadczenie złożone przed duchownym będzie wystarczające. Po tym potrzebne jest sporządzenia zaświadczenia przez dochowanego że doszło do złożenia oświadczeń przez nupturientów, na podstawie czego kierownik USC sporządzi akt zawarcia małżeństwa. W tym wypadku, w przypadku ślubu konkordatowego, jest w istocie swej właściwie piąta przesłanka zawarcia małżeństwa, jaką jest sporządzenie aktu małżeństwa. Kiedy małżeństwo jest zawierana przed kierownikiem USC< to mniejsza o akt zawarcia małżeństwa, małżeństwo istnieje jeśli są wypełnione 4 przesłanki konieczne. W przypadku ślubu konkordatowego, miałoby dojść nie tylko do złożenia oświadczenia, ale i sporządzenia aktu małżeństwa. Bez niego nie ma tego związku. Odstępstwo jest również co od jednoczesnej obecności. Możliwym jest zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika.

Wystąpienie przeszkody nie stanowi o tym że nie ma małżeństwa. Są podstawą odmowy przyjęcia oświadczenia, a po drugie jeżeli dojdzie to zawarcia małżeństwa, to wtedy jest podstawa unieważnienia małżeństwa. Unieważnić można to co istnieje. Dojdzie do powstania małżeństwa, mimo przeszkody, lecz będzie możliwym jego unieważnienie. U nieważnienie będzie wynikało z orzeczenia sądu. W różnym zakresie wchodzi legitymacja do unieważnienia. Osobami, które mogą wystąpić o unieważnienia małżeństwa, są małżonkowie i prokurator. Niekiedy tylko taka legitymacja czynna służyłaby osobą innym, takim które miałyby w tym interes prawny, tak jest w przypadku bigamii np. Niejednokrotnie dojdzie do konwalidacji małżeństwa zawartego mimo przeszkody. Kiedy ustanie 1 małżeństwo, bigamiczne małżeństwo nie będzie mogło być unieważnione.

Przeszkody są usuwalne albo nieusuwalne. Możliwym jest zawarcie małżeństwa mimo istnienia przeszkody, jeśli sąd na to wyrazi zgodę. Nieusuwalna jest przeszkoda całkowitego ubezwłasnowolnienia. Ubezwłasnowolnienia może być uchylonym, odpadnie podstawa do uchylenia istnienia tej przeszkody. Pokrewieństwo jest przeszkodą nieusuwalną, tak jak pozostawanie w związku małżeńskim.

Separacja rodzi też przeszkodę zawarcia małżeństwa. Małżonkowie pozostający w separacji orzeczonej przez sąd nie mogą wstąpić w związek małżeński.

Art. 10 i następne. Podstawy jego unieważnienia, plus przeszkód małżeńskich są jeszcze wady oświadczenia woli o wstąpieniu w związek małżeński. Wady te wywołują inne skutki prawne, są podstawą orzeczenia o unieważnieniu małżeństwa.

1.brak świadomości i swobody w powzięciu decyzji i wyrażeniu woli, o unieważnieniu na podstawie wspomnianej wady będzie orzekał sąd i dopiero orzeczenie tego sądu zdecyduje o wywołaniu skutku prawnego w postaci unieważnienia małżeństwa.

Unieważnić małżeństwo można ze względu na wadliwość pełnomocnictwa.

Ustanie małżeństwa i separacja.

Rozwód, przesłanki :

Pozytywne:

a)zupełny rozkład pożycia małżeńskie

b)trwały rozkład tego pożycia, obie te przesłanki mogą wejść w rachubę kumulatywnie

Małżeństwo polega na zawiązanie trzech więzi: uczuciowej, fizycznej , gospodarczej. Zupełny rozkład będzie oznaczał rozpad tych trzech więzi, choć o zupełności można mówić gdy trwa więź gospodarcza, a zerwanymi są te dwie pierwsze. Jest możliwym ustalenie zupełności.

Trwałość-nie oznacza upływu czasu, nie chodzi o to jak długo trwa rozkład pożycia małżeńskiego. Trwałość oznacza intensywność tego co zaszło między małżeńskimi. O trwałości mówimy wtedy kiedy w świetle doświadczeni życiowego nie można byłoby przyjąć iż dojdzie do ponownego nawiązania zerwanych więzi.

Negatywne przesłanki rozwodu, to wtedy kiedy sąd nie będzie mógł orzec rozwodu mimo istnienia przestanek pozytywnych:

1.Sprzedcznośc orzeczenia rozwodu z dobrem wspólnych małoletnich dzieci małżonków.

2.Kiedy rozwodu żąda wyłącznie małżonek winny rozkładu pożycia małżeńskiego.

3.Rozwód nie może być orzeczony wtedy kiedy byłoby to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

O czym orzeka sąd w wyroku rozwodowym?

1. O władzy rodzicielskiej względem wspólnych małoletnich dzieci.

2. 2.obowizków alimentacyjnych względem małoletnich dzieci.

3. Sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania.

4. Eksmisja.

5. Podział majątku.

6. Postanowienie o winie rozkładu pożycia małżeńskiego, choć miejmy świadomość że zgodnie małżonkowie mogą wystąpić o nieorzekanie w tym zakresie, a więc nierozstrzyganie o winie. Będzie to miało szczególne znaczenie co do obowiązku alimentacyjnego.

Separacja-orzeka sąd na żądanie któregokolwiek z małżonków. Jest jedna przesłanka pozytywna i 2 negatywne.

Pozytywne- zupełność rozkładu pożycia małżeńskiego, zerwanie wspomnianych więzi.

Z negatywnych…

Skutki prawne separacji. Takie jak rozwodu. Dwie okoliczności różnicujące:

1.Niemożliwość zawarcia małżeństwa przez małżonków pozostających w separacji.

2.Zgodne żądanie uchylenia separacji. Mogą się oni zwrócić do sądu aby ten uchylił swoje orzeczenie o separacji a tym samym ,będą w dalszym ciągu mężem i żoną.

Małżonkowie-stosunki majątkowe między małżonkami. Zawracie małżeństwa rodzi istotne skutki prawne w sferze majątkowej. Są 2 ustroje majątkowe małżeńskie:

1.Ustawowy ustrój małżeński majątkowy, bliżej określony przepisami prawa art. 31 i następne. Ten ustrój to ogromne skomplikowanie między małżonkami. W swej istocie postanowił, że małżonkowie będą pozostawali we wspólności majątkowej. W czas trwania małżeństwa były trzy majątki: majątek wspólny, majątek osobisty męża i majątek osobisty żony. Ważnym jest dociekanie tego co składa się na każdy z tych majątków.

Majątek wspólny będzie obejmował to co nabyli małżonkowie w czas jego trwania, art. 31. Np.. podebrane wynagrodzenie za pracę.

Co obejmuje majątek osobisty, wyliczono w art. 33 k.c.

Współwłasność łączna- nie wchodzi w rachubę możliwość rozrządzenia uczestnictwem w niej. Wspólność łączna miałaby się charakteryzować tym samym co współwłasność łączna. Małżonkowie w zakresie majątku wspólnego będą pozostawali w tej wspólnocie łącznej. Jeden z małżonków miały tkwić we wspólnocie łącznej.

Art. 34 k.c. uczestnictwo małżonka w spółce cywilnej.

Możliwe postacie intercyz-intercyzy są zawierane po to aby inaczej był ustalany porządek majątkowy między małżonkami aniżeli to wynika z ustroju ustawowego.

Wyszło by nam na to że możliwym jest ograniczenie majątku wspólnego jak i jego rozszerzenie, a także wchodzi w rachubę wyłączenie tego majątku, co w istocie miałoby znaczyć rozdzielność majątkową małżonków. Nie byłoby majątku wspólnego, tylko majątek męża i majątek żony. Dwa odrębne majątki.

Szczególną postacią takiej rozdzielności jest rozdzielności majątkowa z wyrównaniem dorobków –art. 55 ze znaczkiem 2 i następne(przeczytaj z uwagą .

Istnienie majątku wspólnego- zarząd majątkiem wspólnym. Zarząd majątkiem wspólnym przysługuje kazd3mu z małżonków, każde z nich samodzielnie może dokonywać czynności względem niego, od czego są 2 odstępstwa:

a)sprzeciw drugiego z małżonków-art. 36 ze znaczkiem 1. Sprzeciw będzie skuteczny tylko wtedy kiedy dojdzie to osoby trzeciej, będzie kontrahent małżonka, będzie ten sprzeciw znaczy kontrahentowi małżonka, z którym jeden z małżonków dokonuje czynności.

b)zgoda drugiego małżonka, miałoby to znaczyć zgodnie z art. 37 że dokonanie określonej czynności względem majątku wspólnego zrodzi skutku prawne, jeżeli drugi z małżonków wyrazi na to zgodę. Kontrahent, osoba trzecia wie, że trzeba mu nie tylko zawierać umowę, dokonywać czynności prawnej z jednym z małżonków, jest potrzebnym zajęcie stanowiska przez drugiego, jego zgodą. Kiedy ona wchodzi w rachubę ? art. 37. Będzie to dotyczyło zwłaszcza czynności dotyczących nieruchomości, nie tylko zbycia ale i nabycia.

Odpowiedzialność z małżonków za zobowiązania zaciągnięte przez jedno z nich-jeśli zgodnie zaciągną zobowiązania, oboje ponoszą odpowiedzialność.

Co wtedy kiedy żona podejmie zobowiązanie, czy za tą pożyczkę mąż ponosi odpowiedzialność?

Trzeba by było się liczyć z tym, żer do 2 przepisów trzeba sięgnąć.

a)Art. 30 k.c małżonkowie są zobowiązani solidarnie, trzeba by było ustalenia w jakim celu doszło do powstania zobowiązania zaciąganego przez jednego z małżonków. Jeżeli zobowiązanie miało służyć zaspokojeniu zwykłych potrzeb rodziny, trzeba będzie się liczyć że za teki zobowiązanie, będzie również ponosił osobistą i solidarną odpowiedzialność ponosił drugi z małżonków. Takie zobowiązanie obciąża po prostu małżonków oboje.

b)Art. 41 paragraf 2- Druga sytuacja-zobowiązanie powstaje nie dla zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny. Co wtedy? Wyszło by nam na to, że wierzyciel, osoba której przysługuje wierzytelność, prawo do zaspokojenia, może wierzyciel sięgnąć nawet po majątek wspólny, ale w jakim zakresie? W takim zakresie w jakim w majątku wspólnym, jest pobrane wynagrodzenie małżonka który zaciągnął zobowiązanie. Są jego inne dochody. W tej sytuacji dla wierzyciela będzie w pełni dostępnym majątek osobisty małżonka, który zaciągnął zobowiązanie, do majątku osobistego nie wchodzi wynagrodzenie za pracę, np. przepis ten otwiera drogę do tego aby się mógł zaspokajać z majątku wspólnego.

2.Umowne ustroje majątkowe małżeńskie, wymagałyby tak zwanej intercyzy, uzgodnienia między małżonkami, choć miejmy świadomość że intercyzy mogą być zawierane przez nupturientów, te umowy będą skutecznymi z chwilą zawarcia małżeństwa przez te osoby. Te umowy wymagają aktu notarialnego ad solemnitatem.

Pochodzenie dziecka- ustalenie ojcostwa i macierzyństwa.

Trzy sposoby ustalenia ojcostwa-zostały bliżej określone w przepisach:

1.Domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki-fikcja prawna miałaby wejść w rachubę wtedy kiedy dziecko urodzi się w czas trwania małżeństwa bądź w ciągu 30O dni od jego ustania lub unieważnienia. Domniemanie to jest wzruszalnym może być obalone powództwem o zaprzeczenie ojcostwa. Powództwo o zaprzeczenie ojcostwa służy do podważenia tego ojcostwa, które wynika z domniemania. Komu przysługuje do powództwo? W jakim czasie? Na jakiej podstawie? Art. 62 i następne.

2. Uznanie ojcostwa-wcześniej było to oznaczone jako uznanie dziecka. Oświadczenie ojca dziecka, złożonym przed kierownikiem USC albo sądem opiekuńczym. Nie wystarczy samo oświadczenie ojca dziecka, niezbędnym jest oświadczenie, zgoda matki dziecka. Jakie dziecko może być uznane? Nasciturus. Konkubent może dokonać uznania dziecka i inni przed urodzeniem.

3.Sądowe ustalenie ojcostwa-w tym przypadku trzeba ustalenia kto jest legitymowanym, nie tylko matka dziecka ale i mężczyzna od którego dziecko pochodzi, i co musi wykazać osoba która z tym powództwem występuje? Jedną okoliczność, mianowicie, że matka dziecka w okresie koncepcyjnym pomiędzy 300 a 181 dniem współżyła z określonym mężczyzną . Fakt współżycia miałby by być wykazany w drodze poszlakowej, doszłoby do powstanie domniemania, chodzi o domniemanie iż ojcem dziecka jest mężczyzna który współżył we wspomnianym okresie koncepcyjnym z matką. Domniemanie to jest wzruszalne. Najczęściej będzie wzruszalnym przez pozwanego mężczyznę, on będzie zabiegał o przeprowadzenie stosowanych dowód. Dwie są podstawy obalenia tego domniemania:

1.wykazanie niepodobieństwa aby ten wykazany mężczyzna mógł być ojcem dziecka

2.zarzut że matka dziecka w tym okresie koncepcyjnym współżyła również z innym mężczyzną. Zarzut będzie skutecznym tylko wtedy kiedy dojdzie do ustalenia ojcostwa tego innego mężczyzny. Niezbędnym jest wykazanie ż ojcostwo tego innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne. Nie wystarczy goły zarzut że matka współżyła z innym mężczyznom.

Obowiązek alimentacyjny

Kogo obejmuje:

Osoba zobowiązana alimentacyjne jest identyfikowana jako uprawniona do alimentów.

a)po pierwsze małżonkowie- art. 27 wskazujący na obowiązek każdego z małżonków zaspokajania potrzeb rodziny. Art. 28 na czym może polegać wypełnienie obowiązku.

b)byli małżonkowie –zarówno po rozwodzie jak i w czas separacji, art. 60., gdzie dwa pierwsze paragrafy określają dwa różne obowiązki alimentacyjne.

Po pierwsze były \ten który dotyczy niedostatku drugiego, niedostatek oznacza niezaspakajanie podstawowych potrzeb, brak środków utrzymania się przy żuciu. Jeżeli były małżonek znajdzie się w niedostatku to może żądać od]drugiego byłego małżonka alimentów. Nie dotyczy to sytuacji kiedy rozwód został orzeczony z wyłącznej winy małżonka który znalazł się w niedostatku.

Po drugie, Paragraf 2 naprowadzi na to że możliwymi alimenty wtedy kiedy w wyniku rozwodu doszło do pogorszenia położenia majątkowego małżonka niewinnego.

Obowiązek alimentacyjny po rozwodzie potrafi iść daleko.

c)krewni- w linii prostej, przy czym obowiązek alimentacyjnych zstępnych. Wyprzedza obowiązek alimentacyjny wstępnych. Krewni w linii prostej-ojciec, syn , dziadek.. Jeśli ojciec znajdzie się w niedostatku najpierw dochodzi alimentów od zstępnych, a w drugiej kolejności od wstępnych.

Z linii bocznej wchodzi w rachubę rodzeństwo. Najpierw zstępni, później wstępni, a później rodzeństwo.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci-obejmuje zaspokajania podstawowych potrzeb ale na wychowanie i utrzymanie dziecka.

d)powinowaci-powinowactwo wynika z zawarcia małżeństwa i nie ostaje po rozwiązaniu małżeństwa. Stosunek który zachodzi pomiędzy jednym z małżonków a krewnymi drugiego. Art. 144-objemuej en obowiązek ojczyma, macochę, pasierba, pasierbicę.

Szczególne przesłanki obowiązku alimentacyjnego! Ojczym może dochodzić alimentów od pasierba nie tylko kiedy wykaże niedostatek ale trzeba oceny czy byłoby zgodne zasadami współżycia społecznego, konieczne jest ustalenie czy on łoży na potrzeby tego pasierba.