Występowanie zaburzeń lękowych

* u ok. 30% pacjentów zgłaszających się do podstawowej opieki zdrowotnej występują zaburzenie emocjonalne (lęk/depresja)
* ponad 30% tych zaburzeń pozostaje nierozpoznana
* ponad 10% osób skarży się na zaburzenia lękowe z manifestacją somatyczną
* pacjenci z zaburzeniami lękowymi 7-krotnie częściej korzystają z pomocy medycznej

Zaburzenia lękowe są najbardziej powszechnymi problemami zdrowia psychicznego. Dotykają przeciętnie jedną na dziesięć osób. Są bardziej rozpowszechnione wśród kobiet niż wśród mężczyzn, dotykają zarówno dzieci jak i dorosłych. Zaburzenia lękowe są chorobami. Mogą być diagnozowane i leczone.

Lęk występuje w istotnym natężeniu u 5-10% populacji. U podłoża mogą leżeć czynniki genetyczne, rozwojowe, osobowościowe, powodujące, w zetknięciu z aktualną trudną sytuacją życiową, wystąpienie różnych form lękowych zaburzeń. Chorzy skarżą się na dolegliwości somatyczne typowe dla lęku. Lęk opisują jako uporczywy, rozlany albo krótszy, natężony. Tematem skarg lękowych jest często nieumiejętność społecznego działania, lęk przed krytyką, odrzuceniem, skrzywdzeniem, przed podjęciem odpowiedzialnych zadań, napady lęku.

Leczenie

Do niedawna uważano, że jedyną formą terapii zaburzeń lękowych jest psychoterapia, a farmakoterapia jest nieskuteczna i nawet szkodliwa, zarezerwowana do zupełnie wyjątkowych sytuacji.

Farmakologiczna pomoc w wielu formach lęku nerwicowego (szczególnie zaburzenia panicznego, fobii społecznej i zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego – okazała się skuteczna, a u części pacjentów jest praktycznie jedyną możliwą formą pomocy. U pacjentów z lękiem nerwicowym, psychoterapia pozostaje jednak nadal niezwykle ważną, nieraz główną formą pomocy.

Objawy występowania zaburzeń lękowych:

* ataki paniki – pojawiają się nagle, towarzyszy im nagłe uczucia przerażenia i objawy somatyczne: bóle w klatce piersiowej, palpitacje serca, spłycenie oddechu, zawroty głowy, dolegliwości w okolicy brzucha, uczucia nierealności i lęk przed śmiercią.

* pourazowe zaburzenia stresowe – mogą być skutkiem przeżycia gwałtu, przemocy w dzieciństwie, wojny lub klęski żywiołowej. Objawami tych zaburzeń są nawracające wspomnienia, w czasie których osoba dotknięta nimi przeżywa na nowo swoje przerażające doświadczenie.

* fobie

* obsesje, ruminacje i kompulsje

Podział zaburzeń lękowych:

wg ICD-10:

* fobie (F40)
o agorafobia
o fobie społeczne
o fobie specyficzne
* inne zaburzenia lękowe (F41)
o zespół lęku panicznego
o zespół lęku uogólnionego
o mieszane zaburzenia lękowo-depresyjne
* zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (F42)

a w DSM-IV

Panika z agarofobią
Panika bez agorafobii
Agorafobia bez paniki
Fobie specyficzne
Fobia społeczna
Zespół lęku uogólnionego (GAD)
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD)
PTSD
Ostre zaburzenie stresowe
Zaburzenie lękowe spowodowane stanem ogólnomedycznym
Zaburzenie lękowe wywołane przez substancję psychoaktywną
Zaburzenie lekowe nieokreślone